„Choinka - symbol Świąt Bożego Narodzenia”
(konspekt zajęć hospitowanych)
Cele główne:
Rozwijanie wrażliwości i wyobraźni w zakresie estetyki i twórczości plastycznej.
Rozwijanie i przekazywanie tradycji świątecznych.
Cele szczegółowe:
Zapoznanie ze sposobem wykonywania ozdób.
Kształcenie inwencji dziecka, jego zdolności manualnych.
Kształtowanie przywiązania do tradycji świątecznych.
Stworzenie świątecznego nastroju.
Metody: działalności praktycznej, zabawowa, podająca (opowiadanie), pokazowa.
Formy: grupowa zróżnicowana, indywidualna.
Środki: wycinanki, różnokolorowa bibuła, nożyczki, klej, ołówki, mazaki, szablony (ptaszki, gwiazdki), kolorowy papier, wydmuszki, brokat, tektura, piórka, złota nitka, magnetofon, płyta z kolędami.
Miejsce: świetlica szkolna.
Termin realizacji: grudzień 2007 r.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Powitanie. Przedstawienie tematu zajęć.
Dzieci siedzą w kręgu na dywanie. Pośrodku stoi choinka, która jest „gościem” w naszej klasie. Dzieci swobodnie wypowiadają się na temat: „Dlaczego choinka jest naszym gościem?”
Wychowawca opowiada o tym skąd wzięła się choinka w polskiej tradycji.
„Choinka szczyci się starą tradycją. W XV wieku w całej Europie w okresie świąt grudniowych przynoszono do domów zielne gałązki. Splatano je w wieniec lub wiązano
i wieszano na belkach. Mogło to też być małe drzewko, koniecznie zielone i iglaste. Jednak najczęściej był to czub drzewka (jodły, świerku lub sosnowej gałęzi), który zawieszany był pod sufitem czubkiem do dołu. Taką zieleń nazywano „podłaźniczką” lub „sadem”. „Podłaźniczkę” zdobiono jabłkami, orzechami, ciasteczkami, kolorową bibułą, wstążkami. Wierzono, że jodłowe czy też świerkowe szpilki uchronią dom i jego mieszkańców od wszelkich złych mocy. Z czasem ta tradycyjna polska ozdoba została wyparta przez choinkę, która przeniknęła do Polski z Niemiec w XIX wieku. Najpierw zyskała popularność w dużych miastach, na wsiach pojawiła się dopiero w latach
20 - tych i 30 - tych XX wieku. Choinka była i jest symbolicznym „drzewem życia”. Chroni przed złymi urokami, napełnia energią, daje życie, jest nadzieją na wiosenne odrodzenie. Ważne również były ozdoby choinkowe oraz smakołyki, które zawieszane na drzewku nie były dobierane przypadkowo. I tak:
jabłka - symbolizowały zdrowie i urodę,
orzechy zawijane w złotko - miały zapewnić dobrobyt i siły witalne,
miodowe pierniki - dostatek na przyszły rok,
łańcuchy - wzmacniały rodzinne więzi,
lampki i bombki - miały chronić dom od demonów i ludzkiej nieżyczliwości,
gwiazdka na czubku - to pamiątka gwiazdy betlejemskiej oraz znak mający pomagać w powrocie członków rodziny przebywających poza domem,
dzwonki - oznaczały dobre nowiny i radosne wydarzenie w rodzinie,
aniołki - to opiekunowie domu.
Współcześnie w polskich domach choinki dekorowane są w przeróżny sposób. Jednak wszyscy chrześcijanie strojąc swoje świąteczne drzewko powinni pamiętać
o ozdobach wyżej wspomnianych, a ubierać się je powinno dopiero w wigilijny wieczór. Aby jednak zapalić lampki, trzeba poczekać na pojawienie się na niebie pierwszej gwiazdki”.
Zwyczaje związane ze strojeniem choinki w domach dzieci - rozmowa kierowana.
Zabawa integracyjna - „Ubieramy choinkę”.
Dzieci podają propozycje ozdób, które wieszamy na choince. Wszystkie propozycje spisujemy na papierze. Następnie jedno dziecko wychodzi z sali, a reszta rozdziela pomiędzy siebie nazwy ozdób w ten sposób, że każde dziecko jest jakaś ozdobą. Osoba, która wcześniej wyszła teraz wraca i ubiera choinkę, mówiąc „Ubieram choinkę
i potrzebuję, np. aniołka”. Dziecko, które jest aniołkiem staje obok wywołującego. Dziecko nadal ubiera choinkę. Kiedy wymieni rzecz, której nie ma, wszystkie dzieci zrywają się z miejsc i wołają „nie ma”. Osoba wywołująca daje fant, który potem będzie „wykupiony przez dziecko” (dziecko będzie musiało coś zrobić, np. zaśpiewać piosenkę, powiedzieć wierszyk).
Ozdoby choinkowe.
Nauczyciel mówi: „Czas najwyższy ubrać naszą świetlicową choinkę”. Pokazuje dzieciom jakie ozdoby choinkowe będą wykonywać. Demonstruje kolejne etapy pracy. Następnie dzieli uczniów na 5 grup. Każda grupa zajmuje miejsce przy innym stoliku. Rozdaje potrzebne materiały. Uczniowie przystępują do pracy.
I GRUPA - wykonuje łańcuchy z bibuły lub wycinanek.
II GRUPA - robi ozdoby z wydmuszek wg własnej inwencji twórczej.
III GRUPA - wykonuje pawie oczka z kolorowego papieru.
IV GRUPA - odrysowuje z szablonu gwiazdki, następnie je wycina i ozdabia złotą nitką.
V GRUPA - wycina ptaszki z tektury, które wcześniej również odrysowuje z szablonu. Na wykonanego ptaszka dzieci naklejają piórka.
Dekorowanie choinki.
Po wykonaniu ozdób dzieci sprzątają stoliki. Następnie wspólnie z nauczycielem dekorują choinkę wykonanymi ozdobami. Podczas ubierania choinki wychowawca włącza kolędy.
Zabawa „Co nowego i dobrego”.
Siedząc w kręgu każdy z uczestników kończy zdanie „Najmilszą rzeczą, jakiej pragnę pod choinką będzie …” (może to być duża i ekscytująca rzecz, ale również mała i przyjemna).
Pożegnanie dzieci - „Iskierka”.
Wszyscy stoją w kole, trzymają się za ręce i przekazują kolejno iskierkę (dyskretne uściśnięcie dłoni kolegi).
1