RÓŻNORODNOŚĆ FLORYSTYCZNA UŻYTKÓW ZIELONYCH

różnorodność florystyczna mieści się w szerokim pojęciu różnorodności biologicznej

różnorodność biologiczna jest jednym z darów przyrody

1992r. międzynarodowa konwencja o różnorodności biologicznej ogłoszona podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro - początek stosowania określenia `biodiversity`

RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA - zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów

inne definicje:

• zróżnicowanie organizmów rozpatrywanych na różnych poziomach organizacji przyrody, od odmian genetycznych w obrębie gatunku, poprzez rodzaje, rodziny, rozmaitości, jeszcze większe jednostki systematyczne, a także rozmaitości ekosystemów - zarówno zespołów organizmów żyjących w określonych siedliskach, jak i samych warunków fizycznych, w których żyją

• oznacza zmienność wewnątrzgatunkową (bogactwo puli genowej) wszystkich żyjących populacji, międzygatunkową (skład gatunków) oraz pozagatunkową (różnorodność ekosystemów i krajobrazu)

• różnorodność jest ogromną siłą organizmów

• daje roślinom i zwierzętom szansę przystosowania się do zmieniających się warunków środowiska

• stanowi zabezpieczenie żywnościowe na wypadek klęski żywiołowej, czy zarazy, która może dotknąć nagle pewne gatunki roślin czy zwierząt

• dzięki różnorodności można w sposób naturalny krzyżować odmiany i uodparniać je na przeróżne zagrożenia nadając im nowe cechy odpornościowe bez uciekania się do metod inżynierii genetycznej

• dzikie lub dawne odmiany uprawne mogą wcześnie wydawać owoce lub dobrze się przechowywać

• tylko bioróżnorodność genetyczna jest w stanie uratować ludzkość przed katastrofą głodu

zmniejszenie różnorodności biologicznej przyrody prowadzi do

• globalnego wymierania gatunków

• ubożenia gatunkowego biocenoz

• zmniejszenia stabilności ekosystemów

zagrożenia bioróżnorodności

• prace melioracyjne na dużą skalę, osuszanie bagien

• nadmierne nawożenie użytków zielonych prowadzi do znacznych przekształceń zespołów chwastów powodując ubożenie ich składu gatunkowego oraz zanieczyszczenie wód

• zaniedbanie lub zaniechanie użytkowania łąk i pastwisk, które przekształcają się w tereny zadrzewione

powszechne stosowanie środków ochrony roślin, użycie herbicydów ogranicza występowanie chwastów na polach, ale intensywne stosowanie tych środków (jak ma to miejsce w sadach) prowadzi do znacznego przekształcenia zbiorowisk chwastów

• w tych warunkach wytwarzają się uboższe zbiorowiska skrajnie wyspecjalizowanych roślin składające się z kosmopolitycznych oraz nowo przybyłych gatunków

niezrównoważone wykorzystywanie zasobów biologicznych, nadmierny wypas bydła i trzody

• wczesne koszenie łąk powoduje niszczenie wielu gniazd ptasich, a zioła nie wytwarzają nasion (łąka ubożeje)

najstarszą i najczęściej stosowaną miarą różnorodności jest liczba gatunków, nie jest najlepsza gdyż wszystkie gatunki traktuje się jednakowo, niezależnie od ich udziału w ekosystemie

trochę lepszą miarą jest określenie tzw. zróżnicowania gatunkowego, czyli liczby gatunków i częstości ich występowania

z rolniczego punktu widzenia wyróżniamy różnorodność biologiczną dzikich gatunków roślin i zwierząt żyjących na terenach rolniczych oraz różnorodność biologiczną gatunków, odmian, ras udomowionych, czyli uprawianych i hodowanych przez człowieka

różnorodność florystyczna użytków zielonych:

• mała: do 20 gatunków

• średnia: 21-40 gatunków

• duża: powyżej 40 gatunków

czynniki decydujące o różnorodności

• użytkowanie runi - koszenie bądź wypas (koszenie bardziej korzystne)

• nawożenie - zwiększenie nawożenia azotem ogranicza liczbę gatunków w runi

• ekstremalne uwilgotnienie siedlisk redukuje liczbę gatunków

• wzniesienie nad poziom morza - najbardziej zróżnicowane zbiorowiska znajdują się 300-500 m n.p.m.

• ekspozycja stoku - na stokach południowych więcej gatunków

• zakwaszenie i wyjałowienie gleby

• skład granulometryczny