Inżynieria oprogramowania podstawy na podstawie Ian Sommerville Inżynieria oprogramowania WNT 2003

Gospodarki wszystkich rozwiniętych krajów zależą od oprogramowania

• Coraz więcej i więcej systemów wymaga niezawodnego oprogramowania

• Inżynieria oprogramowania zajmuje się teorią, metodami i narzędziami związanymi z wytwarzaniem oprogramowania

• Obecnie wytwarzanie oprogramowania jest poważną gałęzią gospodarki narodowej rozwiniętego kraju

Co to jest inżynieria oprogramowania?

• Jest to dziedzina inżynierii, która obejmuje wszystkie aspekty tworzenia oprogramowania od fazy początkowej do jego pielęgnacji

• Inżynierowie oprogramowania pracują w sposób systematyczny i uporządkowany ponieważ jest to najskuteczniejszy sposób tworzenia oprogramowania wysokiej jakości

Koszty oprogramowania

• Koszty oprogramowania są często dominującym składnikiem kosztów całego systemu. Zdarza się, że koszt oprogramowania znacznie przekracza samą wartość sprzętu komputerowego np. komputera osobistego.

• Koszt utrzymania i konserwacji oprogramowania jest większy niż koszt jego wytworzenia. Wieloletnia konserwacja oprogramowania może kosztować wielokrotnie więcej niż jego zakup.

• Inżynieria oprogramowania zajmuje się efektywnymi metodami wytwarzania i implementowania oprogramowania.

Co to jest oprogramowanie ?

• Są to programy komputerowe, cała związana z nimi dokumentacja i dane konfiguracyjne

• Rodzaje produktów oprogramowania

• Powszechne

• Dostosowane (na zamówienie)

Jaka jest różnica pomiędzy inżynierią oprogramowania a informatyka ?

• Zasadniczo informatyka obejmuje teorie i podstawowe zasady działania komputerów. Inżynieria oprogramowania obejmuje praktyczne problemy związane z tworzeniem oprogramowania

• Byłoby dobrze gdyby inżynier programowania znał teorie informatyczne, z drugiej strony nie zawsze przystają one do rzeczywistości

Jaka jest różnica pomiędzy inżynierią oprogramowania a inżynierią systemów?

• Inżynieria systemów komputerowych obejmuje wszystkie aspekty tworzenia i ewolucji systemów komputerowych, w których oprogramowanie odgrywa zasadniczą rolę.

• Inżynierowie systemów biorą udział w specyfikacji systemu i definiowania jego ogólnej architektury

Co to jest proces tworzenia oprogramowania ?

• Jest to zbiór czynności i związanych z nimi wyników, które zmierzają do opracowania produktu programowego

• Zasadnicze czynności wspólne dla wszystkich procesów

• Specyfikacja oprogramowania

• Tworzenie oprogramowania

• Zatwierdzenie oprogramowania

• Ewolucja oprogramowania

Co to jest model procesu tworzenia oprogramowania?

• Jest to uproszczona prezentacja procesu tworzenia oprogramowania. Modele ze swej natury są uproszczeniami

• Przykłady takich modeli:

• Model przepływu prac

• Model przepływu danych (lub model czynności)

• Model rola-akcja

• Przykłady ogólnych modeli (paradygmatów) tworzenia oprogramowania

• Model kaskadowy

• Tworzenie ewolucyjne

• Formalne przekształcenia

• Składanie systemu z komponentów ponownego użycia

Jakie są koszty inżynierii oprogramowania?

• Koszty wytworzenia oprogramowania można w przybliżeniu określić na 60%, natomiast 40% stanowią koszty testowania. Ewolucja oprogramowania może przewyższyć koszty jego wytworzenia

• Koszty zmian oprogramowania użytkowanego przez długi okres czasu mogą kilkukrotnie przekroczyć koszty jego wytworzenia

• Koszty zależą od stosowanego modelu

Co to są metody inżynierii oprogramowania?

• To jest uporządkowane podejście do tworzenia oprogramowania, które obejmuje

• Opisy modeli systemu

• Np. Modele obiektów, modele przepływu itp.

• Reguły

• Ograniczenia, którym podlegają modele systemu

• Zalecenia

• Heurystyki, które określają dobre zwyczaje projektantów

• Poradnictwo

• Opisy czynności, które należy wykonać

Co to jest CASE (Computer-Aided Software Engineering)

• CASE obejmuje rożne programy wykorzystane do wspomagania czynności procesu tworzenia oprogramowania (np. edytory notacji, generatory kodów)

• Upper-CASE

• Związane z początkowymi fazami tworzenia oprogramowania

• Lower-CASE

• Wspomagają implementowanie i testowanie

Jakie właściwości ma dobre oprogramowanie?

• Konkretny zbiór właściwości zależy od zastosowania, niemniej można podąć ogólny zbiór właściwości

• Zdolność do pielęgnacji

• Zdolność do ewolucji zgodnie z potrzebami klientów

• Niezawodność

• Nie powinno powodować fizycznych lub ekonomicznych katastrof w przypadku awarii

• Efektywność

• Nie powinno marnotrawić zasobów systemu takich jak pamięć czy czas procesora

• Użyteczność

• Powinno być użyteczne, bez zbędnego wysiłku ze strony użytkownika (np. interfejsy)

Jakie są najistotniejsze wyzwania dla inżynierów oprogramowania?

• Wyzwanie dziedzictwa

• Pielęgnacja i modyfikacji działających dużych systemów, pełniących poważne funkcje gospodarcze

• Wyzwanie różnorodności

• Wymóg działania oprogramowania w systemach rozproszonych przy rożnych typach komputerów I systemów wspomagających

• Wyzwanie doręczenia

• Wymóg dostarczanie gotowego programowania w skróconym czasie bez utraty jakości

Odpowiedzialność etyczna i zawodowa

• Inżynierowie oprogramowania muszą zaakceptować fakt, że ponoszą znacznie większą odpowiedzialność niż tylko wynikająca z ich technicznych umiejętności

• Muszą postępować etycznie i moralnie, jeśli chcą być uważani za profesjonalistów

• Zachowywać się etycznie, to więcej niż tylko przestrzegać obowiązujące prawo

Główne tezy

• Inżynieria oprogramowania to dziedzina inżynierii, która obejmuje wszystkie aspekty tworzenia oprogramowania.

• Produkty programowe składają się z utworzonych programów oraz związanej z nimi dokumentacji. Zasadniczymi atrybutami produktów są zdatność do pielęgnacji, niezawodność, efektywność i użyteczność.

• Proces tworzenia oprogramowania składa się z czynności prowadzących do utworzenia produktu programowego. Głównymi czynnościami są specyfikacja oprogramowania, tworzenie, zatwierdzenie i ewolucja.

• Metody to uporządkowane sposoby budowy oprogramowania. Obejmują sugestie wyboru procesu tworzenia, mutacji, reguły określające, jakie opisy systemu opracować, a także wskazówki projektowe.

• Narzędzia CASE to systemy komputerowe, które są przeznaczone do wspomagania rutynowych czynności procesu tworzenia takich jak praca nad diagramami projektowymi, sprawdzanie poprawności diagramów oraz śledzenie wykonanych testów.

• Inżynierowie oprogramowania ponoszą odpowiedzialność przed kolegami po fachu i społeczeństwem. Nie powinni zajmować się jedynie aspektami technicznymi.

• Stowarzyszenia zawodowe publikują kodeksy postępowania , które definiują standardy zachowania oczekiwane od swoich członków.

---