ROZWÓJ DEMOKRACJI: a) koniec XVIII- XIXw- Najstarszą współczesną demokracją jest demokracja USA oraz `demokracja jakobińska'. W XIXw łączono demokracje z wprowadzeniem powszechnych praw wyborczych. Obowiązywały różne cenzusy: płci, majątku, wykształcenie.; b) 20-lecie międzywojenne- państwa, które zmieniły system na monarchie: Portugalia 1928, Hiszpania 1923, Włochy 1922, Niemcy 1933, Polska 1926, Austria 1934, Węgry 1938, Jugosławia 1929, Grecja 1936 i ponad to: Estoniołotwa, Litwa, Rumunia, Bułgaria, Turcja; c) Po II wojnie światowej- większość krajów po II WŚ była demokratyczna. 1974- uzyskanie demokracji w portugali- rewolucja goździków. 1975- uzyskanie demokracji w Hiszpanii. Lata 80-90 - demokratyzacja państw Europy.
ZASADY WSPÓŁCZESNYCH DEMOKRACJI: a) zasada prawa państwa- istnieje wtedy, gdy organizacja i działanie władzy publicznej oparte są na prawie (wymóg szanowanie praw mniejszości); b) zasada suwerenności ludu lub narodu- uznanie narodu lub ludu za źródło władzy; c) zasada przedstawiciela lub reprezentacji - usytuowanie prawa i obowiązków reprezentantów wybranych przez lud/naród oraz powiązania między nimi a społeczeństwem; d) zasada podziału władzy- usytuowanie władz państwowych i wzajemne relacje między nimi; e) zasada pluralizmu politycznego- określa status podmiotów ubiegających się o udział w sprawowaniu władzy, czyli partii politycznych oraz status podmiotów dążących do posiadania wpływu na władzę, takich jak grupy nacisku, ruchy społeczne, organizacje pozarządowe itp.
DEMOKRACJA- walka konkurencyjna o głosy wyborców w celu uzyskania mocy decydowania o sprawach obywateli i państwa.
DEMOKRACJA MOŻE BYĆ REALIZOWANA W PAŃSTWACH: a)UNITARNYCH- jednolite państwa, w których żadna część nie ma politycznej samodzielności, lecz wszystkie są podporządkowane władzą centralnym; b) FEDERACYJNYCH-państwa związkowe, ich części składowe są samodzielne pod względem stanowienia prawa; c) KONFEDERACYJNYCH- związek suwerennych państw, powołanych w celu realizacji określonych zamierzeń.
RODZAJE DEMOKRACJI: a)SPOŁECZNA- odnosi się do sposobów życia społeczeństwa, zwyczajów, wyznaczonych wartości; b)PRZEMYSŁOWA- określa charakter stosunków i specyfikę procesów decyzyjnych; c)EKONOMICZNA- oznacza dążenie do równości w sferze dochodów i kontroli nad gospodarką; d)LOKALNA- demokracja na poziomie niższym niż państwo; e) ELEKTRONICZNA- wykorzystuje nowe media
KONFLIKTY WARTOŚCI W ŻYCIU PUBLICZNYM: a) w sferze politycznej- m.in. w związku z rozwojem procesów integracyjnych; b) w sferze ekonomicznej- np. wysokość podatków; c) kwestia etyczna- np. dopuszczalność aborcji, eutanazji, eksperymentów genetycznych; d) w sferze kulturowej- m.in. rola rodziny
SUWERENNOŚĆ - niezależność władzy w stosunkach wewnętrznych prywatna i prawnie nieograniczona. Suwerenność państwa oznacza, że go jego kompetencji należy regulowanie wszystkich spraw i problemów wewnętrznych i nikt z zewnątrz nie może ingerować w jego politykę wewnętrzną.
SUWEREN - w średniowieczu niezależny władca niepodlegających niczyjej zwierzchności. W monarchii absolutnej suwerenem jest monarcha, w państwach demokratycznych - naród (lud) sprawujący władzę lub przez swych przedstawicieli
RACJONALIZM - pogląd filozoficzny głoszący, iż
źródłem prawdziwej wiedzy nie są zmysły lecz rozum.
Perykles - (ok. 500 - 429 p.n.e.) ateński mąż stanu oraz wódz. Za czasów Peryklesa demokratyczne Ateny osiągnięty szczyt rozwoju i stały się centrum kulturalnym i politycznym dla wielu greków.
Charles Louis De Montesquieu, Montekiusz - (1689 - 1755) oświeceniowy filozof, twórca koncepcji trójpodziału władzy.
ZASADA WOLNOŚCI - rozumiana jako prawo swobodnego wyrażania przez obywateli opinii dotyczących spraw państwa.
ZASADA RÓWNOŚCI - polegająca na równości wobec prawa, równości głosu oraz na przyjęciu, że każda opinia ma taką samą wagę.
ZASADA WIĘKSZOŚCI - zgodnie z tą zasadą po swobodnej wymianie poglądów przyjmuje się stanowisko, za którym opowiada się większość.
ZASADA PRAWO-RZĘDNOŚCI - rozumiana jako przestrzeganie prawa przez organy państwa.
DEMOKRACJA - władza ludu.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POWSTANIE DEMOKRACJI:
- filozofia starożytnej Grecji
- koncepcja rządów władzy - Rzym
- przekonanie chrześcijańskie - o godności, wolności i niepowtarzalności każdego człowieka.