PIERŚCIEŃ WIELKIEJ DAMY (1872)

 

 

Wstęp Norwida:

-                   pisze o białej tragedii

-                   o braku w pełny sposób przedstawionego charakteru kobiecego

-                   niewystarczalności interpunkcji

-                   różnicy między naśladownictwem a zbudowaniem

 

Treść:

 

OSOBY

Hrabina Maria HARRYS (wdowa)

MAK-YKS, daleki krewny jej męża

MAGDALENA TOMIR, poufna Hrabiny

Graf SZELIGA

Sędzia KLEMENS DUREJKO

KLEMENTYNA, żona Sędziego

SALOME, odźwierna

MAJSTER ogni-sztucznych

KOMISARZ-POLICJI I

STRAŻ STARY-SŁUGA

NOWY-SŁUGA - SŁUŻĄCA

PANIENKI Z PENSJI - GOŚCIE  

 

Rzecz dzieje się w dziewiętnastym wieku w Willi-Harrys i jej pobliżu.

 

Akt I

 

Scena I

-                   monolog MAK-YKSa, dzieli się chlebem z ptakami

-                   „raz dostrzegłem JĄ... PRZYCZYNY NIE WIEM”.

 

Scena II

-                   Salome przychodzi do MAK-YKSa ostrzega go o kontroli Durejki (M.Y. Zalega z opłatami), prosi go o wstawiennictwo do Hrabiny (pomoc w skontaktowaniu się z synem)

-                   M.Y. Tłumaczy dlaczego mieszka w takich warunkach - hrabina młodą wdową nie chce narażać siebie i innych na plotki; anioł wiele dobra czyni, wstawi się za S., ale niczego nie obiecuje, bo Hrabinie zdaża się zapominać, on sam tylko dalekim powinowatym

-                   S. mówi o planach Durejki, który sprowadzić chce do domu jakiegoś „obcego”

 

Scena III

-                   monolog M.Y., rzucił ptakom ostatnie okruchy własnego chleba, Hrabina nie wie o jego biedzie - „zapomniała”; z okna jego pokoju widać pokój Marii

 

Scena IV

-                   Szeliga szuka pokoju z którego byłby widok na pokój Marii, Sędziemu mówi, że prowadzi obserwacje astronomiczne; M.Y. Wyrzucony pod strych

-                   Durejko o Mickiewiczu; Szeliga - kopalnie i diamenty

 

 

Scena V

-                   Sędzia bardzo zadowolny z tak wypłacalnego lokatora, postanawia wyrzucić M.Y. (lub przenieść go na strych);

-                   Sędzina podekscytowana - Hrabina posłała po listę panien, chce je zaprosić na „wieczorynek”

-                   dyskusja Sędzia-Sędzina

-                   Salome: „cichym ludziom świat miejsca żałuje”; wychwala do Szeligi Hrabinę

 

Scena VI

-                   Szeliga: „tylko podróżnik umie podróżować we własnych stronach” i odkrywać tam diamenty

-                   Sz.  odkrywa w M.Y. Nieszczęśliwego wielbiciela

-                   M.Y.: Zaś pochodzę ja, zaprawdę, z owych, O których mówiliśmy pierwej, Składowych ciał, nie wytrzymujących Parcia chemicznego Europy...

-                   obiecują sobie wzajemne wsparcie

 

Akt II

 

Scena I

-                   rozmowa Magdaleny i Hrabiny; Hr. „skłamała” Szelidze mówiąc mu o swoim „możliwym” ślubie; telegram którego treści sama nie jest w stanie rozszyfrować robi to za nią M., Sz. Ma zamiar ją odwiedzić

-                   o M.Y. Też „zapomina” - traktuje go jako dobrego chłopczynę - ładny byłby z niego kapucyn, można by go też ożenić

-                   o wszystkim H. Zapomina, wszystko musi za nią robić Magdalena

-                   H. ubiera się przy nim „to nie jest człowiek”; M.Y. Słyszał - wycofuje się

 

Scena II

-                   M. wydaje zarządzenia i przyjmuje Szeliga

 

Scena III

-                   rozmowa M i Sz. Nie tylko Hrabinie; o życiu, sprawach politycznych, Europie; bardzo dobrze im się rozmawia

 

Scena IV

-                   powrót H. Zimne przyjęcie Sz.

-                   Sz.: Świat trucizną, bo kształci, a nie rozwija

 

Scena V

-                   rozmowa M. z Sz.;

 

Scena VI

-                   Magdalena i Sztukmistrz - fajerwerki pierścienie

-                   M. robi wyrzuty Hr.- sama nie wie czego chce, oburzyła się gdy zobaczyła ręce złączone M i Sz. I w ten sposób objawiła uczucia - H. Bardzo dziecinna, zazdrosna, chciałaby całą uwagę skupiać na sobie; i miłość wszystkich

-                   H. nic nie rozumie!

 

 

 

 

Akt III

 

Scena I

-                   podwieczorek; Hrabina „ziębi” Sz.

-                   Sędzia ciągły pietyzm przysłów

-                   gra w pierścień

-                   Sz. z M. odchodzą do drugiego pokoju

 

Scena II

-                   monolog M.Y., chciał popełnić samobójstwo, ale dobrze Byron mówił, że nastrój od zapełnienia żołądka zależy

-                   M.Y. Odgoniony od jedznia przez Sędzinę - ma zbierać fanty

 

Scena III

-                   pierścień (talizman Marii) ginie, wstążka się przerwała

 

Scena IV

-                   Sędzia sprowadził policję, przeszukiwany każdy

-                   Hrabina zawstydzona wzywaniem policji i przeszukiwaniami

 

Scena V

-                   M.Y.nie pozwala siebie przuszukać, ma pistolet, jedznie poupychane w kieszeniach, skarża go Sędzia o kradzież, Hrabina broni

-                   chcą zrobić z M.Y. Wariata, ten wyznaje prawdę, Hr, że mu pierścień darowała (oszukuje)

-                   pierścień był zawieszony, odnalazł się

 

Scena VI

-                   M.Y. W złym stanie, wstyd, odtąd jego imię będzie w niesławie

-                   Hrabina oświadcza się M.Y., ten podejrzewa, że to pod wpływem chwilowych uczuć;

 

W zasadzie nie wiadomo jak cała historia się kończy. Szeliga prawdopodobnie związuje się z Magdaleną, ale co z Hrabiną i M.Y.? Nie wiadomo czy się pobiorą i czy po ślubie będą szczęśliwy. Czy Hrabina rzeczywiście się zmieniła?