Co to jest polityka ?

Polityka, pojęcie należące współcześnie do języka potocznego, występujące także w dyskursie publicznym oraz w naukach społecznych; w rozumieniu potocznym polityka oznacza: -umiejętność sprawowania władzy publicznej;
-działania rządu;
-zdolność mobilizowania członków zbiorowości do wspólnego wysiłku na rzecz celów społecznych i zyskiwania ich posłuchu dla decyzji władzy;
-umiejętność skutecznej realizacji wyznaczonych celów społecznych w podzielonym, zróżnicowanym społeczeństwie.

W filozofii i myśli politycznej polityka była rozumiana jako dążenie do:

-realizacji idei Dobra (Platon),
-osiągnięcia szczęścia pojmowanego jako eudajmonia (Arystoteles),
-zdobycia, zachowania i umocnienia władzy (N. Machiavelli)

1000. Webera — jako dążenia do udziału we władzy albo do wywierania wpływu na podział władzy

- Norm i instytucji politycznych (angielskie polity),
- sferę interesów zbiorowych, stosunków władzy, podejmowania decyzji (angielskie politics),
- sferę realizacji zadań, interwencji, planowania (angielskie policy).

Polityka Społeczna jest to celowa działalność państwa i innych instytucji publicznych w dziedzinie kształtowania optymalnych warunków życia i pracy ludności oraz stosunków międzyludzkich to także nauka o celowym oddziaływaniu na układ stosunków społecznych, przekształcaniu warunków życia ludności.

W zakres polityki społecznej wchodzą:

•  Polityka ludnościowa i rodzinna;

•  Polityka zatrudnienia i bezrobocia;

•  Polityka kształcenia;

•  Polityka struktury dochodów i wydatków ludności;

•  Polityka wyżywienia, mieszkaniowa, kulturalna, ochrony

pracy, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego

Rozumie wąskie:
Polityka społeczna = polityka socjalna

Rozumienie szerokie:
Świadczenia pieniężne, ochrona praw pracowniczych, kwestia kobiet i mniejszości, patologie społeczne, prawa społeczne itd.

Polityka społeczna realizowana przez państwo ma za zadanie zapewnienie dobrobytu obywatelom

Instrumenty korekcyjne :

-Regulacja jakości i ilości produktu (zakaz produkcji, kwoty produkcyjne, normy i standardy jakości)

-Regulacja cen (ceny zerowe, minimalne, maksymalne)

-Subsydiowanie produkcji i zatrudnienia

-Transfery zwiększające siłę nabywczą obywateli

-Zakaz i przymus konsumpcji określonych dóbr i usług

O polskiej Polityki Społecznej możemy mówić dopiero po 1918 roku.

26-35 – kryzys gospodarczy

45-89 państwo wie lepiej co jest dobre dla obywateli

od 89 nowa wizja państwa opiekuńczego

Uwarunkowania polityki społecznej tworzą rozwiązania normatywne regulujące różne sfery aktywności instytucji publicznych i życia obywateli, a także zjawiska i procesy społeczne oraz ekonomiczne, których występowanie oraz natężenie mają wpływ na kształt instytucjonalny polityki społecznej, na przyjmowane przez nią cele oraz możliwości i sposoby ich realizowania.

Uwarunkowania wewnętrzne:

a)ustrojowo-polityczne (stopień centralizacji lub decentralizacji państwa, stan instytucji demokratycznych, ranga polityki społecznej, poglądy doktrynalne, relacje między polityką społeczną a gospodarczą, jakość czynnika naukowo-eksperckiego)

b)materialne (ekonomiczne – poziom rozwoju gospodarczego, stopa i struktura wzrostu gospodarczego, sytuacja na rynku pracy, uwarunkowania infrastrukturalne – dostęp do usług społecznych i ich jakość, sytuacja mieszkaniowa, stan infrastruktury komunikacyjnej, uwarunkowania ekologiczne)

c)czynnik ludzki (uwarunkowania demograficzne – stan i struktura wiekowa społeczeństwa, uwarunkowania społeczne – struktura społeczna, wykształcenie i kwalifikacje, dominujące strategie zyciowe, przedsiębiorczość i aktywność ludzi)

d)uwarunkowania związane z obowiązującym modelem polityki społecznej

Uwarunkowania zewnętrzne:

Wynikają one z sytuacji międzynarodowej w jakiej znajduje się dane państwo, z regulacji przyjętych na szczeblu ponadnarodowym przez organizacje, których państwo jest członkiem.

• UE, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Światowa Organizacja Handlu, OECD

W ramach społecznych wyróżnia się:

a) wartości podstawowe- - zalicza się do nich wolność, życie, równość, sprawiedliwość, prawda, solidarność.

b) wartości ostateczne - mogą mieć charakter religijny i poza religijny,sens życia

c)wartości codzienne -  odnoszą się do sfery zwykłych ludzkich spraw,życzliwość,zaufanie

Wartościami najczęściej przypisywanymi stosunkom społecznym są: wolność, sprawiedliwość, równość społeczna,

wartościami związanymi ze stanem zaspokojenia potrzeb są: samorządność, podmiotowość człowieka, partnerstwo, godność oraz możliwość samorealizacji.

Wartościami występującymi w ocenach instytucji społecznych są: dobro wspólne, sprawność, mobilność, efektywność.

wartości w polityce społecznej

- funkcja programowa- związana z celem polityki społecznej a zatem formułują konkretne działań.

- funkcja motywacyjna- wartości motywują do podejmowania konkretnych działań

- funkcja normotwórcza- normy prawne

- funkcja prognostyczna- formułować pojawianie się nowych potrzeb, przewidywać spadek lub nasilenie potrzeb już istniejących.

3 obszary w których mieszczą się formułowane kategorie wartości, aspiracji i celów, są to:

1) obszar pracy zawodowej

2) obszar życia prywatnego związany ze sferą JA, ze sferą tożsamości

3. obszar odnoszący się do życia wewnętrznego.

klasyfikacji aspiracji wartości celów

1. praca zawodowa-

2. dobra materialne

3. przyszłość dzieci-

4. ) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych-

5. wyższy od aktualnego poziom wykształcenia-

6. formy spędzania czasu wolnego-

7. poczucie własnej wartości-

8. właściwe stosunki międzyludzkie-

Zasady polityki społecznej

1)Zasada przezorności

2)Zasada samopomocy

3)Zasada solidarności społecznej

4)Zasadza pomocniczości (subsydiarności)

5)Zasada partycypacji

6)Zasada samorządności

7)Zasada dobra wspólnego

8)Zasada wielosektorowości

Wyróżniamy orientacje:

1)Kolektywistyczną

2)Indywidualistyczną

3)Orientację wywodzącą się za społecznej nauki kościoła

Style realizacji polityki społecznej

1)Styl wyzwalający (liberalny)

2)Styl opiekuńczy

3)Styl bodźcowy

4)Styl rygorystyczny

Instrumenty realizacji polityki społecznej

1)Ekonomiczne

2)Prawne

3)Informacyjne

4)Kadrowe

5)Kształtowanie przestrzeni

6)Gospodarowanie czasem

Sektory polityki społecznej

a)Sektor publiczny

b)Sektor prywatny

c)Trzeci sektor

Podmioty międzynarodowe polityki społecznej

—Podmioty globalne – ONZ

—Podmioty europejskie – Rada Europy, Unia Europejska

Rada Europy jest międzynarodową organizacją międzyrządową, która powstała  5 maja 1949 r Obecnie liczy 47 członków. Jej siedzibą jest Strasburg.

„Pragniemy Karty Praw Człowieka gwarantującej wolność myśli, stowarzyszeń, wypowiedzi, a także prawa do tworzenia opozycji politycznej;pragniemy Trybunału Sprawiedliwości z odpowiednimi sankcjami dla wprowadzenia takiej Karty.”

Rada Europy - STRUKTURA

1)Komitet Ministrów jest organem decyzyjnym Rady Europy. W jego skład wchodzą ministrowie spraw zagranicznych wszystkich państw członkowskich.

2)Zgromadzenie Parlamentarne - to organ doradczy Komitetu Ministrów.Monitoruje przestrzeganie norm przez państwa,Europy.Zasiada w nim 636 przedstawicieli parlamentów krajowych,
3)Sekretarz Generalny Rady Europy - Sekretarz Generalny odpowiada za bieżące funkcjonowanie organizacji, stoi na czele i kieruje pracą Sekretariatu Generalnego RE

4)Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy - Jest organem doradczym, reprezentującym władze lokalne i regionalne państw Rady Europy.

5)Konferencja Międzynarodowych Organizacji Pozarządowych Rady Europy

Europejska Karta Społeczna

Podpisana w Turynie w październiku 1961 roku przez 28 państw na forum Rady Europy. Weszła w życie w lutym 1965 roku . W 1996 została przyjęta Nowa Europejska Karta Społeczna, biorąca pod uwagę zachodzące zmiany społeczne. Weszła ona w życie 1 lipca 1999

1. Każdy będzie miał możliwość zarabiania na życie poprzez pracę swobodnie wybraną.

2. Wszyscy pracownicy mają prawo do odpowiednich warunków pracy.

3. Wszyscy pracownicy mają prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

4. Wszyscy pracownicy mają prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia, wystarczającego dla zapewnienia im, jak i ich rodzinom, godziwego poziomu życia.

5. Wszyscy pracownicy i pracodawcy mają prawo do swobodnego zrzeszania się w organizacjach krajowych lub międzynarodowych w celu ochrony ich interesów ekonomicznych i społecznych.

6. Wszyscy pracownicy i pracodawcy mają prawo do rokowań zbiorowych.

7. Dzieci i młodociani mają prawo do szczególnej ochrony przed zagrożeniami fizycznymi i moralnymi, na które są narażeni.

8. Pracownice mają, w razie macierzyństwa, prawo do szczególnej ochrony.

9. Każdy ma prawo do odpowiednich ułatwień w zakresie poradnictwa zawodowego w celu uzyskania pomocy w wyborze zawodu odpowiadającego jego osobistym uzdolnieniom i zainteresowaniom.

10. Każdy ma prawo do odpowiednich ułatwień w zakresie szkolenia zawodowego.

11. Każdy ma prawo do korzystania z wszelkich środków umożliwiających mu osiągnięcie możliwie najlepszego stanu zdrowia.

12. Wszyscy pracownicy i osoby będące na ich utrzymaniu mają prawo do zabezpieczenia społecznego.

13. Każdy nie mający wystarczających zasobów ma prawo do pomocy społecznej i medycznej.

14. Każdy ma prawo do korzystania ze służb opieki społecznej.

15. Osoby niepełnosprawne mają prawo do samodzielności, integracji społecznej i do udziału w życiu wspólnoty.

16. Rodzina, jako podstawowa komórka społeczeństwa, ma prawo do odpowiedniej ochrony społecznej, prawnej i ekonomicznej dla zapewnienia jej pełnego rozwoju.

17. Dzieci i młodzież mają prawo do odpowiedniej ochrony społecznej, prawnej i ekonomicznej.

18. Obywatele każdej ze Stron mają prawo do prowadzenia wszelkiej działalności zarobkowej na terytorium innej Strony, na zasadzie równości z obywatelami tej ostatniej, z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z ważnych powodów ekonomicznych lub społecznych.

19. Pracownicy migrujący, którzy są obywatelami Strony oraz ich rodziny, mają prawo do ochrony i pomocy na terytorium każdej innej Strony.

20. Wszyscy pracownicy mają prawo do równych szans i do równego traktowania w sprawach zatrudnienia i wykonywania zawodu, bez dyskryminacji ze względu na płeć.

21. Pracownicy mają prawo do informacji i konsultacji w przedsiębiorstwie.

22. Pracownicy mają prawo do brania udziału w określaniu i polepszaniu warunków pracy i środowiska pracy w przedsiębiorstwie.

23. Każda osoba w podeszłym wieku ma prawo do ochrony społecznej.

24. Wszyscy pracownicy mają prawo do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy.

25. Wszyscy pracownicy mają prawo do ochrony roszczeń w przypadku niewypłacalności ich pracodawcy.

26. Wszyscy pracownicy mają prawo do poszanowania godności w pracy.

27. Wszystkie osoby mające obowiązki rodzinne i pracujące lub mające zamiar podjąć pracę, mają do tego prawo bez dyskryminacji i w sposób umożliwiający im, w takim zakresie, w jakim jest to możliwe, godzenie pracy i obowiązków rodzinnych.

28. Przedstawiciele pracowników w przedsiębiorstwie mają prawo do ochrony przed działaniami krzywdzącymi ich i powinni mieć zapewnione odpowiednie ułatwienia dla wykonywania ich zadań.

29. Wszyscy pracownicy mają prawo do informacji i konsultacji w toku postępowania związanego ze zwolnieniami zbiorowymi.

30. Każdy ma prawo do ochrony przed ubóstwem i marginalizacją społeczną.

31. Każdy ma prawo do mieszkania.

Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego

-ustanawiającym europejskie standardy zabezpieczeń socjalnych. Zadaniem Kodeksu jest podnoszenie poziomu ochrony w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, w tym poziomu świadczeń. Zakres przedmiotowy uwzględniony w Kodeksie: pomoc medyczna, zasiłki chorobowe, świadczenia w razie bezrobocia, świadczenia emerytalne, świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczenia rodzinne, świadczenia macierzyńskie, świadczenia inwalidzkie, świadczenia w razie śmierci żywiciela rodziny.

Europejski Fundusz Socjalny

Zadania Funduszu:

üUłatwienie integracji zawodowej osób bezrobotnych narażonych na bezrobocie długotrwałe

üUłatwienie integracji zawodowej ludzi młodych poszukujących zatrudnienia

üPrzyczynianie się do integracji osób narażonych na wyłączenie z rynku pracy

üTworzenie równych możliwości mężczyzn i kobiet na rynku pracy

üStworzenie warunków dostosowania się do przemian w przemyśle i zmian w systemach produkcyjnych

üWspomaganie wzrostu stabilizacji zatrudnienia

üWzmocnienie i usprawnienie systemu nauczania i szkolenia

üPrzyczynianie się do rozwoju i przystosowania strukturalnego czyli niwelowanie różnic

Wspólnotowa Karta Podstawowych Praw Społecznych Pracowników (1989)

Swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania

Zatrudnienie i wynagrodzenie za pracę

Poprawa warunków życia i pracy.

Ochrona socjalna.

Swoboda zrzeszania się i negocjowania umów zbiorowych

Kształcenie zawodowe

Równe traktowanie mężczyzn i kobiet.

Informowanie, uwzględnianie opinii pracobiorców i współdziałanie.

Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa pracy

Ochrona dzieci i młodzieży.

Ludzie starsi

Niepełnosprawni.

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2000)

rozdział I: Godność

rozdział II: Wolności

rozdział III: Równość

rozdział IV: Solidarność

rozdział V: Prawa obywatelskie

rozdział VI: Wymiar sprawiedliwości

rozdział VII: Postanowienia ogólne dotyczące wykładni i stosowania karty.

Środowisko

Ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami

Ochrona środowiska

Podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:

a)Racjonalnym kształtowaniu środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

b)Przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,

c)Przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego

Równowaga przyrodnicza

Stan, w którym na określonym obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu: człowieka, składników przyrody żywej i układu warunków siedliskowych tworzonych przez składniki przyrody nieożywionej

Ochrona środowiska obejmuje więc:

1)Aspekt konserwacyjny,

2)Aspekt restytucyjny,

3)Aspekt prewencyjny

-Początki w prawie rzymskim (powietrze, woda, cmentarze i pochówki),

-Prawo średniowiecza (ochrona bobra, prawo łowieckie)

-XIX wiek – poczatki regulacji kompleksowych

-Konstytucja z 1921 roku – pierwszy raz ochrona środowiska pojawia się w akcie naczelnym

-Ustawa z 10 marca1934 r. o ochronie przyrody

-Ochrona środowiska wraca do konstytucji w roku 1976 (nowelizacja konstytucji PRL z 1952r)

-30 stycznia 1980 r. – ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska,

-27 kwietnia 2001 – Prawo ochrony środowiska

Źródła prawa

1.rozporządzenia.

2.Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego

Zasady ochrony w Konstytucji

1)Zasada legalności,

Zasada zrównowarzonego rozwoju

1)Zasada proporcjonalności

2)Zasada zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska,

3)Zasada obowiązku władz publicznych chronienia środowiska,

4)Zasada prawa do informacji o stanie środowiska.

Międzynarodowa ochrona środowiska
Międzynarodowe prawo ochrony środowiska obejmuje nie tylko normy mające na celu regulację zanieczyszczeń i innych szkodliwych działań wobec środowiska, lecz także wszelkie przepisy, których celem jest zapobieżenie, zmniejszenie lub przeciwdziałanie zagrożeniom dla środowiska. Innymi słowy, jest to ogół norm prawa międzynarodowego oraz utworzonych przez nie instytucji, które wprost lub choćby pośrednio służą ochronie środowiska

Obszary :

1)Zrównoważony rozwój,

2)Ochrona przyrody,

3)Ochrona środowiska morskiego,

4)Międzynarodowy obrót odpadami,

5)Ochrona atmosfery i kwestia klimatu

Zrównoważony rozwój

Idea rozwoju zrównoważonego pojawiła się, jako próba udzielenia odpowiedzi na zespół zagrożeń, które w latach sześćdziesiątych XX wieku postrzegano w przewidywanym, wysokim wzroście demograficznym, szybkim zużywaniu zasobów naturalnych, narastającym zanieczyszczeniu środowiska, niezaspokojeniu podstawowych potrzeb coraz większych grup ludzi oraz głębokiej destabilizacji systemów przyrodniczych i społeczno- ekonomicznych

-Klub Rzymski

-Konferencja Sztokholmska 1972,

-Szczyt Ziemi – Rio 1992,

-Konferencja w Johannesburgu 2002,

-Rio+20

Agenda 21 -Globalny Program działań przyjęty na konferencji w Rio

Wskazuje najważniejsze problemy globalne w dziedzinie rozwoju

Część 1 – wymiar społeczny i ekonomicznych

2- ochorna elementów środowska i gospodarowanie nimi

Zwracano uwagę na atmosferę,grunty,lasy,ekosystem,wieś i rolnictwo,ochroną oceanów,wód,gospodarowanie odpadami i substancjami toksycznymi

3- aktywne zaangażwoanie wszystkch grup

4 sposoby finansowania

Do poszczególnych rozdziałów Agendy 21 włączono następujące węzłowe problemy ochrony światowego środowiska:

›    ochrona i wspomaganie zdrowia człowieka,

›    zrównoważony rozwój osiedli ludzkich,

›    ochrona atmosfery,

›    bezpieczne wykorzystanie toksycznych substancji chemicznych,

›    gospodarowanie odpadami stałymi i ściekami, odpadami niebezpiecznymi oraz radioaktywnymi,

›    zrównoważone gospodarowanie gruntami rolnymi,

›    walka z niszczeniem lasów,

›    zrównoważony rozwój terenów górskich,

›    ochrona i zagospodarowanie mórz i oceanów,

›    zachowanie różnorodności biologicznej,

›    walka z pustynnieniem i suszą.

Konferencja w Johannesburgu 2002 r.

• wdrażanie postanowień Agendy 21

• Poprawa ludzkiego życia

• Walka z ubustwem,slamsy,redukcja głodujących i biednych

RIO+20

• Odnowienie politycznych zobowiązań

• dokonanie oceny postepu

• Odniesienie się do nowych wyzwań

1. Jak budować zieloną gospodarkę w kontekście zrównoważonego rozwoju oraz

ograniczać ubóstwo, wspierać kraje rozwijające się, tak aby znalazły zieloną ścieżkę rozwoju?

2. Jak poprawić międzynarodowy system koordynacji w zakresie zrównoważonego rozwoju?

„Przyszłość, jaką chcemy mieć”

I. Nasza wspólna wizja

II. Odnowienie zobowiązania politycznego

III. Zielona gospodarka w kontekście zrównoważonego rozwoju i wykorzenienia

ubóstwa

IV. Podstawy instytucjonalne zrównowaŜonego rozwoju

V. Ramy do działania i kontynuacji

VI. Sposoby wdrażania

Dokument końcowy Konferencji Rio+20 wzywa do podjęcia

• Ustalenie celów

• PKB odnośnik bogactwa

• Opracowanie strategii funkcjonowania zrównoważonego rozwoju

• równosć płci

Ochrona przyrody

Główne konwencje:

1.Konwencja o obszarach wodno-błotnych majacych znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego (1971)

2.Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (1972)

3.Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzetami i roślinami (1973)

4.Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt

Ad1 POLSKIE OBSZARY RAMSAR

Bebrzeński Park narodowy,

Rezerwat Jezioro Karaś,

Rezerwt Słońsk,

Jezioro Oświn

Słowiński Park Narodowy

Ad2

UNESCo – 186pańswt

1.Historyczne centrum Krakowa (1978 r.)

2.Kopalnia soli w Wieliczce (1978 r.)

3.Puszcza Białowieska (1979 r.)

4.Auschwitz-Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1940-45 (1979 r.)

5.Historyczne centrum Warszawy (1980 r.)

6.Stare Miasto w Zamościu (1992 r.)

7.Średniowieczne miasto Toruń (1997 r.)

8.Zamek krzyżacki w Malborku (1997 r.)

9.Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy (1999 r.)

10.Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze (2001 r.)

11.Kościoły drewniane południowej Małopolski (Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa) (2003 r.)

12.Muskauer Park / Park Mużakowski (2004 r.) 

13.Hala Stulecia we Wrocławiu (2006 r.)

Ad3 CITES w Waszyngtonie

Konwencję o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych

Formy ochrony przyrody

›1. rezerwaty ścisłe,

›2. parki narodowe,

›3. pomniki przyrody,

›4. obszary czynnej ochrony gatunków i siedlisk,

›5. obszary chronionego krajobrazu,

›6. obszary czynnej ochrony zasobów przyrodniczych.

Rezerwaty przyrody, są w Polsce najważniejszą po parkach narodowych formą zabezpieczenia zasobów naturalnych świata przyrody. Z zapisu w prawie polskim wynika, że obiektem uznanym za rezerwat przyrody są tereny obejmujące „zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi”

W rezerwatach stosuje się ochronę częściową i ścisłą.Interpretując ten zapis, ochrona częściowa ma na celu przywrócenie stanu pierwotnego środowiska i zmierza do unaturalnienia biocenoz lub zachowania ich w określonym stanie.

Parki Narodowe

Park narodowy jest to obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtwarzania zniszczonych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.

Pomniki przyrody 

1.Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Obszar chronionego krajobrazu

Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

Wyznaczenie obszaru chroninego krajobrazu następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu

Natura 2000

Obszar Natura 2000 to powierzchniowa forma ochrony przyrody powstała w ramach programu Natura 2000, którego celem jest utworzenie w krajach Unii Europejskiej sieci obszarów chronionych prawem unijnym, dla zachowania określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali Europy.

-obszary specjalnej ochrony ptaków – powstałe na mocy Dyrektywy Ptasiej obszary wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w których granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie lub stadium rozwoju.

-obszary ochrony siedlisk – powstałe na mocy Dyrektywy Siedliskowej obszary które w swoim regionie biogeograficznym w znaczący sposób przyczyniają się do zachowania lub odtworzenia stanu właściwej ochrony siedliska przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania Unii Europejskiej, a także mogą znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów Natura 2000 i zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu biogeograficznego

Ochrona środowiska morskiego

Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza (10 grudnia 1982)

a)Zasada ochrony środowiska morskiego,

b)Zasada międzynarodowej współpracy państw w zakresie ochrony i zachowania środowiska,

c)Zasada samoobrony,

d)Zasada odpowiedzialności państwa za zanieczyszczenie środowiska morskiego

Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (9 kwietnia 1992)

Międzynarodowa Organizacja Dna Morskiego

administruje, w imieniu ludzkości jako całości, Obszarem (czyli dnem morskim oraz podziemiem poza granicami jurysdykcji państw), który został uznany za wspólne dziedzictwo ludzkości.

Konwencja Bazylejska

Na płaszczyźnie międzynarodowej podjęto więc działania zmierzające do ograniczenia takich działań, a ich uwieńczeniem było podpisanie 22 marca 1989 r. w Bazylei międzynarodowej konwencji o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych

Konwencja Bazylejska przyjęła kilka podstawowych zasad dotyczących postępowania z odpadami niebezpiecznymi, w tym w szczególności ich transgranicznego przemieszczania - wytwarzanie odpadów powinno być w maksymalnie możliwy sposób ograniczane, zarówno pod kątem ich ilości jak i potencjalnego zagrożenia, jeżeli wytwarzanie odpadów niebezpiecznych lub innych jest nie do uniknięcia, powinny być one unieszkodliwiane możliwie najbliżej źródła ich wytwarzania, w każdym zaś przypadku gospodarowanie nimi musi być zgodne z wymaganiami ochrony środowiska, niezależnie od miejsca składowania czy innego sposobu unieszkodliwienia; eksport odpadów niebezpiecznych lub innych odpadów jest zakazany, jeżeli państwo importujące nie gwarantuje zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska sposobu ich zagospodarowania;