Metoda Felicji Affolter
Metodę nauczania osób wymagających podejścia specjalnego, jaką przedstawia Felicie Affolter, określić można by jako psychopedagogika rozumnego działania dłoni.
Może być wykorzystywana nie tylko w praktyce rehabilitacji, ale także w wychowaniu zdrowego młodego człowieka. Według metody Felicie Affolter doświadczanie świata drogą poznawania i przekształcania rzeczy ręką pod kontrolą wzroku to podstawa rozwoju inteligencji i ustanowienia poczucia rzeczywistości. Metoda ta zmienia tylko hierarchię ważności celów nauczania. Skupia się przede wszystkim na rozwiązywaniu przez dziecko problemów dnia codziennego. Wyzwalanie celowego i skutecznego działania dłoni i poznawanie własnego działania to skuteczna metoda dla dzieci z zaburzeniami postrzegania, niedowładami pochodzenia mózgowego. Metoda Felicie Affolter stosuje się w wielu szkołach specjalnych w Szwajcarii i Niemczech.
Rozwiązywanie problemów dnia codziennego w ujęciu Affolter wykracza poza samo usprawnianie dłoni. Za skutecznie działającą dłonią podąża zazwyczaj wzrok. Jest to poznanie wielozmysłowe, które można nazwać zalążkiem abstrahowania, co jest główną barierą w schorzeniach wychodzących z mózgu.
Prowadzenie terapii nie jest wbrew pozorom łatwe. Terapeuta musi na podstawie wiedzy teoretycznej i doświadczenia umieć pokierować indywidualnie swoim postępowaniem: trafnie ocenić czy terapia poprzez kierowanie dłońmi jest dla danego pacjenta w ogóle wskazana ( np. sygnalizowano, że niewidomi reagują na dotyk ich dłoni niekorzystnym napięciem), jakie tworzywa dobrać stosowanie do upodobań i możliwości pacjenta, kiedy pacjent dojrzał do samodzielnego programowania czynności, kiedy trzeba zrobić przerwę na wypoczynek, jak rozpoznać bezsłownie oznaki przyzwolenia na kierowanie dłonią bądź oporu przeciw temu.
W Niemczech od osób stosujących tę metodę wymagany jest roczny staż.
Po okresie niemowlęcym nadchodzi czas sprawdzania, smakowania, dotykania, postrzegania siebie i otoczenia.
Pedagodzy doszli do wniosków, że odbywa się to poprzez poszczególne metody.
Jedną z nich jest badanie dotykiem z jednoczesną obserwacją danego przedmiotu. Początkowo dzieje się to za pośrednictwem płaszczyzn. Tak jak na tych zajęciach. Dziecko początkowo bada grunt, ocenia płaszczyzny, w szczególny sposób koordynuje ciało. Uczy się pojęcia ograniczenia i oporu. Z biegiem lat jak wiadomo czynności stają się bardziej skomplikowane.
Tę samą metodę doskonalą rehabilitanci z dziećmi chorymi na zaburzenia postrzegania. Występują tu iluzje, polegające na zniekształcaniu spostrzegania przedmiotów lub osób pod wpływem silnej emocji, złych warunków obserwacji, nieodpowiedniego bodźca czuciowego itp. Drugim objawem są omamy. Polegają one na powstaniu doznań o charakterze spostrzeżeń zmysłowych, które nie są spowodowane jakimkolwiek przedmiotem istniejącym w polu percepcji człowieka. Każdy człowiek może sobie wyobrazić omamy, analizując własne marzenia senne, z tym wyjątkiem, że u tych osób występują omamy wzrokowe, węchowe, słuchowe, dotykowe, czucia wewnętrznego. Te ostatnie mogą dawać uczucie bólu. Do dnia dzisiejszego jest nieznany dokładny mechanizm tej choroby.
Praca metodą Felicji Affolter jest trudna, często trwająca latami. Ważne jest życzliwe podejście terapeuty, spokój, opanowanie. Pacjenci różnie reagujący na ból, inaczej odbierający otoczenie potrzebują bardzo indywidualny charakter terapii.
Ćwiczenia w czynnościach codziennych
Przypadek I. Warunkiem jest poruszanie dłońmi zgodnie z określonymi płaszczyznami, powoli i delikatnie. Pacjent nie wykonuje biernego ćwiczenia Sam stara się złapać dany przedmiot. Terapeuta jest tylko tym, który naprowadza, kierunkuje i w razie potrzeby uspokaja pacjenta. Ciężko jest początkowo przewidzieć każda złą reakcję na określony bodziec, lecz to jest kierunek ćwiczeń. Znoszenie wrażliwości na źle postrzegane bodźce.
Relacja terapeuta - pacjent musi być pewna i bezpieczna w przypadku złego prowadzenia może dojść do tak zwanego urazu na dany bodziec. Uraz może być chwilowy zaś w większym natężeniu może dojść do urazu trwałego.
Metoda jest powolna, lecz efektywna. U tych dzieci przy około 20 powtórzeniu czynności zostaje ona zostaje ona i jej sposób wykonania zarejestrowany.
Metoda popularna za granicą czeka na swoją szansę w polskich placówkach pedagogicznych dla dzieci wymagających specjalnego podejścia i terapii.
1