KONSTYTUCJA REPUBLIKI BIAŁORUŚ 1994 rok

(ze zmianami i uzupełnieniami)

Fragmenty

My, Naród Republiki Białoruś (Białorusi)
w trosce o byt i przyszłość Białorusi,
czując się pełnoprawnymi członkami światowej wspólnoty i potwierdzając swoje przywiązanie do wartości ogólnoludzkich,
w poczuciu swojego niezbywalnego prawa do samostanowienia,
opierając się na wielowiekowej historii rozwoju państwowości białoruskiej,
pragnąc zagwarantować prawa i wolności każdemu obywatelowi Republiki Białoruś,
dążąc do zapewnienia solidarności społecznej, stabilizacji władzy publicznej i państwa prawa,
ustanawiamy niniejszą Konstytucję jako prawa podstawowe dla Republiki Białoruś.

Art. 1.
Republika Białoruś jest jednolitym demokratycznym socjalnym państwem prawa.
Republika Białoruś sprawuje prymat i pełnię władzy na swoim terytorium, prowadzi samodzielną politykę wewnętrzną i zagraniczną.
Republika Białoruś strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, ustroju konstytucyjnego, zapewnia ustawodawstwo i praworządność.

Art. 2.
Człowiek, jego prawa, wolności i gwarancje ich realizacji stanowią najwyższą wartość i cel społeczeństwa i państwa.
Państwo odpowiada przed obywatelem za stworzenie warunków do swobodnego i godnego rozwoju osobowego. [...]

Art. 4.
Demokracja w Republice Białoruś jest realizowana na zasadzie różnorodności ugrupowań politycznych, ideologii i poglądów.
Ideologia partii politycznych, religijnych lub innych organizacji społecznych, grup socjalnych nie może być ustanowiona jako obowiązująca dla wszystkich obywateli.

Art. 5.
[...] Partie polityczne i inne organizacje społeczne mają prawo korzystać z publicznych środków masowego przekazu, na zasadach określonych w ustawach.
Zabrania się tworzenia i działalności partii politycznych oraz innych stowarzyszeń obywateli, mających na celu zmianę ładu konstytucyjnego drogą przemocy, albo rozpowszechniających propagandę wojny, wywołujących konflikty na tle społecznym, narodowościowym, religijnym lub rasowym. [...]

Art. 10.
Obywatel Republiki Białoruś ma zapewnioną ochronę i opiekę państwa zarówno na terytorium Białorusi, jak i poza jej granicami.
Nikt nie może być pozbawiony obywatelstwa Republiki Białoruś lub prawa do zmiany obywatelstwa. [...]

Art. 11.
Obcokrajowcy i bezpaństwowcy na terytorium Białorusi korzystają z praw i wolności oraz wypełniają powinności na równi z obywatelami Republiki Białoruś, jeśli Konstytucja, ustawy i porozumienia międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Art. 14.
Państwo reguluje stosunki pomiędzy socjalnymi, narodowościowymi i innymi wspólnotami na zasadzie równości wobec prawa, poszanowania ich praw i interesów. [...]

Art. 15.
Państwo odpowiada za ochronę dóbr historyczno-kulturalnych i duchowych, swobodny rozwój kultur wszystkich grup narodowościowych zamieszkujących Republikę Białoruś. [...]

Art. 16.
Religie i wyznania są równe wobec prawa. [...]

Art. 17.
Językami urzędowymi w Republice Białoruś są: język białoruski i język rosyjski.

Art. 22.
Wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo bez jakiejkolwiek dyskryminacji do równej ochrony praw i interesów, gwarantowanych ustawowo.

Art. 23.
Ograniczenie praw i wolności osoby jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych ustawowo w interesie bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego, ochrony moralności, zdrowia publicznego, praw i wolności innych obywateli. [...]

Art. 28.
Każdy ma prawo do obrony przed bezprawnym naruszeniem jego prywatności, w tym, przed naruszeniem tajemnicy korespondencji, połączeń telefonicznych i innych oraz czci i godności osobistej.

Art. 29.
Nietykalność mieszkania i innej własności obywateli są gwarantowane. Nikt nie ma prawa bez podstaw prawnych wejść do mieszkania lub innej własności obywatela wbrew jego woli.

Art. 30.
Obywatele Republiki Białoruś mają prawo do swobodnego przemieszczania się i wyboru miejsca zamieszkania w granicach Republiki Białoruś, do przekraczania jej granic i swobodnego powrotu na jej terytorium.

Art. 31.
Każdy ma prawo do samodzielnego określenia swoich przekonań religijnych, indywidualnego lub zbiorowego wyznawania dowolnej religii lub nie wyznawania żadnej, wyrażania i upowszechniania przekonań, związanych ze stosunkiem do religii, uczestniczenia w sprawowaniu obrzędów religijnych, rytuałów, w uroczystościach, jeśli nie są one prawnie zakazane. [...]

Art. 33.
Każdy ma zagwarantowaną wolność poglądów, przekonań i swobodne ich wyrażanie.
Nikt nie może być zmuszony do wyznawania swoich przekonań lub wyrzeczenia się ich.
Monopolizacja środków masowego przekazu przez państwo, organizacje społeczne lub indywidualnych obywateli, a także cenzura, są niedozwolone.

Art. 34.
Obywatele Republiki Białoruś mają zagwarantowane prawo dostępu, a także przechowywania i upowszechniania pełnej, wiarygodnej i aktualnej informacji o działalności organów państwowych, stowarzyszeń obywateli, dotyczącej życia politycznego, gospodarczego, kulturalnego i międzynarodowego, stanu środowiska naturalnego. [...]

Art. 35.
Państwo gwarantuje swobodę zrzeszania się, organizowania mityngów, pochodów ulicznych, demonstracji i pikiet, nie naruszających porządku prawnego i praw innych obywateli Republiki Białoruś.
Zasady organizacji wymienionych imprez są określone ustawowo.

Art. 36.
Każdy ma prawo do swobodnego zrzeszania się. [...]

Art. 40.
Wszyscy mają prawo indywidualnie lub zbiorowo zwracać się do organów państwowych.
Organy państwowe, a także urzędnicy państwowi są zobowiązani do rozpatrzenia spraw i udzielenia na nie wyczerpującej odpowiedzi w określonym ustawowo terminie. Odmowa rozpatrzenia wniesionego wniosku powinna być umotywowana w formie pisemnej. [...]

Art. 49.
Każdy ma prawo do oświaty.
Państwo zapewnia bezpłatne powszechne wykształcenie średnie i techniczne zawodowe.
Wykształcenie średnie specjalistyczne oraz wyższe jest dostępne dla wszystkich zgodnie z indywidualnymi zdolnościami. Każdy na drodze konkursowej może uzyskać możliwość bezpłatnego kształcenia na odpowiednim kierunku na uczelniach państwowych.

Art. 50.
Każdy ma prawo do zachowania swojej tożsamości narodowej, jak również nikt nie może być zmuszony do określenia i wskazania tożsamości narodowej.
Naruszenia godności narodowej jest karalne zgodnie z prawem.
Każdy ma prawo do posługiwania się językiem ojczystym, wyboru języka porozumiewania się. Państwo gwarantuje na mocy prawa swobodę wyboru języka wychowania i nauki.

Prezydent Republiki Białoruś
A. Łukaszenka

---