Jan Amos Komeński (1542 - 1670)
Jego życie i praca:
- pedagog czeski należy do braci czeskich
- na skutek ciężkich losów swego kociła zbliżonego do kalwinizmu, został wygnany z ojczyzny
- układał podręczniki
- chciał osiągnąć dwa cele:
- łatwiejszą i naturalniejszą metoda nauczyć łaciny
- przy nauce języka wpoić określone wiadomości łaciny
- miało to być swego rodzaju encyklopedią, bo było tam omówione:
- stworzenie świata
-żywioły
-sklepienia niebieskie
-kamienie, rośliny i zwierzęta
-itp.
-przełożył na łacinę czeski rękopis „wielka dydaktyka” : jest to całkowity system pedagogiki w literaturze europejskiej, nazywana kopalnią mądrości wychow., obejmuje sztukę uczenia wszystkich, jest to przewodnik dla gmin
PLAN ORGANIZACJI SZKOŁY:
-uważał że natura przeznaczyła 24lat na naukę:
ok. dziecinny - do 6 r. życia
ok. chłopięcy - do 12
ok. młodzieńczy - do 18
ok. dojrzewającej męskości - do 24
Miał oto swe odpowiedniki w 4 typach szkół:
1)sz. Macierzyńska (macierzysta)
-rozwijać mowę o otaczającym środowisku
-do 4 do 6 r. Życia nacisk na robótki ręczne, budowanie, rysowanie
-słuchanie muzyki i nauka piosenek
-wych. Moralne (dobre obyczaje przez przykłady i cnoty: umiarkowanie, posłuszeństwo, miłość, dobroczynność, usłużność, grzeczność
-stały tryb zajęć
-naśladownictwo
-kształtowanie pojęć i postaw
2)sz. Elementarna
-sz. Języka ojczystego
-program obejmował : język ojczysty, rachunki, śpiew, religię, wiadomości o stos. Gosp. I polit, historia powszechna, geografia, wiadomości o rzemiosłach;
-system klasowo lekcyjny
-stopniowe rozszerzanie świadomości
-książki maja przyciągać ucznia
3)sz. Łacińska
-w każdym mieście , nacisk na przedmioty nie językowe:
historia biblijna, historia naturalna, sztuk i wynalazków, cnót i obyczajowości, zwyczajów różnych narodów,
klasy : -gramatyczne, -fizyczne, - matematyczne, -dialektyczne, -retoryczne
4)ok. studiów
Metoda poglądowa Fundamenty wychowania:
- stawiał w naukę realistyczną (widoczne poznanie realiów natury poprzez przykłady)
Oparcie dydaktyki na porządku naturalnym:
-Co dziecko pozna ma umieć wypowiedzieć i praktycznie zastosować
-uczenie poprzez samo dochodzenie do zjawisk oraz przez ćwiczenie
-godzina lekcyjna to: 15 min = przekazywanie i objaśnianie
45 min = praktyka
-materiał dostosowany do umiejętności uczniów i pożyteczny
-wszyscy uczą się tego samego
-nie wymuszać nauki - rozwijać zamiłowania
-budynek od wew. i zew. przyjemny, jasny, schludny z obrazami
-zabawy: gdzie ruch jest podstawą
-nauczyciel niezbyt wyniosły
-stopniować naukę od rzeczy łatwych do rzeczy trudnych
-zasady: -poglądowość, -gruntowność, -stopniowanie trudności, -systematyczność, -praktyczność, -samodzielność,
Podręczniki „Drzwi jezyków otworzone” -czytanka łacińska
Podręcznik „Śwait w obrazach” - uzmysłowienie rzeczy na podstawie obrazów”
- dotyczy konkretnych rzeczy
Traktat „Mowa o umiejętnym posługiwaniu się książkami najcenniejszym narzędziem kształcenia umysłu”
-kto się ubiega o mądrość , ten ma miłować książki jak srebro i złoto.
Jan Amos Komeński jako reformator spraw ludzkich:
-postulował o dobroć, ład i porządek
-dostrzegał niesprawiedliwość w nauce ( dziewczynek się nie kształciło, ubodzy mieli utrudniony dostęp do nauki)
-ład - naturalizm = harmonia, zabezpieczenie =organizacja
-porządkiem chciał ogarnąć cały świat
-mówił o pokoju , o tym co niszczy życie , o współpracy międzynarodowej.