1. Brightończycy. Fotograficzny punkt widzenia.

• początki 1896 r.

• ilościowo niewielka, ale interesująca produkcja,

• główni przedstawiciele: George Albert Smith, James Williamson (zawodowi fotografowie), Robert William Paul - reprezentowali fotograficzny punkt widzenia (kadry przypominają stylem ówczesne fotografie, np. w „Śnie Doroty”)

• nie rezygnując z fabuły i reżyserii, wchodzili w plener; wplatali w swoje filmy autentyczne życie

• jako pierwsi zaczęli stosować zbliżenie czyli wielki plan - twarz, ręka, jakiś ważny dla akcji przedmiot, zajmują cały ekran)

• „Szkło powiększające babuni” - preteksty do zbliżeń: lupa, lornetka,

• 1902 zbliżenie bez pretekstu w filmie Smitha „Mysz w szkole sztuk pięknych”,

• wklejanie zbliżeń między zdjęcia z większego dystansu (pramontaż)

...

• wkład czołowego operatora Edisona: Edwin S. Porter

• „Życie amerykańskiego strażaka” (1902) wykorzystywał archiwalne zdjęcia z ćwiczeń strażackich, połączył je z nakręconymi umyślnie zdjęciami aktorskimi i posklejał w całość opowiadającą o uratowaniu matki i dziecka z płonącego domu - prawdziwy, świadomy montaż.

• „Napad na ekspres” (1903) - pierwszy film gangsterski i cowboyski, fabuła o kilku ośrodkach akcji, zbliżenie rewolweru strzelającego do publiczności i wykorzystanie filmowego waloru pogoni

2. Monumenty włoskie. Żywe słonie w akcji.

• reakcja na nadmiar teatru w filmie: szkoła włoskich monumentalistów: Pier Fosca (Giovanni astrone), Enrico Guazzoni, Mario Caserini,

• upodobanie do masowych widowisk kostiumowych,

• „Cabiria” (Giovanni Pastrone, 1913): historia rzymskiej dziewczyny, porwanej podczas wojen punickich przez kartagińskich piratów:

1. podrzędne znaczenie scenariusza,

2. nadrzędność „wielkich scen” (wybuch Etny, słonie Hannibala),

3. po raz pierwszy zastosowano dodatkowe źródło światła (lampy łukowe) w plenerze,

4. kamera umieszczona na wózku filmowała w ruchu,

5. dekoracje trójwymiarowe

• wpływ „Cabirii” na „Narodziny narodu” i „Nietolerancję”

3. Skandynawia. Natura w roli głównej.

1. Szwecja

• wielkość kinematografii szwedzkiej wyrasta ze szwedzkiej tradycji ludowej oraz północnej literatury, obfitującej w wielkie namiętności mocnych ludzi, w surową walkę z żywiołami

• pionier kinematografii szwedzkiej - Carl Magnusson zaangażował do wytwórni „Svenska” 2 aktorów: Victor Sjöström („Banici” 1917, wprowadzenie na ekran przyrody jako osoby dramatu; „Furman śmierci”, zdjęcia nakładane rysują psychologiczne niuanse, retrospekcje) i Mauritz Stiller („Skarb pana Arne”, śnieg, piękno zdjęć, świetny montaż, powściągliwość gry aktorskiej)

• Stiller w „Gösta Bering” odkrył Gretę Garbo

1. Dania

• rozkwit duńskiej kinematografii od ok. 1913 r.

• wytwórnia „Nordisk”, najlepszy twórca Carl Th. Dreyer,

• Dreyera „Wdowa po pastorze” (1920): rubaszny humor ludowy, komediowe potraktowanie postaci i konfliktów, „Będziesz szanował żonę swoją”: powściągliwość gry aktorów, dramat codziennego życia, realizm szczegółów

4. UFA

• kino niewybredne, komercyjne: Ernst Lubitsch: „Madame Dubarry” (1919), „żona faraona”, „Sumurn”, „Oczy mumii Ma”: miłostki na tle wielkiej historii

• ekspresjonizm:

1. „Gabinet doktora Caligari” (1919) reż.: R. Wiene, scen.: Carl Mayer i Hans Janowitz, malarze dekoratorzy: Hermann Warm, Walter Röhring, Walter Reimann; subiektywna wizja świata, bohaterem filmu szaleniec, brak zdjęć w plenerze, scenograficzne deformacje, estetyka lęku i koszmarów;

2. „Nosferatu. Symfonia grozy” (1922), reż.: Friedrich Murnau

• Kammerspiel (styl kameralny): wszystko jest małe, kameralne: dekoracje, gesty aktorów, konflikty scenariusza. Realistyczne odbicie życia, dokumentalna niemal prawda, tematy z kroniki gazetowej

1. „Szyny” reż.: Lupu Pick, scen. Carl Meyer

2. „Schody kuchenne” reż. Leopold Jesner, scen. Carl Meyer

3. „Noc sylwestrowa”, reż. Lupu Pick, scen. Carl Meyer

4. „Portier z hotelu Atlantic” reż. Friedrich Murnau, scen. Carl Meyer

• Fritz Lang:

1. „Zmęczona śmierć” (1922),

2. „Nibelungi”

3. „Metropolis”

1

---