Konstytucyjny system : 11.05.2008r
Instytucja prezydenta RP:
Art.126,Nie ma ustawy o prezydencie
Konstytucja kształtuje ustrój Rp na zasadzie podziału i równowagi władz.Przyjmuje przy tym ,że władzy wykonawczą tworzy prezydent i rada ministrów,tzw.Koncjepcja dualistycznej egzekutywy. Artykuł 10 kształtuje ogólną pozycję prezydenta w ramach podzielonych władz. Odchodzi przy tym od klasycznego rozumienia podziału opartego na absolutnej separacji. Na rzecz podziału oznaczającego wzajemną współpracę (współdziałanie władz oznacznych w preambule, hamowanie i równowagę 3 władz.
Prezydent statuowany jest zatem jako ważny i samodzielny organ władzy państwowej realizujący koncepcję równoważenia władz.
Ze względu na brak jasnej koncepcji doktrynalnej urzędu prezydenta. W literaturze przedmiotu podkreśla się ,że urząd prezydenta ma amwiwalenty charakter gdyż z jednej strony uczestniczy w prowadzeniu polityki państwa (realizuje przypisany mu zakres władzy wykonawczej), z drugiej strony jest arbitrem zgodnie z doktrynom Beniamina Konstanta czuwającym nad odpowiednim funkcjonowaniem 3 władza.
Funkcje ustrojowe prezydenta:
Pozycje ustrojową zadania i funkcje ustrojowe prezydenta określa artykuł 126.Analiza przepisów tam zawartych budzi wątpliwości interpretacyjne, czy treść tego artykułu należy uznać jako przepisy kompetencyjne, czy za ogólną charakterystykę funkcję prezydenta. Można jednak stwierdzić ,że prezydent (funkcje):
jest najwyższym przedstawicielem RP
gwarantem ciągłości władzy państwowej,
strażnikiem konstytucji,
suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności jego terytorium,
Konstytucja z 97 roku przyjmuje ,koncepcje prezydentury ,,jurydycznie ograniczonej” (prawnie) gdyż prezydent wykonuje swoje zadania, na zasadach i w zakresie zakresie określonych w konstytucji i ustawach ( nie ma ustawy o prezydencie sensu strikto)
Odpowiedzialność prezydenta RP
Co TO JEST KONTRASYGNATA podpis premiera na akcie prezydenta, po to żeby premier przejął odpowiedzialność polityczną,
W systemach rządów parlamentarno gabinetowych głowa państwa w naszym systemie prezydent.Ponosi odpowiedzialność :
a) konstytucyjną
b)karną
c)cywilną
NIE PONOSI ZAŚ ODPOWIDZIALNOŚĆI POLITYCZNEJ
Nie oznacza to jednak ,że prezydent nie uczestniczy w prowadzaniu polityki państwa albo prowadzi politykę, za którą nikt nie ponosi odpowiedzialności. Gdy zgodnie z założeniami systemu rządów. Parlamentarnych Parlamentarnych wersji gabinetowej odpowiedzialność polityczną. Za czynności urzędowe prezydenta ponosi szef rządu samodzielnie lub z konkretnym ministrem (w naszym systemie) sam prezes RM, rady ministrów, -kontrasygnata
a)konstytucyjna sprowadza się do odpowiedzialności za tzw. Delikt konstytucyjny,za winione naruszenie konstytucji lub ustawy nie mające charakteru przestępstwa ,popełnione przez osoby zajmujące najwyższe stanowiska państwowe ,które jest zagrożone,sankcją odpowiedzialności konstytucyjnej, w obecnym stanie prawnym odpowiedzialność ta ma szeroki charakter, gdyż obejmuje czyn polegający na działaniu lub zaniechaniu działania,oraz wszystkie rodzaje winy ze wszystkiej jej formami.
b)odpowiedzialność karna- prezydent podobnie jak każdy inny obuwatel państwa polskiego ponosi odpowiedzialność karną o której mowa w kodeksie karnym i może ponieść wszystkie rodzaje kar i środków karnych przewidzianych w tym kodeksie ,że względem jednak ,że prezydent jest najwyższym przedstawicielem RP ponosi tą odpowiedzialność odpowiedzialność innym szczególnym trybie realizowanym przed Trybunałem Stanu
c)odpowiedzialność - cywilna -prezydent może pozwać i być pozwanym zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego na każdym etapie sprawowania władzy
a) i b) Prezydent za naruszenie konstytucji,ustawy lub za popełneinei przestępstwa może być pociągany do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu postanowienie prezydenta stanu oskarżenia może nastąpić uchwałę zgromadzenia narodowego podjęta większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczny członków zgromadzenia narodowego na wniosek co najmniej 140 posłow ZN.
ZN chwilą podjęcia uchwały o postanowieniu prezydenta przez TS sprawo przez prezydenta ulega zawieszeniu , a jego obowiązki przejmuje marszałek sejmu (zob.naucz art.
Wybory:
Wakat urzędu prezydenta. Występuje w sytuacji :
Śmierci
Zrzeczenia się urzędu
stwierdzenia nieważności wyborów.
Uznania przez zgromadzenia narodowe trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu co następuje na wniosek zgromadzenia narodowego
Wybory na urząd prezydenta zarządza marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 mies i nie późnij niż a 6 miesięcy przed upływem kadencji urzędującego prezydenta wyznaczając date wyborów na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni nie przed upływem kadencji urzędującego prezydenta,a w razie opóźnienia urzęda nie później niż 14 dni po opóźnieniu urzędu wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.
Marszałek sejmu zarządza wybory w drodze w postanownia , w którym określa również terminy do dokonania czynności wyborczych tzn. kalendarz wyborczy
Ważność wyborów na urząd prezydenta stwierdza Sąd Najwyższy.
Kadencja prezydenta rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu.Prezydent obejmuje urząd po złożeniu przysięgi wobec zgromadzenia co w normalnym trybie następuję w ostatnim dniu urzędowania ustępującego prezydenta (natomiast w sytuacji opóźnienia urzędu składa przysięgę w terminie 7 dni od dnia stwierdzenia ważności wyborów.Przyjmuje się że odmowa złożenia przysięgi oznacza nieważność wykonywania funkcji prezydenta co prowadzai do rezygnacji zajmowanego przez niego stanowiska.
Złożenie prezydenta z urzędu orzeczeniem trybunału stanu, w wyżej wymienionych sytuacjach obowiązki prezydenta przejmuje marszałek sejmu. Który w jego zastępstwie nie może skrócić kadencji sejmu ani senatu.
Akty urzędowe prezydenta :
To zbiorcze określenie wszystkich decyzji i działań urzędowych prezydenta. Podejmowanych w granicach jego kompetencji określonej w konstytucji i ustawach. Stosując kryterium przedmiotowe,można wyróżnić następujące rodzaje aktów urzędowych prezydenta:
Rozporządzenia z mocą ustawy
Rozporządzania postanowienia ,zarządzenia akty ustawodawcze, jest to tzw. Katalog zamknięty,akty te zawsze muszą być sporządzone w formie pisemnej,Stosując inne kryterium można podzielić te akty na :
-akty urzędowe wymagające kontrasygnaty
-tzw.progatywy (uprawnienia dyskrecjonalne osobiste) podejmowane przez prezydenta samodzielnie, tzn. nie wymagające uzyskania kontr asygnaty,wyliczone w art. 144 ust 3 - 30 prerogatywm
na egzaminie wymieć kilka prerogatyw wymień kilka ,:
Veto ustawodawcze
Zarządza wybory
Skraca kadencje
Zwołuje 1 posiedzenie
Podpisuje ustawy
Inicjatywa ustawodawcza
Kontrasygnata to podpis prezesa rady ministrów składany na akcie urzędowym prezydenta, celem przejęcia odpowiedzialności politycznej jedna z najstarszych instytucji prawa parlamentarnego.
Klasyfikacja kompetencji Głowy państwa
2