1. Reguluj temperaturę

W pokoju dziennym powinna ona wynosić 20-22°C. Oczywiście wtedy, gdy przebywa w nim rodzina; wychodząc do pracy, gdy nikogo nie ma w mieszkaniu, zawsze przykręcaj kaloryfery. Obniżenie temperatury o 2°C obniża koszt ogrzewania o 10 proc. Obniżenie temperatury w porze nocnej może przynieść oszczędności od 5 do 15 proc.

2. Uszczelnij okna, wietrz "z głową"

Szczelne okna to podstawa utrzymania ciepła w mieszkaniu, a więc także mniejszego zużycia energii na ogrzewanie. Wietrzenie powinno odbywać się przez całkowite otwarcie okien na około 10 min. Gdy okna są uchylone na stałe, ciepło ulatnia się szybko i bardzo trudno takie pomieszczenie ogrzać ponownie. W nocy zasłaniaj okna, aby zmniejszyć straty ciepła, natomiast w dzień odsłoń, aby słońce mogło nagrzać pokój.

. Zastosuj oświetlenie punktowe

Jest ono nie tylko modne, ale przede wszystkim bardzo ekonomiczne. Duży, centralnie wiszący żyrandol z żarówkami o dużej mocy zastąp oświetleniem bocznym (kinkietami, lampkami) o małej mocy. Będzie tak samo jasno.

5. Wybierz odpowiednie źródło światła

Mocniejszego oświetlenia wymagają kuchnia i łazienka, słabszego natomiast - duży pokój, jeszcze słabszego - sypialnie. Najbardziej ekonomiczne są żarówki energooszczędne; wprawdzie droższe od tradycyjnych, ale ich światło jest znacznie mocnejsze, zużywają o blisko 80 proc. mocy mniej niż zwykłe, a na dodatek są od nich 6-12 razy trwalsze.

 Jeśli wychodzisz z pomieszczenia na krócej niż 8 minut, to nie opłaca się wyłączać światła; ponowne jego włączenie po tak krótkim czasie "zje" więcej prądu, niż gdyby przez cały ten czas się paliło.

 Mycie okien, okurzanie kloszy i żarówek sprzyja oszczędnościom: brudne szyby pochłaniają aż 30 proc. światła, a pokryte kurzem żarówki i klosze - nawet 60 proc.

 Zdalne wyłączniki, ściemniacze, czujniki ruchu wcale nie są snobistycznymi gadżetami - przynoszą użytkownikom wymierne oszczędności na energii.

7. "Pokombinuj" ze sprzętem domowym

Działający czujnik standby oznacza, że sprzęt jest w stanie czuwania i cały czas pobiera energię. Jeśli więc nie używasz sprzętu RTV dłużej niż przez 15 minut - wyłącz go całkowicie (poniżej 15 min zużycie energii przy ponownym włączeniu jest większe niż potencjalne oszczędności).

Jeśli nie używasz komputera dłużej niż 16 min - wyłącz go (16 min pracy równe jest ilości energii potrzebnej do ponownego włączenia). Im większy ekran, tym większy pobór energii (wygaszacz ekranu nie zmiejsza jej poboru). Drukarka włączona na stałe zużywa 93 proc. energii w stanie czuwania, a tylko 7 proc. na samo drukowanie. Drukarki atramentowe, wprawdzie wolniejsze, pobierają aż o 80-90 proc. energii mniej niż laserowe. Laptop po naładowaniu wyłącz z sieci. Tak samo telefon komórkowy i bezprzewodowy. Jeśli pozostawisz w sieci samą ładowarkę - przez cały czas będzie ona pobierała energię, choć nie ma w niej słuchawki.

Lodówka w kuchni powinna stać z dala od kaloryfera i źródeł ciepła. Używanie lodówki zbyt dużej w stosunku do potrzeb to czysta strata energii. Pamiętaj też, by ustawić w niej właściwe temeratury: w chłodziarce 6-8°C, w zamrażarce -18°C. Jeżeli planujesz dłuższy wyjazd, staraj się lodówkę wyłączyć. Wkładaj do niej tylko potrawy schłodzone, zawinięte w folię lub w szczelnie przykrytych naczyniach. Drzwi otwieraj na bardzo krótko, sprawdzaj stan uszczelek. Rozmrażaj lodówkę - warstwa szronu zwiększa zużycie energii, a gdy ma 7 mm grubości - podwaja je. Chłodziarko-zamrażarka zużywa do kilkudziesięciu procent mniej prądu niż dwa oddzielne urządzenia. Do zamrażalnika wkładaj produkty schłodzone i hermetycznie zapakowane. Półcentymetrowa warstwa szronu w zamrażarce powoduje wzrost poboru enerii o 30 proc. Bardzo energochłonne jest obniżanie temperetury poniżej 18°C. Kupując lodówkę sprawdź, czy ma ona system automatycznego usuwania szronu (pozwala to zaoszczędzić 20 proc. energii) i system kontroli otwartych drzwi (gdy są otwarte, włącza się alarm).

Kupując sprzęt AGD, czytaj etykiety. Produkty energooszczędnej klasy A są zwykle droższe od tych z klas B-G. Ale - podobnie jak w przypadku żarówek kompaktowych - opłaci się wydać więcej na sprzęt, który w ogólnym rozrachunku pozwala na duże oszczędności (długo pozostaje sprawny, zużywa mało wody, pobiera mało energii). Kupując sprzęt klasy A, w trakcie jego użytkowania oszczędzasz 25 proc. energii.

Kuchenka elektryczna. Dbaj o czystość płyty grzewczej i garnków (brudne dno zwiększa zużycie prądu o połowę!). Nie gotuj bez przykrycia (wydłuża to czas gotowania i zużywasz wtedy o 15 proc. więcej energii). Gotuj na płytach ze zmienną wielkością grzejnika, w garnkach wielkością dopasowanych do płyty (zużywasz o 15 proc. mniej mocy) i w małej ilości wody (szybciej gotujesz, mniej energii spalasz). Wyłącz płytę kilka minut przed końcem gotowania - jeszcze długo pozostaje nagrzana i spokojnie możesz na niej dogotować potrawę. Na zagotowanie wody w czajniku elektrycznym potrzeba znacznie mniej prądu niż tej samej ilości w czajniku na płycie grzewczej kuchenki elektrycznej.

Pierz w pralce przy pełnym jej załadunku - dwa prania z niepełnym załadunkiem to o 35 proc. więcej energii elektrycznej zużytej niepotrzebnie. Większość proszków do prania, które są dostępne na rynku, skutecznie pierze już w temp. 40°C (sprawdzaj informację na opakowaniu proszku, zanim dodasz go do prania). Pierz w najniższej temperaturze, w jakiej się da, i kupuj właściwe do tego proszki. Jeśli możesz korzystać w domu z niższej, nocnej taryfy na energię, to pralka z opcją opóźnionego startu umożliwi ci kolejne, bardzo znaczące dla domowego budżetu, oszczędności (włączysz ją przed położeniem się spać).

Czy wiesz, że...

jedną kilowatogodzinę zużywasz na:

ugotowanie obiadu na kuchence elektrycznej dla 4-osobowej rodziny
zagotowanie 9 litrów wody w czajniku elektrycznym na herbatę (kawę)
odkurzanie przez godzinę
oglądanie telewizji przez 7 godzin
prasowanie przez godzinę

4,50 zł miesięcznie idzie do świnki, jeśli: - przykrywasz garnki podczas gotowania - twój telewizor nie jest włączony non stop

3,00 zł miesięcznie idzie do świnki, jeśli dokładnie czyścisz garnki

2,40 zł miesięcznie idzie do świnki, jeśli pierzesz w niższej temperaturze
 Przykręć kurek z gazem

Sprawdź, czy masz wyregulowane palniki kuchenki gazowej (poproś o to fachowca ze spółdzielni) - możesz zaoszczędzić nawet 10 proc. gazu. Gotując, używaj garnków o średnicy dwa razy większej od średnicy palnika. W ten sposób zużywasz o ok. 60 proc. mniej gazu. Najlepsze są garnki ze stali szlachetnej - dzięki nim podczas gotowania zużywasz o połowę mniej gazu. A gdy dodatkowo przykryjesz taki garnek pokrywką, zaoszczędzisz kolejne 13 proc. 

Zwykła czy kompaktowa?

Podczas 10 tys. godzin eksploatacji 10 żarówek po 100 W każda (koszt ok. 15 zł) zużyje energii za 250 zł. Razem z kosztem ża- rówek = 265 zł. Dla porównania: żarówka energooszczędna (koszt 25 zł) zużyje w tym samym czasie energii za 50 zł. Razem = 75 zł. To aż trzy razy taniej!
Ciekawostka:
Najnowsze żarówki kompaktowe mają tradycyjny kształt (niektórzy nie akceptowali udziwnionego kształtu świetlówki) i ciepłą, jasnożółtą barwę światła (nie sinobiałą).
Światło tej mocy co zwykła żarówka 60 W daje świetlówka kompaktowa 11 W, która pobiera o 80 proc. mniej energii.
Ile możesz zaoszczędzić na wymianie żarówek? W przypadku głównego oświetlenia dwupokojowego mieszkania z łazienką, kuchnią i przedpokojem po 10 latach oszczędności wyniosą 2500 zł (jeśli oprócz głównego oświetlenia korzystasz również z lampek bocznych i naściennych, oszczędności będą jeszcze większe).

Kuchenka mikrofalowa zużywa mniej energii niż tradycyjny piekarnik.
Kuchnia indukcyjna lepiej wykorzystuje energię niż ceramiczna.
Najmniej "sprawna", a tym samym pochłaniająca najwięcej energii, jest kuchnia żeliwna.
Najlepiej przewodzą ciepło (czyli są energooszczędne) garnki o aluminiowym lub miedzianym dnie.
Jeśli pracujesz, a gotujesz długo i często, kup szybkowar - zaoszczędzisz 70 proc. czasu i 40 proc. energii.
Czajnik z płytą grzewczą zamiast spirali pozwala na gotowanie mniejszej ilości wody (np. na jedną szklankę), a tym samym zużywa mniej energii (w czajniku z grzałką trzeba jej zagotować tyle, aby przykryła grzałkę). Usuwanie kamienia z czajnika zmniejsza pobór energii o 10 proc.
Toster do podgrzewania pieczywa zużywa o 90 proc. mniej energii niż użyty w tym samym celu piekarnik.
Prasowanie zaczynaj od tkanin wymagających niższej temperatury - nie będzie wtedy konieczne schładzanie żelazka. Używanie funkcji nawilżacza powoduje zużycie energii wyższe o 20 proc.
Zmieniaj często worki w odkurzaczu (nie czekaj, aż zapali się lampka sygnalizująca konieczność wymiany). Zapchane worki powodują pobór energii wyższy o 50 proc.

Zakupy cię nie zrujnują jeśli zastosujesz nasze rady:

- zawsze przed zakupami zrób spis potrzebnych rzeczy i ściśle go przestrzegaj,  unikniesz w ten sposób kupowania mnóstwa niepotrzebnych towarów
- kupuj produkty oznaczone marką własną, czyli te towary, które są firmowane przez poszczególne sklepy i supermarkety
- wybieraj produkty z promocji i ofert specjalnych - ale porównuj ceny, bo niekiedy promocyjna cena w twoim sklepie jest wyższa niż "normalna" u konkurencji
- nie chodź na zakupy głodna, bo wtedy zwykle kupujesz więcej
- jeśli decydujesz się na zakup większej ilości towaru, nie wstydź się poprosić o rabat
- gdy jakiegoś produktu używasz często i w dużych ilościach, wybieraj większe opakowania; zawsze są tańsze
- kupuj żywność świeżą, nieprzetworzoną - kosztuje mniej niż mrożonki i półprodukty.

Kropla do kropli

Sprawdzaj, czy krany są dobrze zakręcone. Kropla wody kapiąca co sekundę to strata 0,7 l na godzinę, czyli 6 m3 rocznie.
Zastosuj perlator (sitko powodujące zwiększenie objętości strumienia, poprawia efekt spłukiwania nawet przy małym przepływie). Ograniczysz zużycie wody w kranie o 15 proc., a w prysznicu nawet o połowę.
Doskonale sprawdza się też armatura z tzw. odcinaczem wody. Daje on 90 proc. oszczędności, utrzymuje raz wyregulowaną temperaturę wody nawet po całkowitym jej odcięciu, np. podczas namydlania, mycia zębów.
Baterie termostatyczne to kolejna nowość dająca wielkie oszczędności wody. Ustawiasz temperaturę i nie musisz spuszczać kilkunastu litrów, czekając, aż np. pod prysznicem popłynie odpowiednio ciepła.
Zamiast kąpieli w wannie bierz szybki prysznic. Kąpiąc się, zużywasz jednorazowo aż 100-200 l wody, podczas gdy pod prysznicem potrzebujesz tylko 5-15 l na minutę.
Korzystaj ze skróconych programów prania i zmywania (niezbyt brudnej bielizny i naczyń).
Myjąc zęby (goląc się, namydlając ciało, włosy), zakręcaj kran, kiedy nie potrzebujesz wody.
Nie pierz pod bieżącą wodą.
Jeśli zmywasz ręcznie, rób to techniką oszczędną: w jednej komorze woda z płynem do zmywania, w drugiej czysta do płukania.
Myjąc samochód, nie używaj węża, tylko wiadra z wodą. Myjąc w wiadrze zużywasz 20 l, a wężem - 100-200 l.
Ogródek podlewaj wodą deszczową albo zainstaluj zraszacze. Dają one dużą oszczędność wody na metr kwadratowy.
Czy wiesz, że... nowoczesna zmywarka na umycie 12 kompletów naczyń stołowych zużywa zaledwie 9 l wody? Myjąc je ręcznie, pod bieżącą wodą, zużyjesz... aż 100 l! Inwestując w zmywarkę, możesz rocznie zaoszczędzić 20 000 l wody i 220 godzin wolnego czasu. Skalkuluj to i przemyśl jej zakup.

---