SKŁAD CHEMICZNY KOMÓRKI

Zadanie 1. Trójglicerydy(tłuszcze) to najzasobniejszy rezerwuar paliwa biologicznego w organizmie. Schemat przedstawia wzór trójglicerydu.

X

a) Podaj nazwę wiązania chemicznego zaznaczonego na schemacie literą X.

………………………………………………………………………………………………….

b) Wyjaśnij, dlaczego to tłuszcze, a nie węglowodany stanowią podstawowy materiał zapasowy w organizmie.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 2. Schemat przedstawia wzór chemiczny pewnego nukleotydu.

a)Wypisz 3 elementy, z jakich zbudowany jest ten nukleotyd

…………………………………………………………………………………………………….

b)Podaj nazwę tego nukleotydu i napisz jaką pełni on funkcję w organizmie

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 3. Karmin ałunowy to związek chemiczny, który służy do wykrywania celulozowej ściany komórkowej w komórce, barwiąc ją na czerwono. Przeprowadzono doświadczenie polegające na barwieniu karminem ałunowym komórki sklerenchymy.

Napisz, czy zaobserwowano czerwone zabarwienie. Uzasadnij swój wybór.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 4. Obecność skrobi można wykryć za pomocą płynu Jugola, który dodany do badanego materiału reaguje na obecność skrobi granatowym zabarwieniem.

Zaplanuj doświadczenie, w którym wykażesz obecność skrobi w miąższu bulwy ziemniaka.

Masz do dyspozycji: probówki, kleik skrobiowy, miąższ z bulwy ziemniaka, płyn Jugola.

W projekcie doświadczenia podaj opis:

I. Próby kontrolnej

II. Próby badawczej

III. Sposobu ustalania wyników

1.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2…………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………….

3………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 5. Wyróżniamy cztery struktury białka, które opisują jego budowę. Poniższe opisy charakteryzują każdą ze struktur:

A. wzajemne położenie elementów struktury drugorzędowej w przestrzeni

B. wzajemne położenie łańcuchów polipeptydowych oraz ewentualnie struktur niebiałkowych (dotyczy tylko niektórych białek)

C. kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym

D. kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym

a) Dopasuj opisy do odpowiednich struktur.

I-rzędowa .... II-rzędowa …. III-rzędowa …. IV-rzędowa ….

b) Podaj przykład białka, które posiada strukturę IV-rzędową.

…………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 6. Schematy przedstawiają budowę kwasów RNA i DNA.

a) Podaj jedną widoczną na schemacie różnicę w budowie pomiędzy DNA i RNA.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

b) Podkreśl wzór nukleotydu, który występuje w RNA, lecz nie ma go w DNA.

c) Podkreśl cechy charakterystyczne dla DNA.

1. zbudowany jest z dwóch nici polinukleotydowych

2. powstaje w jądrze komórkowym w procesie transkrypcji

3. pentozą występującą w jego nukleotydach jest ryboza

4. występuje w komórce wyłącznie w jądrze komórkowym

5. jego replikacja ma charakter semikonserwatywny

Zadanie 7.

Węglowodany pełnią różne funkcje w organizmie. Poniżej podano przykłady kilku z nich oraz funkcje jakie mogą pełnić.

1)zapasowe A. celuloza

2)transportowa B. heparyna

3)budulcowa C. glikogen

4)hamują krzepnięcie krwi D. glukoza

E. fruktoza

Dopasuj cukry do pełnionych przez nie funkcje, wpisując odpowiednie litery przy cyfrach.

1 …. 2 …. 3 …. 4 ….

Zadanie 8. Uzupełnij tekst dotyczący fosfolipidów wstawiając w lukę odpowiednie słowo w odpowiedniej formie gramatycznej:

niepolarna, polarna, do wody, do tłuszczów, do wewnątrz, na zewnątrz

Fosfolipidy składają się z ……………… „główki” i ………………….. „ogona”. „Ogon” wykazuje duże powinowactwo ……………………….., natomiast „główka” …………………..

Fosfolipidy budują podwójną warstwę lipidową błony komórkowej, tak, że „główki ustawiają się ………………………… błony, a „ogony” …..........................

Zadanie 9. Woda wykazuje szereg właściwości, które nadają jej charakter doskonałego rozpuszczalnika.

Jaką właściwość wody przedstawiono na poniższym schemacie?

……………………………………………………………………………………………………

Zadanie 10. W tabelce przedstawiono zależność gęstości wody od temperatury.

1. Napisz tendencję zmian gęstości wody w zależności od temperatury w zakresie 4◦C - 100◦C.

……………………………………………………………………………………………………

2. Jakie znaczenie dla ryb ma fakt, że woda w temperaturze 4◦C ma największą gęstość?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 11. Rozpoznaj pierwiastki chemiczne na podstawie podanej informacji, wpisując odpowiedni symbol lub nawę:

a) Podstawowy pierwiastek biogenny, budujący wszystkie związki organiczne …………

b) Niezbędny czynnik krzepnięcia krwi, buduje szkielet kręgowców………….

c) Niedobór tego pierwiastka zaburza rozwój gonad i gojenie się ran…………

Zadanie 12. Schemat przedstawia budowę hemoglobiny, która jest białkiem złożonym.

a) Podkreśl nazwę grupy białek złożonych, do której należy hemoglobina.

A. glikoproteiny B. chromoproteiny C. lipoproteiny D. nukleoproteidy

b) Napisz do jakiej grupy pierwiastków (makroelementy, mikroelementy czy ultraelementy) należy metal, znajdujący się w centrum hemoglobiny.

…………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 13. Aminokwasy łączą się ze sobą tworząc łańcuchy polipeptydowe. Aminokwasy dzielimy na endogenne(syntezowane przez organizm) oraz egzogenne(nie syntezowane) przez organizm, które musi otrzymywać wraz z pokarmem. Pokarm zwierzęcy jest pełnowartościowy, natomiast rośliny nie jest pełnowartościowy.

a) Podaj nazwę wiązania, które wytwarza się pomiędzy aminokwasami tworzącymi polipeptyd.

……………………………………………………………………………………………………

b) Wyjaśnij, dlaczego pokarm rośliny nie jest pełnowartościowy.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

c) Reakcja ksantoproteinowa służy do wykrywania białek w badanym materiale. Napisz na jaki kolor barwią się białka w tej reakcji.

……………………………………………………………………………………………………

Zadanie 14. AM/2005

Zadanie 15. Wykresy przedstawiają zawartość różnych związków w komórkach roślin i zwierząt.

Określ, które wykresy (A czy B) dotyczą komórki roślinnej. Swój wybór poprzyj dwoma argumentami.

Komórki roślinnej dotyczą wykresy ….

1………………………………………………………………………………………………….

2………………………………………………………………………………………………….

---