Wilgotność
Mianem wilgotności powietrza określa się zawartość pary wodnej w powietrzu. Para wodna w powietrzu pochodzi z parowania zachodzącego ze swobodnych powierzchni wodnych i powierzchni lądowych (gruntu, roślinności...). Ze względu na skomplikowany charakter zależności wilgotności powietrza od temperatury powietrza, stosuje się szereg różnych miar, charakteryzujących wilgotność.
Przyrządy do pomiaru wilgotności powietrza noszą nazwę higrometrów (z greckiego hygros - wilgotny, mokry). Wyjątkiem jest psychrometr (psychros - zimny, chłodny) czyli przyrząd oparty na termometrze suchym i wilgotnym.
Wilgotnościomierz, higrometr (gr. hygros - wilgotny, mokry) to przyrząd służący do wyznaczania wilgotności. Specjalną grupą higrometrów są psychrometry (gr. psychros - zimny, chłodny), czyli przyrządy oparte na pomiarze termometrem suchym i wilgotnym. Współczesne higrometry są często przyrządami elektronicznymi mierzącymi także temperaturę, ciśnienie czy temperaturę punktu rosy.
Temperatura
- jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu[1]) w termodynamice, będąca miarą stopnia nagrzania ciał. Temperaturę można ściśle zdefiniować tylko dla stanów równowagi termodynamicznej, bowiem z termodynamicznego punktu widzenia jest ona wielkością reprezentującą wspólną własność dwóch układów pozostających w równowadze ze sobą. Temperatura jest związana ze średnią energią kinetyczną ruchu i drgań wszystkich cząsteczek tworzących dany układ i jest miarą tej energii.
Temperatura jest miarą stanu cieplnego danego ciała. Jeśli dwa ciała mają tę samą temperaturę, to w bezpośrednim kontakcie nie przekazują sobie ciepła, gdy zaś temperatura obu ciał jest różna, to następuje przekazywanie ciepła z ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej - aż do wyrównania się temperatury obu ciał.
Jednostki temperatury [edytuj]
Najczęściej używaną w Polsce i wielu innych krajach jednostką temperatury są stopnie Celsjusza.
Wzór do przeliczania temperatury w stopniach Celsjusza na temperaturę w kelwinach jest następujący:
gdzie t jest w °C.
W USA, w dalszym ciągu używa się stopni Fahrenheita. W tej skali temperatura zamarzania wody jest równa 32 °F a wrzenia 212 °F.
Wzór przeliczający temperaturę w stopniach Fahrenheita na temperaturę w stopniach Celsjusza:
Wzór przeliczający temperaturę w stopniach Celsjusza na temperaturę w stopniach Fahrenheita:
Przyrządy do pomiaru temperatury
Pirometr - przyrząd pomiarowy służący do bezdotykowego pomiaru temperatury. Działa w oparciu o analizę promieniowania cieplnego emitowanego przez badane ciała.
Wszystkie ciała o temperaturze wyższej od temperatury zera bezwzględnego emitują promieniowanie cieplne o podobnej charakterystyce zwanej promieniowaniem ciała doskonale czarnego
Termometr - przyrząd do pomiaru temperatury metodą pośrednią, na podstawie zmiany pod wpływem temperatury właściwości termometrycznej ciała termometrycznego zastosowanego w termometrze. Zakres mierzonych temperatur i zastosowań termometru w znacznym stopniu zależy od ciała termometrycznego i właściwości termometrycznej. Termometr może służyć do pomiaru dowolnej temperatury w określonym zakresie lub wskazywania tylko wybranych wartości temperatury (wskaźniki temperatury)
Ciśnienie
Ciśnienie - wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni podzielona przez powierzchnię na jaką ona działa, co przedstawia zależność:
gdzie: p - ciśnienie (Pa), Fn - składowa siły prostopadła do powierzchni (N), S - powierzchnia (m²).
W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcją objętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako funkcja stanu.
Uogólnieniem pojęcia ciśnienia jest naprężenie.
Urządzenia do pomiaru ciśnienia
barometr • barograf • mikromanometr • manometr (ciśnieniomierz) • miernik ciśnienia tętniczego krwi
Manometr
Ze względu na wskazywane ciśnienie dzieli się je na:
względne - wskazujące różnicę ciśnień,
bezwzględne - wskazujące ciśnienie w odniesieniu do próżni.
Barometr - przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego. W zależności od zasady działania, barometry dzielą się na cieczowe i sprężynowe.
Barograf (grec. baros - ciężar, grapho - piszę) - rodzaj barometru ze zdolnością do rejestracji dokonywanych pomiarów ciśnienia. Wyniki są zapisywane na specjalnej taśmie papierowej (tzw.barogramie) umieszczonej na obrotowym bębnie poruszającym się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zazwyczaj bęben wykonuje jeden obrót na dzień, tydzień lub miesiąc, wybór prędkości należy do użytkownika barometru.
jednostka ciśnienia |
oznaczenie |
Pa (SI); [Pa] = [N * m-2] |
inne jednostki |
milimetry słupa rtęci |
mm Hg |
133,322 |
1,33322hPa; |
atmosfera fizyczna |
atm |
1,01325 * 105 |
1013,25hPa; |
atmosfera techniczna |
at |
9,80665 * 104 |
980,665hPa |
bar |
bar |
105 |
1000hPa |
funt na cal kwadr., lb/in2 |
psi |
6.8927 * 103 |
0,06893bar; |
tor |
Tr |
133,322 |
1mm Hg; |