Durkheim "Zasady myśli socjologicznej" (1895)
I. Co to jest fakt społeczny?
- zjawisko wyraźnie różniące się od zjawisk badanych przez inne nauki przyrodnicze
- polega na sposobach działania, myślenia i odczuwania zewnętrznych względem jednostki - potęga przymusu (po sile przymusu poznaje się fakt społeczny - po sankcji lub oporze przed zachowaniem niezgodnym z faktem s.)
- narzucony w procesie wychowania - ciągłe narzucanie sposobów widzenia, odczuwania i działania, aż w końcu przymus przekształca się w wewnętrzną skłonność
- przymus społeczny nie wyklucza indywidualnej osobowości
- prądy społeczne - rodzaj faktu, kiedy nie ma ściśle określonej organizacji (kościoła, norm społecznych itp.) - zbiorowe porywy entuzjazmu, zgorszenia, litości itp.
- tym, co konstytuuje fakty społeczne są wierzenia, skłonności i praktyki grupy, wziętej jako zbiorowość - nie indywidualne wykonania, manifestacje - fakty społ mogą istnieć nawet wtedy, gdy nikt ich w danym momencie nie stosuje
- f.s. jest powszechny dlatego, że zbiorowy, a nie zbiorowy dlatego, że powszechny