Drewniane domy
z prefabrykatów
Tekst: Leszek Szczepaniak
2006-02-05, ostatnia aktualizacja 2007-06-14 11:18
To najszybszy sposób na budowę domu.
Montowanie na budowie z elementów przygotowanych w fabryce pozwala oszczędzić nie tylko czas, ale i osiągnąć wysoką jakość.
Transport prefabrykatów drewnianych na miejsce budowy.
Zwykle dostarcza się je partiami według etapów montażu - najpierw gotowe elementy parteru i stropów, a następnie poddasza i dachu
Na warstwie papy układa się zaprawę a następnie ustawia poszczególne elementy oznaczone kolejnym numerem
Prefabrykowana płyta balkonu wymaga wykończenia.
Od dołu można ją obić elementami podbitki dachowej (takimi jak okap), a od góry - wykończyć płytkami ceramicznymi
Drewniane domy z prefabrykatów nie zdobyły jeszcze w Polsce zaufania.
Nic dziwnego: technologia to u nas młoda, a słowo "prefabrykacja" wciąż źle się kojarzy.
Przypomina przede wszystkim bloki z wielkiej płyty, podczas gdy u nas wciąż za najsolidniejsze uchodzą domy murowane w tradycyjny sposób - cegła po cegle.
Bądźmy szczerzy. Poglądy te są przestarzałe i nie na czasie.
Dom prefabrykowany można nie tylko wznieść w ekspresowym tempie (zmontowanie elementów do stanu surowego zamkniętego zajmuje 2-3 dni), ale też znacznie łatwiej zapewnić mu wysoką jakość.
Elementy domu przygotowane w suchej i ciepłej hali fabrycznej, niezależnie od pogody, są lepsze niż zmontowane na placu budowy.
Zwłaszcza gdy dom ma zostać wybudowany w technologii lekkiego szkieletu drewnianego, która wymaga od wykonawców szczególnie dużej precyzji.
Prefabrykacja szkieletu
Prefabrykacja elementów ścian, stropów i dachów może mieć różny zakres.
Minimalny to tzw. prefabrykacja otwarta, czyli montowanie w fabryce konstrukcji ścian (słupów, podwalin oraz oczepów) i pokrycie ich płytami poszycia - bez wypełniania ścian izolacją cieplną.
Podobnie można prefabrykować elementy stropu.
W najbardziej zaawansowanej prefabrykacji, zwanej zamkniętą, ściany - po wypełnieniu izolacją cieplną - są w fabryce w całości wykańczane: po stronie wewnętrznej płytą gipsowo-kartonową, a po stronie zewnętrznej - warstwą elewacyjną.
W prefabrykatach ściennych montuje się też w fabryce stolarkę okienną i drzwiową, a także wszystkie instalacje.
Prefabrykowana jest również konstrukcja dachu.
Elementy więźby dachowej dostosowane do pokrycia dachowego montuje się na budowie.
W najbardziej zaawansowanych systemach prefabrykacji konstrukcji dachowych na plac budowy przywożone są elementy połaci dachu z gotowym pokryciem.
Dom o tak zaawansowanej prefabrykacji można zmontować w kilka lub kilkanaście godzin.
Jeszcze bardziej zaawansowana jest prefabrykacja modułowa.
Polega ona na przygotowywaniu w fabryce przestrzennych elementów domów bądź też całych małogabarytowych budynków.
W mniej zaawansowanych wariantach z modułów składa się kolejne pomieszczenia budynku.
W bardziej zaawansowanych moduły mogą obejmować nawet pół budynku lub - gdy jest on nieduży - całą kondygnację, a konstrukcja dachu może stanowić jeden moduł.
Dom w konstrukcji modułowej można zmontować w ciągu kilku godzin.
Fundamenty
Prefabrykowane domy drewniane stawia się na gotowym fundamencie - najczęściej na płycie fundamentowej.
Powinien być on wykonany z dużą dokładnością, tak aby powierzchnia płyty była równa i płaska, a ewentualne odchylenie od poziomu nie przekroczyło 2 mm na całej długości ściany zewnętrznej budynku.
Dlatego też, choć fundament może wykonać ekipa wynajęta przez inwestora, to lepiej zlecić jego przygotowanie firmie, w której został zamówiony dom (nawet gdy nie jest to wliczone w cenę).
W ten sposób najłatwiej zapobiec sytuacji, w której niedokładności w wykonaniu fundamentu utrudniają montaż prefabrykatów.
Niektóre firmy nie godzą się zresztą na to, by fundament wykonywał ktoś inny. Kiedy robią to same, mają gwarancję, że będzie należytej jakości.
Ściany zewnętrzne
Układ warstw ścian zewnętrznych w technologii prefabrykowanego lekkiego szkieletu drewnianego zapewnia trwałość, "oddychanie", a także energooszczędność budynku.
Każda warstwa ściany pełni przypisaną jej funkcję.
Pominięcie którejkolwiek z nich może pozbawić ścianę wymienionych właściwości.
A oto typowy układ warstw ściany zewnętrznej (zaczynając od wewnątrz):
płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe; są wewnętrzną warstwą wykończeniową;
paroizolacja; ogranicza przepływ wilgoci do wnętrza ściany, a tym samym chroni izolację i konstrukcję budynku przed zawilgoceniem;
izolacja cieplna; warstwa wełny mineralnej bądź też coraz popularniejszej izolacji z włókien celulozowych; minimalna grubość tej warstwy wynosi 140 mm;
poszycie zewnętrzne; usztywnia konstrukcję szkieletu ścian; stanowi również izolację akustyczną ściany zewnętrznej, a także podkład pod materiały elewacyjne; wykonuje się je zazwyczaj z drewnopochodnych płyt o wysokiej odporności na wilgoć (OSB/3 lub wiórowych V-100);
wiatroizolacja; chroni płyty poszycia (i dom) przed wodą i wilgocią z zewnątrz; zapewnia też odprowadzanie pary wodnej nagromadzonej wewnątrz ściany na zewnątrz budynku, a ponadto chroni budynek przed wychładzaniem przez wiatr;
wykończenie zewnętrzne ściany; może to być siding winylowy lub oblicówka drewniana, ale także tynk na styropianie albo obmurówka z cegieł klinkierowych.
Gotowe do montażu elementy mają kanały instalacyjne, które znacznie ułatwiają podłączenie rur wodno-kanalizacyjnych oraz prowadzenie przewodów elektrycznych.
Stropy
Ich konstrukcję stanowią belki drewniane lub prefabrykowane elementy stropowe.
Zwykle wypełnia się je wełną mineralną pełniącą funkcję izolacji akustycznej i obija od góry płytami OSB/3, a od dołu - płytami gipsowo-kartonowymi lub gipsowo-włóknowymi.
Jakość drewna
Aby dom drewniany z prefabrykatów był równie trwały jak murowany, jego szkielet musi być wykonany z drewna wysokiej jakości - bez wad, które zmniejszają jego wytrzymałość, jak chore sęki albo pęknięcia.
Powinno być ono wysuszone komorowo i czterostronnie ostrugane, a jego krawędzie - sfazowane.
Dlaczego ważne jest suszenie komorowe?
Bo stosowana w suszarniach temperatura powyżej 60°C eliminuje z drewna wszelkie bakterie, zarodniki grzybów i larwy owadów.
W czasie suszenia zostaje też całkowicie zatrzymany proces sinienia drewna.
A po co czterostronne struganie drewna, które i tak zostanie zasłonięte?
Bo ostrugane ma gładką powierzchnię, która utrudnia owadom żerowanie i uodparnia elementy na działanie ognia.
Ponieważ płomienie ślizgają się po gładkich powierzchniach, ostrugane drewno jest trudno zapalne.
Jakie znaczenie mają zaokrąglone lub sfazowane krawędzie?
Zapobiegają odkształceniom powierzchni ścian (płyt gipsowo-kartonowych), gdy drewno się wypaczy.
Jaką powinno mieć wilgotność?
Na wilgotność wysuszonego drewna wpływ mają warunki atmosferyczne.
W upalne dni może ono zmniejszyć wilgotność do 16% (co zapewnia maksymalną wytrzymałość i niezmienność wymiarów elementów), a w dni deszczowe - zwiększyć nawet do 20-22%.
Jednak drewno zamykane w konstrukcji ściany nie powinno mieć wilgotności większej niż 19%.
Słowniczek terminów
Oczep - pozioma belka łącząca górne końce słupów ściany szkieletowej i mająca taką samą jak one szerokość.
Jej zadaniem jest przeniesienie na słupy obciążenia z wyżej położonych elementów budynku.
W konstrukcji szkieletowej ściana każdej kondygnacji ma zazwyczaj dwa oczepy: dolny - łączący słupy każdej ramy ściennej, i górny - spinający ramy ścienne na kondygnacji.
Podwalina - pozioma belka przenosząca obciążenia ze słupów na niżej położony element konstrukcyjny budynku: podwalina ściany - na strop i ścianę niższej kondygnacji, podwalina budynku (wykonywana zawsze z drewna impregnowanego ciśnieniowo) - na ścianę fundamentową.
Poszycie - płyty OSB/3 albo sklejka wodoodporna, mocowane do szkieletu konstrukcyjnego ścian, stropów i dachu; zadaniem poszycia jest usztywnienie konstrukcji budynku oraz utworzenie podłoża pod warstwy wykończenia.
ZOBACZ TAKŻE
RAPORTY
(red.)
2006-02-05, ostatnia aktualizacja 2006-02-03 14:41