Geneza dydaktyki:Sofiści-co decyduje o wartości człowieka wychowanie czy urodzenie? Kobieta ma dbać o dom. Chrześcijanie:sprecyzowali wartości, zasady,cele,treści kształcenia. XVIIw (1592-1670) J.A. Komeński-czeski pedagog,dydaktyka stanowi sztukę nie tylko dla samego nauczania ale tez wychowania, które traktował za niezbędny warunek”urabiania obyczajów kierunku wszechstronnej moralności” XVIIIw J.J.Roseu ok 5 roku życia chłopiec powinien uczyć się prac rzemieślników. Dziecko jest dobre z natury, szczęśliwe z daleka od cywilizacji. XIX J.F. Herbart (1776-1841) niemiecki psycholog i pedagog-dydaktyka to część pedagogiki a druga część to teoria wychowania. Według jego koncepcji zasadnicze zadanie dydaktyki miała stanowić analiza czynności wykonywanych w szkole przez nauczyciela. Komeński i Herbart zwracają uwagę na proces nauczania. J.Dewey- Dziecko powinno uczestniczyć w życiu rodzinnym w pracach w domu. Zwolennik przygotowywania uczniów do rozwiązywania codziennych problemów związanych z poznaniem wiedzy i działaniem w oparciu o metody eksperymentalne. Wg niego dydaktyka to teoria uczenia się a za główne zadanie tak przyjmowanej dydaktyki przyjęto analizę czynności wykonywanych w szkole przez uczniów. Współcześnie dydaktyka to jedna z podstawowych nauk pedagogicznych a jej przedmiot stanowi nauczanie innych i uczenie się niezależnie od tego czy odbywa się to w szkole czy poza nią, czy w codziennych sytuacjach życiowych np.w rodzinie. Jest to nauka o kształceniu, jego celach, treściach oraz o jego metodach środkach i organizacji. Didaktyko-nauczać XVIIw. Celestyn Faine-dziecko uczy dziecko. Przedmiotem badań dydaktyki jest badanie procesu kształcenia się, zajmuje się celami i treściami kształcenia, formami. Funkcje dydaktyki:dyskrypcyjna-opisująca jakieś zjawisko dydakt.; eksplikacyjna- wyjaśniająca zjawiska dydakt.; predykcyjna (prospektywna)- przewidująca następstwa; utylitarna- wskazuje kulturalne środki, metody, formy pracy dydakt. Zadania dydaktyki:wyjaśnienie zjawisk, przewidywanie, opisywanie. Realizuje:treści kształcenia, cele kształcenia na poszczególnych szczeblach edukacji w różnym środowisku. Dydaktyka ogólna-Dydaktyka szczegółowa. Zawierają metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów, metodyki w szczeblach kształcenia. Subdyscypliny dydakt.:teleologia-nauka o celach kształcenia, ontodydaktyka- dobór treści kształcenia.
Neurodydaktykę,dyd.wojskowa,szkoły wyższe itp.
Uwarunkowania efektywności (ang. rezultat działania) Efektywność+skuteczność (osiąganie zamierzonych celów)+ekonomiczność=prakseologia (nauka o dobrej robocie) Skuteczność+ekonomiczność=skuteczność pracy. Ekonomiczność i sprawność działania to wskaźnik efektywności. Za wychowaniem i nauczaniem idzie praca wychowawcy i nauczyciela, sprawnej realizacji zadań wych. i dydaktycznych, trafne dostrzeganie problemów, wysokie wyniki nauczania.
Paradygmat Mincela:teoria określona wynika z rzeczywistości. Osobowość i przygotowanie zawodowe nauczyciela. Uczeń, jego rozwój zmian jakie w nim zachodzą. Interakcje uczeń-nauczyciel. Osobowość i przygotowanie zawodowe nauczyciela: 905r. Klasa Dawida:”O miłości dusz ludzkich”Nauczyciel musi lubić dzieci. Efektywne kształcenie: Szuman- prof. Polak: talent może pojawić się po jakimś czasie w pracy synchronizuje się wiedzę i doświadczenie. Maner:im więcej pracuje tym jest efektywniejszy. Dążymy do pozytywnych emocji a omijamy przykre emocje. Zapominamy szybciej kiedy uczymy się pod presją, Wysoki poziom motywacji do pracy nauczyciela udziela się uczniom. Jeśli uczniowie nie akceptuję nauczyciela, nie uczą się. Motywację rozbudzają rezultaty. Efektywne uczenie się uczniów: Celem uczenia się jest nabywanie nowej wiedzy, stosowanie jej w praktyce co prowadzi do nawyków, wypracowanie metody samodzielnej nauki służy rozwiązywaniu problemów. Uczenie się służy rozwojowi umysłowemu. Wiedza się zmienia. Hiena pracy umysłowej: między 9-11 jesteśmy najefektywniejsi. Notatki powtarza się coraz krócej szybciej. Najpierw uczymy się to czego nie lubię później przechodzę do łatwiejszych zadań. Typy uczenia się:nie powierzchownie, bez zrozumienia na pamięć. Style uczenia: wzrokowy:ogląda materiał,widzi, czyta,rozbudza wyobraźnie, koncentruje się na tekstach pisanych, buduje schematy,wykresy.
Słuchowy:słucha,rozmawia,dyskusje, interpretuje teksty,ucz się na głos. Kinestetyczny:ruchowy,porusza się, jest w przestrzeni. Nie ma czystego typu inteligencji: 1. językowa-wygłasza wiedzę,wrażliwa na problem,lubi czytać pisać,mówić,zapamiętuje szczegóły,lubi opowiadania,pisze je,prowadzi wywiady.
2.logiczno-matem.-lubi: wykresy,grać w liczby, gdy wiedza jest podawana w logicznym porządku, uporządkowanie,zorganizowanie, łączą liczby w różnych przedmiotach, myślenie dedukcyjne, doświadcza, bada. 3.Wizualna i przestrzenna:myśli obrazami,tworzy model, używa przenośni,lubi sztukę, malarstwo,łatwo odczytuje i uczy się z diagramów, przemieszcza się, zaznacza treści na kolor.4 inteligen. muzyczna: tonacja, barwa dźwięku, uczulony na problemy swoje i innych,wyobraźnia kilku instrumentów, uczą się i odpoczywają przy muzyce. 5. Int. Kinestetyczna: naprawi coś bez instrukcji, lubi: tańczyć uprawiać sport, odgrywać scenki, wycieczki, uzdolnienia manualne,ruchowe, powtarzają materiał w pamięci. 6. Interpersonalne-społ: potrafi dyskutować, łatwo nawiązuje kontakty, odczuwają emocje,wspierają manipulują innymi, nauka w grupie, z kimś, rozmawia.
7.Interpersonalna: słucha intuicji,zna soje nocne i słabe strony, nie pokazuje słabych stron, ma swoje wartości, motywują się do działania,chcą się wyróżniać, dociekliwe, kontrolują proces uczenia. Cechy efektywności: Na efektywność kształcenia składa się proces nauczania i uczenia się:zakres wiedzy zapamiętanej w trakcie zajęć, rozumiane treści, operatywność wiedzy, rozwijanie własnych umiejętności, stan na początku i końcu zajęć, trwałość i czas zapamiętywania wiedzy.