Tradycyjne obrzędy w wigilię św Jana – sobótki świętojańskie


Z listy zagadnień: Tradycyjne obrzędy w wigilię św. Jana - sobótki świętojańskie. Symbolika wody, ognia, wróżby matrymonialne.

Świętojańskie sobótki

(wg Pośpiecha Zwyczaje i obrzędy doroczne na Śląsku i trochę z neta;)):

24.06 - Świętego Jana

Sobótki świętojańskie obchodzono w wigilię św. Jana - 23.06 (przesilenie letnie). Obrzędowość związana była z kultem słońca i wody. Została przejęta po części od pogan [u Celtów BELTAINE (31.04/1.05; święto płodności) - słowo to oznacza ogień].

Tego dnia wyjątkowo aktywne były czarownice i duchy, a ogień, woda i rozmaite rośliny nabierały cudownych właściwości. Wierzono, że jeśli tego dnia zapali się świeczkę na ołtarzu św. Jana, ten spełni prośby zanoszone do niego. Ponadto dzieci urodzone w niedzielę mogły w tę noc oglądać przeróżne cuda. Dzień ten stwarzał też możliwość do zmiany pracodawcy, przed tym jednak w starym gospodarstwie trzeba było wszystko uporządkować. Uważano by nowa służba nie mogła się spotkać ze starą, bo źle spełniałaby swoje obowiązki. W połowie XIXw. kościół zaczął tępić sobótki, jako pozostałość pogańską. Poza tym za często zapalały się całe wsie od tych ogni wszystkich. Jednak nadal praktykowany jest zwyczaj palenia ognisk i organizowania rozmaitych imprez o charakterze ludycznym (ulubiony epitet naszej drogiej koleżanki, Magdy J.), ale obecnie mamy straż pożarną.

Zwyczaje, wróżby i wierzenia:

Symbolika ognia - świętojańskie płomienie i dym miały mieć moc oczyszczającą (zwłaszcza, jeśli do ogniska wrzucono zioła zerwane w wigilię św. Jana). No i wg Świętej Księgi ogień jest odzwierciedleniem zaświatów

Magiczna woda na Św. Jana

Nabiera mocy oczyszczającej i uzdrawiającej. Uwalnia kąpiącego od zła i zapewnia zdrowie i szczęście. Przed 24. czerwca wg starodawnych wierzeń woda miała kwitnąć, więc kąpiel dozwolona była dopiero po tym dniu. Wg chrześcijan woda wtedy zostaje ochrzczona. Poza tym rzeka wg Świętej Księgi to granica między światem śmiertelników i zaświatami.

Czarownice w noc świętojańską:

Wszystkie zabiegi mające na celu chronić przed szkodliwym działaniem czarownic są już całkowitym przeżytkiem.

Dawniej kładziono na krzyż miotły przed chlewem, żeby uchronić bydło.

Na rozstajnych drogach rysowano na ziemi trzy krzyże, bo o północy wychodziły tam czarownice. Kto w tym czasie coś sobie złamał albo uszkodził, bez wątpienia był czarownicą/czarownikiem. Zawieszano płótno do noszenia trawy na drzwiach od chlewa - zanim czarownice do chlewa by weszły musiałyby wszystkie nici w 4 rogach policzyć. W celach ochronnych wtykano też we wszystkie szpary w gospodarstwie ziele świętojańskie i odmawiano zaklęcia.

Zabiegi mające na celu przynieść bogactwo i ochronę przed różnymi rzeczami:

Szło się w wigilię św. Jana na rozstajne drogi, brało 3 garście piasku i obsypywało się nimi swoje pole - chronić miało to zboże przed wróblami.

Młody chłopak na rozstajnych drogach miał gotować czarnego kota tak długo, aż odejdzie mu mięso od kości - człowiek z predyspozycjami do bycia złodziejem stawał się niewidzialny, kiedy brał kość z tego kota w zęby.

Zakazy:

Matki, którym zmarło dziecko, do 24.czerwca nie mogą jeść żadnego owocu, bo mogłyby w niebie duszom ich dziecków owoce być odmówione.

Pogoda:

12 dni przed św. Janem - pogoda miała odpowiadać poszczególnym miesiącom nadchodzącego roku (bo rok się od czerwca zaczyna…)

Jeśli w Jana pada deszcz, ziemniaki będą gnić.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
tradycje i obrzędy
Tradycje i obrzędy świąteczne boże narodzenie, dla dzieci i nauczycieli, ciekawostki
Teatr grecki, Teatr grecki - wywodzi się z tradycji obrzędów religijnych, zwłaszcza związanych z obc
Andrzejki2, "Andrzejki" kultywowanie tradycji i obrzędów ludowych
Obrzęd Mszy Św. po łacinie [całość], NAUKA- RÓŻNOŚCI CIEKAWOSTKI NAUKOWE, Obyczaje, obrzędy
Sobótka Święto lata, ognia, wody i miłości
01 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana I rtf
21 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana XXI rtf
14 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana XIV rtf
08 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana VIII rtf
17 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana XVII rtf
13 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana XIII rtf
06 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana VI rtf
20 Ś Jezusa Chrystusa Ewangielia według św Jana XX rtf
05Myśli Św Jana Bosco
APOKALIPSA ŚW JANA
EWANGELIA APOKALIPSA ŚW JANA

więcej podobnych podstron