Zuzanna i Figaro przygotowują się do wesela i wspólnego po nim zamieszkania (Cinque... dieci... venti). Figaro mierzy największy pokój w pałacu, w którym po ślubie mają zamieszkać z Zuzanną, podarowany im "wspaniałomyślnie" przez Hrabiego. Zuzanna próbuje zwrócić uwagę narzeczonego na czepek, który sama zrobiła. Dowiadując się o podarunku ślubnym hrabiego mówi Figarowi, że intencje, jakimi kieruje się Hrabia, to wcale nie dobroć czy uznanie zasług. Basilio, zaufany hrabiego już wielokrotnie w imieniu pana składał jej niedwuznaczne propozycje i dlatego Zuzanna obawia się, co będzie, jeśli Hrabia pośle gdzieś daleko jej ukochanego sam pozostając jej bezpośrednim sąsiadem. Figaro, acz powoli, przyznaje słuszność dziewczynie i postanawia dać nauczkę Hrabiemu (Se vuol ballare). Czy to jednak będzie proste? Sprawy komplikują się. Otóż Figaro pożyczył kiedyś pewną sumkę od Marceliny, służącej, ale i matki zaginionego dziecka, doktora Bartolo. W przypadku braku możliwości spłaty pożyczki, Figaro ma się ożenić ... z Marceliną. Swoje porachunki z nim ma także sam Bartolo. Figaro w przeszłości przeszkodził mu w ślubie z Rozyną, dziś żoną Hrabiego. Batolo obiecuje więc Marcelinie, że z zemsty znajdzie najmniejsze nawet prawne kruczki, byle tylko pogrążyć Figara (La vendetta ). Tymczasem Zuzannę odwiedza paź, Cherubinek. Prosi ją o wstawiennictwo u hrabiny, ponieważ hrabia ostatnio odkrył jeden z jego romansików. Jest to młody chłopiec zakochany we wszystkich kobietach mieszkających w pałacu Almavivy (Non so piu cosa son, cosa faccio) i... znów wchodzi Hrabia. Cherubin musi się przed nim ukryć. Tym razem Hrabia osobiście próbuje zdobyć względy Zuzanny. On także się za chwilę ukryje, bowiem na scenę wkracza także Basilio. Do wesela jest coraz bliżej, a hrabia zniósł właśnie w swoich włościach prawo pierwszej nocy. W trakcie rozmowy Zuzanny z Bartolo, Hrabia ujawnia się, odkrywa także obecność Cherubina... Ma już dość miłostek (a może rywalizacji?) młodego pazia, mianuje go oficerem i wysyła do pobliskiej Sewilli. Wchodzi teraz Figaro z wieśniakami, dziękując Hrabiemu za to, iż pierwszą parą korzystającą ze zniesienia niesprawiedliwego prawa są on i Zuzanna. Dowiadując się o losie Cherubina roztacza przed nim wizję trudnego żołnierskiego życia (Non piu andrai, farfallone amoroso).
Figaro wie o intrygach Hrabiego i razem z Zuzanną i hrabiną wymyślają podstęp. Zuzanna zgodzi się na schadzkę z Hrabią, chociaż zamiast Zuzanny w ogrodzie pojawi się przebrany paź. W ten sposób Figaro chce wymóc na Hrabim zgodę na swój ślub z Zuzanną i poszanowanie prawa pierwszej nocy. Cherubin przebiera się w pokojach hrabiny. W tym czasie Hrabia próbuje wejść do pokoju żony. Przestraszony Cherubin próbuje skryć się, lecz potrącając jakiś sprzęt wywołuje hałas, czym budzi czujność i podejrzenia Hrabiego. Hrabina, bojąc się reakcji męża na obecność pazia, nie chce otworzyć drzwi do swojego pokoju. Na szczęście Zuzanna ratuje Cherubina, zamyka się w pokoju hrabiny, a Cherubin ucieka przez okno. Hrabia wraca i próbuje dostać się do pokoju żony, z którego wychodzi Zuzanna. Figaro bierze winę wynikającą z całego zamieszania na siebie.
Hrabia, zły na Figaro za ostatnie zajście, wytacza mu proces. Stawką jest prawo pierwszej nocy. Werdykt mówi, że Figaro musi spłacić dług wobec Marceliny lub straci prawo do nocy poślubnej. Podczas procesu okazuje się jednak, że Figaro jest synem Marceliny i Bartolo. Marcelina, uszczęśliwiona odnalezieniem syna, wycofuje wszelkie roszczenia. Hrabina postanawia ukrócić niewierność męża i przyjść na schadzkę z Hrabią w szatach Zuzanny. Dyktuje Zuzannie liścik do hrabiego. Cherubin przybywa na zamek w grupie wiejskich dziewcząt, które zapraszają Hrabiego na zabawę. Tu przyłapuje go Antonio, a Hrabia chce go ukarać. Jednak córka ogrodnika, Barbarina, publicznie mu przypomina o złożonej jej obietnicy. Hrabia w końcu daje zgodę na ślub Cherubina i Barbariny.
Figaro nie zna planów Zuzanny i Hrabiny. Spostrzega Zuzannę dającą list Hrabiemu nabiera podejrzeń. Postanawia pójść na umówioną schadzkę Zuzanny i zemścić się na niej.
Nocą w ogrodzie dochodzi do nieporozumień: Hrabia uwodzi żonę biorąc ją za Zuzannę, a Figaro chcąc zemścić się na Zuzannie, wyznaje miłość hrabinie. Domyśla się jednak, że spotkał Zuzannę przebraną za Hrabinę. Gdy sytuacja wyjaśnia się - Hrabia zgadza się na ślub Zuzanny i Figara, obiecuje uszanować prawo pierwszej nocy i prosi hrabinę o przebaczenie.