Odstępstwa

Zadanie 1.

Wyjaśnij przyczynę następujących liczbowych układów fenotypów, otrzymanych w krzyżówkach.

Należy uwzględnić iloma parami genów różnią się organizmy pokolenia P;

Czy geny współdziałają w wytworzeniu cechy?

Czy zachodzi dominacja, niepełna dominacja, plejotropizm czy współdominacja ?

Którego pokolenia są to wyniki ?

1. 1:2:1 ………………………………………………………………………………………………………

2. 1:1:1:1…………………………………………………………………………………………………………

3. 1:1 ......................................................................................................................................................

4. 9:7 ……………………………………………………………………………………………………

5. 1:2:1:2:4:1:2:2:1………………………………………………………………………………………………

6. 3 : 1 ......................................................................................................................................................

7. 2 : 1 ......................................................................................................................................................

8. 9:3:3:1 ....................................................................................................................................................

Zad. 2

Wyjaśnij różnicę między kodominacją , a dominacją niezupełną. Używając odpowiednich symboli liter, zapisz genotyp heterozygoty w obu przypadkach

...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zad. 3 Podaj przykłady współdziałania genów nieallelicznych

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 4. Rysunek przedstawia wybrane chromosomy z kariotypu człowieka

Wymień dwie pary genów dziedziczących się niezależnie od siebie, uzasadnij wybór ..........................................

Wymień geny sprzężone z płcią

..................................................................................................

Odczytaj ze schematu wobec których genów człowiek, którego część kariotypu przedstawiono, jest homozygotą dominującą, a wobec których heterozygotą.

HOMOZYGOTA DOMINUJĄCA ........................................

HETEROZYGOTA .................................................

Zadanie 5. Uzupełnij brakujące wyrazy:
Istnieją dwa funkcjonalne rodzaje chromosomów w jądrze komórkowym:
1. Heterochromosomy czyli ...................................................................... /1 pkt/
2. ...................................... czyli chromosomy ciała. /1 pkt/
Zadanie 6. Osobniki potomne powstały od jednego osobnika na drodze rozmnażania bezpłciowego nazywamy:

a) klonem b) kliną c) populacją d) zespołem

Zadanie 7 . Ile chromosomów występuje u muszki owocowej i u człowieka?

a) u muszki 4 pary, a u człowieka 22 pary a) u muszki 4 pary, a u człowieka 23 pary

a) u muszki 8 chromosomów, a u człowieka 24 chromosomy a) u muszki 4 chromosomy, a u człowieka 23 pary

Niepełna dominacja

Zadanie 1. IX. Krzyżówka genetyczna. Załóżmy, że istnieją Wuzle, które mogą mieć ciało pałeczkowate, owalne lub okrągłe. Krzyżowanie Wuzli daje takie wyniki:
- pałeczkowate x owalne = 52 pałeczkowate, 50 owalnych
- pałeczkowate x okrągłe = 99 owalnych
- owalne x okrągłe = 51 owalnych, 50 okrągłych
- owalne x owalne = 24 pałeczkowate, 53 owalne, 26 okrągłych.
Przedstaw hipotezę wyjaśniającą sposób dziedziczenia kształtu ciała Wuzli w oparciu o prawa G. Mendla. Uzasadnij odpowiedź. 2 pkt.
Przyporządkuj kształtom Wuzli wszystkie prawdopodobne genotypy. 2 pkt.

Zadanie 3 Zanalizuj sytuację, w której rodzice są heterozygotami (oboje mają genotyp Aa), zaś allel A wykazuje niepełną dominację. Oblicz prawdopodobieństwo wystąpienia w potomstwie tej pary cechy:

a)pośredniej b) dominującej c) recesywnej

Zadanie 4. Schemat przedstawia doświadczenie, które polegało na krzyżowaniu osobników dwóch ras kur andaluzyjskich (czarnej i białej). W pokoleniu F₁ otrzymano 100 % kur stalowych (fenotyp pośredni). Natomiast w pokoleniu F₂ otrzymano 50 % kur stalowych, 25 % białych i 25 % czarnych.

1. 
   Podaj nazwę typu dziedziczenia, którego przykładem jest upierzenie kur andaluzyjskich.

b) Określ różnicę pomiędzy typem dziedziczenia opisanym przez G. Mendla a typem dziedziczenia przedstawionym w powyższym doświadczeniu.

3. Ustal i podaj genotypy kur w pokoleniu rodziców (P) oraz w F₁ i F₂ na podstawie analizy odpowiedniej krzyżówki.

Zadanie 5. Wiadomo, że u pewnych odmian kukurydzy cecha - długość kolb - determinowana jest przez pojedynczą parę alleli (jest to cecha ilościowa, tutaj zastosowano uproszczenie).Krzyżówka roślin o długich kolbach z roślinami o kolbach krótkich dała jednorodne pokolenie F1 o kolbach średniej długości. Jakiego wyniku należy spodziewać się w pokoleniu F2 ? Polecenie ogólne.

Zadanie 6 (3 pkt) Kształt grzbiecisty kwiatów wyżlinu (A) całkowicie dominuje nad kształtem promienistym (a), natomiast czerwona barwa jego kwiatów (B) nie w pełni dominuje nad barwa biała (b). Po skrzyżowaniu wyżlinu o czerwonych kwiatach grzbiecistych z wyżlinem o różowych kwiatach promienistych otrzymano wyłącznie osobniki o kwiatach grzbiecistych, ale w kolorach czerwonym lub rózowym w stosunku 1:1. Na podstawie odpowiedniego zapisu (krzyżówki) podaj genotypy rodziców oraz potomstwa w pokoleniu F1.

Plejotropizm

Zadanie 1 Szurpatość

Zapisz przy pomocy symboli genotypy warunkujące trzy różne fenotypy kur zilustrowane rysunkami. U drobiu ( kur) może wystąpić tzw. Szurpatość objawiająca się nienormalnie wykształconymi piórami. Są one kruche, łamliwe i skręcone, szczególnie niekorzystne dla kur żyjących w chłodnym klimacie. Pióra szurpate nie posiadają haczyków (homozygota recesywna), przez co występuje wzmożona utrata ciepła, zmniejszone zdolności adaptacyjne (stres), zwiększone tempo metabolizmu, zwiększone zużycie pokarmu, powiększone wole, żołądek, serce, trzustka, tarczyca, nadnercza i nerki oraz przyspieszone tętno. Poniższy schemat obrazuje krzyżówkę kur o normalnym upierzeniu z kurami szurpatymi.

Nazwij i wyjaśnij zjawiska występujące w szurpatości. Podaj uzasadnienie zróżnicowanie fenotypowego kur ilustrowanego rysunkami.

Zadanie 2. U owiec karakułowych allel (S) warunkuje barwę siwą i dominuje nad allelem barwy czarnej (s). Po skrzyżowaniu heterozygot otrzymano wyłącznie owce o siwej barwie. Podaj uzasadnienie otrzymanego wyniku krzyżówki.

Zadanie 3. Jeśli psa bezwłosego skrzyżujemy z suką o normalnym owłosieniu, połowa szczeniaków będzie bezwłosa, a połowa będzie miała normalne owłosienie.

Po skrzyżowaniu bezwłosego psa z bezwłosą suką wśród potomstwa jest jedna trzecia szczeniąt o normalnym owłosieniu, dwie trzecie nie maja sierści, a oprócz tego rodzi się też pewna ilość martwych szczeniąt. Jaka hipoteza wyjaśnia uzyskane wyniki?

Wiele chorób genetycznych wykazuje charakter plejotropowy (szurpate kury, hemofilia, mukowiscdoza....itp. itd.)

Geny dopełniające

Zadanie1 Podaj przykłady współdziałania genów nieallelicznych

Zadanie 2 Geny A i B kodują dwa enzymy, z których każdy jest niezbędny do syntezy czerwonego barwnika kwiatów. Skrzyżowano dwie biało kwitnące rośliny i otrzymano w potomstwie wyłącznie rośliny o kwiatach czerwonych. Jakie były genotypy roślin rodzicielskich?

Zadanie 3(3 pkt)2007

Barwa kwiatów groszku pachnącego (Lathyrus odoratus) jest determinowana przez dwie pary odrębnych genów, które współdziałają (wzajemnie się uzupełniają) w tworzeniu barwy purpurowej. W wyniku krzyżówki dwóch odmian groszku o kwiatach białych (AAbb x aaBB), w pokoleniu F1 otrzymano osobniki tylko o kwiatach purpurowych. Następnie skrzyżowano dwa osobniki z pokolenia F1 i w pokoleniu F2 otrzymano 9 osobników o kwiatach purpurowych i 7 osobników o kwiatach białych.

a) Zapisz odpowiednią krzyżówkę pomiędzy dwoma osobnikami z pokolenia F1.

b) Podaj wszystkie możliwe genotypy osobników o kwiatach purpurowych występujące w pokoleniu F2.

a) .................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

b) Genotypy wszystkich osobników o kwiatach purpurowych:

...............................................................................................................................

Zadanie 4Barwa skóry i sierści zwierzęcia zależy od genu A odpowiedzialnego za barwę czarną lub jego allelu a odpowiedzialnego za barwę brązową. Jednocześnie ujawnienie się barwy zależy od genu B przekształcającego bezbarwny prekursor obu barwników (DOPA) w ostateczny produkt. Jego allel b nie przekształca DOPA; brak jest wówczas zabarwienia skóry i włosów.

1. Określ fenotypy osobników o następujących genotypach:

a) AaBb........................

b) aaBb.........................

2. Ułóż krzyżówkę genetyczną, na podstawie której ustalisz i podasz, jakie jest prawdopodobieństwo otrzymania osobnika albinotycznego w potomstwie rodziców o genotypach AaBb i aaBb.

Zadanie 5 Skrzyżowano dwa albinotyczne turkucie i w potomstwie krzyżówki otrzymano wyłącznie turkucie barwne. Jakiego rozszczepienia oczekujemy po wykonaniu krzyżówki testowej? Podaj fenotypy osobników otrzymanych w krzyżówce testowej

Zadanie 6 (4 pkt)

Na podstawie wyników poniższego doświadczenia określ genotypy i fenotypy osobników biorących w nim udział:

Kolor sierści u chomików zależy od dwóch par genów dających barwę szarą lub brunatną. Barwa szara (S) dominuje

tylko w obecności genu z drugiej pary (V). Zwierzęta homozygotyczne ze względu na recesywny gen (v) maja zawsze

barwę kremową, niezależnie od pary S, s. Skojarzono kremowego samca z brunatną samica. Otrzymano samca o barwie takiej samej jak ojciec i brunatną samiczkę. Po osiągnięciu przez nich wieku dojrzałego skojarzono tę parę, w wyniku czego urodził się jeden szary chomik. Podaj genotypy fenotypy.

Rodzice: ...................... FI....................... F2 ................

ZADANIE 7 (1 p.)

Futerko barwy agouti powstaje u myszy, które mają przynajmniej po jednym allelu A i C. Wszystkie myszy mające dominujący tylko gen A są koloru białego. Wszystkie, które mają dominujący tylko gen C, są czarne. Wykorzystaj powyższe informacje do rozwiązania następującego zadania.

Skrzyżowano białą i czarną mysz. W potomstwie otrzymano wyłącznie zwierzęta o futerku koloru agouti. Określ,

jakie były genotypy rodzicielskie.

Zadanie Podstawową jednostka dziedziczności jest gen. Znamy wiele różnych rodzajów genów. Przyporządkuj nazwom oznaczonym literami z kolumny pierwszej określenia oznaczone cyframi rzymskimi z kolumny drugiej.

a) geny recesywne I śmiercionośne

2. geny strukturalne II upośledzające

3. geny letalne III wpływające na stopień przejawiania się innego genu

4. geny modyfikatory IV ujawniające się jedynie w stanie homozygotycznym

V decydujące o sekwencji aminokwasów w syntetyzowanym białku

T. Morgan

ZADANIE Wymień 4 argumenty uzasadniające, dlaczego muszka owocowa stała się ulubionym obiektem badań genetyków.

1 .....................................................................................................................................................................................................

2 .....................................................................................................................................................................................................

3 ....................................................................................................................................................................................................

4 ......................................................................................................................................................................................................

ZAD (l pkt)

Pan Kowalski jest heterozygotyczny w stosunku do autosoma1nej pary genów Aa oraz jest nosicielem recesywnego

genu t sprzężonego z chromosomem X. Ustal, jaki procent jego plemników będzie miał genotyp at.

Zad.

W prowadzonych przez siebie hodowlach nowoodkrytych owadów uczeni zaobserwowali dużą zmienność. Na poniższym rysunku przedstawiono po jednym chromosomie, pochodzącym z komórek somatycznych dwu różnych osobników tego gatunku. Po przeanalizowaniu rysunków rozwiąż kolejne zadania.

Zad. a

Dorysuj chromosomy homologiczne do chromosomów przedstawionych na rysunkach I i II z odpowiednimi oznaczeniami literowymi (cechy dominujące oznaczono dużymi literami). Uwzględnij wszystkie możliwe wersje chromosomów homologicznych. Po wykonaniu rysunków chromosomów homologicznych i po ich analizie napisz nasuwający się wniosek.

Zadanie (2 pkt) Opisz literami X i Y chromosom płci samicy i samca muszki owocowej oraz uzasadnij swój wybór,

używając jednego argumentu.

Zadanie (3 pkt)2007

Muszka owocowa Drosophila melanogaster ma cztery pary dobrze widocznych chromosomów. Ustalono, że barwa oczu muszki to cecha sprzężona z płcią (warunkowana przez dwa allele: czerwona - W lub biała - w), natomiast wielkość ciała oraz jego barwa to cechy autosomalne i od siebie niezależne (warunkowane przez allele: ciało normalne - G lub karłowate - g; barwa szara - B lub barwa czarna - b). Na rysunku schematycznym przedstawiono chromosomy osobnika muszki owocowej. Kreskami oznaczono możliwe położenie różnych alleli.

a) Przyjmując powyższe założenia, wpisz w odpowiednie miejsca, oznaczone na rysunku kreskami, symbole literowe alleli osobnika o genotypie: X^WX^w GG Bb

b) Zapisz wszystkie rodzaje gamet produkowane przez osobnika muszki owocowej o podanym powyżej genotypie.

ZADANIE W wyniku mejozy podwójna heterozygota wytworzyła cztery typy gamet. AB, Ab, aB, ab. Około 80% stanowiły gamety Ab, aB. Co możesz powiedzieć o genach tej heterozygoty? Zapisz genotyp komórki macierzystej gamet.

...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ZADANIE U pewnej rośliny barwa i kształt nasion są sprzężone a allele ich genów wykazują całkowitą dominację. Skrzyżowano roślinę o nasionach barwnych gładkich z homozygotą podwójnie recesywną. W F1 uzyskano potomstwo o następujących fenotypach.

Barwne gładkie 510 sztuk

Barwne pomarszczone 21 sztuk

Bezbarwne gładkie 19 sztuk

Bezbarwne pomarszczone 502 sztuki.

A- nasiona barwne, a - nasiona bezbarwne, B- gładkie, b - pomarszczone. Zapisz genotypy rodziców i potomstwa,

Oblicz częstotliwość crossing - over między genami

Zadanie Uzasadnij stwierdzenie, że zjawisko crossing-over zwiększa liczbę kombinacji genów w gametach produkowanych na drodze mejozy.

Zadanie Wykonano krzyżówki muszki owocowej:

1. aabb * AABB

2. aacc * AACC

F1 każdej z krzyżówek skrzyżowano z odpowiednimi podwójnymi homozygotami recesywnymi (krzyżówki testowe). Otrzymano następujące wyniki:

Potomstwo z 1. krzyżówki testowe:

AaBb - 105, aaBb - 117, Aa bb - 112, aabb - 101,

Potomstwo z 2. krzyżówki testowej

AaCc - 203, Aacc -11, aaCc - 15, aacc - 197.

Która para genów jest sprzężona, a która segreguje się niezależnie? Odpowiedź uzasadnij . Oblicz % c-o

Zaznacz na schemacie sposób rozmieszczenia alleli.

Zadanie (2 pkt) 2006

U groszku pachnącego cecha szerokich kwiatów jest sprzężona z cechą gładkich ziaren pyłku. W wyniku krzyżówki podwójnie heterozygotycznych roślin groszku pachnącego, o szerokich kwiatach i gładkich pyłkach, uzyskano 624 osobniki potomne. Wśród nich 155 roślin wykazywało obie cechy recesywne: kwiaty wąskie i pyłki szorstkie. W potomstwie nie było

rekombinantów.

Zapisz genotypy rodzicielskich roślin groszku i ich potomstwa oraz ustal stosunek fenotypowy w pokoleniu F1.

Zadanie

U muszki owocowej allel czerwonej barwy dominuje nad barwą purpurową, zaś allel długich skrzydeł, nad allelem skrzydeł zredukowanych. Po skrzyżowaniu

AaBb * aabb

Otrzymano:

609 normalne oczy, długie skrzydła

624 normalne oczy, zredukowane skrzydła

622 purpurowe oczy, długie skrzydła

616 purpurowe oczy, zredukowane skrzydła

Czy barwy oczu i kształtu skrzydeł znajdują się w jednym chromosomie, czy też nie? Odpowiedź uzasadnij.

Zadanie U muszki owocowej allel miniaturowych skrzydeł jest recesywny w stosunku do allelu skrzydeł normalnych, zaś allel oczu szkarłatnych jest recesywny w stosunku do allelu oczu normalnych. Po skrzyżowaniu muszki heterozygotycznej pod względem obu cech z muszką o miniaturowych skrzydłach i szkarłatnych oczach (krzyżówka testowa) otrzymano:

• 140 - much o oczach normalnych i normalnych skrzydłach

• 3 muchy o normalnych skrzydłach, szkarłatnych oczach

• 6 much o miniaturowych skrzydłach, normalnych oczach

• 151 miniaturowe skrzydła, szkarłatne oczy

Oblicz częstotliwość crossing - over między genami normalnych skrzydeł i normalnych oczu.

Zadanie (2 pkt) 2006 Gen warunkujący barwę oczu u Drosophila melanogaster znajduje się w chromosomie X, przy czym allel warunkujący oczy białe jest recesywny - a, a allel warunkujący oczy czerwone jest dominujący - A. Natomiast recesywny gen zredukowanych skrzydeł (b) nie jest sprzężony z płcią. Dziedziczenie płci u muszki owocowej odbywa się według podobnych zasad jak u człowieka.

Zapisz wszystkie możliwe genotypy samicy muszki owocowej o czerwonych oczach i normalnie wykształconych skrzydłach oraz wszystkie możliwe genotypy samca o tych samych cechach

Zadanie (3 pkt)

Skrzyżowano heterozygotyczne pod względem dwóch cech brązowe muszki owocowe (Drosophila melanogaster) o normalnych skrzydłach. Wyniki krzyżówki przedstawia poniższa szachownica Punnetta. Oblicz prawdopodobieństwo wystąpienia czarnej muszki o zredukowanych skrzydłach. Określ, czy rozważane geny sprzężone czy nie.

Cechy sprzężone z płcią

Czyli cechy zależne od genów, mających loci w chromosomie płci X; w chromosomie Y u człowieka mieszczą się geny SRY warunkujące męskość. W chromosomie X znaleziono 90 loci różnych genów niezbędnych do życia , komórka pozbawiona chromosomu X nie jest w stanie przeżyć. Mężczyźni chromosom X otrzymują od matki i wszystkie sprzężone z nim geny; a kobiety po jednym chromosomie X od ojca i matki

Choroby sprzężone z płcią to ,chromosomem X: hemofilia , daltonizm, dystrofia mięśniowa Duchenne'a (uwarunkowane genami recesywnymi) - mężczyźni chorują , bo mają jeden chromosom X, kobiety mogą być nosicielkami, bo mając dwa chromosomy X allel recesywny jest maskowany przez drugi dominujący na zdrowym drugim chromosomie X

Cechy związane z płcią

Gen determinujący łysienie znajduje się na autosomach, czyli otrzymują go wszyscy bez względu na płeć. Do jego ujawnienia potrzebny jest wysoki poziom testosteronu dlatego nie ujawnia się u kobiet i dzieci. Aa - faceci łysieją, Aa - kobiety nie!!Ten sam genotyp może dawać różne efekty fenotypowe zależnie od płci

Typy determinacji płci

I GENETYCZNA (chromosomowa)

1. typ Lygeus - o płci decyduje rodzaj plemnika wnikającego do komórki jajowej (plemnik z chromosomem X lub plemnik z chromosomem Y ) - człowiek i inne ssaki, Drosophila melanogaster i niektóre owady, większość roślin

2. typ Abraxas - o płci zygoty decyduje charakter gamety żeńskiej ( komórka jajowa z chromosomem X lub Y) - motyle, ryby , płazy , gady , ptaki.

3. typ Fumea - owady z rodzaju Fumea; osobnik żeński -X0, osobnik męski - XX

4. typ Protenor - pluskwiaki: osobnik żeński - XX, osobnik męski - X0

5. typ haploidalno - diploidalny ; niektóre owady, np. pszczoły; samce są haploidalne - powstają z jaj niezapłodnionych (partenogeneza), samice - królowa i robotnice są diploidalne - powstają z jaj zapłodnionych.

II FENOTYPOWA ( środowiskowa)

1. robak morski - Bonelia viridis - jego larwa może rozwinąć się albo w samca - gdy opadając w wodzie osiądzie na ryjku samicy; albo w samicę, gdy spadnie na dno,

2. płeć niektórych gadów, np. krokodyli , zależy od temperatury, w której rozwijają się jaja

III WYZNACZANIE PŁCI PRZEZ AUTOSOMY :

• Rozwój osobnika żeńskiego lub męskiego zależy od stosunku liczby chromosomów X i liczby autosomów (A); kombinacja XX + 2A daje fenotyp żeński, XY + 2 A męski, np. muszka owocowa.

Podstawową płcią jest płeć męska (u samic - drugi X tłumi autosomalne geny męskie).

IV INNE SPOSOBY :

• Jedna płeć (samica) jest pierwotnie diploidalna, a przeciwna pierwotnie haploidalna, np. pszczoły, wrotki.

Mapowanie genów

Zadanie 1.. W wyniku kolejnych krzyżówek obliczono następujące odległości między parami genów:

r - c 10 jednostek crossing - over:

c - p 13 jednostek crossing - over;

p - r 3 jednostki crossing - over;

s - c 18 jednostek crossing - over:

s - r 8 jednostek crossing - over:

Ustal, jaka jest kolejność ułożenia tych genów w chromosomie?

Zadanie 2. u muszki owocowej stwierdzono następujące częstotliwości występowania crossing- over

b -c = 1,4 % c-o

b - f = 3,9 % c-o

w - c = 4,0 % c-o

w - f = 1,5 % c-o

Jaka jest kolejność ułożenia tych genów na chromosomie?

Zadanie 3. W wyniku kolejnych krzyżówek obliczono następujące odległości między parami genów:

Ustal, jaka jest kolejność ułożenia tych genów w chromosomie.

M - P 1% ,. K - M 20% , A - D 3% , A - W 8% , A - K 18% , A - M 38%, A - P 39% , D - W 5% D - K 15%, D - M 35%, D - P 36%, W - K 10%, W - M 30%, W - P 31%, K - P 21% .

Zadanie 4. (1 pkt) 2007 próbny Geny P, R i Q są sprzężone ze sobą. Częstość crossing-over między genami P i R wynosi 26%, między P i Q 11%, między R i Q 15%. Ustal kolejność ułożenia genów na chromosomie.

Zadania 5 Geny A, B, C są sprzężone ze sobą. Odległość między genami A i B wynosi 6 j. m., między genami A i C - 4 j. m., a między genami B i C - 2j. m. Ustal kolejność ułożenia genów na chromosomie

Zadanie U pewnego stawonoga stwierdzono następującą częstość występowania zjawiska crossing-over. Zapisz geny a,b,w oraz t w odpowiedniej kolejności na chromosomie. Podaj wszystkie pozostałe odległości między tymi genami.

Symbol genu	Symbol genu	% c- o
B	A	1,5
B	T	4,5
W	A	5
W	T	2

ZADANIE 6. (1 p.) Naukowcy prowadzili badania nad mapowaniem chromosomu X u muszki owocowej Drosophila melanogaster. W wyniku krzyżówek obliczono następujące odległości pomiędzy parami genów:

m-S - 6,9 jednostek crossing-over ec-S - 37,5 jednostek crossing-over

m-f - 20,4 jednostek crossing-over ec-f - 51,0 jednostek crossing-over

Podaj, jaka jest kolejność genów m, ec, f, S na chromosomie X.

Zadanie 7. (1 pkt) 2007

Odległości między genami w chromosomie wyrażane są w jednostkach mapowych. Jedna jednostka mapowa odpowiada takiej odległości między genami sprzężonymi, w której crossing-over zachodzi z częstością 1%.

Podaj kolejność genów A, B, C w chromosomie wiedząc, że częstości crossing-over między nimi są następujące: A - B 12%, A - C 4%, C - B 8 %.

Przykłady zadań o dziedziczeniu pasiastego i gładkiego upierzenia kur

U kur upierzenie pasiaste(jastrzębiate)dominuje nad jednolitym. Pasiaste upierzenie dziedziczy się w sposób sprzężony z płcią

Zadanie 23

Jakiego potomstwa i w jakich proporcjach należy spodziewać się po czarnym kogucie i pasiastej kurze (ptaki z linii czystych)

Zadanie 24

Jakiego potomstwa i w jakich proporcjach należy spodziewać się po pasiastym kogucie i jednolicie czarnej kurze (ptaki z linii czystych)

Zadanie 25

Kury otrzymane w wyniku krzyżówki pasiastego koguta z czarną kurą skrzyżowano z czarnymi kogutami. Czy wszystkie kury będą miały takie same pisklęta? Jaki będzie fenotyp i genotyp z tych krzyżówek?

Zadanie 26

Czarnej kurze wykluło się pasiaste pisklę. Jak upierzony był kogut, ojciec tego pisklaka? Podaj jego fenotyp i genotyp.

Zadanie 27

Pasiasta kura miała 5 piskląt 3 czarne i 2 pasiaste. Jak upierzony był kogut, ojciec tych piskląt? Wiesz, że wśród czarnych piskląt były dwa koguciki i jedna kurka.

Zadanie 28

Czarna kura miała siedem piskląt 4 pasiaste i 3 czarne. Jak upierzony był kogut, z którym spłodziła te pisklęta? Czy możesz powiedzieć coś o płci tych kurczaków?

Zadanie 29

Czy pasiasty kogut może mieć czarne kurczęta? Jeśli tak to z jak upierzona kurą i jakiej będą one płci?.

Zadanie 30

Hodowca otrzymał z zaprzyjaźnionej hodowli pasiastą kurę. Pomimo zapewnień darczyńcy przypuszczał, że nie pochodzi ona z linii wsobnej. Jak to sprawdzić?

Zadanie 31 (2 pkt) Ubarwienie prążkowane kur jest determinowane przez dominujący gen A, brak prążkowania - przez gen recesywny a. Geny te są zlokalizowane w chromosomie X. Determinacja płci u ptaków jest odwróceniem determinacji płci u człowieka. U ptaków samce mają dwa identyczne chromosomy płciowe (X), samice za. - dwa różne (X i Y), przy czym chromosom Y jest „genetycznie pusty”. Określ genotypy rodziców i fenotypy potomstwa (z uwzględnieniem płci) powstałego w wyniku skrzyżowania prążkowanej kury z kogutem o nieprążkowanym upierzeniu.

Zadanie 23. (2 pkt) 2008

W zale˝noĘci od tego, która p.eç wytwarza gamety zró˝nicowane pod wzgl´dem sk.adu heterochromosomów,

czyli decyduje o p.ci potomstwa, heterogametycznoĘç mo˝e byç m´ska lub ˝eƒska.

Dziedziczenie barwy upierzenia u kury domowej to przyk.ad cechy sprz´˝onej z p.ciŕ. Upierzenie

jednolite jest cechŕ recesywnŕ, a upierzenie wielobarwne to cecha dominujŕca. Skrzy˝owano ze sobŕ

wielobarwnego koguta z jednolicie ubarwionŕ kurŕ, zgodnie z podanym schematem.

P: kura jednolicie ubarwiona x kogut wielobarwny

F1: kura wielobarwna x kogut wielobarwny

F2: 25% kur jednolicie upierzonych, 25% kur wielobarwnych, 50% kogutów wielobarwnych

OkreĘl, czy dziedziczenie p.ci u kur jest przyk.adem heterogametycznoĘci m´skiej czy ˝eƒskiej.

Uzasadnij swój wybór, podajŕc jeden argument odnoszŕcy si´ do wyników krzy˝owania kur

w pokoleniu F1 lub F2.

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Zadania o rogatych i bezrogich

U owiec obecność lub brak rogów jest cechą warunkowana przez allele tego samego genu dziedziczącego się w sposób sprzężony z płcią . Gen H warunkuje obecność rogów, a jego allel h ich brak.

Zadanie 32

Podaj fenotypy heterozygotycznej samicy. Jakie jest prawdopodobieństwo, że z bezrogim bykiem będzie miała rogatego byczka?

Zadanie 33

Jakie jest prawdopodobieństwo, że ich potomkiem będzie bezroga jałówka?

Zadanie 34

Jakie jest prawdopodobieństwo, że będą mieli dwa cielaki, bezrogiego byczka i rogatą jałówkę?

Zadanie 35 (tutaj jest inaczej niż w porzednich)

Bezrogi byk pokrył trzy krowy. Potomek krowy I bezrogiej był rogaty, krowy II rogatej był rogaty, krowy III rogatej był bezrogi. Który allel (rogatości czy braku rogów) był dominujący? Jakie były genotypy wszystkich zwierząt?

Przykłady zadań o szylkretowych kotach

Bardzo ciekawą grupę zadań stanowią zadania pokazujące, że z uwagi na ekspresję genów znajdujących się na chromosomie X samica ssaka jest chimerą. Zjawisko to wiąże się z losowa inaktywacją jednego z chromosomów X (występuje jako ciałko Barra). W konsekwencji w różnych komórkach ekspresji będą ulegały allele znajdujące się na chromosomie, który nie uległ kondensacji(inaktywacji), a więc w różnych komórkach mogą wyrażać się różne allele tego samego genu.

Szylkretowe są tylko kotki. Recesywny allel tego genu warunkuje rude futerko, dlatego rude są kocury, które otrzymały od matki allel recesywny. Rude będą również kotki, które otrzymały allel recesywny od mamy i taty.

Zadanie 36

Szylkretowa kotka ma miot liczący cztery kocięta: 2 rude samce, 1 ruda samica i 1 szylkretowa samica. Jakiej barwy był ich ojciec.

Zadanie 37 Czy czarny kocur może być ojcem szylkretowych kociąt?

Zadanie 38

Geny warunkujące barwę sierści u kotów są sprzężone z płcią. Allel Z warunkuje żółtą barwę, z - czarną. Mieszańce są szylkretowe (ubarwienie stanowi mieszanina barw: rudej , kremowej, i czarnej w postaci rozmytych plam, nie łat)

1. określ, jakie fenotypy można uzyskać pod względem barwy futra, krzyżując ze sobą czarnego samca z szylkretową samicą

2. Podaj nazwisko uczonego, który wyjaśnił zjawisko sprzężenia genów.

3. Podaj inne przykłady cech sprzężonych z płcią

Dziedziczenie wielogenowe

Zadanie 45

Na diagramie przedstawiono krzywa rozkładu normalnego (krzywa Gaussa) wzrostu 1083 dorosłych mężczyzn

1. jakie cechy, w jaki sposób uwarunkowane dziedziczymy w ten sposób?

2. Podaj przykłady przynajmniej dwóch cech organizmów uwarunkowanych w podobny sposób.

Zadanie 47

Dokonaj analizy schematu przedstawiającego skróconą genealogie rodziny Bacha i na tej podstawie odpowiedz tak lub nie na postawione pytania

1. czy muzykalność jest cecha dziedziczną?

2. czy jest ta cecha uwarunkowana poligenicznie?

3. Czy jest to cecha sprzężona z płcią?

Zadanie 48.

Ile par genów determinuje długość ziarna, jeśli rozkład fenotypów w drugim pokoleniu dwóch homozygotycznych osobników przedstawia się następująco 1:6:15:20:15:6:1 ? Dlaczego cechę - długość ziarna - nazywamy ilościową?

Kurs Sikory

1. W wyniku mejozy podwójna heterozygota wytworzyła cztery typy gamet. AB, Ab, aB, ab. Około 80% stanowiły gamety Ab, aB. Co możesz powiedzieć o genach tej heterozygoty? Zapisz genotyp komórki macierzystej gamet.

2. U pewnej rośliny barwa i kształt nasion są sprzężone a allele ich genów wykazują całkowitą dominację. Skrzyżowano roślinę o nasionach barwnych gładkich z homozygotą podwójnie recesywną. W F1 uzyskano potomstwo o następujących fenotypach.

Barwne gładkie 510 sztuk

Barwne pomarszczone 21 sztuk

Bezbarwne gładkie 19 sztuk

Bezbarwne pomarszczone 502 sztuki.

Wykonaj mapę chromosomową wiedząc, że: A- nasiona barwne, a - nasiona bezbarwne, B- gładkie, b - pomarszczone.

3. W wyniku kolejnych krzyżówek zlokalizowano 3 geny K, C, P na chromosomie i obliczono, że odległości między nimi wynoszą:

• między K i C 10 cm

• między C i P 13 cm

• między P i K 3 cm

Ustal kolejność tych genów na chromosomie

4. Heterozygotyczna kobieta poślubiła daltonistę. Jakie genotypy i fenotypy będą miały dzieci tego małżeństwa?

5. Niebieskooki mężczyzna chory na hemofilię i ciemnooka kobieta, której ojciec był chory na hemofilię( miał oczy niebieskie, a matka była zdrowa), będą mieć dziecko. Jakie jest prawdopodobieństwo, że będzie to chory ciemnooki chłopiec?

6. Poniżej przedstawiono wybrane chromosomy z kariotypu człowieka.

1. odczytaj ze schematu dwie pary genów dziedziczące się zgodnie z prawami Mendla.

2. Wymień geny sprzężone z płcią.

3. Rozpoznaj gen, który może warunkować hemofilię.

7. Wykres przedstawia tempo rozkładu ropy naftowej przez bakterię naturalnie występującą w środowisku oraz tę samą bakterię zmodyfikowaną genetycznie. Oceń, która z bakterii jest efektywniejsza.

Zadanie 24. Dlaczego dziedziczenie pozajądrowe nie podlega prawom Mendla

7

---