Korzyści zdrowotne z praktykowania medytacji są tak wielkie, że każdy lekarz powinien przypisywać medytację swoim pacjentom.

Medytacja skutecznie (efektywnie) przeciwdziała szkodliwym psychologicznym i fizjologicznym efektom naszego zurbanizowanego społeczeństwa. Osoby praktykujące medytację łatwiej sobie radzą z sytuacjami stresowymi, trudnymi sytuacjami i są bardziej zrównoważone. Są bardziej elastyczne i łatwiej dostosowują się do zmieniającej się sytuacji. Medytacja daje lepsze zdrowie fizyczne i emocjonalne, harmonię ciała i umysłu, pewność siebie. Medytacja pozwoli Ci lepiej radzić sobie ze stresem, twoje myśli będą bardziej spokojne, zrównoważone, nauczysz się relaksować i jednocześnie zbudujesz poczucie własnej wartości.

Podczas medytacji twoje ciało odpoczywa. Stan głębokiej relaksacji jest uzdrawiający dla całego ciała. Zwalnia się metabolizm, słabnie napięcie mięśniowe, w zapisie EEG fal mózgu pojawia się rytm alfa, charakterystyczny dla głębokiej relaksacji.
Prowadzono wiele badań naukowych poświęconych medytacji. Badania te zwielokrotniły się w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. W monografii "Fizyczne i psychologiczne efekty medytacji" odnotowano ponad 1700 badań wykonanych w latach 1931-1996. Mój kolega kardiolog z Kanady twierdzi że medytacja to przyszłość w leczeniu chorób serca.

Dr Dean Ornish jako pierwszy odwrócił chorobę wieńcową serca za pomocą diety wegetariańskiej , medytacji , umiarkowanych ćwiczeń fizycznych i grup wsparcia. W swoich książkach ("Stres, Diet & Your Heart" oraz "Dr Dean Ornish's Program for Reversing Heart Disease") podkreśla rolę medytacji w leczeniu chorób serca, nadciśnienia, w obniżaniu poziomu cholesterolu. Jest on lekarzem prezydenta USA.

Medytacja staje się częścią kultury amerykańskiej. Czołowi amerykańscy sportowcy - koszykarze, korzystają z technik koncentracji zen. Medytacja jest wykorzystywana w treningu olimpijczyków - wioślarzy. Sekretarki praktykują medytację podczas południowych zajęć z jogi. Uprawiają ją uczestnicy kursów redukcji stresu. Medytacja jest wykorzystywana w zarządzaniu firmami, rozwijaniu nowych technologii, budowaniu pracy zespołowej. Nawet dzieci uprawiają medytację jako część swojego treningu karate. Medytacja stanowi także olbrzymi dział psychoterapeutycznej kontrkultury.

Medytacją leczy się takie choroby jak: AIDS, astmę, bezsenność, bolesne miesiączkowanie, bóle głowy, chorobę serca, cukrzycę ( obniża poziom cukru w cukrzycy typu II ), lęk, łuszczycę, nadciśnienie, niepokój, nerwicę, otyłość, przewlekły ból, raka, uzależnienia, zespół napięcia przedmiesiączkowego. Medytacja jest związana z redukcją stresu, daje poczucie stabilności, rozwija pozytywne podejście do życia, daje wewnętrzne poczucie spokoju, siły i spełnienia.

Ludzie praktykujący medytację są mniej nerwowi, mniej agresywni, mniej podatni na depresję, mniej dominujący, mniej zahamowani, mają większe poczucie własnej wartości, są bardziej pewni siebie, bardziej usatysfakcjonowani, bardziej społeczni, bardziej stabilni emocjonalnie, bardziej polegający na sobie, bardziej ufający innym. Są szczęśliwsi i zdrowsi niż osoby nie praktykujące medytacji. Poza tym są oni pełni zapału, entuzjazmu, gorliwości, witalności i radości życia. Pogłębia się zdolność kochania i relacji z innymi ludźmi. Maja dobre stosunki międzyludzkie. Cechuje ich wysoka zdolność funkcjonowania w codziennym życiu. Pokój i radość wypełnia ich życie. Mają wysoki standard etyczny życia. Medytacja daje głęboki spokój wewnętrzny, który jest stabilny nawet mimo przeciwności losu i nieszczęść. Pozwala rozwinąć koncentrację oraz stabilność i siłę charakteru. Dzięki medytacji człowiek może rozwinąć w pełni swój potencjał. Osoby praktykujące medytację charakteryzują się wysokim poziomem sprawności w tym co robią. Są one szczególnie biegłe w sztuce, biznesie, zarządzaniu i innych zawodach.

W USA wychodzą czasopisma, które regularnie informują o postępie badań nad medytacją. Niestety większość badań nad medytacją jest przeprowadzana nad początkującymi praktykantami medytacji i nie oddają one bogactwa doświadczeń związanych z jej uprawianiem. Współczesne badania dają nam tylko pierwszy rzut oka na szczyt góry lodowej.

Ja osobiście praktykuję i polecam wszystkim medytację Zen. Od 1989 roku jestem uczniem Rosiego Roberta Aitkena. Spędziłem wiele czasu w jego ośrodku w Honolulu na Hawajach. Wielu chrześcijan myśli, że nie może praktykować medytacji Zen ze względu na religię. Nie mają racji. Ja uprawiałem medytacje Zen w klasztorze benedyktyńskim, czyli katolickim, którego opatem jest wykwalifikowany nauczyciel Zen Ojciec Willigis Jager. Ma on pozwolenie od władz kościelnych na prowadzenie medytacji Zen. Prowadzi on też kursy kontemplacji chrześcijańskiej. Praktykowałem też Zen u Ama Samy, Hindusa , kapłana jezuickiego i jednocześnie nauczyciela Zen. Praktykowałem u wielu innych nauczycieli: Joan Rieck, która była zakonnicą katolicką , Patrica Hawka kapłana chrześcijańskiego który ma swój ośrodek w Teksasie, u Rosiego Maezumiego w jego ośrodku w Los Angeles.

Oczywiście jest głębszy sens praktykowania medytacji niż tylko osiągnięcie dobrego zdrowia, świetnego samopoczucia czy perfekcji w swoim zawodzie. Karol Jung mawiał że nigdy nie widział pacjenta powyżej 35 roku życia, którego problem nie miałby charakteru (podłoża) religijnego i który nie był wyleczony, kiedy jego problem religijny został rozwiązany.

Teraz chciałbym powiedzieć o zdrowotnych korzyściach płynących z medytacji.

Pozytywny wpływ medytacji na zachowanie
Medytacja zwiększa koncentrację i uwagę. Powoduje, że jesteś bardziej uważny, tak że możesz się bardziej skoncentrować na istotnych sprawach. Poprawia inteligencję, pamięć krótko i długotrwałą, oraz zdolność uczenia się. Daje spokojny stan ciała i emocji. Przynosi ulgę w przeszłych urazach. Uwalnia od uwarunkowań wcześniejszych doświadczeń na obecne zachowanie. Uwalnia energię psychiczną. Daje wolność od wcześniejszych wzorów zachowań. Medytacja daje otwartość dla różnych form uczenia się. Zwiększa percepcję wizualną, słuchową, rozróżniania tonów muzycznych. Zwiększa refleks. Zwiększa empatię, zdolność wysłuchiwania innych, wrażliwość, ustępliwość. Medytacja pomaga zaakceptować szerszy zakres potencjału człowieka. Redukuje ostry i przewlekły niepokój i lęk.

Zmiany subiektywne
Medytacja zwiększa wrażliwość na zdarzenia wewnętrzne i zewnętrzne. Daje równowagę ducha, spokój umysłu, dobre samopoczucie. Osoby praktykujące medytację odczuwają przyjemność, głęboki spokój, radość, ekstazę. Wzrasta energia.

Uzależnienia
Medytacja ma wpływ na uzależnienia. Redukuje tendencje do palenia, picia i używania substancji uzależniających. Stan relaksacji pomaga wyleczyć głód prowadzący do uzależnienia. Medytacja wzmacnia samokontrolę. Zmniejszenie stresu i napięcia, lęku i niepokoju, dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne, zwiększona akceptacja siebie, zwiększona zdolność do dostosowania, zwiększona radość i spełnienie, są odpowiedzialne za zmniejszenie używania substancji uzależniających wśród osób uprawiających medytację. Osoby te zmieniają także swoje podejście i starają się innych zniechęcić do używania substancji uzależniających. Osoby regularnie praktykujące medytację przestają palić papierosy, pić alkohol i używać innych substancji uzależniających włączając: amfetaminę, barbiturany, haszysz, heroinę, kokainę, LSD, marihuanę, meskalinę, morfinę, opium, peyote.

Stres
Jeżeli nie umiesz sobie radzić ze stresem, to twój system nerwowy odpowiada na stres reakcją walka lub ucieczka. Taka odpowiedź powoduje wzrost akcji serca, przyspieszenie oddychania, wzrost ciśnienia krwi, wzrost napięcia mięśniowego. Na małe stresy odpowiadasz jak na stresy zagrażające życiu. Żyjesz w ciągłym napięciu. Prowadzi to do wyczerpania zasobów energetycznych organizmu oraz emocjonalnego wypalenia się. Nie dawanie sobie rady ze stresem niszczy poczucie własnej wartości oraz pewność siebie.

Stres powoduje wzrost poziomu kortyzolu. Kortyzol w prawidłowej ilości wzmaga odporność i wytrzymałość organizmu. Ale nadmiar kortyzolu jest szkodliwy. Objawy nadmiaru kortyzolu to: zaniki skóry, mięśni, osteoporoza, zanik systemu immunologicznego, zaniki mózgu, zaburzenia poziomu cukru we krwi, wzrost wagi. Kortyzol konkuruje z progesteronem o ten sam receptor i nadmiar kortyzolu hamuje działanie progesteronu. Następstwem tego może być zespół dominacji estrogenu, zespół napięcia przedmiesiączkowego, itp. Wzrasta także poziom prolaktyny pod wpływem stresu. Podwyższony poziom prolaktyny i prolaktinoma, guz przysadki produkujacy prolaktynę są coraz bardziej powszechne. Stres powoduje także wzrost poziomu estrogenu. Wzrasta także poziom aldosteronu. Powoduje on zatrzymanie sodu, utratę potasu i magnezu, zatrzymanie wody i nadciśnienie.

Medytacja jest naturalnym środkiem do radzenia sobie ze stresem i do uniknięcia niechcianych objawów oraz następstw stresu takich jak nadciśnienie, miażdżyca tętnic, atak serca, wylew, zwiększona wrażliwość na alergię, zakażenia, nowotwory. Redukuje napięcie mięśniowe, psychiczne, oraz niepokój. Osoby medytujące szybciej wracają do normy po ekspozycji na stres i wykazują mniejszą aktywację odpowiedzi na stres typu walka lub ucieczka. Poza tym medytacja daje wyraźną ulgę w bólu. Zmniejsza depresję.

U kobiet medytacja pomaga uregulować okres, gdyż istnieje głęboki związek pomiędzy stresem a zaburzeniami równowagi hormonalnej. Stres tłumi funkcję jajników i cykle menstruacyjne i powoduje negatywne uczucia, co do bycia kobietą i poczucie mniejszości. Stres jest przyczyną następujących schorzeń u kobiet:

alergii
bezpłodności
braku menstruacji
chorób autoimmunologicznych
chorób zakaźnych
zespołu napięcia przedmiesiączkowego
osteoporozy
poronień
przerostu endometrium
raka piersi
zapalenia pochwy

Dwóch amerykańskich psychiatrów Thomas Holmes i Richard Rahe na podstawie wywiadu z 394 osobami ułożyli listę głównych czynników powodujących stres poczynając od sytuacji najbardziej stresujących a kończąc na najmniej stresujących.

A oto lista powszechnych sytuacji stresowych:

śmierć współmałżonka
rozwód
separacja małżeńska
uwięzienie
śmierć bliskiego członka rodziny
wypadek lub choroba
małżeństwo
utrata pracy
pojednanie małżeńskie
przejście na emeryturę
choroba członka rodziny
ciąża
problemy seksualne
narodziny lub adopcja nowego członka rodziny
porządkowanie biznesu
zmiana pozycji finansowej
śmierć bliskiego przyjaciela
zmiana pracy
kłótnia ze współmałżonkiem
pożyczka lub dług na duży zakup
przejęcie własności z powodu niespłacenia długu
zmiana zakresu odpowiedzialności w pracy
dziecko opuszczające dom
problemy z zięciem, synową
wybitne osobiste osiągnięcie
współmałżonek zaczyna lub przestaje pracować
początek lub koniec szkoły
zmiana warunków życia
zmiana osobistych przyzwyczajeń
problemy z szefem
zmiana warunków lub godzin pracy
zmiana mieszkania
zmiana szkoły
zmiana w sposobach rekreacji
zmiana w zajęciach w kościele
zmiana w zajęciach towarzyskich
pożyczka lub spłata rat na mniejszy zakup
zmiana nawyków związanych z zasypianiem
zmiana w liczbie członków rodziny spotykających się razem
zmiana nawyków żywieniowych
wakacje
święta
drobne naruszenie prawa

Niepokój, lęk
Medytacja obniża poziom mleczanu. Mleczan powstaje w metaboliźmie mięsni szkieletowych i jest odpowiedzialny za niepokój, lęk. Jego wysoki poziom powoduje napady lęku. Poziom mleczanu spada w ciągu pierwszych 10 minut medytacji.

Napięcie mięśniowe
Podczas medytacji spada napięcie mięśniowe. Przyczynia się to do obniżenia poziomu hormonów związanych ze stresem, zwolnienia oddychania oraz do obniżenia zapotrzebowania na energię.

Medytacja i leczenie bólu
Medytacja redukuje przewlekły ból u osób, którym nie pomogło tradycyjne leczenie. Pacjenci z bólem głowy, twarzy, pleców, szyi, ramion, bólami wieńcowymi, brzucha po praktyce medytacji czują ulgę w bólu. Pacjenci zażywają mniej leków przeciwbólowych. Wzrasta aktywność pacjentów, poczucie własnej wartości. Zmniejsza się niepokój, lęk i depresja.

Serce
Medytacja ma wpływ na nasze serce. Obniża spoczynkową akcję serca, ciśnienie krwi oraz poziom cholesterolu. Medytacja jest pomocna w leczeniu nadciśnienia, choroby wieńcowej, arytmii serca, obniża poziom cholesterolu. Obniżenie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu występuje niezależnie od zmian dietetycznych. Wzrasta przepływ krwi przez mózg, skórę, mięśnie szkieletowe. Wzrasta przemiana tlenowa w mięśniach.

Energia, zużycie tlenu
Medytacja zmniejsza zapotrzebowanie ciała na energię i tlen. Spadek zużycia tlenu wynosi 10-20 % i jest osiągany w ciągu pierwszych 3 minut medytacji. Podczas snu również spada zużycie tlenu. Jest to jednak spadek powolny. Dopiero po 4-5 godzinach snu zużycie tlenu spada o 8 % w porównaniu do stanu czuwania. Podczas medytacji następuje także spadek przemiany materii.

Mózg
W trakcie medytacji pojawiają się w zapisie EEG fale alfa. Są one charakterystyczne dla stanu relaksacji. Są związane z dobrym samopoczuciem. Nie występują one podczas snu. Medytacja powoduje także synchronizację aktywności falowej prawej i lewej półkuli mózgu oraz przedniej i tylnej części mózgu. Ma to pozytywny wpływ na twórczość. Medytacja powoduje podwyższoną świadomość, która jest odporna na przyzwyczajenie. Wykonano następujący eksperyment. Badano reakcję na dźwięk osoby praktykujące medytację zen i osoby nie praktykujące. Głośny dźwięk był powtarzany w odstępach przez dwadzieścia razy. Efekt na osoby nie praktykujące medytacji był malejący. Zapis fal mózgu pokazywał na początku reakcje na dźwięk w zapisie EEG. Po kilkakrotnym usłyszeniu dźwięku reakcja malała. W końcu osoba reagowała jakby nie słyszała dźwięku. Natomiast reakcja na dźwięk osoby medytującej zawsze była taka sama. Nawet dwudziesty raz dźwięk dawał taką samą reakcję. Osoba praktykująca medytację była czujna na dźwięk w każdym momencie.

Metabolizm
Podczas medytacji następuje obniżenie zużycia tlenu, zwolnienie oddychania, zmniejszenie akcji serca, spadek ciśnienia krwi, spadek poziomu mleczanu. Wskazuje to na zmniejszoną aktywność układu nerwowego sympatycznego. Medytacja jest stanem hipometabolicznym lub spoczynkowym organizmu. Z drugiej strony zmiany, jakie wywołuje stres są przeciwne do stanu medytacji. Wzrasta aktywność układu nerwowego sympatycznego. Wzrasta zużycie tlenu, następuje przyśpieszenie oddychania, wzrost akcji serca, wzrost ciśnienia krwi. Jest to stan hipermetaboliczny. Może on powodować nadciśnienie, miażdżycę tętnic, atak serca, wylewy.

Obraz krwi
Podczas medytacji spada poziom hormonów kory nadnerczy (kortyzolu), mleczanu (do 33%), cholesterolu, TSH, prolaktyny. Poziom T3, T4 oraz insuliny pozostaje niezmienny. Wzrasta poziom białek osocza związany ze wzrostem syntezy białka przez wątrobę. Spadek poziomu mleczanu powoduje obniżenie ciśnienia krwi, obniżenie niepokoju, lęku.

Medytacja i rak
Medytacja pomaga chorym na raka. Pacjent łatwiej sobie radzi ze stresem wynikającym z choroby, zmniejsza się lęk, niepokój, i depresja. Pomaga też przezwyciężyć problemy z nudnościami i wymiotami z powodu chemioterapii. Medytacja jest stosowna szczególnie w leczeniu raka piersi i prostaty. W literaturze możemy znaleźć doniesienia o cofaniu się pod wpływem medytacji: raka piersi, raka odbytnicy, cofaniu się przerzutów z raka płuc, itp.

Zdrowie zębów
Medytacja korzystnie wpływa na zdrowie zębów. Zwiększa przezroczystość i klarowność śliny. Obniża poziom bakterii w ślinie. Poziom bakterii w ślinie wzrasta podczas stresu.

Medytacja i twórczość
Medytacja zwiększa potencjał twórczy poprzez przełamanie negatywnych bloków myślowych oraz umożliwienie powstania nowych związków myślowych.

Objawy uboczne medytacji
I jeszcze jedna wielka zaleta medytacji - nie ma ona objawów ubocznych.

---