Logi- urządzenia służące do pomiaru prędkości statku, pomiar polegał na zmierzeniu w sekundach czasu potrzebnego dla przemieszczenia się odcinka o znanej długości zaznaczonego na burcie statku
Log Walkera- licznik obrotów wskazuje zasadniczo przebytą drogę w milach morskich . Porównując jego wskazania o kolejnych godzinach możemy znaleźć prędkość statku w węzłach.
Oś ziemi- średnica ziemi wokół której odbywa się jej ruch obwodowy
Bieguny - końce osi obrotu Ziemi a jej powierzchni wyznaczające punkty zwane biegunami ziemskimi - północny BN i południowy Bs
Równik - dzieli ziemię na dwie półkule pn i pd
Szerokość geograficzna- jest to długość łuku południka wyrażona w mierze kątowej liczona od równika do równoleżnika danego punktu
Długość geograficzna- długość łuku równika ( lub dowolnego równoleżnika) wyrażona w mierze kątowej liczona od południka zerowego do południka danego punktu.
Różnica szerokości- jest to długość łuku dowolnego południka wyrażona w mierze kątowej zawartego między równoleżnikiem punktu początkowego a równoleżnikiem punktu końcowego
Różnica długości - długość krótszego łuku równika( lub dowolnego równoleżnika wyrażona w mierze kątowej zawartego między punktem wyjścia i punktem końcowego drogi
Mila morska- w nawigacji jako jednostkę odległości na powierzchni kuli ziemskiej przyjęto milę morską , zarówno Mm jak i kabel (kbl= 0,1Mm) oraz węzeł (1w=1Mm/1h)są jednostkami dopuszczonymi do stosowania w żegludze. W obowiązującym układzie SI nie mają jednak swoich symboli- stad stosuje się symbole zwyczajowe
Mila morska jest to odległość równa długości łuku południka ziemskiego odpowiadającego różnicy szerokości geograficznej ∆ϕ= 1\. Do obliczania jej długości można przyjąć ziemię jako kulę. Ponieważ długość równika wyrażona kątem wynosi 3600 x 60\ = 21 600\ (minut łukowych) jedna mila morska jest więc równa 1/21600 części średniego obwodu ziemi.
1Mm= 1852,2m
Mila lądowa- wynosi 1609,3m
Kabel- jest równy jednej dziesiątej mili morskiej i wynosi 185,2
Węzeł- jest jednostką prędkości przy której okręt w ciągu jednej godziny przebywa drogę równą jednej mili morskiej
1w = 1Mm / 1godzina
Kompas magnetyczny - jest przyrządem wskazującym kierunek w oparciu o działanie pola magnetycznego ziemi. Działa ona na zasadzie ustawienia się układu magnesów poziomych umieszczonych pod różą kompasową , zgodnie z kierunkiem przebiegu sił pola magnetycznego ziemi. W wyniku działania tych pól układ magnesów rózy kompasowej nie wskazuje kierunku południka rzeczywistego ( geograficznego) ale kierunek południka kompasowego .wskazania kompasu magnet. Róznią się zatem w stosunku do kierunku rzeczywistego o poprawkę kompasu - dewiację - wywołaną przez pole magnetyczne okretu oraz o poprawkę wywołaną przez pole magnet. Ziemi(deklinację).
Żyrokompas- jest urządzeniem wskazującym kierunek w oparciu o zachowanie stałego kierunku w przestrzeni przez oś wirującego zyroskopu. Oś główna zespołu żyroskopów wskazuje kierunek południka. Żyrokompas ma swoja poprawkę ∆Ż.
KŻ- kąt zawarty pomiędzy północną częścią lini N - S żyrokompasu a płaszczyzną symetrii okrętu
NŻ- kat zawarty pomiędzy pn. częścią linii N-S żyrokompasu a linią namiaru( łączącą obserwatora z namierzanym znakiem )
Izodynama- linia łącząca punkty o jednakowej wartości natężenia pola magnetycznego
Izogona- linia łącząca punkty o jednakowej deklinacji
Agona- linia łącząca punkty o zerowej deklinacji
Izoklina- linia łącząca punkty o jednakowej inklinacji
Aklina- równik magnetyczny
Deklinacja magnetyczna- osiąga największe wartości w rejonie biegunów, gdy igła magnetyczna znajduje się między biegunem geograficznym a magnetycznym, deklinację magnet. Liczy się od pn części południka rzeczywistego (Nrz) na wschód i na zachód od wartości 00 - 1800
KM- jest to kąt zawarty pomiędzy pn częścią lini N-S magnetycznej a dziobową częścią linii symetrii okrętu- jest wyrażany w systemie okrężnym podziału horyzontu obserwatora
NM- jest to kąt zawart pomiędzy pn częścią lini N-S magnetycznej a linią namiaru- jest wyrażany w systemie okrężnym podziału horyzontu obserwatora
Dewiacja kompasu- magnetycznego jest to kat zawarty pomiędzy północną częścią południka magnetycznego i północną częścią południka kompasowego jest (+) gdy południk kompasowy jest odchylony na wschód od południka magnetycznego i (-) gdy na zachód. Dewiacja nie powinna wynosić więcej niż 100
KK- jest to kat na płaszczyźnie horyzontu obserwatora , zawarty pomiędzy północną częścią południka kompasowego a dziobową częścią linii symetrii okrętu.; liczony w systemie okrężnym podziału horyzontu obserwatora
NK- jest to kąt zawarty między pn częścią południka kompasowego a linią namiaru , jest on wyrażany również w systemie okrężnym
SPOSOBY OKREŚLANIA DEWIACJI
W związku z istnieniem dewiacji magnetycznej kompasu magnetycznego przeprowadza się na okręcie następujące zabiegi:
-kompensację dewiacji kompasu:
-określanie dewiacji kompasu:
- kontrolę dewiacji kompasu.
KOMPENSACJA: dewiacja polega na wyeliminowaniu oddziaływania na rózę kompasu sił pola magnetycznego okretu przez wprowadzenie sił pola magnetycznego o działaniu przeciwnym. Stosuje się do niej korektory z żelaza miękkiego oraz magnesy kompensacyjne umieszczone w szafce kompasu lub na niej
dla okrętów nowo wybudowanych:
po zakończeniu remontu:
po przeprowadzonej demagnetyzacji:
przy zmianie rodzaju ładunku, szczególnie ładunku róznych postaci stali, blach i tp.
Po kolizji:
Po uderzeniu o przeszkodę:
Po silnych wstrząsach kadłuba, np. strzelaniu z dużych kalibrów artylerii okrętowej
Każdorazowo po stwierdzeniu wystąpienia dużej wartości dewiacji kompasu
Kontrola dewiacji- polega na systematycznym sprawdzaniu aktualnej wartości dewiacji na danym kursie, w określonym miejscu i czasie
IALA- morski system oznakowania
Cel: system odnosi się do wszystkich stałych i pływających znaków ( innych niż latarnie morskie, światła sektorowe nabiezniki świetlne, stawy latarniowce i duże pławy nawigacyjne),służących do wskazania
bocznych granic torów wodnych
naturalnych niebezpieczeństw i innych przeszkód jak np. wraki
innych rejonów lub objektów ważnych dla marynarzy
nowych niebezpieczeństw
rodzaje znaków
znaki boczne ( wskazują one prawą i lewą stronę toru wodnego)
znaki kardynalne - stosuje się dla wskazania w jakim kierunku kompasowym od zanku znajuduje się żeglowna woda
znaki odosobnionych niebezpieczeństw- wskazują że wokół odosobniobnego niebezpieczeństwa o ograniczonej wielkośi znajduje się żeglowna woda
znaki bezpiecznej wody- wskazują że dookoła tej pozycji woda jest żeglowna np. znaki osi toru wodnego
znaki specjalne - stosuje się nie jako pomoc nawigacyjna lecz dla wskazania rejonu lub objektu o których informuja odpowiednie dokumenty i publikacje nautyczne
Cechy charakterystyczne znaków- w nocy ( barwa i rytm światła), w dzień ( kolor, kształt, znak szczytowy)
Opis znaków bocznych w regionie A
Znaki lewej strony
Kolor: czerwony
Kształt: (pław) walcowy , kolumnowy, lub drązkowy
Znak szczytowy( jeżeli jest): pojedynczy czerwony walec
Światło ( jeżli jest):
Barwa: czerowna Rytm: dowolny (inny niż w głównych torach)
Znaki prawej strony
Kol. - zielony
Ksz. - (pław): stożkowy, kolumnowy lub drążkowy
Znak szcz. -(jeżeli jest) - pojedynczy zielony stożek wierzchołkiem do góry
Światło ( jeżeli jest) - barwa (zielona) rytm dowolny ( inny niż głównych torach)
Główny tor w prawo
Kolor: czerwony z jednym szerokim zielonym poziomym pasem
Kształt: (pław): walcowy kolumnowy lub drązkowy
Znak szczytowy(jeżeli jest): pojedynczy czerwony walec
Światło(jeżeli jest): barwa (czerwona) rytm(błyskowa złożone)
Główny tor w lewo
Kolor: zielony z jednym szerokim czerwonym poziomym pasem
Kształt (pław) stożkowy kolumnowy lub drążkowy
Znak szczytowy (jeżeli jest): pojedynczy zielony stożek wierzchołkiem do góry
Światło(jeżeli jest): barwa zielona rytm(błyskowe złożone)