Wielobiegunowy świat cywylizacji :
Przez większy okres dziejów ludzkość kontakty między cywylizacjami miały charakter sporadyczny .Dopiero w około 1500 roku n.e polityka globalna przybrała dwa wymiary .Ponad czterysta lat państwa Zachodu Francja i Hiszpania tworzyły wielobiegunowy układ międzynarodowy w ramach cywilizacji zachodniej i rywalizowały i dokonywały ekspansji i podbijały i kolonizowały inne cywilizacji
Społeczenstwa niezachodnie zwłaszcza Azja Wschodnia rozwija się gospodarczo i stają się coraz bogatsze tworząc podstawy potęgi militarnej i wpływów politycznych .H.Kissinger stwierdza nawet że system międzynarodowy XXI będzie składać co najmniej 6 mocarstw USA Rosja Japonia Chiny Europa i być może Indie .Zdaniem Kissingera sześć mocarstw należy do pięciu odrębnych cywilizacji ponadto państwa islamskie które dzięki położeniu strategicznemu będą miały wpływ na sprawy polityki globalnej.
Ludzie należące do tych samych kultur łączą się lecz podzielone przez ideologię łączą się jak uczyniły to Niemcy .Natomiast społeczeństwa Zjednoczone przez ideologię lub okoliczność historyczne lecz cywilizacje podzielone albo się rozpadaja jak ZSSR albo przeżywaja silne napięcia.
Chodzi tu szczególność o organizacjcje międzynarodowe oparte na wspólnocie kulturowej jak Unia Europejska które mają większe szansę powodzenia niż te które chcą przekroczyć kulturowe różnice .
Zachód stara się potwierdzić swoja wartośc i broni swoich interesów co stawia społeczenstwa niezachodnie przed wyborem albo naśladować zachód lub jak muzułmanie starac się rozbudować własną potęge gospodarczą i militarną i stawiać przeciwwagę .
Reakcja na zachód i modernizację:
Polityka odrzucenia -można tu nawiązać do Japoni która od pierwszych kontaktów z Zachodemj w 1542 do połowy XIX wieku prowadziła polityke odrzucenia jego wpływów przyzwalały tylko na modernizację w pewnym zakresie na przykład import broni palnej a import zachodnej kultury a szczególności chrześcijaństwa które było surowe zakazane .Izolowanie Japoni sprawiło że w XIX wieku potęga Zachodu coraz bardziej utrudniała albo w końcu uniemożliwiła niezachodnim społeczeństwą stosowania strategia odrzucenia w czystej postaci .Ale wiek XIX przyniósł rozwój środki transportu i łączność a także wzajemna zależność w skali globalnej sprawiła że koszty izolowania się stały się niepomiernie wysokie .
Kemalizm- Toynbee nazywa to herodianizmem przyjęcia modernizacji i westernizacji wychodzi założenia że modernizacja jest pożądana i potrzebna lokalnej kulturze której nie sposób pogodzić więc trzeba ja zarzucić lub przekreślić , społeczeństwo zaś musi się całkowicie zwesternizować , żeby mogło zostać skutecznie zmodernizować. Oba procesy wspieraja się wzajemnie i muszą odbywać się wzajemnie i musza odbywać się razem .Nastawienie to znalazło najpełniejsze wyraz w poglądach niektórych chińskich i japońskich intelektualistów z końca XIX wieku .Twierdzili oni że ich narody ,by się zmodernizować powinny się wyrzec rodzimych języków i przyjać angielski.Pogląd ten czemu trudno się skądniąd dziwić zyskał nawet większą popularnośc wśród ludzi Zachodu niż w kręgach niezachodnich elit .
Natomiast Pipes stawiatezę odnoszącą się do islamu .Aby uniknać anomii muzułmanie maja jedyna drogę modernizacji bowiem wymaga ona westernizacji.Islam nie zapewni alternatywnej drogi do nowoczesności .Współczesna nauka i technika wymagaja przyswojenia nieodłącznego od nich sposobu myslenia to samo dotyczy instytucji politycznych.Treść musi zostać przeniesiona w równym stopniu jak forma trzeba więc uznać wyższość cywilizacji zachodniej żeby można się było od niej uczyć . Nie da się uniknąć wprowadzenia języków europejskich i zachodnich instytucji oświatowych nawet jeśli te ostatnie propagują wolną myśl i życie ułatwione .Dopiero po przyjeciu zachodniego modelu muzułómanie będą się mogli stechnicyzować a następnie zapoczątkować rozwój.
Polityka odrzucenia kemalizm i reformizm przyjmują różne założenia odnośnie tego co jest pożądane i co jest pożądane i co możliwe do wykonania .Zwolenicy tej pierwszej nie życzą sobie ani modernizacji ani westernizacji i są przekonani że jedno i drugie można odrzucić .Dla kemalistów oba procesy są pożądane westernizacja stanowi niezbedny warunek modenizacji i westernizacji jedno i drugie jest możliwe do przeprowadzenia .Reformiści uznają że modernizacja jest pożądana i możliwa bez westernizacji na większą skalę która jest niepożądana .Konflikt między polityką odrzucenia a kemalizmem dotyczy więc tego czy modernizacja i westernizacja jest pożądane.
Modernizacja nie musi koniecznie oznac westernizacji .Niezachodnie spoleczeństwa mogą modernizować i czyniły to nie odrzując swojej kultury i nie przejmując hurtem zachodnich wartości instytucji i zwyczajów .To statnie mogłoby się zresztą okazać prawnie niemozliwe jakikolwiek opór niezachodni kultur przed modenizacją jest niczym w porównaniu z ich oporem wobec westernizacji.Modernizacja umacnia kultury i osłabia względna siłę Zachodu . Świat staje się zasadniczo bardziej nowoczesna i mniej zachodnia.
Inne światy:
Można tu nawiązać to tezyo końcu świata wysuniętego przez Francisa Fukuyame zakładał on że jest to końcowy punkt ideologiczny ewolucji ludzkość i uniwersalizmu zachodniej liberalnej demokracji jak ostatecznej formy rządu .Oczywiście na niektórych obszarach Trzeciego Świata nadal wybuchać konflikty ale główne konflikty się zakończyły.
Euforia jaką przyniósł koniec zimnej wojny zrodziło się złudzenie harmoni .Ale wkrótce okazało się że rozwijało się pod naporem nowych zjawisk : mnożenia się konfliktów etnicznych , czystek etnicznych załamanie się praw porządku wyłonienia się nowych modeli sojuszów i konfliktów między państwami .Nawet ONZ i USA okazały się niezdolne do stłumienia krwawych lokalnych konfliktów . Paradygmat jednego harmonijnego świata jest zbyt odległy od rzeczywistości by mógł służyć za przewodnika po świecie jaki nastał po zimnej wojnie .
Dychotomiczny obraz świata który do pewnego stopnia pokrywa się rzeczywistości .Najpowszechniej spotyka się podział na kraje bogate i biedne. Bogate nowoczesne kraje mają wspólne cechy odróżniające je od krajów ubogich i tradycyjnych np. różnice zamożności mogą być żródłem konfliktów które raczej nie będą wybuchać miedzy krajami bogatymi a biednymi wynika to z braku politycznej jedności oraz brak siły ekonomicznej i potęgi militarnej niezbędnej przeciwstawieniu się krajom bogatym .A podział świata na dwie odrębne całości kulturowe jest jeszcze mniej adekwatny .Zachód pod pewnym względami stanowi całość .A cywylizacja jak muzułmańska afrykańska niewiele łączą się w kategoriach religijnych struktury społecznej instytucji i systemów wartości .
Stosunki jakie panują między stanem anarchi aby przetrwać i zapewnić bezpieczeństwo państwa nieodmienie dążą do uzyskania jak największej potęgi .Jeśli jedno państwo widzi że inne rosło w siłę stając się przez to pontencjalnym zagrożeniem dołoży statrań by się ochronić umacniając swoją potęge lub wchodzą w sojusze z innymi państwami .Państwa reagują przedewszystkim na zagrożenie jakie postrzegają wypadku państw zachodnich upatrujące polityczne ideologiczne i militarne zagrożenia ze wschodu .Państwa Zachodnie wszczególności Europie tracą suwerenność funkcję i władzę .
Akcentuje on następujące elementy upadek autorytetu rządów rozpad się państw nasilenie się konfliktów plemiennych , etnicznych i religijnych powstanie międzynarodowych mafi przestępczych coraz liczne rzeszenie się terroryzmu.
Zachód i Modernizacja :
Po pierwsze intensyfikacja wzajemnych oddziaływań nie musi prowadzić do wytworzenia się wspólnej kultury ale ułatwiają transformację technologi wynalazków i zwyczajów w stopniu niemożliwych do osiągnięcia i o wiele szybciej niż świecie tradycyjnym .
Po drugie u podstaw społeczeństwa tradycyjne było rolnictwo nowoczesne opiera się na przemyślę które może ewulować od manufaktury do klasycznego przemysłu ciężkiego a następnie przemysłu opartego na wiedzy .Rolnictwo należy do środowiska naturalnego a przemysł nie.
Dziedzictwo starożytności klasycznej:
Zachód przejął wiele elementów od swych poprzedniczek zwłaszcza cywylizacji klasycznej grecką filozofię prawo .Natomiast cywylizacja i prawosławie są też spadkobiercami cywylizacji klasycznej ale nie w takim stopniu jak zachód.
Katolicyzm i protestantyzm :
Zachodnie Chrześcijaństwo , najpierw katolicyzm następnie zaś katolicyzm protestantyzm jest pod względem historycznym najważniejszą cechą cywilizacji zachodniej .Cechy cywylizacji zachodniej należy także reformacja i kontrreformacja oraz takiego podziału na protestancka północ i katolickie południe .Nic takiego nie zaszło na wschodzie .
Języki europejskie :
Język to drugi co do znaczenia po religii elementem różniący poszczególne ludzkie kultury Zachód różni się od większości cywylizacji mnogością języków .Zachód oddziedziczył łacinę wyłoniły się narody i powstały języki narodowe.
Rządy prawa:
Po Rzymianach oddziedziczone zasadę w myśl której prawo zajmuję centralne miejsce w życiu cywilizowanych społeczństw .Większość innych kręgów kulturowych prawo o wiele mniejszym stopniu kształtuje myśl i zachowania .
Rozdział władzy duchowej i doczesnej :
Bóg i cesarz Kościół i państwo , władza duchowa i władza doczesna to dychotomia i dominacja w kulturze Zachodu . W cywilizacji hinduskiej istniało wyrażnie oddzielenie religii i poltyki .Rozdział kościoła od państwa i powtarzajace się konflikty między typowymi dla cywilizacji zachodniej , nie były znane nigdzie indziej.
Pluralizm społeczny :
Właściwie Europejski pluralizm ostro kontrastuje z niedostatkiem społeczeństwa obywatelskiego , słabością arystokracji i siłą scentralizowanych biurokratycznych imperiów istniejących równocześnie w Rosji , Chinach , Turcji osmańskiej i na innych pozaeuropejskich obszarach.
Gremia przedstawicielskie :
Społeczny pluralizm wczesnie dał początek stanom parlamentom i innym instytucjom reprezntującym interesy arystokracji duchowieństwa kupców oraz innych grup .Gremia te zapewniły formy reprezentacji które w miarę postępów modernizacji przekształciły się we współczesne instytucje demokratyczne . Żadna inna współczesna cywilizacja nie ma porównywalnej tradycji ciał przedstawicielskich sięgajacych tysiąc lat wstecz.
Indywidualizm:
Wymienione powyższe cechy zachodnich cywilizacji przyczyniło się do rozwoju poczucia indywidualizmu oraz jedynej w swoim rodzaj wśród cywilizowanych społeczeństw tradycji praw i wolnosci jednostki .Indywidualizm nadal wyróżnia Zachód spośród dwudziestowiecznych cywilizacji .
Natura cywilizacja :
Cywylizacja i kultura , odnoszą się do stylu życia danego narodu , cywilizacja zaś jest kulturą w szerokim tego słowa znaczeniu . . I na jedną i na drugą składaja się wartości normy instytucje i sposoby myślenia do których kolejne pokolenia danej społeczności przywiązuja podstawowe znaczenie .
Ze wszystkich obiektywnych elementów składajacych się na tożsamość cyilizacja najważniejszą rolę odgrywa przeważnie religia , co podkreślali Ateńczycy . Wielkie cywilizacje w dziejach ludzkości ściśle na ogół utożsamiano z wielkimi religiami świata
Społeczeństwa europejskie maja wspólne cechy odróżniające je od społeczeńości hinduskich czy chińskich ale Chińczycy ,Hindusi i ludzie Zachodu nie należą do zadnej szerszej wpólnoty kulturowej .Cywilizacja jest więc najwyzszym kulturowym stopniem ugrupowania ludzi i najszerszą płaszczyzną kulturowej tożsamości ponad którą jest już tylko to co odróżnia człowieka od innych gatunków .Określana jest zarówno przez obiektywne wspólne elementy , jak język historia religia obyczaje instytucje społeczne jak i subiektywną samoidentyfikacją ludzi .
Poszczególne kultury oddziałują na siebie wzajemnie i nakładają się .Odmienny bywa zakres podobieństw i różnic między cywilizacjami .Są one jednak całościami o wielkim znaczeniu .
Cywilizacja to najdłuższa ze wszystkich historii .Imperia powstają i upadają rządy przychodza odchodza cywilizacje trwają i przeżywają wstrzasy polityczne gospodarcze społeczne nawet ideologiczne .Wszystkie główne swiatowe cyilizacje XX wieku albo istnieją od tysiąca lat albo jak cywilizacja latynoamerykańska są bezpośrednim wytworem innej długowiecznej .
Trwaniu cywilizacje również ewoluują .Sa dynamiczne maja swoje wzloty i upadki , łaczą się i dzielą Fazy ewolucji można wyróznić w rozmaity sposób .Według Quigleya jest ich siedem : skrzyżowanie okres ciąży ekspansja epoka konfliktu imperium światowe , schyłek i obca inwazja .
Róznie się przedstawia polityczna struktura rozmaitych cywilizacji a w obrębie jednej odmiennie to wygląda w rożnych epokach .Na cywilizację może się więc składać jedna lub więcej jednostek politycznych .Bywają to miasta -państwa narodowe i wielonarodowe .Wszystkie mogą mieć rozmaite formy rzadów . W miarę rozwoju cywilizacji następuje zwykle zmiany liczby i charakter tworzących ją jednostek politycznych.Wiekszość cywilizacji składa się jednak z kilku państw czy innych jednostek politycznych .We wspołczesnym świecie są to przeważnie dwa lub więcej państw.
Główne cywilizacje współczesności przedstawiają się wiec następująco :
Cywilizacja chińska - uczeni uznaja istnienie albo jednej cywilizacji chińskiej której początki datują się co najmniej na 1500 rok p.n.e a może tysiąc lat wcześniej albo dwóch przy czym jedna zastąpiła drugą w zaraniu epoki chrzescijańskiej .
Cywilizacja japońska - uczeni łaczą kulturę chińską i japońską nadając im wspólne miano cywilizacji dalekiego Wschodu .Większość jest jednak odmiennego zdania i uważają cywilizację Japoni za odrębną która wyłoniła się z cywilizacja chinskiej między 100 a rokiem 400 rokiem naszej ery .
Cywilizacja islamska - wszyscy poważni uczeni uznają istnienie odrębnej cywilizacj islamskiej .Islam który powstała na Półwyspie Arabskim w siódmym wieku naszej ery szybko się rozprzestrzeniła się na Północną Afrykę i Półwysep Iberyjski a także na Azję Środkową.W jego ramach istnieje więc wiele różnych kultur czy cywilizacj m.in. arabska turecka perska i malajska .
Cywilizacja prawosławna niektórzy uczeni wyróżnieja odrebną cywilizacje prawosławną której ośrodkiem jest Rosja . Od zachodniego chrześcijaństwa odróżnia ją bizantyjski rodowód odrębna religia dwieście lat panowania tatarskiego , biurokratyczny despotyzm oraz ograniczony kontakt z Renesansem , Reformacja ,Oświeceniem i innymi zjawiskami tak ważnymi dla Zachodu .
Cywilizacja zachodu - początki datuje się przeważnie na mniej więcej 700 lub 800 rok naszej ery .Uczeni uznają powszechnie że składa się ona z trzech głównych elementów : Europy Ameryki Północnej i Ameryki Łacińskiej.
Cywilizacja latynoamerykańska zawiera w sobie kultury tubylcze które w Europie nie istniały w Ameryce Północnej zostały skutecznie wykorzenione różne zaś mają znaczenie w Meksyku ,Ameryce Środkowej ,Peru i Boliwii z jednej oraz w Argentynie i Chile z drugiej strony .Rozwój polityczny i ekonomiczny Ameryki Łacińskiej przebiegał całkiem odmiennie niż w krajach północnoatlantyckich .
Zachód jest więc jedyną cywilizacją która miano swoje wzięła od kierunku wskazywanego przez kompas nie zaś od nazwy konkretnego narodu , religii czy obszaru geograficznego.
Cywilizacja europejsko - amerykańska - określa się jednak powszechnie mianem zachodniej i termin ten mimo jego poważnych niedostatków będzie i tutaj używany.
Cywilizacja afrykańska - większość uczonych zajmujących się kwestią cywilizacji nie uznaje odrębnej cywilizacji afrykańskiej .Północny kontynet i jego wschodnie wybrzeże należy do świata islamu.Etiopia historycznie rzecz biorąc stanowi cywylizacje samą w sobie Europejski imperalizm i osadnictwo wniosły wszędzie elementy cywilizacji zachodniej.
Cywilizacja hinduistyczna - uznaje się powszechnie że co najmniej od 1500 roku p.n.e istnieje na subkontynencie indyjskim jedna cywilizacja lub było ich kilka nastepujace po sobie Określa się mianem indyjskiej lub hinduistycznej ten ostatni termin odnosi się raczej do cywilizacji nam współczesnej.Używając terminu hinduistyczna wprowadzamy rozróżnienie miedzy cywilizacji a nazwą panstwa będącego jej ośrodkiem co jest zalecane kiedy kultura danej cywilizacji wykracza poza granice państwa .
Stosunki między cywilizacjami :
Przez ponad trzy tysiące lat jakie upłynęły od wyłonienia się pierwszych cywilizacji , kontakty między nimi albo w ogóle nie istniały albo były ograniczone lub też sporadyczne i intensywne .
Cywilizacje były również oddalone od siebie w przestrzeni .Do 1500 roku cywilizacje andyjska i środkowo-amerykańska nie kontaktowały się ani z innymi ,ani ze sobą nawzajem .To samo dotyczyło wczesnych cywilizacji w doliny Nilu ,Zółtej Rzeki .Do coraz częstszych kontaktów międzycywilizacjami zaczęło dochodzić we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego ,Azji Południowo -Zachodniej i północnych Indiach .Komunikowanie się i kontakty handlowe były jednak ograniczone przez odległości i niedorozwój środków transportu , które umożliwiłyby ich pokonanie.
Przemieszczanie się idei i technologii między cywilizacjami miało miejsce ale trwało to często wiele wieków.
Interakcje .System wielocywilizacyjny .W XX wieku stosunki między cywilizacjami przeszły więc z fazy jednokierunkowego naporu jednej z nich na wszystkie inne stadium intensywnych , ciągłych i wielokierunkowych interakcji między wszystkimi .Zanikać zaczęły obie główne cechy poprzedniej epoki stosunków międzycywilizacyjnych.
Po pierwsze jak to z upodobaniem powtarzają historycy skończyła się ekspansja Zachodu i zaczął bunt przeciw zachodowi .Nierówno z przerwami i załamaniami potega Zachodu słabła w porównaniu z siłami cywilizacji.
Po drugie w rezultacie tych procesów system międzynarodo wy wykroczył poza granice Zachodu i objął wiele cywilizacji .Również wygasały konflikty między państwami Zachodu przez wiele wieków kształtujący ten system.
Żadna inna cywilizacja nie zrodziła znaczacej idelogi politycznej ,Zachód natomiast nigdy nie stworzył wielkiej religii.Wszystkie wielkie religie świata powstały w niezachodnich kręgach kulturowych i starsze są przeważnie od cywilizacji zachodniej .W miarę wychodzenia świata z fazy naznaczonej przez cywilizację zachodnia zanika ideologie typowe dla póznego stadium a ich miejsce zajmuja religie i inne formy tożsamości o podłożu kulturowym .
Napór .Narodziny Zachodu .Europejskie chrześcijaństwo zaczęło się wykształcać w odrębną cywilizację w VIII i IX wieku jednakże przez całe stulecia pozostawało w tyle za innymi .Chiny pod rządami dynastii T'ang, Sung i Ming , świat islamu od wieku VIII do XII i Bizancjum od VIII do XI wieku wyprzedzały Europę pod względem bogactwa obszaru terytorium siły oręża a także dziedzinie sztuki literatury i nauki .Ograniczone spotkania między cywilizacjami ustąpiły miejsca nieustającemu przemnożeniu naporowi Zachodu w jednym kierunku - na wszystkie inne cywilizacje .Pod koniec XVI wieku zakończły się rekonkwista P ółwyspu Iberyjskiego ,Portugalczycy zaczęła penetrować Azję a Hiszpania -Amerykę .Naporowi Zachodu zdołała się oprzeć tylko cywilizacja rosyjska japońska i etiopska trzy wyjątkowo scentralizowane monarchie które zachowały niepodległości .Przez czterysta lat stosunki między kręgami kulturowymi sprowadzały się do podporzadkowania innych społeczeństw cywilizacji Zachodu .Ekspansja Zachodu miała charakter techniczny wynaleziono bowiem metody nawigacji umożliwiające przemierzanie oceanów i docieranie do dalekich ludów a także środki militarne które ułatwiły podbój tych ludów.Zachód zawdzięczał także swoją ekspansję przewadze organizacyjnej lepszej dyscyplinie i wyszkoleniu swoich żołnierzy a także lepszej broni transportowi logistyce i służbie medycznej .Zachód nie podbił świata dzięki wyzszości swoich ideałów wartości czy religii lecz dzięki przewadze w stosowaniu przemocy .
Słowo cywilizacji stanowiło synonim cywilizacji zachodniej .Prawo międzynarodowe było zachodnim prawem międzynarodowym wywodzącym się z tradycji Grocjusza . System międzynarodowy oparty był na traktacie westfalskim obejmował suwerenne cywilizowane panstwa narodowe oraz kontrolowane przez nie terytoria kolonialne.
Polityka cywilizacji zachodniej ciążyła wielka schizma religijna oraz wojny religijne i dynastyczne .Przez następne półtora wieku po trakcie westfalskim konflikty toczyły się głównie między władcami -cesarzami monarchiami absolutnymi i konstytucyjnymi dążącymi do rozbudowy swoich aparatów państwowych i armii , umocnienia potęgi gospodarczej opartej na merkantylizmie oraz co najważniejsze do poszerzenia swego terytorium W trakcie tego procesu stworzyli państwo narodowe.
Cywilizacja Uniwersalna:
Pojęciem cywilizacji uniwersalnej są to sprawy głębokie i niemiernie ważne ale nienowe .Na przestrzeni dziejów ludzie posiadali kilka wspólnych podstawowych wartości i instytucji może wyjaśnić niektórestałe elementy ludzkiego zachowania.Cywilizacja uniwersalna wspólna całej ludzkości to taki terminem określimy wielkie ludzkie grupy powstałe na bazie kultury nad którymi jest tylko gatunek ludzi.Ograniczanie pojęcia cywilizacji do szczebla globalnego i określanie mianem kultur lub subcywilizacji największych organizmów kulturowych które na przestrzeni dziejów zawsze nazywano cywilizacjami prowadzi tylko do semntycznego zamieszania.
Cywilizacja w takim znaczeniu rozwijała się stopniowo przez całą historię ludzkości a jej szrzenie się nie przeszkadzało istnieniu wielu cywilizacji.
Cywilizacja uniwersalna może odnosić się do przekonań wartości i doktryn przyjmowanych obecnie przez wielu ludzi z kręgu cywilizacji zachodniej oraz przezkonań wartości i doktryn przyjmowanych obecnie przez wielu ludzi kręgu cywilizacji zachodniej oraz przez niektórych należących do innych kręgów kulturowych .Pasowałoby tutaj określenie kultura Davos co rok mniej więcej tysiąc biznesmenów bankierów spotyka się na światowym Forum ekonomicznym w szwajcarskim mieści Davos łączy ich wiara w indywidualizm gospodarkę rynkową i demokracji powszechnia w kręgu cywilizacji zachodniej .
Popuralność zyskuje koncepcja że rozpowszechnianie się na całym świecie zachodnich wzorców konsumpcji oraz kultury masowej tworzy cywilizację uniwersalną . Chodzi tu przedewszystkim że przez całe dzieje ludzkość nowinki kulturalne były przekazywane z jednej cywilizacji do drugiej .
Są to również globalne środki masowego przekazu skłania populistycznych polityków w krajach niezachodnich do potępiania zachodniego imperalizmu kulturowego oraz apelowanie o zachowanie rodzimej kultury i jej integralności
Źródła cywilizacji zachodniej :
U podstaw tego argumenty argumentu leży błąd logiczny alternatywa.Alternatywa komunizmu jest liberalna demokracja .Ale widać że formy autorytalne nacjonalizm komunizmu rynkowego całkiem pomyślnie się rozwija we współczesnym świecie .Co więcej poza obszarem świeckich ideologii są przecież alternatywy religijne.
Rozwój techniki transportu i komunikacji istotnie ułatwiły przemieszczanie się pieniędzy , towarów , ludzi , wiedzy , idei i obrazów po całym świecie .Ale handel i łączność nie tworzą pokoju ani poczucia wspólnoty zgadza się z ustaleniami nauk społecznych.
Porównanie światów :realizm uproszczenie przewidywanie :
Podejście cywilizacyjne zakłada .Świecie rzeczywiście działają siły integracyjne i to one właśnie wywołują reakcję w postaci potwierdzania wartości własnej kultury oraz świadomości cywilizacyjna .Świat dzieli się pewnym sensie na dwa światy ale jest to podział między Zachodem cywilizacją do tej pory dominującą a wszystkimi innymi które mało mają ze sobą nawzajem wspólnego .Krótko mówiąc mamy do czynienia z jednym światem zachodnim i wieloma niezachodnimi.
Paradygmat cywilizacyjny dostarcza więc stosunkowo prostej ale nie zbyt uproszczonej mapy która pomaga zrozumieć to co się dzieje na świecie pod koniec XX wieku . Żaden paradygmat nie zachowuje jednak aktualności po wiek wieków .Z paradygmatów rodza się także przepowiednie , których trafność i użyteczność stanowi kryterium poprawności danego paradygmatu w porównaniu z innymi .John Mearsheimer posługując się paradygmatem etatystycznym przepowiedział na przykład że stosunki między Ukrainą i Rosją dojrzały do tego by między obydwoma państwami rozgorzała rywalizacja dotycząca kwestii bezpieczeństwa.Wiele ważnych wydarzeń jakich widownią był świat po zakończeniu zimnej wojny pasuje do paradygmatu cywilizacyjnego i mogło być przewidzianych przy jego użyciu .Należą do nich między innymi rozpad Związku Radzieckiego Jugosławii wojny na byłych terytoriach tych państw.
Cywilizacje i nowy ład :
Zmiany te najlepiej widać w kręgu cywilizacji zachodniej , prawosławnej i chińskiej .Tworzą się tam ugrupowania cywilizacyjne , w których skład wchodzą państwo-ośrodek państw członkowie ,pokrewne kulturowo mniejszości w państwach pobliskich oraz ,co wywołuje więcej kontrowersji ludy należące do innych kultur w państwach sąsiednich .W kręgu cywilizacji islamu , która nie ma uznanego przez wszystkich państwa ośrodka pogłębia się coraz bardziej świadomość wspólnoty ale stworzono zaledwie zalążki wspólnej struktury politycznej .
Dotyczy to zwłaszcza państw - ośrodków .Ich siła przyciąga kraje podobne pod względem kulturowym i odstręcza kulturowo odmienne .Ze względu na bezpieczeństwa państwa ośrodki właczają niekiedy w swój obręb ludy nalezace do innych cywilizacji albo je od siebie uzależniaja , tamte z kolei stawiają opór lub próbują wymykać się spod kontroli
Wyłaniajacym się nowym układzie globalne mocarstwo stało się przeżytkiem globalne mocarstwo stało się przeżytkiem globalna wspólnota to niedościgłe marzenie.Zaden kraj , ze Stanami Zjednoczonymi włącznie nie ma skali globalnej znaczących interesów dotyczących bezpieczeństwa.Na świecie nastanie ład oparty na cywilizacjach albo nie będzie go wcale.W takim świecie państwa ośrodki są źródłem porządku wewnątrz cywilizacji a także poprzez negocjacje ze swoimi odpowiednikami utrzymują go między cywilizacjami ..
Jest to jednak także świat w którym wpływ takiego ośrodka łagodzony jest i moderowany przez wspólną kulturę , jaka łączy go z państwami członkowskimi.
Kiedy cywilizacje nie mają państw -ośrodków ,problem zaprowadzanie porządku w ich obrębie czy negocjowania ładu z innymi cywilizacjami staje się bardziej skomplikowane .Pod nieobecność ośrodka islamskiego który w sposób prawomocny i autorytatywny mógł odegrać wobec Bośniaków taką rolę , jak Rosja wobec Serbów a Niemcy wobec Chorwatów .
Rosja i jej bliskie sąsiedztwo :
Państwo -ośrodek Rosja , utrzymuje ścisle więzi z otaczającym je kręgiem wewnętrznym na który składają się dwie republiki z przewagą ludności słowiańskiej wyznania prawosławnego ,Białoruś i Mołdawia , a także Kazachstan z 40 procentami ludności rosyjskiej i Armenia , tradycyjne bliska sojuszniczka Rosji.
Otacza go bufor stosunkowo słabych państw islamskich , które Rosja w różnym stopniu kontroluje od świata zaakceptowania tego systemu .
Stosunki te uległy ożywieniu po rozpadzie Związku Radzieckiego .Ormianie uzależnili się od gospodarczej i wojskowej pomocy Rosji i poparli ją w kwestiach dotyczących stosunków z byłymi republikami radzieckimi.
Wiele jej mieszkańców jak się wydaje utożsamia się z Rosją tak samo jak z własnym krajem .
Na przestrzeni dziejów nieraz bywała niepodległym państwem ale przez wiekszość epoki nowożytnej stanowiła część organizmu politycznego rządzonego przez Moskwę .
Wielkie Chiny :
Składa się na nią centralny ośrodek zamieszkany przez rdzennych Chińczyków położone nieco dalej prowincje , które są częścią Chin ale mają znaczną autonomię prowincje stanowiące pod względam prawnym cześć Chin lecz zamieszkane przez duże grupy ludności z innych kręgów kulturowych.
W pojęciu ludzie chińskiego pochodzenia , nawet będący obywatelami innego kraju , są członkami chińskiej wspólnoty , przez co w jakieś mierze podlegają chińskim władzom .Dla Chińczyków i ludzi chińskiego pochodzenia żyjących w innych krajach miarodajny dla określenia tożsamości staje się ,, test lustra” .,,Popatrz no tylko w lustro ” - napominają propekińscy Chińczycy swoich pobratymców usiłujących zasymilować się w innych społeczeństwach.
Zaczyna się stawać faktem politycznym .Imponujący rozwój ekonomiczny w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych był dziełem Chińczyków : tych z Państwa Środka , tych z krajów zwanych ,, tygrysami '' i tych z Azji Południowo-Wschodniej .Gospodarka wschodniej Azji staje się coraz bardziej chińskocentryczna i zdominowana przez Chińczyków .Chińczycy z Hokongongu , Tajwanu i Singapuru dostarczyli znacznej części kapitału.
Przygotowując się do przekazania władzy , które miało niebawem nastąpić , Chińczycy z Hongkongu zaczęli się przystosować do sytuacji , w której będą rządzeni z Pekinu , a nie z Londynu.Biznesmeni i inne osoby publiczne coraz rzadziej krytykowali Chiny czy postępowali w sposób , który mógłby je urazić.
Islam : Świadomość bez ścisłej więzi
Węższe lojalności są podporządkowane lojalności wobec państwa narodowego i w niej się zawierają.Szersze grupy- wspolnoty językowe , religijne czy cywilizacje - nie wymagają takiego oddania i zaangażowania .
Obowiązywała lojalność wobec plemienia , klanu , wielkiej rodziny , nie wobec państwa .Z drugiej strony , ludzi łączył ,, wspólny język , religia , kultura i styl życia ” , a islam ,, był najmocniejszą siłą jednoczącą bardziej niż władza emira”
Państwo narodowe mniej się liczyło .W świecie arabskim istniejace państwa mają problemy z legitymizacja , powstały bowiem w większości na mocy arbitralnej czy wręcz kapryśnej decyzji europejskich imperialistów , a ich granice często nawet przecinają obszary zamieszkane przez grupy etniczne w rodzaju Berberów i Kurdów .
W rywalizacji tej biorą udział , , z jednej strony , rządy istniejących od dawna państwa i tworzone przez nie organizację , z drugiej zaś rządy islamskie i ich organizację .
Świecie islamskim na razie nie mam .Idea islamu jako zjednoczonej wspólnoty religijno-politycznej oznaczało , że państwa takie powstały niegdyś tylko wtedy , gdy jedna rządząca instytucja sprawowała równocześnie przywództwo religijne i polityczne .
Świadomość bez spójnosci to źródło słabości islamu oraz zagrożenia dla innych cywilizacji.
Posiadać umiejetności organizatorskie , mieć islamską tożsamość i być zaangażowane w sprawę islamu .Wymienia się niekiedy sześć państw które potencjalnie mogłyby pełnić taka funkcję , obecnie jednak żadne z nich nie spełnia wszystkich niezbednych ku temu warunków.
Jednakże Ataturk , określając ją wyraźnie jako państwo świeckie , uniemożliwił republice tureckiej przejęcie schedy w tym względzie po imperium osmańskim .Turcja nie mogła nawet zostać członkiem -założycielem Organizacji Konferencji Islamskiej , bo ma wpisaną w konstytucję zasadą swieckości państwa .Dopóki tak będzie nie zostanie przywódcą świata islamu .
Tworzenie więzi w obrębie Zachodu :
Która stawiała sobie za cel przeciwstawienie się ekspansji Związku Radzieckiego .W skład tej grupy, rozmaicie określanej jako -,, Wolny Świat '', ,, Zachód ” lub ,, Sprzymierzeni ” - wchodziło wiele krajów zachodnich , Trucja , Grecja , Japonia , Korea , Filipiny , Izrael. Nieco luźniej były z nią związane i inne kraje , jak Tajwan , Tajlandia i Pakistan .Jej przeciwniczką była grupa trochę mniej heterogeniczna , składająca się z wszystkich krajów kręgu prawosławnego oprócz Grecji, kilku tradycyjne zaliczanych do kręgu kultury zachodniej , a ponadto Wietnamu , Kuby , w mniejszym stopniu Indii i do czasu do czasu jednego lub kilku krajów afrykańskich.
Unia Europejska to główna instytucja Zachodu na tym kontynencie.
Zimna wojna zaczęła się od rozszerzenia politycznej i militarnej kontroli Związku Radzieckiego na Europę Środkową .Stany Zjednoczone i kraje zachodnioeuropejskie utworzyły pakt NATO , żeby przez odstraszanie zapobiec sowieckiej agresji i odeprzeć ją w razie potrzeby.
Są to jedyne byłe republiki radzieckie , które pod względem historycznym , kulturowym i religijnym wyraźnie należą do kręgu kultury zachodniej , a ich los zawsze żywo obchodził Zachód. Stany Zjednoczone nigdy formalnie nie uznały ich włączenia do Związku Radzieckiego , poparły ich dążenia niepodległościowe w czasie jego rozpadu i naciskały na Rosjan , by ci stosowali się do ustalonego kalendarza wycofania wojsk .
Rządy zachodnie energicznie się przeciwstawiały blokadzie Macedonii , doszło do tego , że Komisja Europejska starała się , by Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał przeciw Grecji werdykt w tej sprawie .Wobec konfliktów w byłej Jugosławi Grecja prowadziła politykę całkiem odmienną niż główne zachodnie mocarstwa , aktywnie wspierała Serbów i ostentatycyjnie naruszała sankcję nałożone na nich przez ONZ.