Rozwój człowieka dorosłego ; Czynniki i przyczyny rozwoju osobowości
- uwarunkowania genetyczne,
- programowanie kulturowe,
-kompetencje autokreacyjne.
Co sprzyja rozwojowi człowieka dorosłego :
- wielość zadań,
-zróżnicowanie zadań,
-chęć uczenia się ,
wykorzystywania doświadczeń.
Rozwój - różnicowanie się komórek narządów do czasu pełnej dojrzałości , do rozrodu (prokreacji) def. Rozwoju [Bronfenberener "ekologiczna"] - wzrost zdolności rozumienia przez jednostkę swego otoczenia i ustosunkowania się do niego, podtrzymywanie lub zmienianie dotychczasowej właściwości tego otoczenia . Livinsona - przedmiotem rozwoju są zmiany struktury życia człowieka rozumiane jako podstawowy w danym czasie wzorzec jego aktywności i powiązań z otoczeniem, polega na wielokrotnych przemianach struktury życia od wczesnego dzieciństwa po wiek starczy. Gould -to nie tylko przyrost , ale też uwalnianie się od czegoś, co w końcowej fazie życia jest zbędne, przeszkadza, jest anachronizmem.
Poradnictwo - udzielanie porad, wskazówek, informacji w pewnym zakresie. Pośrednictwo i służba informacyjna, ma na celu pomoc dorosłym w wyborze w planowaniu ich wykształcenia. Może to być kształcenie zawodowe, ogólne... poradnictwo stanowi działanie zaplanowane lub okolicznościowe, mające na celu udzielenie pomocy przy realizacji określonego zadania. Jako działanie zaplanowane - prowadzone jest w specjalnie powołanych do tego poradnictwa placówkach dydaktyczno- wych. przez przygotowanych zawodowo doradców. Jako działanie okolicznościowe i spontaniczne - występuje w rodzinie, społ. lokalnej, w gr. rówieśniczej Rozmowa jest technika w poradnictwie, służy rozpoznaniu potrzeb. Obejmuje w zależności od sytuacji radzącego się następujące kategorie działań : 1. informacje (ogranicza się do przekazywania danych) 2.poradę - (zawiera kilka alternatyw proporcji, niekiedy połączona jest z wywiadem lub badaniem psych.) 3 .intensywna pomoc - (trwa dłużej na którą składają się wielokrotne "pomocne kontakty"). Wyróżniamy 3 rodzaje poradnictwa oświatowego :- informacje, orientacje, doradztwo. Rodzaje poradnictwa - 1. Poradnictwo zawodowe (ma pomóc w trafnym wyborze zawodu) , 2. Doradztwo zawodowe (proces w którym doradca zawodowy pomaga klientowi w osiągnięciu lepszego zrozumienia samego siebie w odniesieniu di środowiska pracy.) 3 . Poradnictwo wychowawcze ( teoria zajmująca się analizą, opisem i interpretacją zjawisk poradniczych związanych z wych. -tzw. Poradoznawstwo, -system działań społ.- optymalizujących proces wych.) 4. Poradnictwo pedag. - (na system poradnictwa pedag. skł. się funkcjonowanie instytucji: - w ramach systemu edukacji (szkoły, poradnie)- poza systemem edukacji (ośrodki opieki, poradnie zawodowe) - jako poradnictwo masowe) 5. Doradztwo metodyczne (udziela nauczycielowi pomocy i pracy) 6. poradnictwo dla bezrobotnych (wszelkie porady oferowane przez urząd Pracy np. porady zawodowe, szkolenia) FUNKCJE PORADNICTWA : 1. Kształcenia (dostarczanie wiedzy o pracy i zawodach) 2.wych. (postawy wobec pracy) 3.motywacyjna (motywy wyboru zawodu, podejmowanie pracy zawodowej) 4.poznawcza (poznanie własnej osobowości) 5.diagnostyczna (rozpoznanie przypadków i sytuacji stanowiących przedmiot pracy0 6.kreatywna (związana z rozwojem zawodowym) 7.informacyjna (upowszechnia wiedzę zawodoznawczą) 8.kwalifikacyjna (typuje jednostki do tego czy są zdolne czy nie do wykonywania zawodu) 9.terapeutyczna (postępowanie profilaktyczne) ZADANIA PORADNICTWA : 1. dostarczenie informacji, 2.pomoc w ocenie i samoocenie, 3.poradnictwo wych. i zawodowe, 4.pomoc w rozwiązywaniu problemów osobistych, 5. poradnictwo prawne, 6. porada jako skierowanie, 7. poradnictwo kulturalne. Kształcenie - to formowanie przez nauczyciela całej sfery intelektualnej uczniów, a więc nie tylko przekazywanie im wiedzy, wyrabianie w nich umiejętności i nawyków intelektualnych oraz praktycznych, lecz również kształtowanie ich zdolności poznawczych, zainteresowań, poglądów i przekonań. 2 Funkcje :- poznawcza (dostarczacie człowiekowi wiedzy o świecie i o nim samym)- praktyczna (polega na przyswajaniu umiejętności potrzebnych do celowego spożytkowania tej wiedzy) Kształcenie dorosłych - działalność wych.- dydakt. w środ. ludzi dorosłych, prowadzona przez placówki i instytucje oświatowe, wieczorowe i korespondencyjne szkoły, uniwersytety, towarzystwa, czytelnie, kursy... Celem kształcenia dorosłych jest : -tworzenie warunków do uzyskania pożądanego wykształcenia, -zdobycie kwalifikacji zawodowych lub zawodu, przekwalifikowanie, -przysposobienie do życia społ. i rodzinnego, -rozwijanie zainteresowań, zamiłowań, twórczości, -rozwijanie poglądu na świat, -teorią kształcenia dorosłych zajmuje się andragogika. Funkcje oświaty dorosłych :
-kształcąca (organizowane przez szkolnictwo dla dorosłych), -kulturalna i rekreacyjna ( ich istotą jest zaspokajanie i wzbogacanie tego rodzaju potrzeb oraz rozwijania zainteresowań dorosłych) Zadania Oświaty dorosłych : zadania kształcenia zawodowego (przygotowanie do wykonywania określonego zawodu) -pomaganie ludziom w przystosowaniu się do zmian i wyjaśnienie ich konieczności, -kształcenie postaw gotowości do akceptowania nowych rzeczy i zjawisk, -przygotowanie ludzi do samokształcenia.
Poradnictwo w kształceniu, Poradnictwo - działanie zaplanowane lub okolicznościowe, mające na celu pomoc dorosłym w rozstrzyganiu problemów, których sami nie potrafią rozwiązać i zdecydować się na właściwy sposób postępowania, jest to forma szeroko rozumianej pomocy Poradnictwo obejmuje: 1 . doradców - kwalifikacje merytoryczne, efektywność pracy, osoby społecznie poważane, osoba która podjęła zawodowo rolę doradcy, 2.instrukcje - powołane do organizowania i regulowania procesów poznawania świata przez działanie oraz prawo jego własnego rozwoju, 3 poradniki - metodyczne dla nauczycieli, zasady i metody realizacji procesów dydaktycznych 2 części: - ogólna - skuteczne formy pracy, metody szybkiego i właściwego poznania zespołu) - przedmiotowo- metodyczna (formy pomocy w szkole i poza szkołą np. konsultacje, zajęcia wyrównawcze, lekcje TV i radiowe)
Ekspert - ma dobre przygotowanie praktyczne i teoretyczne oraz prze4konanie o swoich wysokich kompetencjach i znajomości potrzeb edukacyjnych.,
Informator - przekonuje uczącym się uporządkowaną wiedzą,
Konsultant- Doradca - stara się poznać jego potrzeby i aspiracje edukacyjne, motywy uczenia się dąży do zaspokojenia tych potrzeb , wyjaśnia trudne problemy metodyczne.,
Spolegliwy opiekun - życzliwy, otwarty, stymuluje uczących się do aktywności, udziela im pomocy, ale przy ich akceptacji, odpowiedzialność za decyzje rozłożona jest na nauczyciela i uczącego się, można na nim polegać.,
Leserferysta - wczuwa się w potrzeby uczących się, akceptuje ich takimi jakimi są, nie krytykuje, pobudza do poznania siebie .
Kryterium : - nauczyciele szkolni dorosłych: maja na celu zaspokojenie potrzeb edukacyjnych. Praca edukacyjna nauczycieli ma charakter względnie systematyczny. (nauczyciele wieczorowi, zmianowi), -pozaszkolni nauczyciele- zatrudnieni na różnych podstawach formalnoprawnych w wielu instytucjach i palcówkach nie będących szkolnymi (popularyzator nauki, prelegenci, lektorzy)
FUNKCJE:-
diagnostyczna: pomoc w określaniu potrzeb edukacyjnych,
-planistyczna: wspólnie z uczniem planowanie procesu edukacyjnego,
-motywacyjna: tworzenie warunków stymulacyjnych dorosłych do uczenia się,
-metodyczna: pomoc w wyborze metod, technik uczenia się,
-udostępniania: pomoc w udostępnianiu środków niezbędnych do efektownego uczenia się,
-dydaktyczna: przewodzenie, doractwo, skutecznego uczenia się,
-badawcza: służy naukowej analizie , ocenie, ewentualnej korekcie pracy edukacyjnej nauczyciela, -społeczno- opiekuńcza,
-innowacyjna: stworzenie warunków do samorealizacji, kształtowanie postawy innowacyjnej.