Mikołaj Sęp - Szarzyński: człowiek renesansu i prekursor baroku.
Mikołaj Sęp- Szarzyński urodził się około roku 1550 w Zimnej Wodzie lub Rudnie pod Lwowem. Pochodził ze szlacheckiej rodziny. Bardzo dużo podróżował ze względu na to, że kształcił się we Lwowie i Wittenberdze, w Lipsku, w Bazylei i w Rzymie. W Bazylei właśnie zetknął się ze środowiskiem radykalnych działaczy protestanckich, prawdopodobne jest, że przyjął ich poglądy. Tam też najprawdopodobniej przeżył wielki duchowy wstrząs, który z wielką mocą wpłynął na jego dalsze życie i na jego twórczość. Po powrocie do Polski prowadził on takie życie, które dla obserwatorów zdawało się być dziwnym życiem, pełnym niezrozumienia i dziwactw. Pełne było jego życie chrześcijańskiej pokory, oczekiwania na zbliżającą się śmierć i co sprawiało, że stawał się już za życia, obojętny na sprawy doczesne i ziemskie. Śmierć była przez niego rozumiana jako wyzwolenie ze wszystkich otaczających go przyziemnych przywiązań.
Cała twórczość poetycka Sępa-Szarzyńskiego nie jest do końca znana, skromną jej część udało się wydać bratu poety za sprawą wstawiennictwa pewnej zacnej duchowej osoby, która zdecydowała się wydać utwory Sępa-Szarzyńskiego po jego śmierci dopiero w 1601 roku ( poeta umarł w 1581 roku w Wolicy pod Przemyślem), pod tytułem: " Rytmy abo Wiersze polskie."
Rytmy... należą do arcydzieła liryki z pogranicz renesansu i baroku. Poruszają niezwykle trudne egzystencjalne problemy w sposób niezwykle osobisty i nowatorski. Sęp- Szarzyński stawia trudne ontologiczne pytania dotyczące Boga człowieka i otaczającego go świata. Przedstawia on koncepcję Boga dalekiego i milczącego ale wielce miłosiernego. Świat, w którym człowiek nieustannie musi dokonywać wyborów jest światem pełnym przeciwieństw, gdzie dobro pochodzące od Boga walczy nieustająco ze złem, dziełem szatana. Człowiek jest stworzeniem niezwykle kruchym i delikatnym, rozdartym pomiędzy dobrem i złem. Nieustannie musi dokonywać trudnych wyborów. Jest on samotny i rozdarty pośród licznych zawirowań codziennego życia.
Renesansowy charakter jego twórczości zaobserwujemy w realizacji renesansowej koncepcji uczonego humanisty, wszechstronnie wykształconego i bardzo dobrze przygotowanego do poetyckiego rzemiosła. Częstemu akcentowaniu afirmacji życia, miłość jako nadrzędnej jego wartości i podkreślani tego, ze przemijanie człowieka odpowiednio wykorzystywane może stać się wielka wartością. Częste przedstawianie świata jako areny na której walczą ze sobą nieustająco dobro i zło. Człowiek renesansowy Sępa-Szarzyńskiego jest pogodny radosny szlachetny i pełen pogody ducha pomimo wielu niepowodzeń życiowych i wielu dramatycznych wyborów, których musi dokonywać.
Barokowy charakter jego twórczości możemy zauważyć poprzez sposób obrazowania doczesnego świata, w którym człowiek bywa samotny i zagubiony, nieustannie narażony na "spotkania" z szatanem, rozdartym pomiędzy radościami doczesnego świata a świadomością jego wielkiej marności.
Humanizm chrześcijański Sępa-Szarzyńskiego jest renesansowa spuścizną jednak mroczna mowa symboli, poetycki ton pełen mistycyzmu zbliża go jednak do epoki baroku i jej poezji metafizycznej.