Bo proszę:
A m i k o j
Du kamaradoj, vilaĝanoj, vojaĝis de unu vilaĝo al alia. La vetero estis bela. La suno brilis gaje. En la kamparo paŝtis sin ŝafaro. La ŝafisto ludis per sia ŝalmo melodian popolan kanton.
Jen la kamaradoj venis, en densan kaj malluman arbaron. En la arbaro estis malvarme kaj mallume. La foliaro de la arboj susuris mistere. Unu el la kamaradoj, Joviĉo, ekvidis grandan brunan urson, ektimis, sed nenion diris al sia kamarado kaj rapide grimpis sur arbon. La alia, Stefano, ankaŭ ekvidis la urson, sed jam estis malfrue. Li ĵetis sin sur la teron kaj kuŝis kiel morta. La urso alvenis, ekflaris, flaris kaj foriris. Kiam li jam estis malproksime, Jovĉo saltis de la arbo sur la teron. Stefano ekstarsis kaj ili denove ekvojaĝis. Jovĉo demandis Stefanon:
- Kion diris al vi la urso?
- La urso diris al mi, ke mi neniam devas vojaĝi kun homo, kiu forlasas sian kamaradon en danĝero.
Prawda, że zabawne? A teraz nowe słówka do tych wariacji na temat Leszka i Mieszka, mickiewiczowskich kumów z oszmiańskiego powiatu:
arbaro - las
brili - błyszczeć, lśnić
danĝero - niebezpieczeństwo
denove - od nowa
densa - gęsty
ekflari - powąchać
ekstari - powstać
ektimi - zlęknąć się
flari - wąchać
foliaro - listowie
forlasi - opuścić
gaje - wesoło
grimpi - wspinać się
kamarado - towarzysz, kompan
kamparo - pola
malfrue - późno
morta - martwy
melodio - melodia
mistere - tajemniczo
paŝti sin - paść się
popola - ludowy
proksime - blisko
ŝafaro - stado owiec
ŝafisto - owczarz
ŝalmo - szałamaja, flet pasterski
susuri - szumieć, szeleścić
salti - skakać
urso - niedźwiedź
vojaĝi - podróżować
Nowa porcja gramatyki:
Przyrostek "ar" - oznacza zbiór, zespół, zgromadzenie. Np.:
ŝipo - statek
loĝanto - mieszkaniec
vorto - słowo
aro - zbiór, gromada
ŝiparo - flota
loĝantaro - ludność
vortaro - słownik
Przedrostek "ek" - oznacza rozpoczęcie lub krótkotrwałość czynności. Np.:
stari - stać
dormi - spać
vidi - widzieć
ekstari - powstać, stanąć
ekdormi - zasnąć, usnąć
ekvidi - zobaczyć
Końcówki gramatycznej "n" uzywa się, jak już wiemy, z lekcji 7-mej dla oznaczenia czwartego przypadku (biernika). Poza tym końcówki "n" używamy do oznaczenia kierunku, lub celu. Np: Mi iras teatron - idę do teatru. Mi metas la libron sur la tablon - kładę książkę na stół.
antaŭe - na przedzie
hejme - w domu
antaŭen - naprzód
hejmen - do domu