LABORATORIUM
METROLOGII
ĆWICZENIE 8
ZASTOSOWANIE OSCYLOSKOPU DO POMIARU PRZESUNIĘCIA W FAZIE, ZDEJMOWANIE PRZEBIEGÓW ODKSZTAŁCONYCH
1. Cel ćwiczenia:
Zapoznanie z trybem pracy XY oscyloskopu
Zastosowanie oscyloskopu do pomiaru fazy
Zdejmowanie przebiegów w funkcji czasu
2. Przyrządy:
Generator funkcyjny
Oscyloskop
Rezystor dekadowy
Dekada pojemnościowa
3. Przebieg ćwiczenia:
Połączyć układ zgodnie z Rys. 1
Rys.1 Schemat połączeń do pomiaru przesunięcia fazowego
Na generatorze funkcyjnym ustawić funkcję sin
Amplitudę sygnału wyjściowego generatora ustawić na 5V, częstotliwość na 1kHz
Przebiegi obu kanałów oscyloskopu sprowadzić na wspólny poziom odniesienia (tryb GND)
W kanale CH2 tak dobrać czułość, aby doprowadzić do wyrównania amplitud na ekranie w obu kanałach oscyloskopu
Odczytać wartości T i Δt zgodnie z Rys.2, obliczyć kąt φ
Rys. 2 Bezpośredni pomiar przesunięcia w fazie
Włączyć tryb pracy XY oscyloskopu i odczytać wartości a i b zgodnie z Rys.3 b, obliczyć kąt φ
Rys. 3 Pomiar przesunięcia w fazie metodą krzywych Lissajous
Połączyć układ do zdejmowania przebiegów odkształconych Rys.4 lub Rys.5
Przełączyć sygnał wyjściowy generatora z sin na przebieg prostokątny
Dla trzech wartości kondensatora C zdjąć oscylogramy dla układu całkującego lub dla układu różniczkującego
Dla układu całkującego:
R=1kΩ ; C=10µF
R=1kΩ ; C=1µF
R=1kΩ ; C=0,1µF
Dla układu różniczkującego:
R=1kΩ ; C=1µF
R=1kΩ ; C=0,1µF
R=1kΩ ; C=0,01µF
Rys. 4 Schemat połączeń do obserwacji przebiegów wyjściowych układu całkującego
Rys. 5 Schemat połączeń do obserwacji przebiegów wyjściowych układu różniczkującego
4. Opracowanie wyników pomiarów:
Porównać dwie metody pomiaru przesunięcia fazowego
Określić dokładności pomiaru kąta φ (dwoma metodami)
Ocenić, przy jakiej stałej czasowej 
w stosunku do okresu T układ lepiej „całkuje”, a dla jakiej wartości 
lepiej „różniczkuje”
Literatura:
A. Chwaleba, M. Poniński, A. Siedlecki - Metrologia elektryczna
S. Lebson - Podstawy miernictwa elektrycznego