Kontrolowanie Bólu Związanego z Rakiem:

wszystko co musisz wiedzieć, aby odczuć ulgę

Ból jest tym, czym pacjent mówi, że jest.

Większość pacjentów z bólem chciałaby urodzić się bez zdolności do odczuwania bólu. Jednak receptory bólowe są ważne: alarmują nas o problemie i podpowiadają nam, że należy poszukać opieki medycznej. Aczkolwiek przewlekły albo uporczywy ból nie ma żadnej biologicznej wartości. Jego szkodliwe efekty mogą nawet kolidować z przeżyciem.

Są dwa szerokie rodzaje bólu: ból dotkliwy i ból przewlekły. Dotkliwy ból jest doświadczany natychmiast, gdy ciało zostaje uszkodzone. Gdy tylko następuje leczenie, ból dotkliwy zaczyna znikać. Przewlekły ból trwa pomimo zdrowienia tkanki. Jest obecny każdego, bądź prawie każdego dnia, dłużej niż przez trzy miesiące. Taki ból może być spowodowany rakiem, lub innymi chorobami. Osoby żyjące z rakiem, które odczuwają przewlekły ból, mogą również okresowo odczuwać ból dotkliwy. Często to podkreśla nowy problem, jakim może być napad półpaśca.

Co powoduje ból u chorych żyjących z rakiem? Może być to związane z samym rakiem, jeśli choroba przerzuca się na tkanki miękkie, organy, kości, lub nerwy. Chemioterapia, operacje, albo radiacja również mogą powodować ból. Na przykład uczucie mrowienia, lub kłucia może pojawić się w dłoniach lub stopach w następstwie trybu chemioterapii. Tak zwany ”ból fantomowy” może następować po chirurgicznej amputacji. Chorzy osłabieni przez długie leżenie w łóżku mogą doświadczać bolesnych napięć mięśni, spazmów, lub utraty zasięgu ruchów.

Rozmawianie z Twoim Lekarzem o Bólu

Ból może być samotnym i subiektywnym doświadczeniem. Ani wszystkowiedzący klinicyści, ani dbający członkowie rodziny nie zgadną intensywności bólu chorego. Więc to do Ciebie należy opisanie twojego bólu tak dokładnie, jak to możliwe. Tu znajdziesz instrumenty, które Ci to ułatwią:

Zacznij przez prowadzenie dziennika bólu. Jeśli będziesz to spisywać, to nie będziesz musiał polegać na swojej pamięci. Dokładne informacje umożliwią twoim medycznym opiekunom na dobranie najlepszego dla Ciebie sposobu leczenia. O to niektóre z rzeczy, które należy wpisywać do dzienniczka:

• Gdzie i kiedy występuje ból.

• Jak często i jak szybko ból się pojawia.

• Jak długo trwa.

• Wszystko co pogarsza ból.

• Wszystko, co ból łagodzi (ciepło, lód, leki).

• Jak długo środki przeciwbólowe są efektywne, i jak dużo ulgi przynoszą.

• Jak ból zmienia jakość twojego życia - czy nie pozwala Ci zasnąć, jeść, pracować, ćwiczyć.

Pamiętaj, że nawet jeśli lekarz kontroluje ból przewlekły, to niektórzy chorzy nadal mogą odczuwać ból przebijający. Takie błyski bólu, które mogą pojawić się gwałtownie, mogą być tak intensywne, że ”przebijają” leki przeciwdziałające bólowi przewlekłemu. Ból przebijający może być kontrolowany krótko-działającymi lekami. Bardzo istotne jest notowanie w twoim dzienniczku ile razy dziennie pojawia się ból przebijający, i na ile działają na niego krótko-działające lekarstwa.

Podczas wizyty u lekarza, żywo opisuj swój ból. Im bardziej szczegółowe i dokładne informacje przekażesz swojemu opiekunowi medycznemu, tym bardziej pomożesz mu, lub jej, leczyć Ciebie szybko i efektywnie.

• Jak intensywny jest twój ból? Najprostsza jest skala od 0 do 10, gdzie 0 odpowiada brakowi bólu, a 10 odpowiada najgorszemu bólowi, jaki jest możliwy. (Upewnij się, że lekarz rozumie skalę, której używasz.) Poprzez przypisywania numeru twojemu bólowi dodajesz również coś subiektywnego konkretnym, dającym się zmierzyć wyrażeniom, które opiekunowie medyczni rozumieją.

• Czy intensywność bólu zmienia się podczas dnia lub nocy? Kiedy to następuje, i kiedy jest najgorzej? Kiedy wydaje się, że ból ustępuje?

• Jaki odczuwasz ból? Czy jest tępy, ostry, przeszywający, kłujący, palący, rwący, pulsujący, swędzący?

Przeszkody w zarządzaniu bólem

Może Ciebie to zadziwić, ale przeszkody w efektywnym kontrolowaniu bólu może znosić personel medyczny i chorzy. O to niektóre fakty i obawy o uzyskiwaniu ulgi w bólu:

Obawa: Jeśli będę się uskarżać na ból, mój lekarz nie będzie leczył mojej choroby wystarczająco agresywnie.

Fakt: Ból może rzeczywiście kolidować z leczeniem. Więc jest w Twoim interesie poszukiwanie ulgi od tego objawu.

Obawa: Jeśli będę przyjmować środki przeciwbólowe na bazie opium, to popadnę w uzależnienie.

Fakt: Uzależnienie wśród lekomanów jest psychologiczną zależnością od leku; to coś innego niż u pacjentów, którzy potrzebują leku fizycznie, aby odnieść ulgę w bólu. Organizm osoby chorej może wytworzyć tolerancję na lekarstwo, ale jego, lub jej, lekarz może przypisać inny środek lub zmienić sposób dawkowania leku w celu złagodzenia niedogodności.

Obawa: Leki przeciwbólowe przyprawią mnie o zaparcia, mdłości i zamroczenie.

Fakt: Takie efekty uboczne mogą wystąpić, ale mogą byś zneutralizowane albo zminimalizowane.

Obawa: Jeśli środek przestanie działać, to nie będzie żadnej innej możliwości uśmierzenia bólu.

Fakt: Istnieje cała gama środków przeciwbólowych i różne rodzaje ich przyjmowania. Twój lekarz może te leki i sposób ich dawkowania dopasować stosownie do twoich potrzeb, nawet jeżeli się zwiększą.

Obawa: Mój onkolog jest zbyt zajęty leczeniem mojego nowotworu,

Fakt: Komunikacja między lekarzem, a pacjentem jest jak dwukierunkowa ulica. Jeśli twój lekarz nie spyta Ciebie o męczący Cię ból, to przemów Ty!

Leczenie Bólu Związanego z Nowotworem

Dostępna jest cała różnorodność leków przeciwbólowych pomocnych chorym na raka. Również twój lekarz może zmniejszyć twój ból poprzez leczenie nowotworu chemioterapią, naświetlaniem lub operacjami. Doradzi Ci on, jakie podejście będzie dla Ciebie najlepsze. Możesz także chcieć porozmawiać z personelem medycznym o takich technikach jak relaksacja, medytacja, biologiczne sprzężenie zwrotne, hipnoza, czy fizjoterapia, które mogą umożliwić twoje leczenie i zredukować siłę bólu.

Lekarstwa Dopełniające

Środki Przeciwdepresyjne Działanie: leczenie mrowiącego, lub palącego bólu spowodowanego uszkodzeniem nerwów (np. przy półpaścu) i bólu fantomowego; pomaga choremu zasnąć Przykłady: amitryptylina (Tryptizol, Elavil), nortryptylina (Pamelor, Nortrilen), doksepina (Sinequan) Efekty uboczne: suche usta, otępienie, niepokój, zaparcia Środki Przeciwdrgawkowe Działanie: leczenie bólów nerwowych, skurcze mięśniowe; ostre, kłujące bóle Przykłady: gabapentyna (Neurontin), karbamazepina (Tegretol), fenytoina (Dilantin), lamotrygina (Lamictal), Okskarbazepina (Trileptal) Efekty uboczne: zawroty głowy, zamęt, możliwe osłabienie szpiku kostnego, otępienie

Kortykosteroidy Działanie: leczenie bólu kości, mdłości i wymioty powodowane innymi lekarstwami, tamowanie bólów spowodowanych nowotworem mózgu lub rdzenia kręgowego; nadmierny apetyt Przykłady: deksametazon (Decadron), metylprednisolon (Medrol), prednizon

Miejscowe Środki Znieczulające Działanie: leczenie bólu związanego z półpaścem Przykłady: lidokaina (Lidoderm) do typowego znieczulenia, lidokaina dożylna do ulgi w bólu lub swędzeniu

W 1990 roku Międzynarodowa Organizacja Zdrowia zainicjowała logiczne podejście do używania leków przeciwbólowych: im intensywniejszy ból, tym mocniejszych wymaga lekarstw. Lekarstwa dopełniające (możesz o nich myśleć jako o ”lekarstwach pomocniczych”) mogą być używane w każdym momencie podczas drogi. Nie tylko uśmierzają one ból, ale również pomagają one innym lekarstwom działać lepiej.

Intensywność bólu	Klasa leku	Przykłady	Komentarze
Łagodny (1-3)^*	Nieopiaty	Aspiryna, Ibuprofen, Paracetamol, Naproxen, Ketoprofen	Przekroczenie zalecanej dawki może spowodować wrzody, problemy z nerkami i wątrobą, a również krwawienie
Umiarkowany (4-6)	Słabe opiaty	Kodeina, Propoksyfen, Hydrokodon	Często łączone z nieopiatami, które ograniczają dawkę dzienną; mogą być używane z lekarstwami dopełniającymi
Ostry (7-10)	Silne opiaty	Morfina, Fentanyl, Hydromorfon, Oksykodon	Ponieważ leki te nie są łączone z nieopiatami, ich dawka może być zwiększana w celu uzyskania ulgi w bólu, gdy zaistnieje taka potrzeba
Przebijający	Silne opiaty	Takie jak wyżej wymienione	Forma szybkodziałająca może przynieść ulgę w ciągu 45 minut; lek w formie tabletki przynosi efekt w ciągu 15 minut (dost. tylko w USA)

^{*Poziom intensywności bólu w skali od 0 do 10, gdzie 0 to brak bólu, a 10 to najgorszy możliwy ból.}

Jeżeli ból utrzymuje się przez 12 lub więcej godzin dziennie, potrzebne długotrwałe opiaty(leki na bazie opium). Leki te zawierają fentanyl, oksykodon, metadon, wolno-uwalniająca się morfina.

Przy bólu przewlekłym, długotrwałe środki przeciwbólowe mają wiele zalet nad krótkotrwałymi: środek krótkotrwały w prawdzie uśmierza ból szybciej, lecz działa jedynie od 3 do 4 godzin. Lekarstwa długotrwałe mogą być podawane w formie tabletek co 8-12 godzin. Niektóre kapsułki mogą być przyjmowane jeden raz dziennie. Długo-działający środek może przynieść ulgę nawet na 72 godziny.

Ból Przebijający

Nawet jeżeli ból jest kontrolowany przez większość czasu, to ból przebijający potrafi gwałtownie rozgorzeć. Przypadki bólu przebijającego pojawiają się zwykle w ciągu 1 do 3 minut, trwają przez krótki okres czasu (być może 30 minut) i mogą wystąpić kilka razy dziennie.

Są różne typy bólu przebijającego:

Ból incydentalny (przygodny): Spowodowany aktywnością. Na przykład osoba z problemami w biodrach może czuć się komfortowo gdy siedzi, a ból uderza w momencie, gdy podnosi się z krzesła.

Ból spontaniczny: Powstaje bez żadnego widocznego powodu. Ten rodzaj bólu pojawia się niezwykle gwałtownie, nawet gdy chory nic nie robi.

Defekt końca dawki: Pojawia się, gdy przestaje działać długo-działające lekarstwo. Na przykład jeśli przyjmiesz lekarstwo działające 12 godzin o 8⁰⁰ i zauważasz, że ból pojawia się codziennie po południu około 16⁰⁰, być może jest to defekt końca dawki: lekarstwo działa 8 godzin, zamiast 12. Twój lekarz może wtedy zalecić zmianę dawkowania, w celu uniknięcia tego problemu.

Lekarze przepisują różnego rodzaju krótko-działające opiaty przy bólu przebijającym, wliczając w to morfinę, hydromorfon (Dilaudid), osykodon, czy hydrokodon. Opioidom tym potrzeba 45 minut, aby zaczęły działanie. Cytrynian fentanylu, inny silny opioid, jest dostępny w postaci łagodnych lizaków (pastylek) o smaku jagodowym (Actiq), które zaczynają działać 15 minut po umieszczeniu między dziąsłami i policzkiem i po poruszaniu nim delikatnie wzdłuż wewnętrznej strony policzka. Lizak rozpuszczając się stopniowo w ustach uwalnia cytrynian fentanylu, który szybko wchłania się do krwioobiegu. Jeśli pojawią się związane z opioidami efekty uboczne, można sobie z nimi poradzić lub zminimalizować po prostu usuwając lizaka z ust. Produkt działa najlepiej, gdy kwaskowe napoje, takie jak cola, czy sok pomarańczowy, są unikane przed jego użyciem. Wypicie wody przed zażyciem Aciq wspomaga wydzielanie się śliny, co pomaga go rozpuszczać. Aciq jest jedynym lekiem zatwierdzonym przez U.S. Food and Drug Administration (Amerykańską Radę ds. Żywności i Leków) specjalnie do Pomocy przy bólu przebijającym przy raku. (Aciq jest lekiem dostępnym wyłącznie w Stanach Zjednoczonych.)

Możesz stosować lekarstwa pomagające przy bólu przebijającym jako środek prewencyjny przed wykonaniem czynności, która sprawia Ci ból. Możesz również sięgać po te lekarstwa, gdy ból pojawia się pomiędzy regularnie rozplanowanymi dawkami leków długo-działających. I z pewnością używa się tych opioidów przed lub po bolesnej procedurze.

Lekarze mają strategię nawet dla niekontrolowanego bólu: lek przeciwbólowy może być podawany bezpośrednio do żyły (dożylnie) albo pod skórę poprzez użycie przenośnej pompki ze znieczuleniem kontrolowanej przez pacjenta (Pompka PCA - patient-controlled analgesia pump). Pompka PCA działa wydzielając bez przerwy częste małe dawki środka przeciwbólowego do organizmu w ciągu dnia i nocy. Jeśli potrzebna jest większa ilość środka z powodu rozgorzenia bólu, proste naciśnięcie guzika tymczasowo zwiększy dawkę podawanego leku, przez co przyniesie natychmiastową ulgę.

Jeśli dostarczanie lekarstwa do krwioobiegu poprzez żyły lub podskórnie nie jest wystarczające do uśmierzenia dotkliwości twojego bólu, twój lekarz może zarekomendować dordzeniowe dostarczenie leku - zastrzykiem, bezpośrednio do kręgosłupa, lub stale, za pomocą małej pompki lub cewnika (rurki) włożonej w kręgosłup. Zależnie od tego, jaki rodzaj dordzeniowego dostarczenia leku jest według lekarza najlepszy dla Ciebie, możesz mieć pompkę umieszczoną wewnątrz twojego ciała (patrz ilustracja), lub tubing może być podpięty do zewnętrznej pompki PCA.

Radzenie Sobie z Efektami Ubocznymi

Zaparcia To prawdopodobnie najbardziej powszechny symptom, i zarazem jeden z najbardziej stresujących. Lekarze często definiują zaparcia jako mniej niż trzy ruchy jelita tygodniowo (chociaż cztery lub pięć może być obniżoną liczbą w przypadku niektórych ludzi). Wielu przyjmujących przeciwbólowe opiaty chorych na raka doświadcza brzuszny lub odbytniczy dyskomfort, zaparcie i ciężki stolec. Uskarżają się często oni na brzuch bądź plecy, a także na inne kłopoty związane z systemem trawiennym takie jak nudności, czy wymioty. Niektórzy chorzy tracą apetyt,

Co dziwne, nawet w przypadkach ostrych zaparć, płyn może przeciekać koło zatoru, co niektórzy chorzy biorą omyłkowo za biegunkę. Mogą przyjmować takie lekarstwa przeciw biegunce, jak loperamid (Laremid), co jeszcze pogarsza problem. Przy przedłużających się zaparciach mogą się pojawić inne symptomy takie jak rozstrój, czy zastój moczu.

Więc jest bardzo ważne, aby stosować stymulujące środki przeczyszczające, gdy używa się opioidów. (Rozmiękczacze stolca, chociaż pomocne, są niewystarczające.) W aptekach dostępna jest cała różnorodność środków przeczyszczających na bazie senny, bądź mleka z tlenkiem magnezu, sprzedawanych bez recepty. Podczas używania ”wyrabiaczy masy” takich jak Metamucil, bardzo ważne jest spożywanie dużych ilości płynów. W przeciwnym razie zaparcia mogą się wzmóc. Środek na zaparcia wydawany na receptę o nazwie Miralax może pomóc bez konieczności spożywania dużych ilości płynów. Porozmawiaj ze swoim lekarzem, pielęgniarką, lub farmaceutą. Powiadom ich jeżeli masz problem z zaparciami.

Senność Nadmierna senność może być przypisana wielu przyczynom. Jeśli pojawia się przy zażywaniu nowego opiatu, to za zwyczaj znika podczas pierwszego tygodnia. Lekarstwa takie jak środki przeciwlękowe, bądź przeciwhistaminowe również mogą powodować senność. Ale inne, bardziej poważne przyczyny, takie jak zły stan organu, czy infekcja, mogą być temu winne. Oczywistym jest, że w wypadku gdy senność nie ustępuje, powinieneś skontaktować się z lekarzem. On, lub ona może zalecić korzystanie z innych opioidów, ponieważ nie wszystkie z nich mają te same efekty uboczne.

Przyjmowanie leków dopełniających (omówionych na poprzednich stronach) może umożliwić chorym redukcję ilości przyjmowanych opiatów i w ten sposób zredukować senność. Twój lekarz może również zasugerować przyjmowanie stymulantów, takich jak donepezil (Aricept), czy metylfenidat (Ritalin) albo wspomagające rozbudzanie środki, takie jak modafinil (Porvigil), aby pomóc Ci w pokonaniu snu za dnia i nie zakłócając go w nocy. Jeśli te działania nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, często pomocna okazuje się zmiana leku, lub sposobu jego przyjmowania (taka jak podskórna, albo przerzucenie się na drogę dordzeniową, czy podawanie do kręgosłupa).

Mdłości Gdy chorzy zaczynają przyjmować opiaty, mogą przez krótki okres odczuwać mdłości. Środki przeciw mdłościom, takie jak Prochlorperazyna (Compazine), skopolamina (znana jako hioscyna; Transderm Scop), czy metoclopramid (Reglan) mogą być pomocne. Ważnym jest, aby pamiętać, że mdłości mogą również być efektem ubocznym zaparcia, i że chorzy muszą utrzymywać regularne ruchy jelit. Jeśli mdłości się przedłużają, porozmawiaj z lekarzem o zmianie opioidów.

Swędzenie Ten opiatowy efekt uboczny bardzo często pojawia się w na owłosionych miejscach, na głowie i na szyi. Nie jest to alergia, ani żadna wysypka i zwykle ciągnie się przez kilka dni. Ale jeżeli swędzenie trwa dłużej niż kilka dni, konieczna być może zmiana opiatów.

Bądź Dla Siebie Dobry

Korzystanie z ciepła, lodu, masażu, rozrywki, biologicznego sprzężenia zwrotnego, relaksacji, medytacji, wyobraźni, a także delikatnych ćwiczeń stanowią drogi do poprawy twojego samopoczucia. Nawiąż bliską współpracę z twoją grupą opiekunów, aby poprawić zarządzanie bólem w celu zminimalizowania, lub zapobiegania efektom ubocznym, i w celu poprawy jakości życia. Zjednuj wsparcie swoich ukochanych bliskich. Nie bój się przemawiać! Nie musisz cierpieć z powodu bólu.

Często Zadawane Pytania

P Jaka jest najlepsza metoda nadawania stopnia bólu przez chorego lub chorą?

O Zależnie od osoby, jego lub jej pochodzenia kulturowego, wieku i innych czynników, niektóre techniki sprawdzają się lepiej niż inne. Wcześniej omawialiśmy skalę od 0 do 10, gdzie 0 odpowiada brakowi bólu, a 10 bólowi najgorszemu z możliwych. Inna skala, która się sprawdza, zwłaszcza w przypadku młodszych pacjentów, lub tych trapionych przez problemy językowe, składa się z serii rysowanych ekspresywnych twarzy ze zróżnicowanym stopniem samopoczucia (patrz obrazek poniżej). Czasami używana jest skala w formie termometru. Najlepiej jest, gdy w użytku jest jeden z tych zestandaryzowanych mierników, lecz niektórzy chorzy oceniają ból według skali ich własnego pomysłu: poprzez nuty na pianinie, lub nawet przez różne rodzaje tkanin. Najważniejszą rzeczą jest znalezienie drogi, która odda nasze odczucia jak najdokładniej, nieważne czy przez słowa, czy przez obrazki. Im lepiej umiesz sprecyzować ból, jego lokację i jego charakter, tym lepiej twój lekarz będzie w stanie Ci pomóc.

P Swoje leczenie konsultuję z kilkoma lekarzami. Który z nich powinien przypisać mi lekarstwo przeciw bólowe?

O Twój onkolog wie, jaką terapię przeciw nowotworowi przechodzisz i które leki przeciwbólowe będą najlepsze w twoim szczególnym przypadku. Będzie się on, lub ona, stosować do zawodowych wytycznych walki z bólem.

P Jakie są zalety utrzymywania ”grupy zarządzającej bólem”?

O Wiele szpitali i grup praktykuje zatrudnianie wielodyscyplinarnych grup „dostarczycieli” opieki zdrowotnej, które używają drużynowego podejścia do zarządzania bólem chorego. W skład tych drużyn wchodzą specjaliści od bólu, fizjoterapeuci, wyspecjalizowane pielęgniarki, psychologowie lub psychiatrzy, oraz ludzie, którzy specjalizują się w ”kompleksowej opiece” - w technikach takich jak medytacja, hipnoza, czy masaż. Pozwala to lekarzom skoncentrować się na leczeniu raka podczas gdy grupa zarządza bólem i podobnymi symptomami.

P Czy masaże są bezpieczne dla osób z rakiem?

O Generalnie rzecz biorąc, tak. Masaż może pomóc przy wrażliwości mięśni, która jest rezultatem zbyt długiego czasu spędzonego w łóżku. Może on zrelaksować chorego zredukować napięcie przewlekłego bólu. Ludzki dotyk jest przeszywający, i wszyscy go potrzebujemy. Jednakże zbyt żywiołowy masaż nie jest zalecany. Masażysta musi być ostrożny i musi unikać czułych miejsc pooperacyjnych, miejsc z guzami, a także wszystkich innych wrażliwych punktów na ciele chorego. W niektórych przypadkach masaż może sprawę pogorszyć, więc dobrze jest najpierw ten pomysł przedyskutować ze swoim lekarzem lub z grupą zarządzającą bólem.

P Zacząłem doświadczać ból na długo po tym jak skończyłem chemioterapię. Czy to normalne?

O Nie jest niczym nadzwyczajnym obwodową nerwopatię - drętwienie lub mrowienie na nogach, ramionach, rękach lub stopach - nawet długo po terapii. Ale tylko lekarz potrafi określić czy jest to ukryte uszkodzenie nerwów, czy też ból spowodowany innym problemem. Rozważ poproszenie o badania neurologiczne.

P Mam ostre bóle z rana, po obudzeniu. Czy mogę w tym samym czsie przyjmować moje długo-działające leki i krótko-działające środki przeciw bólowi przebijającemu w tym samym czasie?

O Tak, każde z tych lekarstw ma inną funkcję w uśmierzaniu bólu. Długo-działające lekarstwa zaczynają działać po wielu godzinach, ale przynoszą utrzymującą się ulgę. Krótko-działające lekarstwa działają dużo szybciej, ale zostają wyeliminowane z twojego organizmu w ciągu 3-4 godzin.

P Muszę przyjmować moje krótko-działające lekarstwo przeciwbólowe więcej niż 4 razy dziennie. Czy to w porządku?

O Możesz potrzebować dopełnień przy krótko- lud długo-działających lekach, bądź przy obu. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym jak się czujesz podczas dnia, i jak lekarstwa przeciw bólowi przebijającemu zmniejszają twój ból.

P Wydaje się, że moje krótko-działające lekarstwo nie działa. Co powinienem robić?

O Oceniaj intensywność swojego bólu przed zażyciem lekarstwa, i godzinę po. Jeśli nie zachodzi żadna zmiana, lub zachodząca zmiana jest niewielka, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Może on, lub ona, zalecić zmianę dawki twojego obecnego lekarstwa, bądź przypisać Ci inne.

P Czy istnieje jakieś ryzyko przyjmowania środków przeciwbólowych przez długi okres czasu?

O Efekty uboczne, takie jak mdłości, czy zaparcia, mogą być uważane za ”drobniejsze” ryzyko - można sobie z nimi poradzić, i nie zagrażają one życiu. Ale istnieją potencjalnie większe zagrożenia: niektórzy chorzy mogą sami zdecydować się na łączenie lekarstw dostępnych bez recepty, z przypisanymi środkami, i to może stworzyć problem. Na przykład: jeśli regularnie przyjmujesz więcej niż 8 tabletek paracetamolu dziennie, może to spowodować uszkodzenie wątroby. Jeśli będziesz przyjmować opiat, taki jak morfina, czy oksykodon, i równolegle przyjmujesz środek na bazie aspiryny, paracetamolu, ibuprofenu, czy naproxenu w celu uśmierzenia bólu głowy, bądź innego bólu ciała, to możesz zwiększyć ryzyko uszkodzenia organów. Aby zachować bezpieczeństwo, rozmawiaj ze swoim lekarzem lub farmaceutą o łączeniu leków.

Słowniczek

Ból dotkliwy Ból, który jest doświadczany natychmiast, gdy ciało zostaje uszkodzone. Gdy tylko następuje leczenie, ból dotkliwy zaczyna znikać.

Lekarstwa dopełniające ”Leki Pomocnicze”, które nie tylko przynoszą ulgę w bólu, ale potrafią wspomagać inne walczące z bólem lekarstwa.

Ból przebijający Ogniska bólu pojawiające się nagle i ”przebijające” przez leki przeciw bólowi chronicznemu. Te epizody bólu można kontrolować krótko-działającymi środkami przeciwbólowymi

Ból przewlekły Ból przewlekły trwa pomimo zdrowienia uszkodzenia ciała. Ból jest uznawany za przewlekły, jeżeli jest obecny każdego, bądź prawie każdego dnia, dłużej niż przez trzy miesiące.

Defekt końca dawki Typ bólu przebijającego, pojawiający się, kiedy słabnie długo-działające lekarstwo.

Ból incydentalny (przygodny) Typ bólu przebijającego, powodowanego aktywnością. Na przykład osoba z problemami w biodrach może czuć się komfortowo gdy siedzi, a ból uderza w momencie, gdy podnosi się z krzesła.

Długo-działające opiaty (opioidy) Leki używane do uśmierzania bólu, który trwa 12 godzin lub więcej dziennie.

Znieczulenie kontrolowane przez pacjenta (pompka PCA) Dostarczanie środków przeciwbólowych bezpośrednio do kręgosłupa, pod skórę brzucha, lub przez dożylną rurkę. Pompka PCA działa bez przerwy; jeśli wystąpi potrzeba na większą ilość lekarstwa, chory po prostu naciska przycisk, czym uwalnia dodatkowy zastrzyk leku.

Krótko-działające opiaty (opioidy) Leki zażywane, gdy pojawia się nagły wybuch bólu lub ból przebijający.

Ból spontaniczny Typ bólu przebijającego powstający bez żadnego widocznego powodu. Potrafi pojawić się niezwykle gwałtownie, nawet gdy chory nic nie robi.

Źródło: www.cancercare.org

---