WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNA

W WARSZAWIE

Wydział zamiejscowy w Koszalinie

MONIKA JAROMINIAK

POLITYKA OCHRONY ZDROWIA

Praca zaliczeniowa z przedmiotu

„Polityka Społeczna” napisana pod

kierunkiem prof. dr hab. Andrzej Suszyński

KOSZALIN 2002

Powszechne pojecie zdrowia, rozumiane jest jako „stan żywego organizmu, w którym wszystkie funkcje przebiegają prawidłowo.”(1)

Zdrowie jest to stan pełnego fizycznego, umysłowego, społecznego samopoczucia, nie tylko sama obecność choroby lub niedołęstwa. Zdrowie definiowane jest jako pełnia dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub lekarstwa. Zdrowie w ujęciu medycznym i prorodzinnym rozumie się jako zasób energii biologicznej umożliwiający fizjologiczne funkcjonowanie ustroju (fizyczny, psychiczny rozwój), rozmrażanie się wychowywanie potomstwa. Ochrona zdrowia wyraża się w zabezpieczeniu przed zniszczeniem, uszczerbkiem, na jego osłonie, opiece służącej zachowaniu stanu pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego samopoczucia.

Polityka ochrony zdrowia jest immanentną dziedziną polityki społecznej, zorganizowaną działalnością państwa oraz współpracujących organizacji na rzecz pełnego zaspokojenia potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.

Zdrowotność społeczeństwa, czyli „ogólny stan zdrowotności społeczeństwa i jego poszczególnych grup” jest ściśle związana ze sprawnością funkcjonowania:

• systemu opieki lekarskiej,

• systemu ochrony człowieka przed szkodliwym działaniem środowiska naturalnego,

• systemu oddziaływania na ogólną i zdrowotną kulturę człowieka.

Ochrona zdrowia polega na realizacji zadań :

1. Profilaktyka

• postępowanie higieniczne umacniające zdrowie,

• działanie zapobiegawcze, zmniejszenie skutków choroby,

• przywracanie utraconych funkcji,

2. Leczenie

• zapobiegające rozwojowi choroby,

• ograniczające chorobę,

• rehabilitację,

3. Opieka medyczno - społeczna

• nad upośledzonymi fizycznie,

• nad upośledzonymi psychicznie,

• nad nieuleczalnie chorymi.

Polityce społecznej w zakresie ochrony zdrowia, a szczególnie dla identyfikowania i oceny zdrowotności, służy stosowanie statystycznych mierników.

• Wskaźniki negatywne:

• zapadalność na choroby - stosunek liczby masowych zachorowań na daną do liczby osób narażonych na ryzyko zachorowalności w przyjętym czasie,

• chorobowość - stosunek liczby chorych na daną chorobę do liczby ludności na określonym obszarze w przyjętym czasie,

• śmiertelność - stosunek liczby do zgonów z powodu danej choroby do liczby chorych na tę chorobę w przyjętym czasie, na określonym obszarze,

• umieralność - stosunek liczby zgonów do liczby ludności na danym obszarze w określonym czasie.

• Wskaźniki pozytywne :

• przeciętne dalsze trwanie życia,

• wyniki badań ciężaru ciała, wzrostu dzieci,

• liczba porad, zabiegów, wizyt lekarskich, stopień wyposażenia w sprzęt szpitali , przychodni,

• wyniki badań zanieczyszczeń środowiska,

• skala szczepień, badań diagnostycznych,

• spożycie dóbr i usług, wykształcenie.

Na uwarunkowania zdrowia składaj się czynniki:

• biologiczne - genetyczne, predyspozycje wrodzone , cechy systemu immunologicznego, fizjologiczne, anatomiczne,

• zachowania jednostki- zwyczaje dietetyczne, palenie tytoniu, picie alkoholu, narkotyki, kultura w ruchu komunikacyjnym,

• środowisko psychospołeczne - status społeczny i ekonomiczny, podatność na reklamę i modę,

• środowisko: promieniowanie, hałas, niebezpieczne odpady,

• zachowania - przestrzeganie diety, aktywność fizyczna rozładowywanie napięć i stresów,

• służba zdrowia - dostępność i akceptacja opieki, organizacja opieki, jakość opieki.

W systemie finansowania ochrony zdrowia występuje pięć podstawowych typów:

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Koronkiewicz , Systemy finansowania ochrony zdrowia. Warszawa 1994, s. 6

Rynkowy system ochrony zdrowia zakłada rozwiązania wariantowe.

Wolny rynek charakteryzuje się brakiem pośrednictwa tzw. osoby trzeciej pomiędzy pacjentem a dostarczycielem usługi, pacjent decyduje o nabyciu konkretnego świadczenia medycznego. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne polega na istnieniu specjalnych instytucji ubezpieczenia zdrowotnego ,które za opłaconą składkę pokrywają koszty leczenia. Ubezpieczenie zdrowotne w systemie ubezpieczeń społecznych zakłada przymusowe ubezpieczenia zdrowotne wynikające z istnienia ustawowego obowiązku ubezpieczenia i opłacenia składek.

Państwowy system zaopatrzenia polega na finansowaniu usług medycznych ze środków pochodzą z budżetu państwa, a w istocie - z podatków ogólnych. Nie występuje w nim idea solidaryzmu społecznego, ani powiązanie wysokości płaconego podatku i wielkości środków otrzymywanych przez służbę zdrowia. Cechą jego jest to, że państwo zapewnia bezpłatne lub płatne usługi, dysponenci otrzymują środki finansowe na potrzeby zdrowotne określonych osób i zarządzają nimi niezależnie od państwa.

Ubezpieczenie zdrowotne jest to system organizacji zapewniający ubezpieczonym i członkom ich rodzin określone świadczenia lecznicze oraz środki materialne w przypadku zaistnienia zdarzeń losowych. Skuteczność systemu ubezpieczeń zdrowotnych zależy od zakresu podmiotowego ( rodzaj świadczonych usług ) i podmiotowego ( osoby objęte świadczeniami ).

Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym wprowadza system oparty na zasadach :

• powszechność i obowiązkowość ubezpieczenia

• solidaryzmu społecznego

• samodzielność kas chorych będących, jako osoby prawne, podmiotem prawa cywilnego

• gwarancji państwa dla bezpieczeństwa ubezpieczonych

• kontraktowania świadczeń jako podstawy stosunków między kasami chorych a zakładami świadczącymi usługi zdrowotne

• składki ubezpieczeniowe kompensowanej z podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez pobieranie na poczet tego podatku zaliczek

Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego ( Art. 31) są następujące:

1. zdrowotne służące zachowaniu, przywracaniu, poprawy i promocji zdrowia oraz ratowaniu życia, badania, porady, zabiegi lekarskie, badania diagnostyczne, leczenie, rehabilitacja, opieka pielęgnacyjna, szczepienia ochronne i planowe działania zapobiegawcze,

2. orzekanie o stanie zdrowia,

3. opieka nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, opieka prenatalna nad płodem i noworodkiem,

4. w zakresie stomatologii,

5. zaopatrzenie w materiały medyczne i leki,

6. zaopatrzenie w materiały ortopedyczne i środki pomocnicze,

7. lecznictwo uzdrowiskowe,

8. opiekuńczo lecznicze,

9. przewozy środkiem transportu sanitarnego,

Dla usprawnienia działania wdrażanego systemu konieczne są działania o charakterze naprawczym, a przede wszystkim dotyczące :

• bazy informacyjnej,

• lepszej wiedzy i umiejętności kas chorych, które powinny pracować na rzecz pacjenta.

Restrukturyzacja systemu i wzrost udziału sektora prywatnego w produkcji świadczeń zdrowotnych oraz założenie, że przyczyni się to do zwiększenia efektu zdrowotnego na jednostkę ponoszonych nakładów powinny być traktowane z ostrożnością, gdyż w wielu wysokorozwiniętych krajach widać, że publiczna forma organizacji świadczeń zdrowotnych zdecydowanie przewyższa prywatną.

Samorządy regionalne w większości są właścicielami szpitali, z czym wiąże się odpowiedzialność za ich funkcjonowanie. Ponieważ instytucje te nie posiadają na ten cel wystarczających środków, a nadzieje na to, że szpitale same wypracują środki na swój rozwój są nie realne, za najlepsze rozwiązanie w tej sytuacji uznaje się ich prywatyzację.

Współczesna polityka społeczna musi rozwiązać problem „koszyka świadczeń” w zakresie ochrony zdrowia. Jest to niebywale trudnym problemem, przede wszystkim dla tego, że występuje, nie tylko w ostatnich latach brak równowagi miedzy zapotrzebowaniem na świadczenia a możliwościami ich zaspakajania. Aby uniknąć stosowania nie efektywnych rozwiązań, systemy ochrony zdrowia uciekają się do prywatyzacji części świadczeń w rezultacie takich rozwiązań sektorowi na których spoczywa wysiłek zaspokojenia potrzeb zdrowotnych, przypada rola wprowadzenia różnych ograniczeń w celu utrzymania równowagi systemu.

Krytyczne oceny reform ochrony zdrowia, odnoszące się do skuteczności świadczenia usług, stwarzają możliwość usprawniania procesów i wypracowania modelu osiągania standardów socjalnych, istniejących w państwach Unii Europejskiej.

Nowy, wprowadzony w 1999 roku w wyniku reformy, system opieki zdrowia, w opinii społecznej, i to nie tylko pacjentów, jest postrzegany jako wyjątkowo wadliwie zbudowany i takoż funkcjonujący, niespełniający zapewnień składanych przez reformatorów, a tym bardziej oczekiwań społeczeństwa.

Politycy społeczni, przedstawiciele nauki dociekający źródeł niepowodzeń podejmują próby udzielania odpowiedzi dotyczących sposobów wyjścia z tego stanu, wskazując na cele, którym powinny służyć pożądane rozwiązania. Celami tymi powinny być:

• zwiększenie poczucia bezpieczeństwa obywateli w sytuacji choroby,

• powstrzymanie tempa wzrostu tak zwanych kosztów utopijnych, czyli wykreowanego przez reformę marnotrawstwa,

• zapewnienie profesjonalnego zarządzania środkami publicznymi przeznaczonego na opiekę zdrowotną,

• zwiększenie znaczenia w tworzeniu regulacji i w nadzorze systemu zdrowotnego tzw. regulacji korporacyjnych - roli profesjonalistów medycznych.

W celu zapewnienia prawidłowej gospodarki finansowej systemu powszechnych ubezpieczeń społecznych , opartej na środkach pochodzących ze składki będącej daniną publiczną niezbędna jest nowelizacja ustawy finansowej, co może wiązać się z podniesieniem składki na ubezpieczenia społeczne. W sferze profesjonalizacji zarządzania wielce pożądanym wydaje się być określenie jednolitych kryteriów dotyczących kwalifikacji, którymi należy kierować się przy wyborze członków rad i obsadzaniu stanowisk dyrektorów kas oraz ich zastępców do spraw medycznych.

Za pożądane w zarządzaniu finansami publicznymi, uznaje się przyśpieszenie prywatyzacji opieki zdrowotnej, wprowadzenie koordynacji opieki zdrowotnej za pomocą stawek kapitacyjnych, zarządzania publicznym opieki zdrowotnej przez firmę zarządzającą pochodzącą z wyboru .

Dla podstawy zdrowotności społeczeństwa Unii Europejskiej realizowana jest wspólna polityka zdrowotna której podstawy prawne zostały uregulowane w Traktacie z Maastricht , a następnie konkretyzowane w decyzjach , dyrektywach Rady Europy.

Wśród wspólnotowych rozwiązań program „Zdrowie publiczne” dotyczy zdrowia publicznego i skierowany jest na lepszą ochronę zdrowia społeczeństwa Wspólnot poprzez :

• zwalczanie tytoniu,

• narkotyków,

• walkę z rakiem,

• likwidacje hałasu,

• pola magnetycznego,

• źródeł wibracji,

• przeciwdziałanie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.

LITERATURA:

1. Frączkiewicz A. „Polityka ochrony zdrowia” Warszawa 1983

2. Podolski K.; Turnowiecki W. „Polityka społeczna” Gdańsk 1997

3. Golinowska S. „Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej” Warszawa 1994

śsssssssdfhbnj,m mmkj,,,,,kjhhghgggbjhssssgfdjj

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

6

1

TYPY FINANSOWANIA OCHRONY ZDROWIA

BUDŻET

GLOBALNY

BUDŻET

LOKALNY

SYSTEMY

MIESZKALNE

KAPITACJA

OPŁATY ZA USŁUGI

---