Średniowiecze- test

1. Podaj imię cesarza bizantyjskiego, który na krótko w VI w. odbudował potęgę Bizancjum ?

.......................................................

2. Wyjaśnij czym była hidżra ?

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Jak nazywa się święta księga islamu ? .........................................

4. Jak nazywa się następca Proroka, sprawujący zwierzchnictwo religijne i polityczne ? ...................................

5. Podaj nazwę najokazalszej świątyni bizantyjskiej, później meczetu ? ..................................

6. Wyjaśnij motto „ora et labora”, jakiego zakonu dotyczyło ? ..............................................................................................

7. Na czym polegało prawo primogenitury ? ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Podaj przywódcę do opisu:

.............................................- przywódca tatarski, który na początku XIII w. zbudował imperium mongolskie, sięgające od Chin po Kaukaz i Morze Kaspijskie

............................................- przywódca Normanów, który w 1066 r. dokonał zwycięskiej inwazji na Anglię i został jej monarchą.

...........................................- najpotężniejszy władca wczesnośredniowiecznej Europy, król Franków, od 800 r. cesarz

..........................................- cesarz rzymski, władca Niemiec, planował stworzenie „Renovatio imperia romanorum”, nałożył na głowę Chrobrego diadem w Gnieźnie w 1000 roku

..........................................- cesarz rzymski, władca Niemiec, skonfliktowany z papieżem Grzegorzem VII w walce o inwestyturę w XI w.

..........................................-

9. Dynastie średniowiecznej Europy:

...........................................- angielska dynastia królewska, rządząca Anglią w XI- XV w., wywodziła się z Francji, władcy, np.: Ryszard Lwie Serce, Henryk III,

..........................................- ród królów i książąt polskich, liczne rozgałęzienia; ostatni król polski z tego rodu to Kazimierz Wielki, zm. 1370

.........................................- od VII w. majordomowie w państwie Franków, od 751 r. ( Pepin Krótki) władcy Franków, najwybitniejszy przedstawiciel roku to Karol Wielki

.........................................- władcy Francji od X w. , wiele linii bocznych, z których wywodziły się kolejne rody panujące: Burboni, Walezjusze

.........................................- dynastia panująca na Rusi, późniejszym Księstwie Moskiewskim od X w. do śmierci cara Fiodora I w 1598 r., syna Iwana Groźnego.

........................................- najstarsza dynastia państwa Franków, od VII w. straciła na znaczeniu na rzecz majordomów, a władzę ostatecznie w połowie VIII w.

............................................- dynastia rządząca w Czechach, na Węgrzech, jej przedstawiciele byli w XIV w. cesarzami niemieckimi

...........................................- dynastia wywodząca się z Francji, władcy Neapolu, Węgier, także Polski ( Ludwik Węgierski, Jadwiga)

...........................................- książęta Szwabii, władcy Niemiec z tytułami cesarskimi, także królowie Sycylii, np. Fryderyk II

10. Bitwy średniowiecza. Uzupełnij tabelę:

Data	Miejsce	Zwycięzca	Przegrany
	Azincourt		Francja
1444		Turcja
1066	Hastings
		Polska- Litwa	Zakon Krzyżacki
	Poitiers		Arabowie
1380	Kulikowe pole
1187	Hittin
	Crecy	Anglia
	Kałka		Tatarzy

11. Hadżdż to:

1. święta wojna z niewiernymi

2. islamskie wyznanie wiary

3. uzupełnienie Koranu, tradycja islamu, opowieści o czynach i wypowiedziach Mahometa

4. pielgrzymka, przynajmniej raz w życiu do Mekki

12. Program 7 sztuk wyzwolonych dzielił się na :

- stopień niższy- trivium, czyli: ..................................................................................................

- stopień wyższy- quadrivium: ....................................................................................................

13. Urzędnicy w państwie Franków, zajmujący się kontrolą administracji prowincji - hrabiów i biskupów, wymierzali sprawiedliwość w imieniu władcy: .......................................

14. Średniowieczne zakony rycerskie. Dopisz ich nazwy:

.....................................................- zakon powstały około 1180 r. , skupiający rycerstwo francuskie, w połowie XIII w. przeniesiony z Ziemi Świętej do Francji. W 1314 roku zlikwidowany ( poddany kasacji) przez króla Filipa IV Pięknego po oskarżeniach o herezje i oszustwa finansowe.

...................................................- powstały w 1190 r. ; jego pełna nazwa to Zakon Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego, sprowadzony w 1226 roku do Polski przez księcia Konrada Mazowieckiego. Zagrożenie państwa polsko-litewskiego w XIV- XV w.

....................................................- bractwo założone w 1130 r. przez rycerstwo włoskie, po krucjatach na Cyprze, od 1530 roku jako kawalerowie maltańscy, obecnie ich siedziba mieści się w Watykanie.

15. Na czym polegała zasada feudalizmu: Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem” ?

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

16. W jakim państwie powyższa zasada nie obowiązywała ? .....................................................

17. Wyjaśnij:

nepotyzm: ......................................................................................................................................................

symonia: .......................................................................................................................................................

schizma wschodnia: .....................................................................................................................

18. Podaj inne określenia na:

Normanowie- ................................................... Temudżyn- ................................................

Tatarzy- ........................................................ Wyprawa krzyżowa- ...................................

Czarna śmierć- ............................................... Prorok- .......................................................

19. Zakon kontemplacyjny stworzył kongregację kluniacką to zakon: .......................................

20. Przykładami zakonów kaznodziejskich, tzw. żebraczych, powstałych w XIII w. były zakony:

....................................................................... i ................................................................

21. Dwa style architektoniczne epoki średniowiecza to:

styl .............................................................. i styl: .................................................

22. Rekonkwista przeciw Arabom w XI- XV w. miała miejsce na Półwyspie:

Apenińskim Iberyjskim Bałkańskim Arabskim

23. Zawołanie „Bóg tak chce” wygłoszone przez papieża Urbana II w 1095 r. na synodzie w Clermont miało zachęcić do udziału w:

pielgrzymkach wstępowaniu do zakonu benedyktynów krucjatach rekonkwiście

24. Zwolnienie dóbr feudała ze świadczeń na rzecz pana feudalnego ( ekonomiczny lub sądowy) to: ............................................

25. Nadanie ziemi przez seniora w dożywotnie użytkowanie w zamian za sprawowany urząd to: ....................................................

26. Świadczenie poddanego na rzecz seniora, zwykle w pieniądzu, czy dziesięcinie to: ..........................................................

27. Majątek ziemski nadany wasalowi za pełnienie określonych służb, choć senior nadal zachowywał prawa zwierzchnie do niego to: ....................................................

28. Symbol lenna, rycerz otrzymywał włócznię, duchowni pastorały lub pierścienie to: ..........................................................

29. Umowa między seniorem i wasalem ze wskazaniem wzajemnych zależności to: ................................................

30. Tatarski związek ponadplemienny na czele z chanem o charakterze militarnym, Najbardziej znane to: Złota, Nogajska, Tatarów Krymskich : ................................................

31. Słownie dzielą się na trzy grupy : Słowian zachodnich, wschodnich i południowych.

Zalicz odpowiednie plemiona do poszczególnych grup:

- Polacy, Czesi, Słowacy, Serbołużyczenie, Wieleci, Obodryci- Słowianie ..............................

- Rosjanie, Białorusini, Ukraińcy- Słowianie: ....................................

- Serbowie, Chorwaci, Słoweńcy, zeslawinizowani Bułgarzy: Słowianie ............................

32. Pierwszy historyczny władca Franków, przyjął chrzest w 496 r. to: ....................................

33. Pierwszy władca niemiecki z tytułem cesarskim ( 962), pokonał Madziarów na Lechowym Polu w 955 r.: ...............................

34. Dwa główne odłamy islamu od VII w. to: ................................... i .................................

35. Spór ideologiczny w Bizancjum dotyczący uznania kultu obrazów, zwłaszcza w VIII- IX w. nosił nazwę : ...................................................

36. Konstantynopol zdobyli krzyżowcy w roku 1204, w wyniku krucjaty:

pierwszej drugiej trzeciej czwartej

37. Najważniejszy wydział średniowiecznych uniwersytetów:

prawo teologia medycyna ekonomia

38. Zapoczątkował spór o inwestyturę ( inaczej spór o dominium mundi- o panowanie nad światem), ogłaszając w 1075 r. Dictatus papae, wybaczył w Canossie cesarzowi Henrykowi IV:

Innocenty III Urban II Grzegorz I Grzegorz VII

39. Najstarszy uniwersytet w Europie powstał w roku 1085 w:

Salerno Padwie Paryżu Bolonii

40. Uzupełnij terminy związane w gospodarką średniowiecza:

..........................................- obowiązek wyłożenia swoich towarów przez kupców na wyznaczonym miejscu targowym

.........................................- korzystanie przez kupców ze wskazanych szlaków handlowych

........................................- organizacja rzemieślników jednego zawodu lub pokrewnych

.......................................- związki kupiecki ( obrona przez rabunkami, budowa dróg, gromadzenie towarów)

.......................................- zamożne mieszczaństwo, kupcy, bankierzy, elita, często rajcy miejscy

......................................- podstawowa metoda uprawy, podział gruntu na uprawę zbóż ozimych, jarych i ugór.

......................................- forma organizacyjno-prawna, zakładania zupełnie od nowa lub innego rozplanowania wsi i miast

41. Konflikt między Francją i Anglią w latach 1337- 1453 nosi nazwę wojny: ..........................

42. Wojna domowa w Anglii między rodami Yorków i Lancastrów w latach 1455-1485 to inaczej wojna: .....................................

43. Konflikt między papieżami i cesarzami o prymat w średniowiecznej Europie w wiekach XI- XII to spór o ......................................................

44. Wojny husyckie, mające podłoże konfliktu religijnego ( reforma Kościoła katolickiego) i narodowego ( wystąpienie przeciw Zygmuntowi Luksemburskiemu) w latach 1419-1434 toczyły się na terytorium:

Węgier Czech Niemiec Luksemburga

45. Władca Rusi Kijowskiej ,z dynastii Rurykowiczów, który przyjął chrzest z Bizancjum w 988 roku to:

Ruryk Jarosław Mądry Włodzimierz Wielki Aleksander Newski

46. Stworzył pierwsze państwo słowiańskie w połowie VII w. na terenie Moraw, Kotliny Czeskiej:

Rościsław Samon Bolesław I Borys

47. Średniowieczna forma państwa, w którym cała władza była w rękach monarchy. Władca miał prawo zwierzchnie do całego terytorium państwa, np. mógł dzielić je na dzielnice dla synów, wybierał urzędników według własnej woli. To jest monarchia .......................................................

48. Wielką Kartę Swobód jako duże ograniczenie władzy królewskiej i początek tworzenia monarchii stanowej wydano w roku 1215 w :

Anglii Francji Niemiec Węgier

49. Najważniejszy organ w demokracji plemiennej Słowian, wybierano na nim wodza, który z czasem stawał się dziedzicznym władcą; decydował o najważniejszych sprawach plemienia: ....................................................................

50. Słowiański bóg Słońca to:

Wołos Perun Swarożyc Trzygłów

51. Łączenie lokalnych wyobrażeń pogańskich z wątkami chrześcijańskimi to : ......................................................................

52. Tatarski jarłyk był:

a. rodzajem haraczu, który podbite ludy musiały płacić Mongołom w naturze lub pieniądzu

b. dokument, który potwierdzał rządy władcy na terytorium opanowanym przez Tatarów

c. wydzielona część ordy, wyjęta spod zależności tatarskiej, np. bogate miasta

53. Tatarski wódz, który w latach 1237-1241 podbił Ruś Kijowską w roku 1241 najechał na Polskę ( bitwa pod Legnicą) i Węgry:

Tamerlan Ugedej Batu-chan Temudżyn

54. Ostatni władca z dynastii Przemyślidów, rządzący Czechami, Polską i Węgrami, zginął w roku 1306:

Przemysł Ottokar II Wacław III Wratysław II Bolesław III

55. Władca węgierski z dynastii Arpadów, pierwszy król, przyjął chrześcijaństwo:

Stefan I Bela I Gejza I Andrzej I

56. Pochodzący ze Szwecji skandynawscy kupcy- żeglarze, rozbójnicy, tworzyli kolonie kupieckie w Nowogrodzie, Kijowie, opanowując szlak handlowy od Bałtyku do Konstantynopola i nawet Bagdadu. Przyczynili się do powstania pierwszych państw na Rusi- Ruryk: .....................................................

57. Wyjaśnij pojęcia:

drakkara: ....................................................................................................................................

danegeld- ....................................................................................................................................

Domesday Book- ........................................................................................................................

58. Skandynawski bóg wojny to:

Odyn Thor Frig Walhalla

59. Niewola awiniońska ( 1309- 1376) dotyczyła niewoli:

papieży władców Francji templariuszy heretyckich katarów

60. Pierwszy parlament ukonstytuował się w roku 1264 w państwie: ....................................

---