Od najmłodszych lat uczymy się ojczystego języka by móc budować wypowiedzi. Posługując się mową porozumiewamy się z innymi. W zależności od miejsca pobytu, sytuacji czy też rozmówcy musimy dostosować styl językowy. Łatwo zauważyć, iż polszczyzna na północy kraju różni się od tej używanej na południu. Wynika to z różnorodności regionów, gdzie występuje odmiana języka – gwara.
W okresie Młodej Polski panowało zjawisko ludomanii. Zachwycano się folklorem i życiem codziennym chłopów. Utwory ukazujące obraz wsi to między innymi "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego oraz "Chłopi" Władysława Reymonta. Fenomenem obu dzieł jest zaadaptowanie przez autorów elementów języka gwarowego. Dzięki temu odbiorca może poczuć charakter danej społeczności. Dlatego też opisane zostały obrzędy wiejskie.
Podane fragmenty przedstawiają ważne wydarzenie w życiu chłopskim – wesele. To dzień wolny od wszelkich prac i przeznaczony na huczną zabawę. W "Chłopach" poznajemy młodą parę – Jagnę (dziewczynę o pięknej urodzie, która korzysta ze swych wdzięków uwodząc mężczyzn) i Borynę (wysoko postawionego człowieka w społeczeństwie dzięki swemu majątkowi). Natomiast w "Weselu" ukazany został związek poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną.
Za pomocą stylizacji językowej określono pochodzenie bohaterów. Zatem w wypowiedziach panny młodej obserwujemy dialektyzację ("cięgiem ino godos o tem), która wyróżnia się na tle wypowiedzi inteligencji. Ten sam typ zastosował Reymont w swoim dziele. Język literacki pochodzący z przełomu XIX i XX wieku połączył z elementami gwarowymi i archaicznymi. W dużej mierze to właśnie język odzwierciedlił obraz wsi.
Dzięki dialogom poznajemy głębiej postacie. W drugim tekście za ich pomocą, autor wskazuje na różnice poglądów chłopów między inteligencją. Pan młody nie zna się na prawach natury – pragnie posadzić brzoze przed domem ("brzózek przed oknami posadzę"), zamierza beztrosko się bawić ("a łańcuch taneczny długi, do rana, a od rana do nocy") i uszczęśliwiony ślubem wielokrotnie pyta niedowierzając: "Kochasz ty mnie?". Jego zachowanie wskazuje na mylne wyobrażenie codzienności mieszkańców Bronowic. Uważa to miejsce za raj spokoju i nie dostrzega jego problemów – to przykład ludomanii. Panna Mikołajczykówna odpowiada racjonalnie mężowi ("brzoza straśnie sybko pusco, het ściany we trzy roki ocieni", "pokiel starcy piecywa i kołocy"). Podczas zabawy nie zapomina o gościach -dba o dostatek na weselnych stołach. Także wie jak zagospodarować ogródek. Z owych wypowiedzi wynika, iż w sferze codziennych prac, chłopka przewyższa mądrością inteligencję. Natomiast Jagna na swym weselu bawi się jak na młodą dziewczynę przystało ("mocniej tylko poczerwieniała i wywijała tak zapamiętale, aż te jej wstęgi z furkotem za nią latały chlastając po twarzach, a rozdęte taneczną wichurą spódnice zapełniały izbę"). W przypadku mężów zauważamy podobieństwo. Boryna tak jak Lucjan wychwala swoją ukochaną ("Śliczności ty moje!") jest pewien szczęśliwego bytu ("dobrze ci u mnie będzie") i zajmuje wysoką pozycje w społeczeństwie.t
Dramat został napisany językiem oddającym gamę środowisk i ludzi. Autor wykorzystał stylizację tekstu by przypominał gwarę małopolską (elementy dialektu krakowskiego – mazurzenie np. "godos" (sz-s) . Poprzez zmienność języka następuje przemienność nastrojów (patous, kolokwializmy, wulgaryzmy) – drugi i trzeci akt. Dodatkowo stylizacja gwarowa miała także na celu przedstawienie komizmu sytuacyjnego. Mimo symboliki słowa "Wesele" jest napisane precyzyjnie i jasno. Podobnie warstwa leksykalna "Chłopów" jest naturalna dla wiejskiej społeczności i zrozumiała dla pozostałych odbiorców. Reymont wzbogacił mowę o gwarę mazowiecką, typową dla mieszkańców Lipiec. Natomiast język literacki występuje w partiach narracyjno-opisowych, gdzie znajdują się elementy dialektu, które przypominają o zwartości narratora ze wsią. Z daną stylizacją mamy do czynienia w całym utworze poprzez gramatykę (pojadali też przystojnie) jak i fonetykę (hale zamiast ale).
Reymont i Wyspiański użyli najprostszego a zarazem trudnego sposobu na ukazanie rzeczywistego obrazu społeczności wiejskiej. Poradzili sobie z połączeniem odmian językowych aby stworzyć dzieła dzięki którym czytelnik może poznać smak spokojnej wsi.