27. SPOŁECZEŃSTWO JAKO PODMIOT POLITYCZNY I POLITYKI

- Społeczeństwo to najbardziej rozległa zbiorowość gromadząca wszystkich członków, wszystkie jednostki ludzkie zrzeszone historycznie lub prawnie w organizację zwaną państwem. Społeczeństwo w dążeniach do urzeczywistniania swoich dążeń, interesów, celów nie może tego uczynić bez pośrednictwa państwa.

- Podmiotowość polityczna społeczeństwa jest ograniczona i nie ciągła, gdyż jest ono najrozleglejszą zbiorowością ale niezintegrowaną na tyle by wykorzystać tę podmiotowość

- Upodmiotowienie społeczeństwa jest oparte na filozoficznych, moralnych założeniach umowy społecznej zakładającej, że władza zwierzchnie należy do narodu, który może ją desygnować na określonych władców lub organów państwa.

- Naród może sprawować władztwo bezpośrednio ( w formie referendum) lub za pośrednictwem swoich przedstawicieli ( posłów, senatorów, radnych, prezydenta, wójtów, burmistrzów itd.)

- Podmiotowość polityczna narodu ucieleśnia się w kategorii obywatelstwa danego państwa.

- Podmiotowość społeczeństwa często jest fikcją prawną, gdyż wybrani przez naród posłowie, senatorowie, radni, prezydent itd. są praktycznie niezależni od narodu.

28. PAŃSTWO JAKO PODMIOT POLITYCZNY I POLITYKI

- Jest wiele definicji państwa

- Definicja Muszyńskiego: Państwo to polityczna organizacja społeczeństwa, powstała w procesie cywilizacyjnego rozwoju ludzkości; organizacja o charakterze globalnym, terytorialnym i suwerennym; organizacja o określonym ustroju ekonomiczno-społecznym oraz ustalonej formie strukturalnej; organizacja dysponująca aparatem władzy i realizująca określone funkcje wewnętrzne i zewnętrzne.

- Jest przedstawiane w dwóch ujęciach: szerokim (kraj, naród, terytorium) i wąskim (aparat władzy)

- Trzy rodzaje państw wg Bernarda Cricka: autokratyczne, republikańskie, totalitarne

- Państwa autokratyczne to takie, w których: Interes publiczny jest określany przez organy państwa, zaangażowanie obywateli w politykę traktuje się za podejrzane, niebezpieczne dla państwa, rola rządu ogranicza się do ustanawiania podatków, polityki zagranicznej i spraw bieżących, w życiu prywatnym obywatele mogą bez przeszkód urzeczywistniać swoje dążenie i cele

- Państwa republikańskie: sprawowanie władzy jest oparte na normach konstytucji, możliwy jest kompromis społeczny, ingerencja rządu w sprawy społeczne i gospodarcze ma służyć zapewnieniu realizacji interesu publicznego i dobrobytu dla wszystkich obywateli

- Państwa totalitarne: Władza określa interes publiczny, obejmujący wszystkie dziedziny życia, opozycja polityczna jest traktowana jako zdrada interesu państwa, oficjalna ideologia rządzących definiuje szczęście

- Dwie kategorie odnoszące się do państwa sformułowane przez J. Rawlsa: 1.idea sytuacji pierwotnej - zakłada, że podstawą urzeczywistnienia wolności i równości ludzi jest sprawiedliwość , współżycie między ludźmi są oparte na sprawiedliwości jako bezstronności w relacjach między państwem a społeczeństwem. 2. idea społeczeństwa dobrze urządzonego - to takie, w którym każdy uznaje i wie, że inni uznają te same zasady sprawiedliwości.

- Państwo prawne - państwo w którym władza jest skoncentrowana w aparacie państwa, czyli w organach ustawodawczych, wykonawczych, sądowych, kontrolnych i innych, których kompetencje określają normy prawa.

- Władza państwa jest w pełni niezależna od wszelkiej innej władzy, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz.

- Niektóre narody mogą przez pewien czas istnieć bez państwa, znajdować się w procesie jego tworzenia lub walki o nie.

29. PARTIE POLITYCZNE JAKO PODMIOTY POLITYCZNE I POLITYKI

- Partie polityczne to młode podmioty polityki

- Definicja: Partia to dobrowolna organizacja, występująca pod określoną nazwą, stawiająca sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej.

- W Polsce w latach 1997-2003 demokratyczny reżim parlamentarny został zastąpiony partiokracją - kierownictwa partii wygrywających wybory parlamentarne przejęły władzę w państwie.

30. ORGANIZACJE SPOŁECZNE JAKO PODMIOTY POLITYCZNE I POLITYKI

- Każdy człowiek może zrzeszać się w różne struktury organizacyjne grupujące zainteresowanych prowadzeniem działalności politycznej, uczestniczeniem w niej i wykorzystywaniem tej działalności w określonych celach ekonomicznych, społecznych, politycznych, kulturalnych lub innych.

- Zrzeszenia zwane są potocznie organizacjami społecznymi. W Polsce traktowane są przez normy prawa jako stowarzyszenia.

- Prawo zrzeszania się zostało zawarte w Konstytucji RP z 1997r., wydano dwie ustawy: 1. 7 kwietnia 1989r. - prawo o stowarzyszeniach 2. 5 maja 1990r. - prawo o zgromadzeniach.

- Stowarzyszenia nie są organizacjami politycznymi, czyli takimi, które dążą do zdobycia władzy. Traktuje się je jednak jako podmioty polityki , ponieważ ich działalność znajduje się w orbicie polityki, ich cele są osiągane przy pomocy polityki.

- Definicja stowarzyszeń - są to dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenia o celach niezarobkowych. Same określają swoje cele, formułują programy działania, tworzą własne struktury organizacyjne i uchwalają akty wewnętrzne

- Stowarzyszeniami nie są: Kościoły i związki wyznaniowe, organizacje religijne, komitety wyborcze w wyborach parlamentarnych i samorządowych, partie polityczne, związki zawodowe, związki pracodawców

- Stowarzyszenia to: organizacje środowiskowe, młodzieżowe, charytatywne, humanitarne, ekologiczne, obronne, sportowe, turystyczne itd.

- Bardziej polityczny charakter niż stowarzyszenia mają związki zawodowe

- Związek zawodowy to dobrowolna i samorządna organizacja ludzi, powołana do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Jest niezależny w swojej działalności od: pracodawców, administracji publicznej, samorządów terytorialnych

- Związki zawodowe mają prawo opiniowania założeń i projektów ustaw oraz aktów wykonawczych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych, a także mogą organizować protesty w sytuacjach konfliktowych między pracodawcami a pracownikami.

- Także organizacje pracodawców są w części polityczne.

31. MEDIA JAKO PODMIOTY POLITYCZNE I POLITYKI

- Udział prasy, radia, telewizji w działalności politycznej przejawia się w wielu postaciach: 1. informowaniu społeczeństwa o działalności politycznej wszystkich podmiotów polityki 2. ocenie działalności politycznej tych podmiotów 3. ukazywaniu relacji między władzą a społeczeństwem 4. komentowaniu wydarzeń politycznych w kraju i za granicą 5. kreowaniu określonych sił politycznych 6. kształtowaniu świadomości i kultury politycznej społeczeństwa.

- Udział mediów w polityce opiera się na: ustawie z 26 stycznia 1984r. o prawie prasowym oraz ustawie z 29 grudnia 1992r. o radiofonii i telewizji.

- Media kreują polityków, kształtują ich wizerunki bądź ich deklasyfikują, dość często atakują ludzi uczestniczących w sprawowaniu władzy, ujawniają ich nadużycia lub niekompetencje, informują o tym społeczeństwo. Są także narzędziem i środkiem komunikacji politycznej, łącznikiem między różnymi organami władzy a społeczeństwem.

---