Stabilizacja obrazu
Rola stabilizacji w aparatach jest wielka. Sposobów stabilizacji jest kilka. Warto wystrzegać się stabilizacji, które nimi nie są.
Żeby móc rozmawiać o typach stabilizacji, musimy wiedzieć do czego stabilizacja ma służyć. Ewidentnie, stabilizacja powinna pomóc w wykonaniu ostrego, nieporuszonego zdjęcia, wykonywanego z ręki, przy użyciu długich czasów naświetlania, bądź w trudnych warunkach oświetleniowych. Teraz, należy się zastanowić co to jest zdjęcie nieostre, jakie są typy zdjęć nieostrych i jak one powstają. Podstawowym błędem jest złe ustawienie ostrości, czyli zamiast na modelu, ustawiliśmy ostrość 10 metrów za modelem. Przyjmijmy jednak, że samo ustawienie ostrość jest bezbłędne. Pierwszym typem zdjęcia pozbawionego ostrości jest zdjęcie, na którym poruszył się fotografowany model. Nie ważne jaki model, człowiek, ptak, czy przedmiot (z reguły przedmioty nie chodzą, ale mogą zostać przewrócone nagłym podmuchem wiatru ). Powinniśmy porozmawiać z modelem, aby stał bardziej nieruchomo. W takich wypadkach stabilizacja nie pomoże, możemy co najwyżej skrócić czas otwarcia migawki,
Przykładowe zdjęcie z wyłączoną, oraz z włączoną stabilizacją
albo wybrać odpowiedni program tematyczny np. sport. Drugim typem zdjęcia, jest zdjęcie, które zostało pozbawione ostrości, na skutek poruszenia aparatu. Istnieje kilka sposobów, aby poradzić sobie z takimi typami zdjęć. Możemy poszukać lepszego podparcia dla ciała. Możemy zmienić sposób kadrowania i zamiast używać wyświetlacza, użyć wizjera. Tak! Przecież głowa jest najcenniejszym ludzkim organem i jest najlepiej stabilizowana w całym ciele. Możemy użyć statywu, czy jakiegoś innego podparcia, dla samego aparatu. Oczywiście możemy użyć stabilizacji obrazu. Istnieją jeszcze inne czynniki wywołujące drgania aparatu. Można tu wspomnieć o podnoszeniu i opuszczaniu lustra w aparatach lustrzanych, mimo że są to mikro drgania, warto pokusić się o wyeliminowanie i tych drgań. Jeżeli nasz aparat dysponuje funkcją wstępnego podnoszenia lustra, wykorzystajmy to.
Przejdźmy teraz do typów redukcji drgań. Mamy stabilizację optyczną, wbudowaną w obiektywy, mamy stabilizację położenia matrycy, naturalnie związaną z matrycami. Są to typy stabilizacji mechaniczej. Typy stabilizacji elektronicznej, stanową stabilizacja elektroniczna, oraz jeszcze jeden sposób, uzyskania zdjęcia nieporuszonego, wchodzący w typ stabilizacji elektronicznej, błędnie nazywany stabilizacją cyfrową.
Stabilizacja cyfrowa, nie ma nic wspólnego ze stabilizacją, jest to zwykły chwyt marketingowy. Pojęcie stabilizacji cyfrowej nieodłącznie związane jest z czułością, czyli tzw ISO. Czym dokładnie jest ISO i jak wpływa na obraz wynikowy, omówię bliżej w odpowiedniej do tego notce. Na teraz musimy wiedzieć, że jeżeli podniesiemy czułość, czyli ISO, to będziemy mogli zastosować krótsze czasy naświetlania, a jakość zdjęcia pogorszy się w takim stopniu, że nie będzie ono możliwe do oglądania. Więc jak działa stabilizacja cyfrowa ? Otóż w chwili wykonywania zdjęcie, czułość podnoszona jest do tak wysokiej wartości, żeby móc uzyskać nieporuszone zdjęcie w obecnych warunkach oświetleniowych. Stabilizacja cyfrowa pakowana jest do kompaktów. Z uwagi na ich bardzo niewielki rozmiary matryc, jakiekolwiek podnoszenie ISO jest niewskazane. Nie mówiąc już o wartościach maksymalnych. Więc jakie są zalety stabilizacji cyfrowej? Wydaje się, że żadne. Pomimo tego, że może nam się udać uzyskać nieporuszone zdjęcie, to na pewno nie będzie się ono nadawało do pokazywania i oglądania.
Stabilizacja elektroniczna, zrealizowana softwarowo, z poziomu firmware aparatu. Procesor obrazu na bieżąco śledzi ruchy wykonywane przez przetwornik i jeżeli sklasyfikuje dany ruch jako drganie, skomplikowane algorytmy zaczną je kompensować, już po zrobieniu zdjęcia. Więc tak naprawdę nie wiemy, jak będzie wyglądało zdjęcie dopóki go nie zobaczymy. Niestety, takie podejście do stabilizacji nie jest najlepsze. Jej skuteczność zależy tylko i wyłącznie, od algorytmów jakie zostały zaimplementowane przez programistów. Kompensacja tych drgań odbywa się poprzez zmniejszenie ostrości szczegółów, kontrastu, oraz czasami także poprzez zmniejszenie rozmiarów zdjęcia. Wynikowy obraz, jest niejako obrazem wtórnym. Jakie są zalety tej metody? Generalnie tylko jedna. Brak elementów mechanicznych, które nie podnoszą ciężaru samego aparatu. Cała metoda jest, moim zdaniem, jedną wielką wadą i wielką niewiadomą.
Stabilizowanie matrycy w aparatach Sony
Stabilizacja położenia matrycy. Zastosowano tutaj ruchome, mechaniczne części. Odpowiedni montaż matrycy w aparacie, umożliwia przesuwanie jej w poziomie oraz w pionie, przez wysokospecjalistyczne elektromagnetyczne mechanizmy. Wbudowane czujniki ruchu, analizują przesunięcia całego aparatu i wysyłają sygnały do mechanizmów w celu poruszenia matrycą. Ruch matrycy odbywa się w przeciwnym kierunku niż ruch aparatu. Jeżeli aparat przesunął się w lekko górę, to matryca zostanie przesunięta odpowiednio proporcjonalnie w dół. W ten sposób stabilizacji, nie są zaprzęgnięte żadne algorytmy analizujące obraz zdjęcia. Ingerencja w żadnym stopniu nie dotyka zdjęcia, dzięki czemu obraz nie ulega pogorszeniu. Jakie są zalety tej metody stabilizacji? Jest kilka. Pierwsza to poruszana przed chwilą. Stabilizacja położenia matrycy, nie wpływa na pogorszenie jakości zdjęcia. Druga wielka zaleta. Skoro stabilizacja matrycy zorganizowana jest w korpusie aparatu, to jest ona niezależna od podpiętego obiektywu. Dlatego posiadając ten mechanizm stabilizacji, możemy mieć pewność, że nawet po podpięciu tak leciwych obiektywów jak te na gwint M42, też będą stabilizowan! Jest oczywiście pewna niedogodność, ale nie można jej nazwać wadą. Jak już wspominałem, stabilizowany jest nie obraz, a matryca, więc obraz który oglądamy przez wizjer, czy ekranik LCD, będzie drżał. Nie jest to tragiczne, ale wprowadza pewien dyskomfort, gdyż nie możemy na spokojnie obserwować fotografowanej sceny. Niedogodność tę, niweluje, kolejny omawiany sposób stabilizacji.
Obiektyw Nikkor 300mm z wbudowaną optyczną stabilizacją obrazu
Stabilizacja wbudowana w obiektyw. Zastosowano tutaj układ soczewek wbudowanych w obiektyw. Przy naciśnięciu spustu migawki, odpowiednie czujniki wprawiają w ruch, te soczewki które są odpowiedzialne za powstawanie obrazu, kontrując w ten sposób drgania aparatu. Właśnie tutaj, ukazuje się potęga tego sposobu stabilizacji. Już na etapie kadrowania, komponowania zdjęcia obserwujemy taki obraz jaki zarejestrujemy. Jeżeli obraz w wizjerze nie drga, czy mówiąc inaczej, nie skacze, to taki właśnie zarejestrujemy. Z chłodna głową możemy obserwować już wystabilizowany obraz, jeszcze przez jego zapisem. Naturalnie przejdźmy teraz do zalet. Jedną już wymieniłem. Druga, taka sama jak dla stabilizacji matrycy. Brak ingerencji w zdjęcie. Zdjęcie nie jest skażone żadną obróbką, więc nie ulega pogorszeniu. Jedyną niedogodnością tej metody jest to, że to obiektyw musi być wyposażony w stabilizację, aby ona zadziałała. Naturalna rzeczą jest cena. Obiektyw z wbudowana stabilizacją, będzie droższy od takiego który tej stabilizacji nie posiada. Warto jeszcze dodać, że niektóre obiektywy posiadają dwa tryby stabilizacji. Tryb pierwszy, to normalny tryb stabilizacji. Tryb drugi to stabilizacja przy wykonywaniu tzw panoramowania (panning). Polega ona na tym, że nie niweluje ruchów poziomych, tyko pionowe. Wynika to z samej techniki panoramowania, w której to podążamy aparatem w osi poziomej za poruszającym się obiektem.
Pamiętajmy, że stabilizacja stabilizacji nie równa. Skuteczność zależy od zaawansowania poziomu technologicznego, który aktualnie został zaaplikowany do danego modelu. Im więcej miejsca do zastosowania danej metody stabilizacji tym lepiej, dla efektu końcowego
