Johann Wolfgang Goethe
Narzeczona z Koryntu
Do Koryntu przywędrował z Aten
Pewien młody, nieznany podróżny
Ojców żyje tu powinowaty,
Z dawna mocne złączyły ich drużby.
Już przed laty dzieci swe
Na losy dobre i złe
W narzeczeństwa przeznaczyli służby.
Lecz jak przyjmą go? - młody się troska -
Czy mu serca nie każą odmienić?
Poganinem wraz z swymi pozostał,
Oni są już od dawna ochrzczeni.
A tam, gdzie nową wiarą
Człek żyje, wnet już starą
Miłość, wierność jak chwast wyrwie z ziemi.
W ciszy nocnej spoczywa rodzina,
Tylko matki powiek sen nie zwiera;
Wnet przyjmuje młodzieńca jak syna,
Bieży izbę paradną otwierać,
Wnosi misy, wina dzban,
Potraw byś nie zliczył tam,
Z oczu matki bije radość szczera.
Lecz ni wino, ni suta wieczerza
Znużonego gościa nie znęciły,
Bo zmęczenie nawet głód zwycięża
I na łoże go rzuca bez siły.
Podróżny zasypiał już,
Kiedy nagle - któż to, któż?
Czy to drzwi się same poruszyły?
Patrzy, a tu w promieniach księżyca,
W białej szacie i śnieżnym welonie
Cicho stoi na progu dziewica
Z czarno-złotą przepaską na skroni.
Kiedy chłopca ujrzała,
Z przerażenia drży cała
I w zdumieniu wznosi białe dłonie:
"Jam już obca w tym domu, jeżeli
Niewiadome mi gościa przybycie!
Ach! Zamknęli mnie i więżą w celi,
Nie wiem teraz ze wstydu, gdzie skryć się?
Spoczywaj, obcy panie,
Tu na swoim posłaniu,
Ja oddalę się stąd jak najszybciej".
"Piękne dziecko, cóż cię tak zasmuca?
Woła młody i z łoża się zrywa-
Tu Cerery są dary, Bakchusa,
Z tobą Amor skrzydlaty przybywa!
Czemuś blada jak płótno,
Pójdź, niechaj twarz twą smutną
Opromieni radość bogów żywa!"
"Stój, młodzieńcze! O, nie podchodź dalej!
Nie radości jam córa - cierpienia.
Mego losu przechyliły szalę
Drogiej matki chore urojenia.
Gdyż śluby jej ponure
Chcą młodość i naturę
W sługi nieba przemocą zamieniać.
Odtąd dawne nas bóstwa nie strzegą,
Barwny tłum ich pozostał za progiem;
Teraz czczą tu w niebie Jedynego,
Jakiś Zbawca na krzyżu ich bogiem.
I choć z byków ni jagniąt
Ofiary już nie pragną,
Za to z ludzkich serc. O, te są mnogie!''
A on pyta i waży jej mowę,
Która dziwnie serce niepokoi.
Tyżeś tutaj? Ty przede mną znowu,
Ukochana narzeczono , stoisz?
"Moją bądź! Wszak przysięga
Ojcowska niebios sięga.
Więc użyczą nam bóstwa łask swoich".
"Nie! W zamęcie mnie oddać nie chcieli,
Moja siostra tobie przeznaczona.
Kiedy w cichej będę cierpieć celi,
Ach! Pamiętaj o mnie w jej ramionach.
Bom myślą wciąż przy tobie,
Co czuję, któż wypowie,
Gdy już z grobu nade mną zasłona".
"Na płomienie zaprzysięgam święcie,
Co nam Hymen zwiastują łaskawe:
Tylko z tobą mnie wiąże zaklęcie,
W dom cię ojca powiodę niebawem!
Zostań, zostań tu ze mną,
Aby w tę noc tajemną
Święcić wspólnie weselną biesiadę!"
Wymieniają wierności oznaki:
Dziewczę łańcuch zawiesza mu złoty,
On jej czarę pragnie wręczyć z Attyki
W srebrze kutą, cudownej roboty.
"Dzięki ci za tę czarę,
Lecz najpiękniejszym darem
Będzie dla mnie lok twych włosów złotych"
.
Głucho bije gdzieś duchów godzina;
Jakby życie zaczęło się dla niej,
Chciwie chłepce ze dzbana dziewczyna
Krwawe wino bladymi ustami.
Ale chleba pszennego
Pomimo próśb miłego
Ani kęsa z nim nawet nie łamie.
Dla młodzieńca napełnia swą czarę,
On ją duszkiem wychyla i nadal
Jej miłości domaga się z żarem;
Biada sercu młodego, o biada!
Wciąż się wzdraga dziewczyna,
Chłopiec błaga, zaklina,
W końcu z łkaniem na łoże upada.
Wtedy przyszła żałosna, zmartwiała.
"Jakże cierpię, że ci ból sprawiłam!
Ach! Lecz kiedy dotkniesz mego ciała,
Z dreszczem grozy poznasz, com taiła.
Bo jako śniegi biała,
Ale na lód skostniała
Jest, o panie, wybrana twa miła".
Śmiało porwał ją w swoje objęcia,
Młodość, miłość żar w piersi mu wlały;
"Ja bym ogrzał cię, wierzę w to święcie,
Choćby z grobu cię bogi przysłały!
Pocałunki gorące
Żarem krwi pałające!
Czy nie płoniesz od ust rozgorzałych?"
Mocny uścisk tętni upojeniem,
I łzy słone zraszają ich miłość,
Ona zadnie ssie mu z warg płomienie,
Jedno czucie tych dwoje złączyło.
Jego miłości siła
Martwą jej krew zbudziła,
Ale serce w jej piersi nie biło.
A tymczasem po domu komnatach
Jeszcze matka się snuje śród nocy
Długo słucha i słucha na czatach,
Gdyż ją dziwne dolatują głosy:
Rozkoszny szept i skarga
U kochanków na wargach
I szał pieszczot, i westchnień miłosnych.
Nieruchomo przystaje, zdumiona,
Nie jest pewna, czy ją słuch nie myli.
I znów słyszy miłości imiona,
Gniewne prośby i szczebiot przymilny.
"Cicho! Zapiał trzeci kur!
Ale jutro nocą tu
Przyjdziesz znów?" I całusy po chwili.
Matka z długo hamowanym gniewem
Otworzyła gwałtownie podwoje:
"Wstyd! Myślałam, że nie ma tu dziewek,
Co kalają z obcym gniazdo moje!"
I porywczo wchodzi tam,
By przy jasnym świetle lamp
Ujrzeć - Boże! Ujrzeć dziecię swoje.
A młodzieniec z przerażeniem bierze
Kwef kochanki, by ją nim osłaniać,
To znów na nią narzuca kobierzec,
Ale ona ukrywać się wzbrania.
Przemocą, niecierpliwa,
Zasłony z siebie zrywa,
Wolno, długo powstaje z posłania.
"Matko! Matko! - głuchym głosem rzekła -
Tak zazdrościsz mi tej nocy z miłym,
Że wyganiasz mnie stąd, z tego ciepła?
Więc mię bogi na rozpacz zbudziły?
Czyż jeszcze ci za mało,
Że truchłem moje ciało,
Że mnie w mroki wpędziłaś mogiły?
Z zimnej, czarnej grobu cieśni
Przyszłam szukać tu sprawiedliwości.
Ni kapłanów twych brzęczące pieśni,
Ni ich modłów nie pomoże głos ci.
Sól i woda nie studzą
Młodych serc, gdy się zbudzą,
Ach! I ziemia nie studzi miłości.
Przeznaczony on był wonczas dla mnie,
Gdy Wenery świątynie tu stały,
Lecz ty słowo swe złamałaś kłamnie,
Bo cię obce, złe śluby spętały.
Żaden bóg cię nie wysłucha,
Prośbom matki nie da ucha,
Jeśli córkę pokrzywdzić by śmiały.
Z grobu wyszłam w podsłoneczne strony
Szukać dobra swego, choć umarła,
Kochać męża, co już utracony,
Krew serdeczną wysysać mu z gardła.
A kiedy to się stanie,
Mus mnie dalej wygania,
By młódź cała ofiarą mą padła.
Piękny chłopcze, żyć nie będziesz dłużej.
Zgaśniesz cicho - twe usta nie jękną.
Rychły skon ci złoty łańcuch wróży
I lok włosów ściętych moją ręką.
Spójrz na nie - o poranku
Będziesz siwy, kochanku,
Lecz tam znowu odzyskasz ich piękno,
A ty spełnij obowiązek matki:
Stos żałobny przygotuj nam z drzewa,
Otwórz wieko mej maleńkiej chatki,
Rzuć w płomienie kochanków. Tak trzeba
Gdy iskry fruną wokół,
Gdy się rozżarzy popiół,
Ulecimy w starych bogów nieba".
I