HISTORIA PROCESU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ :

- przed I wojną światową:
Aristide Briand :
+ współtwórca traktatu o wyrzeczeniu się wojny ( 27.8.1928r.)
+ postulował utworzenie europejskiego stowarzyszenia państw o charakterze federacji
( 1930)
- po II wojnie światowej:
Churchill :
+ postulat utworzenia w Europie organizacji mającej charakter Stanów Zjednoczonych
Europy ( 19.9.1946 r. Zurich )

Mimo ,że poglądy i postulaty Brianda i Churchilla nie zostały zrealizowane, stały się inspiracją do tworzenia organizacji międzynarodowych w Europie :

= UNIA ZACHODNIOEUROPEJSKA :
17.3.1948 r. Pakt Brukselski powołujący Unię Zachodnią
23.10.1954r. Protokół w ramach pakietu Układów Paryskich i jest podstawą
przekształcenia Unii Zachodniej w Unię Zachodnioeuropejską.
= ORGANIZACJA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ I ROZWOJU ( OECD):
16.4. 1948r. powstaje Organizacja Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
14.12.1960r. Konwencja Paryska przekształca w OECD
= ORGANIZACJA TRAKTATU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO ( NATO ) :
4.4.1949r.
= RADA EUROPY :
5.1948 r. Ruch Europejski ( liderzy życia społecznego, kulturalnego, politycznego Europy) opracowali w Hadze szereg dyrektyw integracji europejskiej , charakteryzujących się:
- demokratycznymi rządami
- przestrzeganiem praw człowieka
Ruch Europejski postulował powołanie Zgromadzenia Europejskiego
postanowienia z Hagi stały się podwalinami współczesnej Rady Europy
RADA EUROPY : powołana przez Konwencję Londyńską!
- siedziba: Strasburg
- podstawa: Statut RE
- cele: jednomyślność członków dla:
+ ochrony i realizacji ideałów i zasad będących wspólnym
dziedzictwem
- organy:

+ ZGROMADZENIE OGÓLNE
* składa się z posłów parlamentów narodowych
+ KOMITET MINISTRÓW
* składa się z MSZ lub ich zastępców
- organy te wspiera :
+ SEKRETARIAT- na czele stoi Sekretarz Generalny RE
+ KONGRES WŁADZ LOKALNYCH i REGIONALNYCH ( od 94r.)




- RE:
+ nie posiada kompetencji stanowienia prawa
+ jest organizacją międzyrządową koordynacyjną
+ 2 rodzaje instrumentów prawnych:
* niewiążące rezolucje
* projekty umów międzynarodowych
( mają moc wiążącą między państwami- stronami )
- idee RE:
+ zasada demokracji pluralistycznej
+ poszanowanie prawa
+ system ochrony prawa człowieka
- akty prawne:
+ Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności( 4.11.1950r.) zmodyfikowano protokołem nr 11 instytucję
kontroli przestrzegania praw: zastąpiono Komisję Praw Człowieka i
ETPCz jednym stałym organem: ETPCz .
+ Europejska Karta Społeczna ( 18.10.1961r.)
+ Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci ( 25.11.1996r.)

Powstanie i ewolucja Wspólnot Europejskich :

I. Przyczyny :
1. sytuacja gospodarcza powojennej Europy
2. zachodnioeuropejski nurt integracyjny
II. 9.5.1950r. - Deklaracja Schumana
1. MSZ Francji Robert Schuman wystąpił z oświadczeniem o połączeniu przemysłów
węgla i stali Francji i Niemiec oraz innych państw zachodnioeuropejskich.

III. EUROPEJSKA WSPÓLNOTA WĘGLA I STALI :( 18.4.1951 r.)-
(wszedł w życie 23.7.1952 r. ) - międzynarodowy charakter instytucji
- odejście od modelu międzyrządowego
( wygasł dnia 23.7.2002 r.) - obecnie TWE

funkcjonalistyczne podejście do integracji postępuje stopniowo i dotyczy konkretnych dziedzin życia- węgla i stali

1. Państwa : Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy podpisały
TRAKTAT PARYSKI ustanawiający EWWiS ( TEWWiS) na 50 lat
2. Państwa członkowskie oddały zarządzanie WYSOKIEJ RADZIE :
a: przemysłem węglowo- stalowym
b: przedsiębiorstwami sektora węglowo- stalowego

3. 4 ORGANY :

a: SPECJALNA RADA MINISTRÓW
kompetencje decyzyjne
b: WYSOKA WŁADZA (przekształcona w Komisję Europejską)
kompetencje decyzyjne
c: WSPÓLNE ZGROMADZENIE ( przekształcone w Parlament Europejski)
kompetencje kontrolne
d: TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI
kompetencje kontrolne
( organy te posiadały uprawnienia niezbędne do wywiązania się z postanowień traktatu je powołującego)


4. Traktat o ustanowieniu EWWiS jest przykładem TRAITE- LOI :

a: zawierał wszystkie kwestie niezbędne dla sprawnego funkcjonowania rynku węgla i stali, a które były zawarte według przekonania państw członkowskich.

5. Elementy organizacji o charakterze ponadnarodowym:

a: nie reprezentuje państw członkowskich
b: decydowane większością głosów
c: upoważnienie organów do przyjmowania aktów wiążących
d: skutek wiążący niektórych aktów wobec osób fizycznych i prawnych
e: ustanowienie nowego porządku prawnego obejmującego traktat i powstające na jego podstawie prawo
f: akty i wypełnienie zobowiązań poddane jest kontroli przez instytucję sądowej organizacji

IV. EUROPEJSKA WSPÓLNOTA GOSPODARCZA ( 25.3.1957r.)
( wszedł w życie dnia 1.1.1958 r.)- obecnie TWE

neo - funkcjonalne podejście do integracji oparte o doktrynę przelewania się- tzw. doktryna spill- over ( TEWG nie ma odgradzać konkretnych gałęzi gospodarki, więc integracja dotyczy gospodarki jako takiej, ogółu, a nie konkretnych gałęzi)

1. Procedura:
a: projekt holenderskiego MSZ Jana Beyena ( utworzenie wspólnego rynku rozszerzając integrację na kolejne dziedziny gospodarki)
b: Rezolucja Messyńska z 2.6.1955 r. :
między państwami EWWiS
zobowiązały komitet pod przewodnictwem MSZ Belgii Paula Henri Spaaka do
sporządzenia dokumentów dotyczących programu integracji gospodarczej
c: Raport Spaaka :
przyjęty na konferencji Weneckiej
jest punktem wyjścia do negocjacji Traktatu ustanawiającego wspólnotowe
organizacje gospodarcze.

2. Traktat :
a: TRAKTAT RZYMSKI na czas nieokreślony

b: zawierał postanowienia raportu Spaaka

3. Organy:

a: RADA- ciało prawodawcze o charakterze międzyrządowym
b: KOMISJA- instytucja wykonawcza o charakterze ponadnarodowym
c: EUROPEJSKIE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE- złożone z reprezentantów parlamentów narodowych i zajmujące się kontrola, w mniejszym stopniu prawodawstwem
d: TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI- instytucja kontrolna o charakterze ponadnarodowym)

e: KOMITET EKONOMICZNO-SPOŁECZNY :instytucja pomocnicza




V. EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGI ATOMOWEJ ( Euroatom)- ( 25.3.1957r.)
( wszedł w życie dnia 1.1.1958r.)

funkcjonalistyczne podejście do integracji postępuje stopniowo i dotyczy konkretnych dziedzin życia- węgla i stali.

1. TRAKTAT RZYMSKI zawarty na czas nieokreślony
2. Organy takie same jak przy EWG

VI. Traktaty o fuzjach instytucji trzech Wspólnot Europejskich:



Traktat o ustanowienie EWG + Traktat o ustanowieniu EWEA
+
Pierwszy traktat fuzyjny
( układ o wspólnych organach Wspólnot Europejskich )
= dla 3 Wspólnot wspólny TS i Zgromadzenie Parlamentarne.


Drugi traktat fuzyjny 8.4.1965r.
= dla 3 Wspólnot połączono Rady Ministrów i Komisje

VII. Relacje między traktatami ustanawiającymi WE:

1. Charakter modelu prawnego:

a: Traktat o ustanowieniu WE: EWG charakter traite- cadre
dotyczy całej gospodarki
dotyczy postępującej realizacji wyznaczonych w nim celów
pozostawia przestrzeń do regulacji szczegółowych
ma charakter funkcjonalny
ma charakter ogólny
b: Traktat o EWEA, EWWiS : charakter traite- loi
pozostawia niewielka przestrzeń do regulacji szczegółowych w trybie aktów pochodnych
ma charakter szczególny
dotyczy konkretnej dziedziny( energii atomowej, węgla i stali)

c: wzajemna relacja:

TWE jest lex generalis wobec TEWEA, więc TEWEA miało pierwszeństwo wobec TWE.
VIII. JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI ( Single European Act )

1. Pierwszy akt wprowadzający zmiany( rewizję) do traktatu paryskiego i rzymskich
2. Przyjęty w lutym 1986 r. a wszedł w życie 1.1. 1987 r.
3. Akt formalnie uznał Radę Europejską :
a: ustanowił RE jako odbywające się od pewnego czasu konferencję szefów rządów i państw.

b: wskazuje to na dynamizm integracji - od nieformalizmu do formalizmu .
4. Utworzono do 31.12. 1992 roku RYNEK WEWNĘTRZNY :
a: rynek wewnętrzny jest to:
obszar bez granic wewnętrznych
na którym zostaje zapewniona swoboda przepływu towarów, osób i usług oraz kapitału
5. Propagował nurt integracji ponadnarodowej
6. Odstępstwo od tzw. Kompromisu Luksemburskiego:

a: KOMPROMIS LUKSEMBURSKI -1966 rok
dotyczył sposobu głosowania w Radzie Wspólnot Europejskich
była to bardziej dżentelmeńska umowa , gdyż została ogłoszona w jednej z luksemburskich gazet, a więc pozbawiona była jakiegokolwiek formalizmu, mimo, że tyczyła się kwestii dość istotnych
kompromis polegał na tym, że :
+ państwa podejmują decyzję JEDNOMYŚLNIE
+ każde państwo członkowskie może złożyć WETO w sprawie dotyczącej kwestii
istotnej dla kraju członkowskiego.

b: decyzje mają być podejmowane większością kwalifikowaną
c: kompromis luksemburski obowiązywał nadal, ale prócz ważnych interesów narodowych , badane było, czy państwo stosujące weto nie nadużywa go.
7. Skodyfikował zagadnienia współpracy politycznej między państwami członkowskimi.
8. Utrzymał dwutorowość integracji, tzn.:
a: Wspólnoty Europejskie
b: Europejska Wspólnota Polityczna
9. Utworzono i uregulowano kwestię Sądu I instancji

IX. TRAKTATY O UNII EUROPEJSKIEJ :

1. Lata 1989-1992:
a: konferencja przedstawicieli państw członkowskich w Strasburgu( 12.89)
cel? Przygotowanie dokumentów urzeczywistniających unię walutowo- gospodarczą
b: zmiany polityczne w Europie:
zjednoczenie Niemiec
zmiany polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej
c: RE zwołuje kolejną unię polityczną( 6.91)
d: sporządzone z tych dwóch konferencji TRAKTATY:
Traktat o Unii Gospodarczo- Walutowej
Traktat o Unii Politycznej


połączono je w jeden traktat tzw.
TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ :
podpisany w Maastricht
dnia 7.2.1992 roku

2. TRAKTAT Z MAASTRICHT - wszedł w życie 1.11. 1993 roku
a: jest umową międzynarodową składająca się:
z preambuły
7 tytułów
b: reguluje:
podstawę prawną nowych form współdziałania państw w ramach II i III filaru
postanowienia nowelizujące traktaty założycielskie
c: Traktat zmienia nazwę EWG na WSPÓLNOTĘ EUROPEJSKĄ
d: modyfikacje:

powołuje UE jako kategorię szerszą niż WE
Zależności między TWE, a TUE:
+ UE to struktura z III filarów:
= I filar: * istnieje od 1951 roku
* obejmuje dawne TEWWiS, TEWEA, TEWG oraz późniejsze
* obejmuje II, III, IV tytuł traktatu
* integracja europejska ponadnarodowa
= II filar: * wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwo
* obejmuje V tytuł traktatu
* integracja europejska międzyrządowa
= III filar: * wspólna polityka w zakresie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych
* obejmuje VI tytuł traktatu
* integracja europejska międzyrządowa
+ UE= WE + II filar+ III filar

zmiany:
+ I filar:
= EWG na TWE
= nowe dziedziny obejmuje
= cele szersze niż gospodarcze( ochrona środowiska, bank centralny, unia walutowa)
= rozszerzenie kompetencji PE :
* procedura współdecydowania jako nowa forma podejmowania decyzji
* obywatelstwo UE
* zasada subsydiarności
* Ombudsmenn ( RPO )- działa przy PE
* utworzono Komitet Regionów- organ doradczy i konsultacyjny w procesie
legislacyjnym
* utworzono Trybunał Obrachunkowy = uznany za główną instytucję
wspólnotową od 1992 r obok 4 dotąd istniejących!!!!!
* utworzono Europejski Bank Centralny - jest instytucją WE, ale nie główną.

3. TRAKTAT AMSTERDAMSKI - podpisany w 6.1997 roku, wszedł w życie 1.5.1999r.

a: został podpisany na zakończenie konferencji międzyrządowej państw członkowskich zwołanej w celu przygotowania reformy instytucjonalnej UE.




b: nie wprowadził reformy instytucjonalnej UE!
c: zmiany:
uwspólnotowienie polityki azylowej, wizowej i imigracyjnej
( przeniesiono z III do I filaru !)
zmiana nazwy III filaru: Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych
rozszerzono jurysdykcję TS na III filar UE
wyjątek - głosowanie większością- 2 sytuacje:
= sytuacja wyjątkowa

= sytuacja proceduralna
tzw. KONSTRUKTYWNE WSTRZYMANIE SIĘ OD GŁOSU :
= jeśli decyzja ma zapaść jednomyślnością, w ramach II filaru każde państwo
członkowskie ma prawo wstrzymania się od głosu- akt jest uchwalony
= konstruktywne= akt nie będzie przyjęty gdy 1/3 państw się wstrzymuje.
tzw. WETO:
= każde państwo członkowskie ma prawo weta co do decyzji naruszającej ważne
interesy państwa członkowskiego
* wtedy decyzję podejmuje RE jednomyślnością!!!
= prawo weta ma formę traktatową!!!
( UWAGA- kompromis luksemburski z 1966 roku miał charakter nieformalny !)
zasada otwartości ( bliżej obywateli i w sposób przejrzysty)
zasada proporcjonalności
zasada subsydiarności

4. TRAKTAT NICEJSKI : podpisany 26.2.2001 roku, wszedł w życie 1.2. 2003 roku

a: dotyczył głównie kwestii poszerzenia UE o nowych członków- AKCESJI
b: art. 2 Protokołu do Traktatu Amsterdamskiego:
( zwołuje się konferencję przedstawicieli rządów państw członkowskich w celu dokonania oceny postanowień traktatu dotyczących funkcjonowania organów wspólnotowych, najpóźniej na 1 rok przed momentem, w którym liczba państw członkowskich przekroczy cyfrę 20)- czemu ? Traktaty UE były tworzone początkowo dla 6 państw- z biegiem akcesji groziło UE zakorkowanie w procesie podejmowania decyzji!

c: TN mówił, że jego ratyfikacja zamyka zmiany instytucjonalne niezbędne do przystąpienia nowych państw członkowskich.

d: budowa:
preambuła
2 części:
= I część: przepisy zmieniające TUE, TWE, TEWWiS, TEWEA
= II część: przepisy przejściowe i końcowe

e: dokonano zmiany dotyczące nowego podziału miejsc w PE, KE, TO, KE-S, KR po przystąpieniu nowych państw członkowskich .




5. NURTY INTEGRACJI:
a: I filar- nurt ponadnarodowy
b: II, III filar- nurt międzyrządowy- decyzje podejmuje RUE

---