Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku geologa pracującego na budowie

Identyfikacja zagrożeń

Zagrożenie - czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia
1	2	3
Poślizgnięcie i upadek na tym samym poziomie.	Mokre, nierówne nawierzchnie na terenie prowadzonych wierceń.	Urazy: stłuczenia całego ciała, złamania i zwichnięcia (najczęściej kończyn), naciągnięcia mięśni.
Ostre, szorstkie powierzchnie i krawędzie.	Ostre, wystające, niezabezpieczone przedmioty na terenie pracy.	Skaleczenia, otarcia, zakłucia - najczęściej dłoni.
Prąd elektryczny.	Używanie urządzeń zasilanych energią elektryczną. Praca w terenie uzbrojonym w instalacje elektryczne.	Porażenia. Utrata przytomności. Zatrzymanie akcji serca, w skrajnych przypadkach śmierć. Wtórne urazy całego ciała - stłuczenia.
Wypadki drogowe (kolizje) na trasie dojazdu oraz na terenie placu budowy.	Poruszające się maszyny budowlane i samochody - inni użytkownicy ruchu drogowego.	Złamania kończyn, potłuczenia, urazy całego ciała, w skrajnych przypadkach nawet śmierć.
Potrącenie, uderzenie przez ruchome przedmioty, przygniecenie.	Manewrujące na terenie budowy maszyny budowlane; samochody ciężarowe.	Złamania kończyn, potłuczenia, urazy całego ciała, w skrajnych przypadkach nawet śmierć.
Odpryski materiału.	Wiercenie udarowe.	Urazy twarzy, zaprószenie oczu, ciężkie uszkodzenia gałki ocznej.
Pożar.	Materiały pędne i smary, zwłaszcza w trakcie tankowania zbiorników maszyn budowlanych paliwem.	Oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała/oparzenia II stopnia.
Wybuch.	Niewypały/praca w terenie uzbrojonym w instalacje gazowe.	Obrażenia wewnętrzne, w skrajnych przypadkach nawet śmierć.
Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo-szkieletowego).	Umieszczanie młota udarowego (25kg) na adaptorze - przewodzie wiertniczym; przenoszenie materiałów, narzędzi, praca w pozycji wymuszonej.	Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego.
Hałas.	Pracujące maszyny budowlane; młot udarowy (spalinowy) Atlas Copco Cobra MK1.	Częściowy ubytek słuchu, także pozasłuchowe skutki oddziaływania hałasu (np.: wzrost ciśnienia krwi, zmniejszenie częstości oddechów, niepłodność, przy silniejszych bodźcach akustycznych - ciśnienie akustyczne pow. 110 dB (A) zaburzenia zmysłów, np.: wzroku, równowagi i dotyku).
Zmienne warunki atmosferyczne.	Praca na otwartym powietrzu.	Przegrzanie, udar cieplny, wyziębienie.
Wibracja miejscowa.	Młot udarowy.	Zmęczenie (bóle). Zespół wibracyjny (zmiany chorobowe w układach krążenia krwi - naczyniowym, nerwowym, kostno-stawowym).
Zagrożenie biologiczne
Zagrożenie	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia
Grupa	Droga zakażenia
Ortomyxoviridae/wirusy grypy (typu A,B,C).	Ludzie.		Grypa (wysoka gorączka, bóle kostno-mięśniowe, bóle głowy, ból gardła, drapanie w gardle, suchy kaszel, katar i kichanie, podrażnienie oczu, znaczne osłabienie, dreszcze). Zapalenie płuc.
Gr. 2, szczepienia.	Powietrzno-kropelkowa (najczęściej kichanie).
Bakterie (beztlenowe laseczki przetrwalnikowe).	Gleba, kał, ścieki.		Zgorzel gazowa z rozpadem tkanek, zapalenie tkanki łącznej, posocznica. Działanie toksyczne przez toksyny białkowe.
Gr. 2.	Bezpośrednia (przyranne).
Clostridium tetani/laseczka tężca.	Przewód pokarmowy zwierząt (zwłaszcza koni), nawóz, gleba.		Tężec. Działanie toksyczne przez trzy rodzaje toksyn białkowych, zwłaszcza silną neurotoksyczną tetanospazminę.
Gr. 2.	Bezpośrednie (przyranne).
Zakażenie grzybicą Candida albicans.	Ludzie.		Kandydoza paznokci, skóry, alergia.
Gr. 2, brak szczepień A.	Bezpośrednia, wilgotne środowisko.

Karta oceny ryzyka zawodowego

Poniższa ocena ryzyka zawodowego dotyczy zagrożeń związanych z procesem pracy, z uwzględnieniem dających się przewidzieć awarii, ale z wyłączeniem zdarzeń losowych oraz przypadkowych i/lub chwilowych zakłóceń warunków środowiska pracy spowodowanych przez czynniki pochodzące spoza stanowiska pracy. Ryzyko zawodowe oszacowano w skali trójstopniowej, zgodnie z Polską Normą PN-N-18002:2000.

Do identyfikacji zagrożeń zastosowano metodę list kontrolnych, opracowanych z wykorzystaniem wykazów czynników szkodliwych i/lub niebezpiecznych, zawartych w odpowiednich przepisach i normach dotyczących bhp (w szczególności, zgodnie z Polską Normą PN-Z-08052:1980 Ochrona pracy. Niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy. Klasyfikacja).

Uwaga! Każdy pracownik jest obowiązany zapoznać się z oceną ryzyka zawodowego przeprowadzoną na jego stanowisku pracy i stosować się do niej w celu ograniczenia własnego narażenia, a w szczególności stosować środki ochrony wskazane w tej ocenie.

KARTA OCENY RYZYKA NA STANOWISKU PRACY									Data ..................		Numer Karty .........
Stanowisko pracy				Geolog				Liczba narażonych .......................	Sporządził zespół: ..................................................... .....................................................
Charakterystyka stanowiska pracy: W terenie: nadzór wykonywania odwiertów, pomoc w wykonywaniu płytkich wierceń lekkim sprzętem udarowym, pobieranie prób do analizy laboratoryjnej, rysowanie profili i przygotowanie danych niezbędnych do dalszych analiz. W laboratorium - badanie właściwości fizyko-chemicznych pobranych prób. W biurze: wprowadzanie danych z odwiertów, korzystanie z programów obliczeniowych, rysowanie profili odwiertów geologicznych, sporządzanie map i przekrojów geologicznych. Badając warstwy wodonośne - geolog: ustala głębokość lustra wody, przeprowadza próbne pompowania wody ze studni, mierzy wydajność studni. Geolog ma do dyspozycji odzież i obuwie robocze (letnie i zimowe) oraz środki ochrony indywidualnej: hełm ochronny, ochronniki słuchu, rękawice ochronne,								Dokumenty odniesienia: ustawa z 26.6.1974 r. - Kodeks pracy (t. jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.), ustawa z 24.8.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t. jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229, ze zm.), rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (t. jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. MZ z 3.10.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86), rozp. MZ z 22.4.2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U. Nr 81, poz. 716), rozp. MGiP z 5.8.2005 r. w sprawie bhp przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.U. Nr 157, poz. 1318), rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.),
Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia				Ciężkość szkód	Prawdopodo-bieństwo	Oszacowanie ryzyka		Działania profilaktyczne
1	2	3				4	5	6		7
1.	Poślizgnięcie i upadek na tym samym poziomie.	Mokre, nierówne nawierzchnie na terenie prowadzonych wierceń.			Mała	Prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Stosowanie odpowiedniego obuwia roboczego. Zachowanie ładu i porządku na stanowiskach pracy, zwłaszcza tych występujących na placu budowy. Wzmożona uwaga (zachowanie szczególnej ostrożności). Podejmowanie organizacyjnych działań ograniczających nieuzasadniony pośpiech.
2.	Ostre, szorstkie powierzchnie i krawędzie.	Ostre, wystające, przedmioty na terenie pracy.			Mała	Prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Stosowanie odpowiednio dobranych rękawic i obuwia roboczego. Wzmożona uwaga (zachowanie szczególnej ostrożności). Działania ograniczające pośpiech.
3.	Prąd elektryczny.	Używanie urządzeń zasilanych energią elektryczną; praca w terenie uzbrojonym w instalacje elektryczne.			Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji i procedur związanych z rozpoczęciem robót na terenie przeznaczonym do wierceń. Kontrole prawidłowości działania (sprawności) osprzętu elektrycznego, zwłaszcza gniazd wtykowych, wtyczek, przełączników, przewodów zasilających. Sprawdzenie działania ochron przeciwporażeniowych instalacji i urządzeń (przeglądy, oględziny i pomiary skuteczności ochrony).
4.	Wypadki drogowe (kolizje) na trasie dojazdu oraz na terenie placu budowy.	Poruszające się maszyny budowlane i samochody - inni użytkownicy ruchu drogowego.			Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Przestrzeganie przepisów prawa o ruchu drogowym. Dbałość o dobry stan techniczny wykorzystywanych pojazdów (regularne przeglądy pojazdu zwłaszcza ogumienia, w tym wymiana opon na zimowe lub letnie w zależności od pory roku). Szkolenie z zasad poruszania się po terenie budowy ze szczególnym zwróceniem uwagi na miejsca niebezpieczne (skrzyżowania ciągów transportowych i zasięg stref pracy maszyn i pojazdów na budowie). Zachowanie szczególnej ostrożności. Ograniczenie pośpiechu.
5.	Potrącenie, uderzenie przez ruchome przedmioty, przygniecenie.	Manewrujące na terenie budowy maszyny budowlane; samochody ciężarowe.			Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Właściwa organizacja pracy. Wytyczenie i oznakowanie dróg transportu wewnętrznego oraz stref niebezpiecznych. Przestrzeganie instrukcji i procedur poruszania się po terenie budowy. Stosowanie ostrzegawczej kamizelki odblaskowej. Wzmożona uwaga (zachowanie szczególnej ostrożności).
6.	Odpryski materiału.	Wiercenie udarowe.			Średnia	Prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Przestrzeganie procedur i instrukcji bhp. Stosowanie przydzielonych środków ochrony indywidualnej (okulary ochronne). Wzmożona uwaga (zachowanie szczególnej ostrożności). Ograniczanie pośpiechu w trakcie wykonywania prac.
7.	Pożar.	Materiały pędne i smary - napełnianie zbiorników maszyn budowlanych paliwem.			Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Rygorystyczne przestrzeganie zakazu tankowania przy pracującym silniku maszyny lub z uszkodzonym, cieknącym zbiornikiem paliwa (kontrola szczelności przewodów paliwowych). Zachowanie ostrożności podczas tankowania (unikanie rozlewania paliwa). Zakaz palenia papierosów (także przebywania z innym otwartym źródłem ognia) w pobliżu pracującego silnika. Dodatkowe szkolenie p. pożarowe pracowników. Odpowiednia ilość sprawnego, podręcznego sprzętu gaśniczego. Zmiana zanieczyszczonej paliwem odzieży. Wprowadzenie obowiązku mycia skażonej paliwem skóry.
8.	Wybuch.	Niewypały/praca w terenie uzbrojonym instalacje gazowe.			Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Przestrzeganie zasady, że geolog może przystąpić do wykonywania odwiertów wyłącznie po otrzymaniu od kierownika budowy pisemnego oświadczenia, że na terenie przeznaczonym do wykonywania płytkich wierceń geotechnicznych i środowiskowych lekkim sprzętem udarowym nie ma czynnych instalacji wodnych, kanalizacyjnych, elektrycznych, gazowych lub centralnego ogrzewania. W przypadku prowadzenia wierceń w bezpośrednim sąsiedztwie tego rodzaju instalacji, kierownik budowy jest zobowiązany do podania bezpiecznej odległości w pionie i w poziomie, w jakiej mogą być wykonywane wiercenia. Kierownik budowy powinien też w takim przypadku zapewnić fachowy nadzór techniczny nad przebiegiem prac. W przypadku napotkania niewypałów, należy: nie dotykać ich, przerwać roboty, usunąć ludzi i maszyny (o ile jest to możliwe) z bezpośredniego sąsiedztwa, uniemożliwić dostęp do miejsca zagrożenia osobom postronnym (wygrodzić strefą zagrożenia), powiadomić Policję lub najbliższą Grupę Rozminowywania.
9.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo-szkieletowego).	Umieszczanie młota udarowego na adaptorze - przewodzie wiertniczym; przenoszenie materiałów, narzędzi, praca w pozycji wymuszonej.			Mała	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji i zasad ręcznego dźwigania ciężarów (w tym dopuszczalnych norm dźwigania). Stosowanie urządzeń ułatwiających transport ręczny (wózki, pasy, uchwyty). W razie konieczności ponowne szkolenia z zasad wykonywania transportu ręcznego. Stosowanie odzieży roboczej i ochronnej. Stosowanie obuwia roboczego z podeszwą antypoślizgową.
10.	Hałas.	Młot udarowy (spalinowy) Atlas Copco Cobra MK1 oraz pracujące na sąsiednich stanowiskach maszyny budowlane.			Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Stosowanie indywidualnych środków ochrony osobistej (ochronniki słuchu). Okresowe badania i pomiary natężeń hałasu. Kontrola lekarska narażonych pracowników i stanowisk pracy. Właściwa organizacja pracy uwzględniająca przestoje technologiczne (w przypadku zbyt dużego natężenia hałasu zalecane jest przerwanie wierceń i oddalenie się poza strefę zagrożenia) oraz inne niezaplanowane sytuacje, które mogą wydłużyć czas realizacji wierceń. Przeglądy sprawności wykorzystywanego młota pneumatycznego - w tym wykonywanie wszystkich regulacji i napraw bez zbędnej zwłoki.
11.	Zmienne warunki atmosferyczne.	Praca na otwartym powietrzu.			Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Przydział i stosowanie odpowiedniej odzieży roboczej (letniej i zimowej), w tym kurtek przeciwdeszczowych. Organizacja prac uwzględniająca aktualne warunki atmosferyczne. Zapewnienie napojów gorących i zimnych (w zależności od warunków atmosferycznych). Zapewnienie pomieszczeń do ogrzania się pracowników.
12.	Wibracja miejscowa.	Młot udarowy.			Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Badania lekarskie okresowe i kontrolne. Stosowanie rękawic ochronnych. Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych. Przeglądy sprawności wykorzystywanego młota pneumatycznego - w tym wykonywanie wszystkich regulacji i napraw bez zbędnej zwłoki.
Zagrożenia biologiczne
Lp.	Zagrożenie		Źródło zagrożenia		Ciężkość szkód	Prawdopo-dobieństwo	Oszacowanie ryzyka	Działania profilaktyczne
		Grupa		Droga zakażenia							Przechowywanie akt
	13.	Ortomyxoviridae/wirusy grypy (typu A,B,C).		Ludzie.				Średnia	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Szczepienia tylko A i B.
		Gr. 2, szczepienia.		Powietrzno-kropelkowa.							Nie.
	14.	Bakterie (beztlenowe laseczki przetrwalnikowe).		Gleba, kał, ścieki.				Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Szybkie opatrywanie ran, dezynfekcja.
		Gr. 2.		Bezpośrednia (przyranne).							Nie.
	15.	Clostridium tetani/laseczka tężca.		Przewód pokarmowy zwierząt (zwłaszcza koni), nawóz, gleba.				Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Szczepienia ochronne. Stosowanie odzieży roboczej (szczególnie buty i rękawice) i rękawic ochronnych. Opatrywanie ran bez zbędnej zwłoki. Podawanie anatoksyny i anatoksyny tężcowej osobom zranionym przy pracach ziemnych.
		Gr. 2.		Bezpośrednie (przyranne).							Tak.
	16.	Zakażenie grzybicą Candida albicans.		Ludzie.				Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybiczych. Zapewnienie pracownikom możliwości wymiany zamoczonego obuwia oraz skarpet.
		Gr. 2, brak szczepień A.		Bezpośrednia, wilgotne środowisko.							Nie.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku bądź choroby.								Zatwierdził: ......................................

---