Stanisław Przybyszewski - Śnieg
(Czytelnik 1987)
wstęp oraz przypisy - Roman Taborski
tematyka - niespełniona miłość, dekadentyzm
dziedzina - dramat symboliczny
Akcja rozgrywa się zimą na terenie szlacheckiego dworku. Bronka oraz Kazimierz (przedstawiciel modernistycznego pokolenia dekadentów) oczekują powrotu Tadeusza. Tadeusz jest bratem Kazimierza oraz mężem Bronki. Bronka także podczas nieobecności swojego męża zaprosiła do dworku swoją dawną przyjaciółkę Ewę (femme fatale), która była dawniej obiektem westchnień miłosnych Tadeusza, a Bronka kompletnie nie zdawała sobie z tego sprawy. Niestety przyjazd dawnej miłości burzy spokojne życie prostej Bronki oraz przybyłego właśnie Tadeusza. Ewa zwierza się Tadeuszowi ze swoich tęsknot, Tadeusz powierza jej swoje sekrety co wywołuje niepokój jego żony. Co się okazało Tadeusz urządził swój dom tak samo jak był urządzony dom Ewy - w jego gabinecie wisi obraz Ewy. Tadeusz komentuje to odkrycie w ten sposób, że tak samo zachowuje się jak alkoholik, który po przebytej kuracji musi pić alkohol, żeby sprawdzać swoją niechęć do alkoholu.
Kiedy Ewa coraz więcej spędza chwil z Tadeuszem, Bronce ze swojej miłości zwierza się Kazimierz, ale nie chce jej wzajemności, gdyż nie chce burzyć jej związku z bratem. Gdyby odwzajemniła mu swoje uczucie mógłby nią tylko pogardzać. Niespokojna Bronka prosi Kazimierza żeby zabił Ewę, ale ten stwierdza tylko, że to pomysł nie godny kobiety, pani domu, ale tylko samicy. Więc Bronka odstępuje od tego zamiaru. Często pojawiający się motyw śniegu jest symbolem nietrwałości, ale także niebezpieczeństwa na drogach oraz otuliną (Bronka) dla zmarzniętej ziemi (Tadeusz). Kazimierz porównuje swojego brata do ptaka, który przy Bronce wydawał się zraniony, a przy swej dawnej niespełnionej miłości wydaje się ptakiem, któremu urosło nowe pierze.
Dramat nie ma jednoznacznego zakończenia - Bronka chce odśnieżyć jezioro, a przybyła jej dawna niańka - Mokryna - przestrzega ją przed śmiercią - lód może nie wytrzymać. Bronka razem z Kazimierzem zamierzają poślizgać się po lodzie na łyżwach by popełnić samobójstwo, a wcześniej jej mąż idzie ze swoją dawną miłością do lasu.
Mimo, że dramat podczas czytania wydaje się typowym dziełem realistycznym jednak tak samo jak twórczość Ibsena posiada także cechy symboliczne (nasycenie przenośniami). Także często na stronach dramatów występują postaci przepowiadające śmierć jednemu z bohaterów. Co ciekawe badacz dramatów modernistycznych Wilhelm Feldman uważał, że „Śnieg” jest zmodernizowaną wersją rodzinnych scen „Nie-Boskiej komedii” Krasińskiego. Opis Tadeusza odpowiada hrabiemu Henrykowi, opis Ewy odpowiada Dziewicy, a Bronki opisowi Żony.
I-e wydanie „Śniegu” ukazało się w 1903 roku nakładem oficyny Stefana Dembego.