Wybrane etery allilowe i acetale O-allilowe:

synteza, katalityczne transformacje

Promotor: prof dr ...

Opiekun: mgr ...

1. Wstęp

Niniejsza praca magisterska jest poświęcona związkom O-allilowym - wybranym eterom allilowym i wybranym acetalom O-allilowym. Związki te otrzymano w ramach tej pracy a następnie poddano katalitycznej izomeryzacji (do układów winylowych) lub katalitycznej transformacji do acetali (dotyczy to eterów allilowych) lub ortoestrów (otrzymano je z acetali O-allilowych). Produkty izomeryzacji tj. etery winylowe będą wykorzystywane w reakcjach cykloaddycji dipolarnej lub Aldera-Dielsa - w ramach innych prac badawczych. Z kolei acetale i ortoestry będą sytezowane z myślą o wykorzystaniu ich jako środków zapachowych lub powierzchniowo-czynnych. Moja praca stanowi fragment projektu badawczego ...., którego kierownikiem jest mój Promotor.

2. Część literaturowa pracy

2.1. Wybrane metody otrzymywania eterów allilowych i acetali O-allilowych

2.2. Izomeryzacja eterów allilowych i acetali O-allilowych

2.2. Addycja alkoholi i fenoli do eterów allilowych i acetali O-allilowych

2.3. Zastosowania związków O-winylowych, acetali i ortoestrów

Panda et al. [12 nowa, tet lett 1999, 40, ] wykorzystali unsaturated acetals do syntezy cyclobutane fused γ-lactols (cyclic hemiacetals) via stereoselective [2 + 2] intramolecular photocycloaddition and then deprotection (of cyclization products) - scheme ...

a) hν, CuOTf, Et₂O; b) HOAc, H₂O

Scheme ... Synthesis of γ-Lactols from diene-acetals.

γ-Lactols fused to other rings are frequently encoutered in a wide range of natural products.

Acetalowa forma antynowotworowego leku ECyd (scheme ....) okazała się efektywniejsza niż forma hydroksylowa. Lek ten posiada w swojej cząsteczce trzy grupy OH i jest toksyczny również dla zdrowych komórek. Niezwykle istotne jest więc jego selektywne wprowadzenie do komórek nowotworowych. W tym celu jedną z grup hydroksylowych (grupa 5') ECyd-u przekształcono w acetal niesymetryczny o odpowiedniej strukturze - scheme ..... Taka zabezpieczona forma leku, ulega hydrolizie dopiero In vivo, czyniąc działanie leku bardziej selektywnym i mniej toksycznym. ponieważ pH środowiska komórek nowotworowych jest często niższe (6.5) niż komórek zdrowych (7.4). W takim lekko kwaśnym środowisku komórki chorej zachodzi łatwo hydroliza grupy acetalowej i w konsekwencji uwalnianie leku w aktywnej formie jest efektywniejsze (niż w komórce zdrowej).

Przeprowadzone przez nich badania wykazały bowiem, że nitrowe pochodne acetalowe, w przeciwieństwie do aminowych, były odporne na hydrolizę w warunkach zbliżonych do warunków panujących w organizmie człowieka.

It was notised that substituted-1,3-dioxane derivatives may be useful for the inhibition of protein kinazse C. Inhibitory te mają zastosowanie w leczeniu stanów wywołanych lub powiązanych z inhibicją białka kinazy C, w szczególności guzów nowotworowych czy dysfunkcji sercowo-naczyniowej. W związku z tym szczególne znaczenie ma stereochemia 1,3-podstawionych pochodnych dioksanowych.

Lit1 - E. L. Eliel, F. Claudia, J. Am. Chem. Soc. 1974, 96, 1939-1941

Zastosowania, aktywność biologiczna acetali i ortoestrów

The 4-butoxy-2-benzylidenetetrahydrofuran has been found to exibit apoptosis-inducing activity toward U937 human leukemia cell [Hosokawa T., Sazuka M., Minami K., Kawamura Y., Unpublished result.

4. ZASTOSOWANIA ACETALS AND ORTOESTER

Acetale nie będące pochodnymi cukrów to niezwykle ważna grupa związków, o czym świadczy ogromna ilość artykułów i patentów opisujących ich otrzymywanie i liczne praktyczne zastosowania. Jedynie w ostatnim dziesięcioleciu odnotowano około 500 samych tylko zgłoszeń patentowych, poświęconych otrzymywaniu i zastosowaniom symetrycznych i niesymetryczych acetali - pochodnych etanalu, cytralu i wielu innych związków karbonylowych. Ze względu na tak ogromną ilość materiału literaturowego, w niniejszym rozdziale przedstawiono wyłącznie wybrane, najnowsze i najciekawsze naszym zdaniem zastosowania tej grupy związków.