Podstawy prawoznawstwa 22.10.2013 Wykład 3
Funkcje prawa
Funkcja organizacyjna – prawo reprezentuje ład , porządek i organizacje. Pomaga tak ukształtować struktory życia zbiorowego, aby zapewnić opanowanie chaosu i stworzyć porządek wzajemnych oddziaływań jednostek i organizacji w skomplikowanym układzie powiązań i zależności społecznych, politycznych, gospodarczych itp.
Funkcja ochronna – prawo ma chronić egzystencje biologiczna ludzi. Prawo ma tworzyć ład w relacjach: społeczeństwo – jego organizacje, tzn. gwarantować poszanowanie życia, zdrowia, wolności, własności itp. Prawo określa uprawnienia i obowiązki państwa ( rozumianego przede wszystkim jako aparat wykonujący zadania publiczne ) i innych elementów systemu politycznego ( partii politycznych, organizacji interesów grupowych), a także jednostek i ich organizacji względem siebie i wobec państwa.
Funkcja kontrolna – prawo formułuje wiążące reguły postępowania i przewiduje sposoby reakcji państwa na odstępstwa od tych reguł. Jest to kontrola zachowań poprzez prawo.
Funkcja represyjna – prawo przewiduje możliwości uruchomienia aparatu przymusu państwa, z którego pomocą eliminuje się zachowania zagrażające wartościom chronionym przez prawo
Funkcja rozstrzygania konfliktów – prawo stwarza procedury rozstrzygania sporów między ludźmi i organizacjami, a także sporów z organami wladzy publicznej. Stwarza konsensualne ( przez umowy ), koncyliacyjne ( z udziałem mediatora ), arbitrażowe ( z udziałem arbitra ) i adjudykacyjne ( sadowe ) drogi rozwiązywania konfliktów.
Funkcja partycypacyjna – istotne znaczenie prawa w systemach demokratycznych: prawo stwarza mechanizmy umożliwiające społeczeństwu wpływ na decyzje podejmowane w systemie politycznym – pośredni wpływ na rządzenie krajem.
Funkcja wychowawcza – skuteczne prawo powinno wdrażać w stosunkach międzyludzkich określone wartości moralne ( sprawiedliwość, równość, szacunek itp.. ) Prawo może działać prewencyjnie ( zapobiegawczo ) i niekiedy resocjalizacyjnie.
Funkcja dynamizacyjna – prawo sprzyja promowaniu zmian w różnych sferach życia społecznego.
Funkcja dystrybutywna – prawo przyczynia się do rozdziału w społeczeństwie różnego rodzaju dóbr i ciężarów ( np. w prawie cywilnym czy podatkowym )
Funkcja wychowawcza – skuteczne prawo powinno wdrażać w stosunkach międzyludzkich określone wartości moralne ( sprawiedliwość, równość, szacunek itp. ) Prawo może działąć prewencyjnie ( zapobiegawczo ) i niekiedy resocjalizacyjnie.
Funkcja dynamizacyjna – prawo sprzyja promowaniu
Wypowiedzi Dyrektywalne i ich Rodzaje
Wypowiedź to akt mowy dokonywany przez kogoś wokreślonym języku.
Ze względu na to jakie funkcje pełni wypowiedź, wypowiedzi dzieli się na:
1/ opisowe 2/pozaopisowe
Stwierdza że tak a tak jest, albo tak Jej funkcją nie jest informowanie o
a tak nie jest – stwierdza fakty rzeczywistości
rzeczywiste, albo jedynie wyobrażane
Wypowiedzi wyrażające oceny
Pełnią funkcję ekspresywną.
Wyróżnia się najczęściej dwa rodzaje ocen a w konsekwencji tego dwa rodzaje wypowiedzi ocennych;
1/ wypowiedzi wyrażająceoceny zasadnicze samoistne
2/ wypowiedzi wyrażające oceny zasadnicze podbudowane instrumentalnie
Wypowiedzi wyrażające oceny zasadnicze samoistne
Ich cechą jest subiektywizm
Zdania; „ S jest dobry” , „ X jest piękny „ informują nas nie o rzeczywistych cechach X, lecz o tym, że w przekonaniu mówiącego
Wypowiedzi wyrażające oceny zasadnicze podbudowane instrumentalnie
Wyrażają one aprobatę lub dezaprobatę dla pewnego stanu rzeczy jako środka prowadzącego do osiągnięcia przyjętego celu korzyści
Przykład; „Palenie jest szkodliwe dla zdrowia” - wypowiedź ta nie zawiera negatywnej oceny palenia, ale odwołuje się do innego dobra – zdrowia. Cała wypowiedź koncentruje się do innego dobra – zdrowia. Cała wypowiedź koncentruje się na istnieniu związku przyczynowego między środkiem a celem.
Wypowiedzi dyrektywalne
Wypowiedzi , które mają wpływać na zachowania osób do których są skierowane, pełnią rolę sugestywną ,
Rodzaje wypowiedzi dyrektywnych :
Dyrektywy celowościowe – odpowiednik norm hipotetycznych; Struktura : Jeżeli podmiot A mający cechy C znajdzie się w okolicznościach W to powinien czynić C.; Jest to wypowiedź w jakimś sensie doradcza.
Dyrektywa może wyznaczać warunki konieczne lub wystarczające do zrealizowania określonego stanu rzeczy. Zwykle chodzi o wskazanie zespołu warunków koniecznych albo alternatywnych warunków wystarczających. „Jeżeli chcesz zdać egzamin ze wstępu powinieneś dobrze przestudiować podręcznik”
reguły sensu czy