5. Wyniki badań

5.1. Zmiany gęstości i wilgotności gleby

Gęstość suchej gleby, a także wilgotność bezwzględną wody zanalizowano na podstawie próbek pobranych na długości 85 metrów szlaku gospodarczego, co 5 metrów poczynając od punktu zerowego, który stanowi początek szlaku.

5.1.1 Gęstość gleby suchej

Dane przedstawiono w tabeli nr 2 i 3 oraz na rycinach od 9 do 11.

Tabela 2.

Gęstość gleby suchej

Długość szlaku [m]	Gęstość suchej gleby środek szlaku	Gęstość suchej gleby koleina	Gęstość suchej gleby poza koleiną
0	1,47	1,43	1,60
5	1,43	1,71	1,70
10	1,35	1,45	1,54
15	1,50	1,58	1,14
20	1,57	1,57	1,39
25	1,59	1,39	1,60
30	1,43	1,50	1,40
35	1,38	1,52	1,30
40	1,38	1,36	1,29
45	1,27	1,66	1,14
50	1,23	1,49	1,28
55	1,24	1,49	1,36
60	1,32	1,50	1,27
65	1,41	1,42	1,26
70	1,26	1,58	1,18
75	1,36	1,55	1,15
80	1,18	1,41	1,13
85	1,54	1,49	1,45
Średnia gęstość	1,38	1,51	1,34

Gęstość gleby suchej na środku szlaku gospodarczego wahała się od 1,18 g/cm³ do 1,59 g/cm³, a średnia arytmetyczna gęstości na środku szlaku wynosi 1,38 g/cm³. przed wykonaniem procesu wahała się od 1,25 do 1,53 g/cm³. W koleinie gęstość gleby wahała się od 1,36 g/cm³ do 1,71 g/cm³, a średnia gęstość w koleinie wynosiła 1,51 g/cm³. Poza szlakiem gospodarczym gęstość średnia gleby była najniższa i wynosiła 1,34 g/cm³, przy czym wartości gęstości wahały się poza szlakiem od 1,13 g/cm³ do 1,70 g/cm³.

Ryc. 9. Zestawienie wartości gęstości suchej gleby na badanym odcinku szlaku gospodarczego

Największą gęstość zaobserwowano w koleinie szlaku gospodarczego na piątym metrze badanego odcinka szlaku, najmniejszą zaś poza szlakiem na osiemdziesiątym metrze.

Ryc. 10 Zestawienie średnich gęstość gleby suchej

Tabela 3

Test T w badaniach gęstości dla prób niezależnych. Porównywanie średnich gęstości.

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Gęstość suchej gleby poza szlakiem	1,34	0,18
Gęstość suchej gleby środek	1,38	0,12	18	-0,04	0,15	1,04	17	0,31
Gęstość suchej gleby poza szlakiem	1,34	0,18	18	0,16	0,20	3,36	17	0,00
Gęstość suchej koleina	1,51	0,09
Gęstość suchej koleina	1,50	0,09
Gęstość suchej środek	1,38	0,12	18	0,12	0,15	3,39	17	0

Analiza gęstości gleby w trzy lata po dokonanym zabiegu pozyskania drewna wykazała, że gęstości próbek pobranych poza szlakiem gospodarczym różnią się na poziomie istotności statystycznej od próbek pobranych w koleinie szlaku. Podobnie przedstawiają się wyniki porównania średnich gestości próbek glebowych pobranych w koleinie i na środku szlaku gospodarczego (między koleinami). Z kolei różnice między gęstością gleby poza szlakiem gospodarczym i na środku szlaku nie są istotnie statytycznie.

5.1.2. Wilgotność gleby

Dane przedstawiono w tabelach nr 4 i 5 oraz na rycinach od 11 do 13.

Tabela 4.

Wilgotność bezwzględna próbek glebowych pobranych na poszczególnych odległościach szlaku gospodarczego

Długość szlaku [m]	Wilgotność bezwzględna [%]
		Środek szlaku	Koleina	Poza szlakiem
0	15,77	13,96	11,80
5	12,47	11,20	7,54
10	11,99	17,73	11,82
15	11,08	12,88	13,10
20	9,36	11,70	14,41
25	14,40	13,57	10,94
30	14,31	14,87	13,03
35	11,95	11,70	17,92
40	10,16	29,01	15,30
45	12,43	11,84	14,77
50	16,24	17,03	16,80
55	14,69	17,21	18,86
60	15,11	14,68	16,30
65	18,00	17,24	16,95
70	13,12	12,27	18,16
75	14,40	14,55	21,73
80	17,97	17,71	17,19
85	16,00	20,10	16,59
Średnia wilgotność	13,86	15,51	15,18

Wartości wilgotności bezwzględna próbek glebowych wahały się na środku szlaku gospodarczego od 9,36 % do 18 %, a średnia arytmetyczna wilgotności bezwzględnej na całej długości szlaku wyniosła 13,86 %. Najniższa wartość wilgotności w koleinie to 11,70 %, najwyższa 29,01, średnia zaś to 15,51 %. Poza szlakiem najniższa wartość wilgotności bezwzględnej wynosi 7,54 %, najwyższa 21,73 %, średnia arytmetyczna w tym wypadku wynosi 15,18 %.

Ryc.11. Zestawienie wartości wilgotności bezględnej próbek glebowych na badanym odcinku szlaku gospodarczego

Największą wartość wilgotności bezwzględnej próbek glebowych zaobserwowano w koleinie szlaku gospodarczego na czterdziestym metrze badanego odcinka szlaku, najmniejszą zaś poza szlakiem na piątym metrze.

Ryc. 12. Zestawienie średnich wilgotności bezwzględnej próbek glebowych

Tabela 5.

Test T w badaniach wilgotności bezwzględnej próbek glebowych dla prób niezależnych. Porównywanie średnich

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
					Różnica
Wilgotność w koleinie	15,5139	4,25685
Wilgotność poza koleiną	15,1792	3,38276	18	0,33473	4,89961	0,29	17	0,8
Wilgotność poza koleiną	15,1792	3,38276
Wilgotność na środku szlaku	13,8574	2,47622	18	1,32176	3,59387	1,56	17	0,1
Wilgotność w koleinie	15,5139	4,25685
Wilgotność na środku szlaku	13,8574	2,47622	18	1,65649	4,72471	1,49	17	0,2

Analiza wilgotności bezwzględnej gleby w trzy lata po dokonanym zabiegu pozyskania drewna wykazała, że wartości średnie nie wykazują różnic istotnych statystycznie niezależnie od miejsca, z którego pobrano próbki.

5.2 Zwięzłość gleby

Zwięzłość gleby zbadana została za pomocą penetrometru na głębokościach o 0 do 40 cm, siła z jaką wbijano ostrze narzędzia w glebę, wyrażono w Newtonach (N), a wyniki porównania pomiarów zamieszczono w tabelach 6 - 15.

Tabela 6.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 0 do 5 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
					Różnica
Poza lewą koleiną 0 - 5 cm	153,33	44,46
Lewa koleina 0 - 5 cm	226,11	51,47	18	-72,77	16,03	-4,54	17	0,00
Poza lewą koleiną 0 - 5 cm	153,33	44,46
Środek szlaku 0 - 5 cm	171,11	34,11	18	-17,78	13,21	-1,35	17	0,19
Poza prawą koleiną 0 - 5 cm	172,22	53,75
Środek szlaku 0 - 5 cm	171,11	34,11	18	1,11	15,00	0,07	17	0,94
Poza prawą koleiną 0 - 5 cm	172,22	53,75
Prawa koleina 0 - 5 cm	220,00	76,00	18	-47,78	21,94	-2,18	17	0,04
Środek szlaku 0 - 5 cm	171,11	34,11
Lewa koleina 0 - 5 cm	226,11	51,47	18	55,00	14,55	3,78	17	0,01
Środek szlaku 0 - 5 cm	171,11	34,11
Prawa koleina 0 - 5 cm	220,00	76,00	18	-48,89	19,64	-2,49	17	0,02

Stwierdzono brak istotności statystycznej różnic średnich na środku szlaku gospodarczego oraz poza szlakiem zarówno z lewej jak i prawej strony. Porównania średnich zwięzłości gleby w koleinach do średnich ze środka szlaku oraz z poza szlaku wykazały istotne statystycznie różnice.

Tabela 7.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 5,1 do 10 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
					Różnica
Poza lewą koleiną 5,1 - 10 cm	176,11	61,94
Lewa koleina 5,1 - 10 cm	301,67	164,36	18	-125,56	41,40	-3,03	17	0,01
Poza lewą koleiną 5,1 - 10 cm	176,11	61,94
Środek szlaku 5,1 - 10 cm	222,22	118,05	18	-46,11	31,42	-1,47	17	0,15
Poza prawą koleiną 5,1 - 10 cm	168,89	31,79
Środek szlaku 5,1 - 10 cm	222,22	118,05	18	-53,33	28,82	-1,85	17	0,08
Poza prawą koleiną 5,1 - 10 cm	168,89	31,79
Prawa koleina 5,1 - 10 cm	342,22	188,32	18	-173,33	45,02	-3,85	17	0,00
Środek szlaku 5,1 - 10 cm	222,22	118,05
Lewa koleina 5,1 - 10 cm	301,67	164,36	18	-79,44	47,70	-1,67	17	0,11
Środek szlaku 5,1 - 10 cm	222,22	118,05
Prawa koleina 5,1 - 10 cm	342,22	188,32	18	-120,00	52,39	-2,29	17	0,03

Istotność statystyczną różnic średnich zwięzłości gleby stwierdzono porównując wyniki z poza szlaku gospodarczego z lewej strony do lewej koleiny szlaku oraz porównując prawą koleinę do środka szlaku i do danych z poza szlaku z prawej strony.

Tabela 8.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 10,1 do 15 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
					Różnica
Poza lewą koleiną 10,1 - 15 cm	202,78	70,86
Lewa koleina 10,1 - 15 cm	401,67	215,44	18	-198,89	53,46	-3,72	17	0,00
Poza lewą koleiną 10,1 - 15 cm	202,78	70,86
Środek szlaku 10,1 - 15 cm	248,89	115,50	18	-46,11	31,94	-1,44	17	0,16
Poza prawą koleiną 10,1 - 15 cm	205,56	75,09
Środek szlaku 10,1 - 15 cm	248,89	115,50	18	-43,33	32,47	2,11	17	0,19
Poza prawą koleiną 10,1 - 15 cm	205,56	75,09
Prawa koleina 10,1 - 15 cm	361,67	143,95	18	-156,11	38,27	-4,08	17	0,00
Środek szlaku 10,1 - 15 cm	248,89	115,50
Lewa koleina 10,1 - 15 cm	401,67	215,44	18	152,78	57,61	-2,65	17	0,01
Środek szlaku 10,1 - 15 cm	248,89	115,50
Prawa koleina 10,1 - 15 cm	361,67	143,95	18	-112,78	43,50	-2,59	17	0,01

Brak istotności statystycznej stwierdzono w przypadku porównywania średnich zwięzłości gleby poza szlakiem z prawej i lewej strony do środka szlaku. Pozostałe porównania okazały się istotne statystycznie.

Tabela 9.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 15,1 do 20 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
					Różnica
Poza lewą koleiną 15,1 - 20 cm	223,89	162,76
Lewa koleina 15,1 - 20 cm	267,22	150,24	18	-43,33	52,21	-0,83	17	0,41
Poza lewą koleiną 15,1 - 20 cm	223,89	162,76
Środek szlaku 15,1 - 20 cm	231,39	129,27	18	-7,50	48,99	-0,15	17	0,88
Poza prawą koleiną 15,1 - 20 cm	234,12	123,80	17		42,83		16
Środek szlaku 15,1 - 20 cm	231,39	129,27	18	2,73	42,78	0,06	17	0,95
Poza prawą koleiną 15,1 - 20 cm	234,12	123,80
Prawa koleina 15,1 - 20 cm	375,88	149,92	17	-141,77	47,16	-3,01	16	0,01
Środek szlaku 15,1 - 20 cm	231,39	129,27
Lewa koleina 15,1 - 20 cm	267,22	150,24	18	35,83	46,72	-0,77	17	0,45
Środek szlaku 15,1 - 20 cm	231,39	129,27	18		47,23		17
Prawa koleina 15,1 - 20 cm	375,88	149,92	17	-144,49	47,44	-3,05	16	0,00

Na głębokości od 15,1 do 20 cm istotność statystyczną stwierdzono dla porównania średnich zwięzłości z prawej strony szlaku do prawej koleiny oraz ze środka do prawej koleiny.

Tabela 10.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 20,1 do 25 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Poza lewą koleiną 20,1 - 25 cm	298,83	240,21
Lewa koleina 20,1 - 25 cm	234,50	80,81	18	17,56	73,97	-0,24	17	0,41
Poza lewą koleiną 20,1 - 25 cm	298,83	240,21
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18	75,78	62,03	-0,15	17	0,23
Poza prawą koleiną 20,1 - 25 cm	233,75	152,83	16		44,92	0,24	15
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18	10,69	45,85	0,23	17	0,82
Poza prawą koleiną 20,1 - 25 cm	233,75	152,83	16		61,59	-2,72	15
Prawa koleina 20,1 - 25 cm	401,33	189,20	15	-167,58	62,02	-2,70	14	0,01
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53
Lewa koleina 20,1 - 25 cm	281,28	201,96	18	-58,22	53,93	-1,08	17	0,29
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18		52,45	-3,40	17
Prawa koleina 20,1 - 25 cm	401,33	189,20	15	-178,28	55,04	-3,30	14	0,00

Istotność statystyczną stwierdzono dla porównania wartości średnich zwięzłości gleby z prawej strony szlaku do prawej koleiny oraz ze środka do prawej koleiny.

Tabela 11.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 25,1 do 30 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Poza lewą koleiną 20,1 - 25 cm	298,83	240,21
Lewa koleina 20,1 - 25 cm	234,50	80,81	18	17,56	73,97	-0,24	17	0,41
Poza lewą koleiną 20,1 - 25 cm	298,83	240,21
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18	75,78	62,03	-0,15	17	0,23
Poza prawą koleiną 20,1 - 25 cm	233,75	152,83	16		44,92	0,24	15
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18	10,69	45,85	0,23	17	0,82
Poza prawą koleiną 20,1 - 25 cm	233,75	152,83	16		61,59	-2,72	15
Prawa koleina 20,1 - 25 cm	401,33	189,20	15	-167,58	62,02	-2,70	14	0,01
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53
Lewa koleina 20,1 - 25 cm	281,28	201,96	18	-58,22	53,93	-1,08	17	0,29
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18		52,45	-3,40	17
Prawa koleina 20,1 - 25 cm	401,33	189,20	15	-178,28	55,04	-3,30	14	0,00

Istotność statystyczną stwierdzono dla porównania wartości średnich zwięzłości gleby z prawej strony szlaku do prawej koleiny oraz ze środka do prawej koleiny.

Tabela 12.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 25,1 do 30 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Poza lewą koleiną 20,1 - 25 cm	298,83	240,21
Lewa koleina 20,1 - 25 cm	234,50	80,81	18	17,56	73,97	-0,24	17	0,41
Poza lewą koleiną 20,1 - 25 cm	298,83	240,21
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18	75,78	62,03	-0,15	17	0,23
Poza prawą koleiną 20,1 - 25 cm	233,75	152,83	16		44,92	0,24	15
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18	10,69	45,85	0,23	17	0,82
Poza prawą koleiną 20,1 - 25 cm	233,75	152,83	16		61,59	-2,72	15
Prawa koleina 20,1 - 25 cm	401,33	189,20	15	-167,58	62,02	-2,70	14	0,01
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53
Lewa koleina 20,1 - 25 cm	281,28	201,96	18	-58,22	53,93	-1,08	17	0,29
Środek szlaku 20,1 - 25 cm	223,06	107,53	18		52,45	-3,40	17
Prawa koleina 20,1 - 25 cm	401,33	189,20	15	-178,28	55,04	-3,30	14	0,00

Istotność statystyczną stwierdzono dla porównania wartości średnich zwięzłości gleby z prawej strony szlaku do prawej koleiny oraz ze środka do prawej koleiny.

Tabela 13.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 25,1 do 30 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Poza lewą koleiną 25,1 - 30 cm	204,22	123,38
Lewa koleina 25,1 - 30 cm	251,28	139,14	18	-47,06	43,83	-1,07	17	0,29
Poza lewą koleiną 25,1 - 30 cm	204,22	123,38
Środek szlaku 25,1 - 30 cm	187,06	49,97	18	17,17	31,37	0,04	17	0,59
Poza prawą koleiną 25,1 - 30 cm	250,00	180,63	16		44,30	1,42	15
Środek szlaku 25,1 - 30 cm	187,06	49,97	18	62,94	46,67	1,35	17	0,20
Poza prawą koleiną 25,1 - 30 cm	250,00	180,63	16		74,26	-1,76	15
Prawa koleina 25,1 - 30 cm	380,73	231,24	15	-130,73	74,86	-1,75	14	0,09
Środek szlaku 25,1 - 30 cm	187,06	49,97
Lewa koleina 25,1 - 30 cm	251,28	139,14	18	-64,22	34,85	-1,84	17	0,08
Środek szlaku 25,1 - 30 cm	187,06	49,97	18		55,85	-3,47	17
Prawa koleina 25,1 - 30 cm	380,73	231,24	15	-193,68	60,86	-3,18	14	0,00

Istotność statystyczną stwierdzono dla porównania wartości średnich zwięzłości gleby ze środka szlaku do prawej koleiny.

Tabela 14.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 30,1 do 35 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność statystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Poza lewą koleiną 30,1 - 35 cm	205,00	62,61
Lewa koleina 30,1 - 35 cm	353,89	195,60	18	-148,89	48,41	-3,08	17	0,01
Poza lewą koleiną 30,1 - 35 cm	205,00	62,61
Środek szlaku 30,1 - 35 cm	233,33	62,03	18	-28,33	20,77	-1,36	17	0,18
Poza prawą koleiną 30,1 - 35 cm	228,89	103,01
Środek szlaku 30,1 - 35 cm	233,33	62,03	18	-4,44	28,34	-0,16	17	0,88
Poza prawą koleiną 30,1 - 35 cm	228,89	103,01
Prawa koleina 30,1 - 35 cm	412,22	192,40	18	-183,33	51,44	-3,56	17	0,00
Środek szlaku 30,1 - 35 cm	233,33	62,03
Lewa koleina 30,1 - 35 cm	353,89	195,60	18	-120,56	48,36	-2,49	17	0,02
Środek szlaku 30,1 - 35 cm	233,33	62,03
Prawa koleina 30,1 - 35 cm	412,22	192,40	18	-178,89	47,65	-3,75	17	0,00

Stwierdzono brak istotności statystycznej różnic średnich na środku szlaku gospodarczego oraz poza szlakiem zarówno z lewej jak i prawej strony. Porównania średnich zwięzłości gleby w koleinach do średnich ze środka szlaku oraz z poza szlaku wykazały istotne statystycznie różnice.

Tabela 15.

Różnice średnich zwięzłości gleby od 35,1 do 40 cm głębokości, test T dla prób niezależnych

Test T dla prób niezależnych (istotność staystyczna p <0.05)
	Średnia	Odch.st.	N	Różnica	Odch.st.	t	df	p
Poza lewą koleiną 35,1 - 40 cm	224,00	97,80
Lewa koleina 35,1 - 40 cm	307,83	103,19	18	-83,78	49,50	-1,69	17	0,10
Poza lewą koleiną 35,1 - 40 cm	224,00	97,80
Środek szlaku 35,1 - 40 cm	250,83	103,19	18	-26,83	33,51	-0,80	17	0,43
Poza prawą koleiną 35,1 - 40 cm	232,94	117,25	17		37,28		16
Środek szlaku 35,1 - 40 cm	250,83	103,19	18	-17,89	37,42	-0,48	17	0,64
Poza prawą koleiną 35,1 - 40 cm	232,94	117,25
Prawa koleina 35,1 - 40 cm	445,88	192,81	17	-212,94	54,73	-1,89	16	0,00
Środek szlaku 35,1 - 40 cm	250,83	103,19
Lewa koleina 35,1 - 40 cm	307,83	103,19	18	-56,94	50,11	-1,14	17	0,26
Środek szlaku 35,1 - 40 cm	250,83	103,19	18		51,86	-3,76	17
Prawa koleina 35,1 - 40 cm	445,88	192,81	17	-195,05	52,71	-3,70	16	0,00

Istotność statystyczną stwierdzono dla porównania wartości średnich zwięzłości gleby z prawej strony szlaku do prawej koleiny oraz ze środka do prawej koleiny.

Anna Sarzyńska Wyniki badań

21

---