Politechnika Wrocławska Wrocław,

Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii

Projekt instalacji do wykorzystania odpadów w technologii podsadzania

Sprawdzający:

Wykonała:

Założenia projektowe:

Istniejący układ wyrobisk górniczych scharakteryzowany jest następującymi wielkościami:

Długość wyrobisk [m]		Nachylenie wyrobisk [º]
l1	520	α1	90
l2	630	α2	0
l3	140	α3	-15
l4	430	α4	0
l5	180	α5	20
l6	200	α5	-5
l7	460	α7	0
l8	150	α8	15
l9	340	α9	0
l10	160	α10	-10
l11	250	α11	0

Wydajność podsadzania:

Q_p = 440 ÷ 470 [m³/h]

Średnica rurociągu podsadzkowego:

D = 0,185 [m]

Rodzaj materiału podsadzkowego:

d = 50 [mm] - piasek + skała płonna + odpad drobnofrakcyjny

Dane ściany:

- długość l_s = 170 [m]

- wysokość h_s = 2,6 [m]

- krok podsadzania k_p = 5,4 [m]

Obliczenia podstawowych parametrów podsadzania hydraulicznego należy wykonać:

• Metodą Adamka,

• Metodą Jariege'a,

• Metodą statystyczną,

• Metodą analityczno-empiryczną.

Dla zaprojektowanej instalacji podsadzkowej sporządzić profil hydrauliczny, dokonać graficznej analizy pracy instalacji. Wyznaczyć zasięgi stref ciśnienia w instalacji i obliczyć minimalne, dopuszczalne grubości ścianek rurociągu w poszczególnych strefach ciśnień. Ponadto należy zaprojektować następujące powierzchniowe urządzenia podsadzkowe:

• Zbiornik materiałów podsadzkowych,

• Zbiornik wody podsadzkowej,

• Zestawy i sita zmywcze,

• Skrzynię i lej podsadzkowy.

Projekt powinien zawierać opis technologii podsadzania pustki poeksploatacyjnej.

Parametry geometryczne instalacji podsadzkowej

Długość ekwiwalentna odcinka instalacji:

gdzie:

l_i - długość odcinka rurociągu

a_i - współczynnik przeliczeniowy średnic rurociągu

gdzie:

D_i - średnica danego odcinka

D_od - średnica odniesienia:

• dla metody Adamka i Jariege'a wynosi 0,150 [m]

• dla metody analityczno-empirycznej średnica odniesienia jest równa średnicy ostatniego odcinka instalacji D_od = 0,185 [m]

Metoda Adamka i Jariege'a

Metoda analityczno-empiryczna:

Tabela 1: Parametry geometryczne instalacji

Lp	Długość odcinków instalacji li [m]	Różnice wysokości odcinków instalacji		Średnica odcinków instalacji Di [m]	Ekwiwalentna długość odcinków instalacji Lekw [m]
					hiupad [m]	hiwznios [m]		Metoda Adamka i Jariege'a	Metoda analityczno-empiryczna
1	520	520,0	0,0		0,185	182,2	520
2	630	0,0	0,0			220,8	630
3	140	0,0	36,2			49,1	140
4	430	0,0	0,0			150,7	430
5	180	61,6	0,0			63,1	180
6	200	0,0	17,4			70,1	200
7	460	0,0	0,0			161,2	460
8	150	38,8	0,0			52,6	150
9	340	0,0	0,0			119,1	340
10	160	0,0	27,8			56,1	160
11	250	0,0	0,0			87,6	250
Suma	3460	620,4	81,4	-	1212,5	3460,0

Całkowita różnica wysokości instalacji podsadzkowej H:

gdzie:

H = 620,4 - 81,4 = 538,9 [m]

Obliczenia parametrów podsadzania hydraulicznego

Metoda Adamka i Jariege'a

Uogólnione równanie Bernoulliego dla cieczy rzeczywistych ma postać:

Równanie Bernoulliego punktu 0:

Równanie energii odniesionej do 1 m³ mieszaniny podsadzkowej dla punktu 0:

Warunki brzegowe dla punktu 0:

czyli:

Równanie Bernoulliego punktu 11:

Równanie energii odniesionej do 1 m³ mieszaniny podsadzkowej dla punktu 11:

Warunki brzegowe dla punktu 11:

gdzie:

l_zj - długość zastępcza elementu deprymogenicznego

ostatecznie:

Z zasady zachowania energii wynika że E₀ = E₁₁ więc:

Jednostkowe rozporządzalne straty energetyczne przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji:

gdzie:

H - całkowita różnica wysokości instalacji podsadzkowej [m]

γ_m - ciężar objętościowy mieszaniny podsadzkowej [T/m³]

η - sprawność hydrodynamiczna instalacji

η = 0,8 ÷ 0,88 przyjmujemy 0,86

L_ekw - całkowita ekwiwalentna długości instalacji [m]

Jednostkowe rzeczywiste straty energetyczne przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji o średnicy rurociągu 0,150 m dla piasku i skały płonnej d ≤ 50 [mm]

gdzie:

γ_m - ciężar objętościowy mieszaniny podsadzkowej [T/m³]

v_m - prędkość mieszaniny podsadzkowej w instalacji o średnicy 0,150 [m]

stąd:

Gdy I_Erozp = I_Erzecz => v_m150

Dla D_i ≠ D_odn prędkość mieszaniny wyznaczamy z warunku ciągłości:

Dla D_i = 0,185 m, D_od = 0,150 m

Prędkość krytyczna v_kr przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji to taka minimalna prędkość poniżej której następuje osadzanie materiału podsadzkowego na dnie rurociągu. Jednocześnie jest to taka prędkość przy której straty energetyczne przepływu osiągają minimalną wartość.

Prędkość krytyczną mieszaniny podsadzkowej w rurociągu o średnicy 0,150 m w zależności od ciężaru objętościowego mieszaniny oblicza się ze wzorów:

Dla γ_m ≤ 1,3 [T/m³]

Dla 1,3 < γ_m ≤ 1,6 [T/m³]

Dla γ_m > 1,6 [T/m³]

gdzie:

d - maksymalne uziarnienie materiału podsadzkowego

Wskaźnik płynności ruchu mieszaniny podsadzkowej w instalacji:

Minimalna wartość wskaźnika dla piasku i mieszaniny skal płonnych wynosi:

M ≥ 1,2

Natężenie przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji (wydajność rurociągu):

Wydajność podsadzania hydraulicznego:

gdzie:

ρ - wskaźnik efektywności podsadzania

ρ = 0,839 (γ_m - γ_w)

γ_w - ciężar właściwy wody podsadzkowej [T/m³]

Tabela 2. Parametry podsadzania hydraulicznego

Lp.	γm	IErozp	vm150	vm185	vkr150	M	Qm	ρ	Qp
		[T/m^3]	[mH2O/m]	[m/s]	[m/s]	[m/s]	[ - ]	[m^3/godz]	[ - ]	[m^3/godz]
1	1,1	0,42	9,58	6,30	4,87	1,97	609,71	0,08	51,15
2	1,2	0,46	9,86	6,48	4,87	2,02	627,19	0,17	105,24
3	1,3	0,50	10,15	6,67	4,87	2,08	645,84	0,25	162,56
4	1,4	0,54	10,47	6,88	5,00	2,09	665,79	0,34	223,44
5	1,5	0,57	10,80	7,10	5,00	2,16	687,23	0,42	288,29
6	1,6	0,61	11,17	7,34	5,00	2,23	710,36	0,50	357,60
7	1,7	0,65	11,56	7,60	5,12	2,26	735,43	0,59	431,92
8	1,73	0,66	11,69	7,68	5,12	2,28	743,38	0,61	455,30
9	1,78	0,68	11,90	7,82	5,12	2,32	757,10	0,65	495,46
10	1,8	0,69	11,99	7,88	5,12	2,34	762,76	0,67	511,96
11	1,9	0,73	12,46	8,19	5,12	2,43	792,71	0,76	598,58
12	2,0	0,76	12,98	8,53	5,12	2,53	825,78	0,84	692,83

Metoda empiryczna Jariege'a

Natężenie przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji:

gdzie:

H - całkowita różnica wysokości instalacji [m],

L_ekw - całkowita ekwiwalentna długość instalacji [m]

Wydajność podsadzania hydraulicznego:

Uzyskane wyniki odnoszą się do maksymalnego zagęszczenia mieszaniny podsadzkowej tzn.

γ_m = 1,7 ÷ 1,9 [T/m³]

Metoda statystyczna

Wydajność podsadzania hydraulicznego

gdzie:

H - całkowita różnica wysokości instalacji podsadzkowej [m],

L - całkowita rzeczywista długość instalacji [m],

e - podstawa logarytmu naturalnego

Metoda analityczno-empiryczna

Jednostkowe rozporządzalne straty energetyczne przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji:

gdzie:

H - całkowita różnica wysokości instalacji podsadzkowej [m]

γ_m - ciężar objętościowy mieszaniny podsadzkowej [T/m³]

L_ekw - całkowita ekwiwalentna długości instalacji [m]

D_i - średnica danego odcinka

D_od - średnica odniesienia równa średnicy ostatniego odcinka instalacji [m]

Gdy D_od = D_i a = 1

Jednostkowe rzeczywiste straty energetyczne przepływu mieszaniny podsadzkowej w instalacji:

gdzie:

v_m - prędkość przepływu mieszaniny podsadzkowej [m/s],

D - średnica rurociągu podsadzkowego[m],

c_v - koncentracja objętościowa mieszaniny podsadzkowej

gdzie:

γ_m - ciężar właściwy mieszaniny podsadzkowej [T/m³]

γ_w - ciężar właściwy wody podsadzkowej [T/m³]

γ_s - ciężar właściwy materiału podsadzkowego [T/m³]

Przyjęto 2,6 T/m³

Prędkość przepływu wyznaczona jest metodą graficzną

Tabela 3. Zależność koncentracji objętościowej od ciężaru właściwego mieszaniny podsadzkowej:

Lp.	γm [T/m^3]	cv [ - ]
1	1,1	0,0625
2	1,2	0,1250
3	1,3	0,1875
4	1,4	0,2500
5	1,5	0,3125
6	1,6	0,3750
7	1,7	0,4375
8	1,73	0,4563
9	1,78	0,4875
10	1,8	0,5000
11	1,9	0,5625
12	2	0,6250

Gdy I_Erozp = I_Erzecz => v_m

Tabela 4. Zależność prędkości przepływu i jednostkowych strat energetycznych od ciężaru właściwego mieszaniny podsadzkowej:

Lp	IE rzecz [mH2O/m]
		vm/γm	1,1	1,2	1,3	1,4	1,5	1,6	1,7	1,73	1,78	1,8	1,9	2,0
1	3	0,062	0,086	0,111	0,136	0,160	0,185	0,209	0,217	0,229	0,234	0,259	0,283
2	4	0,085	0,103	0,121	0,140	0,158	0,177	0,195	0,201	0,210	0,214	0,232	0,251
3	5	0,118	0,133	0,148	0,162	0,177	0,192	0,207	0,211	0,218	0,221	0,236	0,251
4	6	0,161	0,173	0,186	0,198	0,210	0,222	0,235	0,238	0,245	0,247	0,259	0,272
5	7	0,213	0,223	0,234	0,245	0,255	0,266	0,276	0,279	0,285	0,287	0,297	0,308
6	8	0,274	0,283	0,292	0,301	0,310	0,320	0,329	0,332	0,336	0,338	0,347	0,357
7	9	0,343	0,351	0,359	0,367	0,376	0,384	0,392	0,394	0,398	0,400	0,408	0,417
8	10	0,420	0,428	0,435	0,443	0,450	0,457	0,465	0,467	0,471	0,472	0,479	0,487
9	12	0,601	0,607	0,613	0,619	0,625	0,632	0,638	0,640	0,643	0,644	0,650	0,656
10	13	0,704	0,709	0,715	0,721	0,726	0,732	0,738	0,739	0,742	0,743	0,749	0,755
11	14	0,815	0,820	0,825	0,831	0,836	0,841	0,846	0,848	0,851	0,852	0,857	0,862
12	16	1,062	1,066	1,071	1,076	1,080	1,085	1,090	1,091	1,093	1,094	1,099	1,103

Natężenie przepływu mieszaniny podsadzkowej:

Wydajność podsadzania hydraulicznego:

Tabela 5. Zestawienie parametrów mieszaniny podsadzkowej dla metody analityczno-empirycznej:

Lp.	γm [T/m^3]	IErozp [mH2O/m]	vm [m/s]	Qm [m^3/godz]	cv [ - ]	Qp [m^3/godz]
1	1,1	0,17134	6,2	394,4	0,0625	32,0
2	1,2	0,18691	6,3	400,8	0,1250	65,1
3	1,3	0,20249	6,4	407,2	0,1875	99,2
4	1,4	0,21807	6,5	413,5	0,2500	134,4
5	1,5	0,23364	6,5	413,5	0,3125	168,0
6	1,6	0,24922	6,6	419,9	0,3750	204,7
7	1,7	0,26480	6,6	419,9	0,4375	238,8
8	1,73	0,26947	6,7	426,2	0,4563	252,8
9	1,78	0,27726	6,9	439,0	0,4875	278,2
10	1,8	0,28037	7,0	445,3	0,5000	289,5
11	1,9	0,29595	7,1	451,7	0,5625	330,3
12	2,0	0,31152	7,2	458,0	0,6250	372,2

Graficzna analiza pracy instalacji podsadzkowej

Na podstawie profilu instalacji podsadzkowej obrazującego przebieg zmian energetycznych zachodzących podczas przepływu mieszaniny przeprowadzono analizę pracy tejże instalacji.

Linia wysokości ciśnienia w ani jednym punkcie nie przecięła się z liniami profilu instalacji, można zatem stwierdzić, że przepływ mieszaniny będzie ciągły i płynny - nie będą występowały zakłócenia. Nie jest zatem konieczna zmiana średnicy rurociągu podsadzkowego.

Po wykonaniu analizy pracy instalacji podsadzkowej można przystąpić do określenia zasięgu stref ciśnienia instalacji i doboru rur do instalacji podsadzkowej.

Dobór rur do instalacji podsadzkowej

1. Wyznaczenie zasięgu strefy ciśnień

Obliczenie maksymalnego ciśnienia p_max:

gdzie:

H_S - długość pierwszego odcinka instalacji H_S = 520 [m],

γ_m - optymalny ciężar objętościowy mieszaniny z metody Adamka γ_m = 1,73 [T/m³],

I_E - jednostkowe rozporządzalne straty przepływu według metody Adamka I_E = 0,66[mH₂O/m],

a - współczynnik przeliczeniowy średnic dla metody Adamka a = 0,35

Obliczenie rzutu poziomego ciągu poziomego L_p:

gdzie:

l_i - długość kolejnych odcinków instalacji [m],

α_i - kąty odchylenia od poziomu kolejnych odcinków instalacji [ ^O]

2. Wyznaczenie strefy ciśnień

• Ciąg pionowy:

strefa A - p_max > 25 at

strefa B - 25 at <p_max ≤ 64 at

strefa C - 64 at <p_max ≤ 100 at

• Ciąg poziomy:

strefa A - p_max > 25 at

strefa B - 25 at < p_max ≤ 64 at

strefa C - p_max > 64 at

3. Wyznaczenie dopuszczalnej minimalnej grubości ścianek rurociągu g_min w poszczególnych strefach ciśnień

[mm]

gdzie:

p_i - maksymalne ciśnienie w danej strefie [at],

D_i - średnica rurociągu [m], D_i = 0,185 [m],

k_r - dopuszczalne naprężenia rozciągające

k_r = 900 ÷ 1200 [kG/cm²].

k_r
= 1100 [kG/cm²]

Wartości rzeczywiste odczytane z załącznika trzeciego:

L_Arzecz = 936 [m],

L_Brzecz = 1242 [m],

L_Crzecz = 842 [m],

Tabela 6. Zamówienie na rury podsadzkowe

Strefa ciśnienia	A	B	C
Zasięg stref ciśnienia [m]	HA + LA	HB + LB	HC + LC
	1102,38	1455,14	878,55
Długość rur podsadzkowych [m]	HA + LArzecz	HB + LBrzecz	HC + LCrzecz
	1102,38	1455,14	878,55
Minimalna grubość rur podsadzkowych [mm]	2,10	5,38	6,55
Nominalna grubość rur podsadzkowych [mm]	8,8	8,8	8,8

Płukanie instalacji podsadzkowej

• Metoda analityczno - empiryczna

Jednostkowe rozporządzalne straty energetyczne przepływu wody w instalacji podsadzkowej:

gdzie:

H - całkowita różnica wysokości instalacji podsadzkowej [m]

γ_w - ciężar objętościowy wody podsadzkowej [T/m³]

L_ekw - całkowita ekwiwalentna długości instalacji dla tej metody [m]

Jednostkowe rzeczywiste straty energetyczne przepływu wody:

gdzie:

v_wan-emp - prędkość przepływu wody podsadzkowej [m/s]

D - średnica rurociągu [m]

Gdy I_Erozp = I_Erzecz => v_wan-emp

• Metoda Adamka

Jednostkowe rozporządzalne straty energetyczne przepływu wody w instalacji

gdzie:

H = 538,9 [m],

γ_w = 1,0 [T/m³],

L_ekw = 1212,5 [m]

Jednostkowe rzeczywiste straty energetyczne przepływu wody w instalacji o średnicy 0,150m:

Porównując:

gdy I_Ewrozp = I_Ewrzecz => v_w150

wyznaczamy v_w150:

Prędkość przepływu dla średnicy D = 0,185 m i D_od = 0,150 m:

Czas płukania rurociągu podsadzkowego:

gdzie:

L - całkowita rzeczywista długość instalacji L = 3460 [m],

V_w185 - prędkość przepływu wody v_w185 = 6,70 [m/s].

Zużycie wody do płukania rurociągu:

gdzie:

D - średnica rurociągu [m] D = 0,185 [m]

Czas podsadzania pustki poeksploatacyjnej:

gdzie:

V_pustki - objętość pustki do podsadzenia

gdzie:

l_s - długość ściany l_s = 170 [m],

h_s - wysokość ściany h_s = 2,6 [m],

k_p - krok podsadzania k_p = 5,4 [m].

Q_p - optymalna wydajność podsadzania według metody Adamka

Q_p = 455,3 [m³/h].

Całkowity czas podsadzania:

Powierzchniowe urządzenia podsadzkowe

Zbiornik materiałów podsadzkowych

Pojemność zbiornika:

gdzie:

Q - dobowe zapotrzebowanie materiałów podsadzkowych

gdzie:

k - liczba punktów odbioru mieszaniny podsadzkowej (ilość wyrobisk podsadzanych w ciągu doby),

l_s, h_s, k_p - parametry podsadzanego wyrobiska,

ω - współczynnik zależny od dobowego zapotrzebowania materiałów podsadzkowych,

gdzie:

m - współczynnik zależny od długości drogi transportu materiałów podsadzkowych do kopalni

m = 1,0 dla długości drogi transportu do 10 [km].

Q_psr - średnia wydajność podsadzania dla instalacji pracującej na kopalni

Q_pi - z metody Adamka

Mając dane Q, m i Q_psr odczytano z tablic wartość współczynnika ω:

Dla Q = 3000 [m³], Q_psr = 330 [m³] i m = 1,0 ω = 0,92

Dla Q = 3000 [m³], Q_psr = 500 [m³] i m = 1,0 ω = 0,98

Dokonując interpolacji wyznaczono wartość wskaźnika:

ω=0,964

Zapas przeciwpożarowy piasku Z_p:

Zależy od Q:

Z = 600 [m³], ponieważ Q > 1000 [m³]

Pojemność zbiornika:

Minimalna pojemność zbiornika:

gdzie:

Q_zm - zmianowe zapotrzebowanie materiałów podsadzkowych

gdzie:

n_zp - ilość zmian podsadzkowych

n_zp =1

Zbiornik podsadzkowy - parametry

Zbiornik o pojemności 3000 [m³], typu komorowego.

Zbiornik wody podsadzkowej.

Pojemność zbiornika wody podsadzkowej przy poborze wody z własnej ujęcia V_Zwp:

gdzie:

n_o - teoretyczna liczba zestawów zmywczych

gdzie:

k - liczba punktów odbioru mieszaniny, k = 1

Q - dobowe zapotrzebowanie materiałów podsadzkowych Q = 2386,8 [m³]

Q_psr - średnia wydajność podsadzania Q_psr = 455,3 [m³/h]

e - stosunek objętościowy wody do materiału podsadzkowego,

gdzie:

c_v - koncentracja objętościowa mieszaniny podsadzkowej, c_v = 0,45625

Pojemność zbiornika przy poborze wody z osadników dołowych:

gdzie:

V₁ - pojemność zbiornika zależna od Q_w, t,

Q_W - dobowe zapotrzebowanie wody podsadzkowej

gdzie:

Q_m, c_v, t_p - optymalne parametry podsadzania z metody Adamka. Q_m = 743,38 [m³/h],

c_v = 0,45625

t_p = 5,24 [h]

V_pl - zużycie wody do płukania instalacji; V_pl =93,01 [m³]

Dla Q > 1000 [m³] t = 0,79 ^. (16 - 0,5 ^. k)

t = 0,79 ^. (16 - 0,5 ^. 1) = 12,25

t >10 więc V₁ obliczamy ze wzoru:

Minimalna pojemność zbiornika wody podsadzkowej wynosi:

V_Zwpmin = 500 [m³]

Zestawy zmywcze

Ilość zestawów zmywczych w podsadzkowni pracującej dla potrzeb jednej kopalni:

gdzie:

n₀ - teoretyczna liczba zestawów zmywczych,

z₀ - rezerwa zestawów zmywczych, zależy od Q_m,

z₀ = 1 ponieważ Q_m > 600 [m³/h]

Skrzynia podsadzkowa

Użyteczna pojemność skrzyni podsadzkowej:

gdzie:

ε- współczynnik zależny od sposobu dozowania mieszaniny do leja:

ε = 0,017 dla regulacji ręcznej,

Q_pmax - maksymalna wydajność podsadzania, Q_pmax = 455,30 [m³/h],

e - stosunek objętościowy wody do materiału podsadzkowego w mieszaninie, e = 1,1918

Minimalna pojemność skrzyni podsadzkowej:

Całkowita głębokość skrzyni podsadzkowej w zależności od rodzaju leja:

1. dla leja pionowego:

H = h + 1

gdzie:

h - użyteczna głębokość skrzyni podsadzkowej zależna od natężenia przepływu mieszaniny podsadzkowej Q_m

Q_m = 743,38 [m³/h] > 600 [m³/h] h = 3,5[m].

H = 3,5 +1

H = 4,5 [m]

2. dla leja nachylonego:

H = h + l + 1m

gdzie:

l - uzyskana wysokość leja podsadzkowego - 0,5 m,

l = (0,5÷1,0) [m]

l_obl =0,75 [m]

H = 3,5 + 0,75 +1m

H = 5,25 [m]

Zadaniem sit zmywczych jest nie dopuszczenie do przedostania się do skrzyni podsadzkowej nadziarna oraz zanieczyszczeń, które mogą spowodować zatkanie się rurociągu podsadzkowego. Si ta zmywcze zabudowane są w skrzyni podsadzkowej. Mają one wymiary 2,1 m szerokości oraz 4,2 m długości, o oczkach kwadratowych 60 mm. Pozostające na kratach zanieczyszczenia powinny być usuwane i wywożone na zwałowisko. Kamień stanowiący nadziarno może być kruszony i dodawany do podsadzki. Przed sitem powinna być zainstalowana zastawka, która odcina dopływ mieszaniny podsadzkowej na sito, natomiast nad sitem należy zainstalować monitor.

Lej podsadzkowy to dolna część skrzyni podsadzkowej w kształcie stożka ściętego stanowiąca początek rurociągu podsadzkowego. Wlot do rury podsadzkowej powinien być zamykany za pomocą zasuwy.

Opis technologii podsadzania wyrobiska poeksploatacyjnego

Organizacja procesu podsadzania

Podsadzanie może być. wykonywane tylko przez wykwalifikowanych pracowników (posadzkarzy). Za bezpieczeństwo przy robotach podsadzkowych odpowiadają przodowi podsadzkowi.

Jako zmianę podsadzkową przyjmuje się zmianę III. Całkowity czas podsadzania wynosił będzie zgodnie z przeprowadzonymi obliczeniami około 8 godzin. Odpowiedzialne za należyte wykonanie prac podsadzkowych są następujące osoby:

• 1 osoba dozoru

• 2 osoby obsługujące podsadzkownie na powierzchni.

• 3 osoby odpowiedzialne za kontrolę rurociągu oraz jego konserwację.

• 4 osoby do prowadzenia właściwego podsadzania: 3 osoby do obsługi zasuw wpustowych a 1 osoba do obserwacji podsadzanego wyrobiska.

• 6 osób zatrudnionych do budowy tamy czołowej i tam bocznych.

Tamowanie podsadzanego wyrobiska.

Wyrobisko przeznaczone do wypełnienia podsadzką powinno być oddzielone tamą. Przy wybieraniu systemem ścianowym poprzecznym największy nacisk mieszaniny podsadzkowej wywierany jest na tamy boczne, nacisk natomiast na tamę czołową jest znacznie mniejszy, dlatego buduje się ją lżejszą.

Jako tamę boczną zastosowano tamę do obudowy drewnianej, która składa się z tkaniny podsadzkowej i okorków umocowanych do obudowy ścianowej oraz konstrukcji nośnej. Konstrukcję nośna stanowią rygle drewniane podtrzymywane przez zastrzały górne i zastrzały dolne.

Jako tan1ę czołową zastosowano tamę z rozparciem typu 2K. Konstrukcję nośną tamy stanowią stojaki drewniane usztywnione poziomymi ryglami, które rozparte są drewnianymi zastrzałami. Rozparcie to ma kształt podwójnej litery K. Od strony przestrzeni podsadzanej rozwieszone jest płótno podsadzkowe wzmocnione poziomo mocowanymi deskami do stojaków nośnych.

Wytwarzanie mieszaniny podsadzkowej

Wytwarzanie mieszaniny podsadzkowej (mieszanina piasku, skały płonnej i wody) jest regulowane ręcznie. Gotowy materiał jest podawany na sita zmywcze, skąd jest zmywany za pomocą ekranów wodnych. Mieszanina podsadzkowa spływa do leja podsadzkowego, a stamtąd poprzez zasuwę do rurociągu podsadzkowego.

Początek i koniec procesu podsadzania oraz płukanie instalacji podsadzkowej

Proces podsadzania rozpoczyna się płukaniem instalacji podsadzkowej, następnie mieszanina podsadzkowa jest podawana do rurociągu. Po zakończeniu wypełniania pustki poeksploatacyjnej załoga podsadzkowni przystępuje do ponownego płukania instalacji podsadzkowej.

Ważnym elementem procesu podsadzania jest właściwe podsadzanie wyrobiska. Pustka poeksploatacyjna winna być wypełniona szczelnie, a zapewnić to mają' również wykonywane przez załogę pracującą na dole tamy czołowa i boczne.

Po całkowitym podsadzeniu wyrobiska, a także w razie przerwy w podsadzaniu rurociąg powinien być ponownie przepłukany. Rozpoczęcie nowego etapu podsadzania (w razie przerwy) musi być również rozpoczęte płukaniem

Czas jednego płukania rurociągu wynosi 516,45 sekund, czyli około 9 minut. Ilość wody potrzebnej do przepłukania rurociągu to 93,01 m³.

Kontrola procesu podsadzania

Proces wypełniania pustki poeksploatacyjnej musi być kontrolowany przez pracowników, którzy nadzorują stopień wypełniania pustki jak również minimalizują powstanie zera podsadzkowego (przy końcu podsadzania).

Główne elementy kontroli procesu podsadzania to:

• kontrola górnego i dolnego poziomu spiętrzenia mieszaniny, który odpowiada normalnej pracy instalacji,

• kontrola dopływu mieszaniny

• kontrola gęstości hydromieszaniny.

• obserwacji przebiegu wypełniania pustki poeksploatacyjnej,

• kontrola stopnia wypełnienia pustki,

• kontrola stanu technicznego urządzeń podsadzkowych.

Odprowadzanie i oczyszczanie wody podsadzkowej

Woda z podsadzanego wyrobiska, czyli tzw. woda podsadzkowa, unosi ze sobą pewne ilości części gliniastych i pylastych zawartych w mieszaninie podsadzkowej. Kierowanie jej tak zanieczyszczonej do głównych chodników wodnych i pomp głównego odwadniania spowodowałoby szybkie zaszlamowanie chodników wodnych oraz zniszczenie pomp. Dlatego też należy ją wstępnie oczyścić przed skierowaniem do głównego systemu chodników wodnych. Proces ten następuje w osadnikach polowych lub oddziałowych. Osadzanie zanieczyszczeń w osadnikach odbywa się podczas przepływu wody lub w wodzie stojącej. Po oczyszczeniu woda podsadzkowa jest pompowana na powierzchnię, gdzie zostaje ostatecznie oczyszczona w osadnikach powierzchniowych. Następnie jest odprowadzana do powierzchniowych cieków wodnych.

4

1

---