Świat zwierząt i jednostki miar

AMBLIPODY - nazwa dużych kopalnych ssaków podobnych do hipopotama

AMBYSTOMA - meksykański płaz ogoniasty

AMFISBENY - ZWITNIKI

ANIMALIZM - ogół cech właściwych zwierzętom

ANTROPOID - człekokształtna małpa wąskonosa

AUTOTOMIA - odrzucenie przez zwierzę części ciała zazwyczaj następnie regenerowanej np. ogona przez jaszczurkę

BABIENICA - PĘTÓWKA - płaz z ropuszek

BADYLARKA - gryzoń z rodziny myszowatych, pola i łąki Eurazji: szkodnik

BARCZATKA - dość duży motyl nocny, gąsienice owłosione, żywią się liśćmi i pączkami drzew -szkodniki

BARRIGUDO - wełniak szary i największa z amerykańskich kapucynek, owocożerna

BARYŁKARZ - bieliniak: drobna błonkówka, larwy pasożytują w gąsienicach motyli, pożyteczny

BEDLISZKI - GRZYBOLUBKI

BEKOWISKO - okres godowy danieli

BELEMNITY - rząd kopalnych gtowonogów występujących od dewonu do końca kredy

BIEDRONKA - drobny, plamiste ubarwiony chrząszcz, większość żywi się mszycami, nieliczne roślinożerne

BIELINIAK - BARYŁKARZ

BIOCENOZA - zespół populacji różnych gatunków zwierząt żyjących w określonym środowisku

BLASTOCEL - przestrzeń wewnątrz zarodka w stadium blastuli

BLESKOTKA - błonkówka z grupy owadziarek, larwy pasożytują w innych owadach

BŁONKÓWKA- rząd owadów - BŁONKOSKRZYDŁE

BŁYSZCZKA - JARZYNÓWKA - ciemnobrunatny motyl, gąsienica szkodnikiem upraw buraku, lnu i innych

BOKOBRODY - włosy po bokach pyska rysia w gwarze łowieckiej

BORECZNIK - drobna błonkówka, której larwy żerują na igłach drzew

BORODZIEJ - duży, brunatny chrząszcz z rodziny kózek, larwa żeruje w drewnie sosny i świerka, w Polsce rzadki

BUKOWISKO - okres godowy łosi

CZERWCZYK - guniak: chrząszcz podobny do chrabąszcza

CZERWIOCH - SKOLEKS: część ciała tasiemców

CZINCZILA - szynszyla mała

DARNIÓWKA - drobny gryzoń z rodziny norników, w Polsce pospolita

DINOCERAT - północnoameryk i azjatycki ssak kopalny, na czaszce trzy pary kostnych wyrostków

DINOZAURY - grupa mezozoicznych gadów - największe lądowe zwierzęta świata

DIPLOFAZA - stadium w cyklu rozwojowym roślin i zwierząt

DRUCIEŃCE - NITNIKOWCE: gromada słodkowodnych obleńców okrytych grubym o-skórkiem

DRZEWOJAD - TROCINIARKA

EFEMERYDA - JĘTKA

ELEKTORAŁ - rasa merynosa

EPIZOOTIA - masowe wystąpienie choroby zakaźnej zwierząt na rozległym obszarze

FENOLOGIA - nauka zajmująca się badaniem okresowym zjawisk w życiu roślin i zwierząt

FILOKSERA - WINIEC

GALASÓWKA - błonkówka z grupy owadziarek, larwy pasożytują w innych owadach lub żyją w wyroślach tzw. galasach

GĽSIENICA - larwa motyli i błonkówek z grupy rośliniarek

GLĘDZENIE - głos łani w gwarze łowieckiej

GŁOGOWIEC - NIESTRZĘP -, duży motyl, gąsienice snują oprzęd, żywią się liśćmi i pączkami drzew owocowych

GRAWIGRAD - olbrzymi ssak kopalny

GRONOSTAJ - drapieżny z rodziny łoskowatych o bardzo cennych futrze, w Polsce rzadki, chroniony

GRUSZÓWKA - motyl z pawicowatych

HELODERMA - jedyna jadowita jaszczurka, ciało pokryte łuskami, płd stany USA i Meksyk

HIGROFILE - organizmu żyjące w wilgotnych środowiskach

HIPOPOTAM - wielki, półwodny ssak afrykański o prawie bezwłosej skórze, roślinożerny

ICHNEUMON - MANGUSTA

IGUANODON - kopalny gad z grupy dinozaurów, roślinożerny, chód dwunożny, kreda Eurazji i Ameryki

INWOLUCJA - częściowy lub całkowity zanik tkanek, narządów i ich funkcji: w rozwoju osobniczym (np.ogona kijanki)

JAGODZIAK - PLUSKNIA

JEDWABNIK - motyl z rodziny prządek hodowany ze względu na cenne, jedwabne nici oprzędu, w stanie dzikim nie występuje

KANTARYDA - metalicznie zielony chrząszcz - majka lekarska

KAPTURNIK - BAZYLISZEK

KAPUCYNKA - płaska: roślinożerna małpa szerokonosa o długim ogonie; tropikalne lasy Ameryki Płd

KAPUSTNIK - BIELINEK

KASTOREKS - REKS

KĘDZIOŁEK - brodawkowaty narząd na końcu odwłoka pająka z licznymi otworami przez które uchodzi wydzielina gruczołów zastygająca w pajęczynie

KIKUTNICA - stawonóg morski pokrojem zbliżony do pająka

KOLCZATKA - naziemny stekowiec żywiący się mrówkami, chroniony: Australia, Tadmania i Nowa Gwinea

KOMARNICA - KOZIUŁEK

KOMÓRCZAK - wielojądrowa komórka zwierzęca lub roślinna

KOPROFAGI - zwierzęta odżywiające się głównie kałem innych gatunków

KOPROLITY - skamieniałe ekstrementy zwierząt kopalnych, użyźniają gleby

KOROWÓDKA - motyl nocny, gąsienice żerują na drzewach-, szkodnik

KOSZENILA - mały meksykański pluskwiak równoskrzydły, żyje na opuncjach

KOTIELINA - okres wykotu owiec

KREODONTY - najstarsze ssaki drapieżne - żyły od paleocenu

KROWIANKA - choroba niektórych ssaków, przede wszystkim krów i cieląt, wywoływana przez wirusa

KSENOFILE - zwierzęta i rośliny żyjące w środowiskach suchych

LANCETNIK - przedstawiciel bezczaszkowców: żyje w piasku mórz europejskich

LĽDZIENIE - rodzina roztoczy: żyją w ziemi lub pasożytują na zwierzętach

LENIOWATE - rodzina muchówek: larwy żyją w glebie, podgryzają korzenie i nasadową część roślin

LISZKOJAD - TĘCZNIK

LICIARKA - zimowa karma dla dzikiej zwierzyny

MACHAJROD - eurazjatycki kopalny tygrus szablastozębny

MAŁPECZKI - SSAKI

MAŁPIATKI - niewielki nadrzewne ssaki zbliżone do małp, główne nocne

MARMOZETA - południowoameryk małpa szerokonosa

MASTODONT - kopalny trąbowiec pokrojem zbliżony do słonia, żyły od oligocenu do plejstocenu

MEGACEROS - wielki eurazjatycki jeleń z epoki lodowcowej o rozpiętości poroża do 4 m

MEGANTROP - kopalna forma istot człowiekowatych z wczesnej fazy środkowej plejstocenu

METAMERIA - zaznaczający się u wielu zwierząt podział ciała na szereg podobnie u-kształtowanych odcinków

METYZACJA - krzyżowanie zwierząt różnych ras

MEZOPITEK - kopalna małpa

MEZOZAURY - kopalne gady o silnym ogonie: słodki wody górnego karbonu do dolnego permu

MIAZGOWCE - rodzina chrząszczy: najgroniejsze szkodniki drewna i wyrobów drewnianych

MIECZOGON - skrzypłocz; denny stawonóg morski

MISECZNIK - pluskwiak równoskrzydły, szkodnik drzew owocowych, larwy i samice wydzielają rosę miodową

MNEMOZYNA - chroniony motyl z paziowatych

MODLISZKA - duży, drapieżny, ciepłoludny owad, w Polsce rzadka

MODRASZEK - mały motyl dzienny, pospolity na terenach otwartych

MRÓWKOJAD - największy z rodziny mrówkojad, naziemny-, równiny Ameryki Płd

MRÓWKOLEW - duży owad z rzędu sieciarek, w Polsce pospolity, larwy polują na mrówki

MSZYCZNIK - muchówka, której larwy żywią się mszycami

MUTUALIZM - forma współżycia dwóch organizmów np. zwierząt i owadów korzystna dla obu stron

NADOBNICA - duży, szaroniebieski chrząszcz z rodziny kózek, larwa żeruje w drewnie buków, w Polsce rzadka, chroniona

NAMIOTNIK - TASIK; drobny motyl nocny, gąsienica żeruje na jabłoni, szkodnik

NIEDOSTĘP - cecha tropu jelenia w gwarze łowieckiej

NIESTRZĘP - GŁOGOWIEC

NIETOPERZ - rękoskrzydły: jedyny przedstawiciel latających ssaków, owadów lub roślinożerny

NOSACIZNA - przewlekła, zakana i zaraliwa choroba zwierząt, głównie nieparzystnokopytnych

NOSOROŻEC - duży, roślinożerny ssak nieparzystokopytny, prowadzi nocny tryb życia - Afryka i płd-wsch Azji

OFIOLOGIA - dział zoologii, nauka o wężach

OKULARNIK - KOBRA,NAJA

PANCERNIK - amerykański szczerbak; palce z potężnymi pazurami, na brzuchu włosy, kopie nory, łowny

PAPPATACI - wirusowa choroba zakana przenoszona przez komary

PARECZNIK - stawonóg z gromady wijów

PASIKONIK - duży owad prostoskrzydły, w Polsce pospolity

PAZIOWATE - rodzina dużych motyli dziennych

PERŁOWIEC - motyl z rodziny południk w perłowych plamkach na skrzydłach

PIASKÓWKA - amerykański gryzoń z rodziny chomików

PIĘTNÓWKA - motyl nocny, żerują na kapuście i buraku cukrowym - kapustnica

PIŻMOWIEC - bezrogi ssak z rodziny jeleniowatych, żywi się głównie porostami, wydziela piżmo

PLENIÓWKA - ziemiórka; górska muchówka europejska

PLIOPITEK - kopalna małpa, prawdopodobnie przodek gibonów; przełom oligocenu i miocenu

PLONIARKA - muchówka z rodziny niezmiarek, szkodnik upraw zbożowych

PLUSKOLEC - grzbietopławek: wodny pluskwiak różnoskrzydły, drapieżny

POLATUCHA - wiewiórka latająca: nadrzewny gryzoń z rodziny wiewiórek, roślinożerna, lasy Syberii

POŁUDNICE - rodzina motyli dziennych, gąsienice kolczste, żerują, chroniona, zimę przesypia

PROKONSUL - kopalna małpa człekokształtna z dolnego miocenu

PROSIONEK - skorupiak równonogi - stonóg piwniczny

PTEROZAUR - kopalny gad latający podobny do nietoperza; rozp. skrzydeł około 8 m

PUSTELNIK - duży morski skorupiak pancerzowiec

RYKOWISKO - okres godowy jeleni SAMOŁÓWKA- pułapka kłusownicza

SIECIARKI - siatkoskrzydłe: rząd ciepłoludnych owadów, drapieżne

SŁODYSZEK - mały chrząszcz, pospolity szkodnik rzepaki i innych roślin krzyżowych

SOSNOWIEC - OPALIK

SPERMACET - OLBROT

SPUSZCZEL - chrząszcz z rodziny kózek, grony szkodnik żerujący w drewnie

STAWONOGI - typ najliczniejszych zwierząt na świecie: owady, pajęczaki, skorupiaki,tryzobity i inne

STEGOZAUR - kopalny gad z grupy dinozaurów długości do 9 m

STEKOWIEC - ssak jajorodny np. dziobak, kolczatka: Australia, Nowa Gwinea, Tasmania

STRUNOWCE - typ zwierząt, u których szkielet osiowy stanowi struna grzbietowa

SYNANTROP - zwierzę związane z człowiekiem i jego działalnością, ale nie hodowane przez niego np. mysz, szczur

SZARAŃCZA - owad prostoskrzydły, grony szkodnik

SZCZERBAK - południowoameryk, owadożerny o puszystym, perłowoszarym futerku,chroniona, hodowana dla cennego futra

CIERWICA - jajożyworodna muchówka: larwy żerują w mięsie

TARANTULA - południowoeuropejski pająk długości do 3 cm

TARCZÓWKA - pluskwiak różnoskrzydły, drapieżny, tępi leśne szkodniki

TASIEMIEC - bąblowcowy: płaziniec pasożytujący w jelicie psa, wilka - larwa głównie w wątrobie człowieka, bydła i świń

TASIEMIEC - karłowaty: płaziniec pasożytujący w jelicie cienkim człowieka i gryzoni

TASIEMIEC - nieuzbrojony: pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, osiąga długość do 10m

TASIEMIEC - uzbrojony: osiąga długość do 8 m, pasożytuje w jelicie cienkim a larwy w trzodzie chlewnej

TEROMORFY - kopalne gady ssakokrztałtne - od permu do triasu

TERRARIUM - pomieszczenie do hodowania drobnych zwierząt lądowych (jaszczurek,ślimaków), w niemal naturalnych warunkach

TĘGORYJEC - nicień pasożytujący w jelicie cienkim człowieka

TOPIELICA - drobny pluskwiak wodny

TRAJKOTKA - owad prostoskrzydły: pospolity w lasach sosnowych i na górskich łąkach

TYGRYSICA - samica tygrysa

UBIKWISTY - zwierzęta żyjące w różnych środowiskach, szeroko rozpowszechnione

WĽSKONOSE - małpy o wąskiej przegrodzie nosowej tzw. małpy Starego wiata

WICIONOGI - wąsonogi

WIDELNICA - owad o błoniastych skrzydłach, żyje w pobliżu wód

WIDLISZEK - gatunek komara, samice żywią się krwią człowieka, bydła i koni

WIEWIÓRKA - eurazjatycki gryzoń nadrzewny, żywi się owocami i nasionami

WIKŁAWIEC - KINKAŻU

WINNICZEK - pospolity w lasach i parkach ślimak płucodyszny, roślinożerny, jadalny, z Polski eksportowany

WRZOSÓWKA - prymitywna rasa owiec kożuchowych o wadze 32-45 kg

WSTĘŻNIAK - bezkręgowe zwierzę dzienne, długość od 1 cm do 2 m WSZOLINKA - pszczela wesz

WYCHUCHOL - DESMAN

WYRYNNIKI - rodzina chrząszczy: drążą chodniki w drewnie drzew liściastych i hodują w nich grzybnię - szkodniki

ZAKLINIEC - jeden z największych chrząszczy w Polsce

ZANOKCICA - ropne zapalenie racic u zwierząt parzystokopytnych

ZIEMIÓRKA - PLENIÓWKA

ZŁOTOKRET - złotowłos: południowoafryk, drobny ssak owadożerny, przypomina kota,pożyteczny

ZMROCZNIK - WILCZOMLECZEK: motyl nocny z rodziny zawisaków, gąsienice żerują na wilczomleczu

ZOOCHORIA - rozsiewanie nasion lub owoców przez zwierzęta

ZOOLATRIA - kult zwierząt w religiach wielu ludów

ZOOMETRIA - nauka zajmująca się opisem zwierząt na podstawie ich pomiarów

ZWOJKÓWKA - ZWÓJKA

ŻOŁĘDNICA - drobny, nadrzewny gryzoń z rodziny popielikowatych, w Polsce bardzo rzadka, chroniona

ŻYWORÓDKA - ciemnobrunatna jaszczurka długość do 18 cm

ŻYWORÓDKA - słodkowodny ślimak przodoskrzelny o zwiniętej spiralnie muszli

ABIOGENEZA - SAMORÓDZTWO: domniemanepowstawanie istot żywych z nieogra-nicznej lub organicznej materii nieożywionej np. much ze zgnitego mięsa; pogląd z czasów starożytnych i średniowiecznych

APTERYGOTY - podgromada owadów o prymitywnej budowie: brak skrzydeł, szczątkowe odnóże

BAZYLISZEK - KAPTURNIK; nadrzewna jaszczurka amerykańska, długość do 80 cm

BŁOTNIAREK - ślimak płucodyszny, żywiciel motylicy

BOLIMUSZKA - mucha nieco mniejsza od domowej; kłuje boleśnie i żywi się krwią ssaków

BRONTOZAUR - ameryk, dinozaur o długości do 22 m, chód czworonożny, ziemnowodny, roślinożerny

BURSZTYNKA - ziemnowodny ślimak płucowodny, szkodnik upraw motylkowych

CERATOZAUR - ameryk dinozaur o wysokości około 3 m, drapieżny, chód dwunożny:górna kreda

CHRABĽSZCZ - dość duży, brunatny chrząszcz: dorosły owad żywi się liśćmi drzew - szkodnik

CHRZĽSZCZE - TĘGOPOKRYWNE - rząd owadów

CYNOGNATUS - wymarły gad drapieżny należący do grupy gadów ssakokształtnych

CZUPIRADŁO - małpa z koczkodanów

DINOTERIUM - kopalny ssak z rzędu trąbowców przypominający słonia

DRIOPITEKI - kopalne małpy człekokształtne z miocenu, przodkowie gibbonów

DROZOFILIA - muszka owocowa: maleńka muchówka, której larwy żyją w sfermentowanych produktach spożywczych

DŻDŻOWNICA - pospolity skąposzczet glebowy: odżywia się szczątkami organicznymi i spulchnia glebę

ENTOMOFAGI - zwierzęta odżywiające się owadami lub ich larwami

GŁOWOTUŁÓW - przednia część ciała pajęczaków

GRAPTOLITY - grupa paleozoicznych zwierząt morskich z typu półstrunowców

HIBERNACJA - sen zimowy zwierząt

ICHNOLOGIA - nauka zajmująca się śladami zwierząt

ICHTIOZAUR - rybojaszczurka: rybokształtny gad kopalny: od triasy do kredy

ILDEFRANSY - francuska rasa owiec hodowanych głównie dla mięsa

JARZYNÓWKA - BŁYSZCZKA

JASZCZURKI - najliczniejsza grupa gadów z rzędu łuskoskórnych, posiadają dużą zdolność regeneracji

KAPUSTNICA - PIĘTNÓWKA

KARCZOWNIK - eurazjatycki drobny gryzoń, szkodnik sadów i upraw leśnych

KADZIELNIK - gruczoł przędny gąsienicy jedwabnika

KNIAZIENIE - w gwarze łowieckiej: wydawane głosu przez zająca

KOKCYDIOZA - choroba wielu zwierząt: brak łaknienia, krwawe biegunki wychudzenia, często śmiertelna

KOLCOGŁOWY - CIERNIOGŁOWY: bezkręgowce zaliczane do obleńców

KOZIOROŻEC - kozioł skalny; ssak z rodziny krętorogich, coraz rzadszy, chroniony

KRATKOWIEC - kwiatkowiec: motyl z rodziny południk: gąsienice żerują na pokrzywie

KROCIONOGI - DWUPARCE

KSIĘGOSUSZ - zaraliwa choroba przeżuwaczy

LIMNOPITEK - kopalna małpa człekokształtna z dolnego miocenu

LISTKOWIEC - CYTRYNEK

LICIONOSY - rodzina amer. nietoperzy, w większości owadożerne, niektóre krwiopijne

ŁUSKONOSNE - ŁUSKOSKÓRNE

MAMMOLOGIA - teriologia; dział zoologii zajmujący się badaniem ssaków

MERYTERIUM - prehistoryczne zwierzę wielkości świni, najprymitywniejszy przedstawiciel trąbowców

MIEDZIANKA - GNIEWOSZ

MIESZANIEC - HYBRYD: organizm powstały ze skrzyżowania dwóch genetycznie różnych osobników

MYSZORYJEK - ALMIK

NASIONNICE - rodzina małych muchówek: larwy żerują na kwiatach, łodygach lub owocach roślin

NASTECZNIK - tropikalna błonkówka z grupy żądkowej, buduje gniazdo, w których gromadzi pokarm

NIEZMIARKI - rodzina drobnych muchówek, niektóre poważnymi szkodnikami upraw zbóż np. ploniarka zbożówka

NITNIKOWCE - DRUCIEŃCE

NOCNICÓWKA - SÓWKA

OREOPITEKI - kopalne małpy sąwąskonose z wczesnego pliocenu

ORZESZNICA - nadrzewny gryzoń z rodziny popielicowatych, chroniona, zimę przesypia:lasy Europy i zach Azji

OWADOŻERNE - rząd drobnych ssaków łożyskowych; pożyteczne, chronione

OWADZIARKI - błonkówki przechodzące rozwój w innych owadach lub pajęczakach, rzadziej w roślinach

OWODNIOWCE - kręgowce, których rozwój zarodkowy obydwa się w osłonie błon płodowych: gady, ptaki, ssaki

PACIORNICE - drobne muchówki z rodziny pryszczarków, szkodniki roślin

PARZYDEŁKA - aparaty ataku i obrony u niektórych zwierząt różnej budowy i pochodzenia

PAZURKOWCE - rodzina południowoameryk małp szerokonosych

PEDOGONEZA - wtwarzanie przez larwy niektórych zwierząt jaj zdolnych do rozwoju bez zapłodnienia

PEŁNOROŻCE - JELENIOWATE

PIERWOWIJE - drobne stawonogi i z grupy wijów: żyją w wilgotnej glebie, gnijącym drewnie, pod kamieniami

PIÓROLOTKI - rodzina drobnych motyli, gąsienice żerują na roślinach zielnych

PLEZJOZAUR - kopalny gad morski - od triasu do kredy

PLUSKWIAKI - rząd owadów lądowych (mszyce, piewiki), bąd wodnych (pluskolec, wieśniak)

PŁOSZCZYCA - duży, drapieżny pluskwiak różnoskrzydły, żyje na dnie zbiorników wód stojących

POKRZYWNIK - brunatnoczerwony motyl dzienny, gąsienice żerują na pokrzywach

POWIĘTNIK - SKARABEUSZ

PRZEDZIMEK - PIĘDZIK

PRZEKRASKA - chrząszcz (mróweczka), żywiący się kornikami

PRZYLŻEŃCE - rząd małych owadów: drapieżne lub wysysają soki roślinę, niektóre są szkodnikami

ROHATYNIEC - nosoróg: kasztanowobrązowy chrząszcz z charakterycznym "Rogiem" na głowie samca, larwy żyją w drewnie trocinach

RURKOZĘBNE - SŁUPOZĘBNE, MRÓWNIKI

RZEMIENIEC - tasiemiec długości do 1 m pasożytujący w jelicie ptaków wodnych

SALAMANDRA - płaz ogoniasty, w skórze gruczoły jadowe, Eurazja, Afryka, Ameryka Płw

SKARABEUSZ - poświętnik: duży, czarny chrząszcz tropikalny, czczony przez Egipcjanin jako bóg wschodzącego słońca

SKLEROTOMY - związki szkieletu osionego w zarodka kręgowców

SKRZELOWCE - gromada płazinców, dawniej zaliczane do przywr, pasożyty ryb, płazów i gadów, nieliczne chorobotwórcze

SKRZYPŁOCZ - MIECZOGON

SŁUPOZĘBNE - mrówniki, rurkozębne: rząd ssaków o bezkorzeniowych zębach, reprezentowane obecnie tylko przez mrówniki

SPOROCYSTA - drugie stadium larwalne niektórych przywr

STATOCYSTA - narząd zmysłu równowagi wielu bezkręgowców

STEGOCEFAL - kopalny płaz, najstarszy czworonożny kręgowiec - płaz tarczogłowy, labiryntodonty

STONKOWATE - rodzina chrząszczy, roślinożerne, liczne szkodniki

STRZYGONIA - mały motyl nocny, grony szkodnik: larwy objadają igły sosny

SZARAŃCZAK - owad z rzędu prostoskrzydłych, roślinożerny szkodnik

SZCZYPAWKI - potoczna nazwa drapieżnych chrząszczy z rodziny biegaczy i trzyszczy bąd skorków

SZORTHORNY - angielska rasa bydła mięsno - mlecznego

MIERDZIEL - SKUNS

TERIOLOGIA - MAMMOLOGIA

TERMITIERA - wysoki kopiec zbudowany przez termity

TORZYNIAD - motyl nocny, gąsienica żeruje w drewnie, szkodnik drzew owocowych -trociniarka

TRAWIENIEC - jedna z 4 komór żołądka przeżuwaczy

TROCHOFORA - drobna larwa pierścieniec.mięczaków, sikwaków

TROFOBLAST - zewnętrzna warstwa komórek błony płpdowej u ssaków

TRZPIENNIK - błonkówka, szkodnik drewna, w którym składająjaja

TYRANOZAUR - gad kopalny z grupy dinozaurów, drapieżny, chód dwunożny

WARANOZAUR - wymarły gad permski z podgromady gadów ssakokształtnych

WIDŁOGONEK - owad bezskrzydły, żywi się szczątkami, żerują w glebie, pod kamieniami

WIKARIANTY - blisko spokrewnione gatunki zwierząt żyjące narożnych obszarach geograficznych np. eurazjatycki renifer i amerykański karibu

WYWILŻANKA - drobna muchówka: larwy żyją w produktach roślinych

ZASKRONIEC - niejadowity wąż, dobrze pływa, w Polsce chroniony

ZIOŁOMIREK - mały chrząszcz z rodziny ryjkowców, szkodnik upraw lucerny i koniczyny

DZIEBLARZ - błonkówka z rodziny rośliniarek, wyrządza szkody w oziminach, larwy żyją w dbłach traw i zbóż

ŻERDZIANKA - chrząszcz z rodziny kózek: larwy wygryzają chodniki w drzewach iglastych

ZÓŁTOPUZIK - SAMOŁUSK

ŻUBROBIZON - mieszaniec bizona z żubrem, płodny

ANTROPORNIS - południowoameryk, kopalny pingwin z miocenu

ARACHOLOGIA - dział zoologii zajmujący się badaniem pajęczaków

BIAŁOGRZBIET - krajowa odmiana bydła mlecznego

BŁONKOSKRZDŁE - BŁONKÓWKI

BEZOWODNIOWCE - kręgowce nie wytwarzające błon płodowych

CIERNIOGŁOWY - KOLCOGŁOWY

CZŁOWIEKEKOWATE - HOMINIDY

DRZEWOŻEREK - chrząszcz z rodziny komików

DWUSIEKACZOWCE - GRYZONIE

DWUSKRZYDŁE - MUCHÓWKI

ENTOMOFAUNA - ogół owadów określonego obszaru, środowiska lub okresu geologicznego

ENTOMOGAMIA - OWADOPYLNOĆ

ENTOMOLOGIA - dział zoologi zajmujący się badaniem owadów

GĽSIENICZKI - rodzina błonkówek z grupy owodziarek, larwy pasożytują w innych owadachm często szkodnikach; pożyteczne

GRZBIETOPŁAWIEC - PLUSKOLEC

GRZBIETORÓD - płaz bezogonowy; jaja składa na własnych grzbiecie

GRZEBIUSZKA - HUCZEK

GRZECHOTNIK - ameryk, wąż jadowity o długości do 2m - okolice skaliste i perie, na końcu ogona ,, grzechotka", (resztki wylinek)

GRZYBOLUBKI - BEDLISZKI; rodzina drobnych muchówek, grone dla upraw pieczarek

HELMIOTOLOGIA - nauka zamująca się pasożytniczymi przywrami, tasiemcami, niceniami oraz chorobami przez nie wywołanymi

HERPETOLOGIA - dział zoologii dotyczący płazów i gadów

JAJORODNOĆ - powszechna forma rozrodu zwierząt; rozwój zarodka zachodzi w jaju

JELENIOWATE - pełnorożce; łowna rodzina przeżuwaczy o cenionych mięsie porożu

KOŁOWACIZNA - KRĘCIEK - CENUROZA

KOMENSALIZM - forma współżycia organizmów różnych gatunków np. odżywianie się owadów żyjących w ptasich gniazdach resztkami pokarmu tych ptaków

KOTYLOZAURY - najstarsze i najprymitywniejsze gady kopalne - perm i trias Europy, Ameryki Płw i płn Afryki

KROWIEŃCZAK - metalicznie czarny chrząszcz, na głowie samca róg, żywi się odchodami ssaków, pożyteczny

KSIĘŻYCORÓG - chrząszcz z rodziny poświętnikowatych

KWIATKOWIEC - KRATKOWIEC

LABIRYNTODONTY - STATOCEFLAE: płaz tarczogłowy

LOTOPAŁANKA - WORKOLOT

LUCERNIANKA - OWEŁNICA

ŁUSKOSKRZYDŁE - MOTYLE

MALAKOLOGIA - dział zoologii zajmujący się mięczakami

MERYNOPREKSY - mięsny typ merynosa, szybko dojrzewający

MIERNIKOWCE - rodzina motyli nocnych, liczne szkodniki np. cetyniak

MRÓWKOJADEK - najmniejszy z rodziny mrówkojadów wielkości wiewiórki, nadrzewny tropikalne lasy Ameryki Płd

MYRMEKOLOGIA - dział zoologi,nauka o mrówkach

NIEDWIADKI - dawna nazwa skorpionów

NIEDWIEDZIE - rodzina stopochodnych ssaków drapieżnych, zimę zwykle przesypiają w Polsce w Karpatach: chronione

NIEDWIEDZIÓWKA - jaskrawo ubarwniony tropikalny motyl nocny, gąsienice silnie owłosione

NIEPARZYSTOKOPYTNE - rząd palcochodnych ssaków roślinożernych

NIERUCHLIWOĆ - PEBRYNA

NIESNUJOWATE - rodzina błonkówek z podrzędu rośliniarek, larwy roślinożerne, wiele szkodników

NIESPORCZAKI -maleńkie bezkręgowce o nie ustwanej przynależności, zaliczane zwykle do stawonogów

NIEWISZCZUK - piesek stepowy; gryzoń z rodziny wiewiórek, żyje gromadnie na preriach Ameryki Płn

NIEZMOGOWCE - bezkręgowce zaliczane niekiedy do pierścienic, ciało walcowate

NOGOGŁASZCZKI - druga para gębowych odnóży pajęczaków

NOGOPRZĽDKI - rząd ciepłoludnych owadów, samice bezskrzydłe, żyją w jedwabistych rurach budowanych z wydzieliny gruczołów przędnych

OSTRAKODERMY - kopalne bezkręgowce długość do kilkudziesięciu centymetrów - od ordoniku do dewonu

OWADOPYLNOĆ - ENTOMOGAMIA; zapylanie kwiatów przez owady

PALEOZOOLOGIA - dział paleontologii, nauka o zwierzętach z minionych epok

PARZYSTOKOPYTNE - rząd palcochodnych ssaków łożyskowych np. świnie, hipopotami, wielbłądy itp

PĘDOWIACZEK - motyl, szkodnik drzew owocowych

PIERCIENICE - typ zwierząt bezkręgowych o robakowatym ciele, np. pijawki

PIERWOGONKI - rząd małych bezskrzydłych owadów, żyją w glebie

PIŻMOSZCZUR - PIŻMAK

PŁASZCZYNIEC - pluskwa burakowa

PŁUCOTCHAWKI - narządy oddechowe pajęczaków

PRAKOLCZATKA - ssak z rodziny kolczatek, żywi się głównie mrówkami i termitami -Nowa Gwinea

PROPLIOPITEK - kopalna małpa z oligocenu

PROSOWIANKA - motyl z rodziny omacnic

PROSTOSKRZYDŁE - rząd dużych owadów; drapieżne lub roślinożerne

PROTOZOOLOGIA - dział zoologii zajmujący się badaniem pierwotniaków: protistologia

PRYSZCZAREK - mucha heska: drobna, czarna muchówka, szkodnik zbóż, larwy wysysają soki powodując zasychanie roślin

PRYSZCZARKI - rodzina drobnych muchówek: larwy roślinożerne lub drapieżne

PRZECINKOWIEC - SKORUPIAK

PRZEKRASKA - bardzo pożyteczny chrząszcz żywiący się kornikami

PRZEZMIANKI - szczątkowe skrzydła owadów wachlarzowatych i muchówek

PRZEŻUWACZE - podrząd ssaków parzystokopytnych, żołądek wielokomorowy, roślinożerne

PRZĘDZIORKI - rodzina roztoczy; gruczoły przednie w głowotyłowiu; wysysają soki roślin, liczne szkodniki

PRZYLŻEŃCE - rząd małych owadów; drapieżne lub wysysają soki roślin, niektóre szkodniki, np. wciornastek

PSZCZOLINKA - błonkówka mniejsza od miodnej pszczoły, buduje gniazda w gliniastych glebach, pużek kwiatów pożywieniem larw

PURPUROWIEC - szkarłatnik; ślimak o ozdobnej muszli z kolcami

RĘKOSKRZYDŁE - NIETOPERZE

ROLINIARKA - błonkówka składająca w tkankach roślin, larwy żerują na roślinach

ROZKRUSZKI - nazwa roztoczy, gronych szkdników magazynów żywnościowych

RÓWNOSKRZYDŁE - rząd owadów lądowych o 2 parach błoniastych skrzydeł, wysysają soki roślin

RÓŻNOSKRZYDŁE - rząd owadów wodnych i lądowych skrzydła przednie przekształcone w tzw półpokrywy, tylne błoniaste

RZEPAKOWIEC - GNATARZ

RZEŻUCHOWIEC - ZORZYNEK

SAMORÓDZTWO - ABIOGENEZA

SKĽPOSZCZET - DŻDŻOWNICA

SKOCZOGONEK - drobny, skaczący owad bezskrzydły, żyje w środowiskach wilgotnych

SKOLOPENDRA - duży, jadowity parecznik z obszarów tropikalnych, długość do 10cm

SKÓROSKRZYDŁE - LATAWIEC

SKRZELOTCHAWKI - blaszkowate lub witkowate narządy oddechowe larw żyjących w wodzie

SZCZECIOGONKI - rząd tropikalnych owadów bezskrzydłych np rybik

SZCZEKUSZKI - OCHOTONY

SZCZERKLINY - pożyteczne błonkówki z rodziny grzebaczy

SZCZĘKOCZUŁKI - pierwsza para odnóży głównych szczękoczułkowców służąca do chwytania zdobyczy

SZCZĘKOCZUŁKOWCE- podtyp stawonogów obejmujących staroraki i pajęczaki

SZCZĘKONÓŻA - przednie odnóża tyłowiowe skorupiaków i pareczników służące do chwytania zdobyczy

SZEROKONOSE - tzw. małpy Nowego wiata; amerykańskie niewielkie małpy o szerokiej przegrodzie nosowej

SZKARŁATNIK - PURPOWIEC

SZPARAGÓWKA - muchówka z rodziny nasionnic, larwy wygryzają chodnik w pędach szparagów, szkodnik

LEPUCHOWATE - rodzina węży o zredukowanych oczach, pędzą podziemny tryb życia, strefa tropikalna, Płw. Bałkański

WITEZIANKA - drapieżna nazwa o metalicznie lśniących skrzydłach, zamieszkuje głównie ciepłe kraje, w Polsce 2 gatunki

TĘGOPOKROWCE - CHRZĽSZCZ

TROCINIARKA - DRZEWOJAD: duży motyl nocny, gąsienica szkodnik drzew owocowych

TROCINIARKA - TORZYNIAD

TRZENIÓWKA - NASIONNICA - muchówka, składa jaja na owocach czereśni, wiśni, wiciokrzewy, szkodnik

WCIORNASTEK - owad z rzędu przylżeńców, szkodnik roślin uprawnych i drzew owocowych

WIEWIÓRECZEK - TUPAJ

WIEWIÓRKOWATE -rodzina gryzoni zamieszkujących .wszystkie kontynenty oprócz Australii, np.świstak, syseł, wiewiórka

WILCZOMECZEK - ZMROCZNIK

WYDROZWIERZ - KAŁAN

ZALESZCZOTEK - drobny drapieżny pajęczak, żyje w ściółce leśnej lub w mieszkaniach

ZŁOWIESZCZYK - POKĽTNIK

ZMIERZCHNICA - TRUPIA GŁÓWKA

ZNAMIONÓWKA - motyl z rodziny brydnic

ZOOGEOGRAFIA - nauka o geograficznych rozmieszczeniu zwierząt i o czynnikach, które je kształtują

ZOOPATOLOGIA - nauka o procesach i stanach chorobowych zwierząt

ZOOTECHNIKA - nauka o chowie i chodowli zwierząt domowych oraz ich użytkowaniu

ŻÓŁTOBRZEŻEK - PŁYWAK

BROY - długowłosy chart rosyjski

DOGI - psy obronne charakteryzujące się dużym wzrokiem, używane do walki z dzikimi zwierzętami, ochronny karawan

FOKS - FOKSTERIER

MOPS - nieduży pies pokojowy pochodzenia azjatyckiego

OGAR - pies myśliwski używany do tropienia, osaczania i napędzania zwierząt

OTOK - rzemień do prowadzenia psa myśliwskiego

PIES - domowe zwierzę pochodzące od wilka i dzakala, udomowiony 8 tyś. lat temu

PULI - węgierska rasa niewielkich psów z grupy owczarków

PUMI - węgierska rasa psów z grupy owczarków: używane do pilnowania stad bydła

TAKS - JAMNIK

APORT - komenda dla tresowanego psa oznaczająca: przynieś, podaj

APORT - zbieranie i przynoszenie przez psa ubitej zierzyny - AMPORTOWANIE

BAŁYK - podkradanie się na brzuchu psa myśliwskiego

BUREK - KUNDEL, KUNDUS

CHART - pies gończy o smukłej budowie do szczucia zwierzyny

CZUCH - w gwardzie łowieckiej: węch u psa

DINGO - dziki, drapieżny pies australijski, łatwo się oswaja

FAFLE - obwisłe wargi u psów myśliwskich w gwarze łowieckiej

HUSKY - pies z grupy szpiców pochodzący od psa eskimoskiego; pies pociągowy w Kanadzie i na Alasce

KOKER - COCKER

KUWOS - KUWASZ

ŁAJKA - pies z grupy szpiców hodowanych głównie na Syberii, używany do polowań lub zaprzęgu

MOLOS - olbrzymi pies używany w starożytnej Grecji: jako obronny do polowań na wodne ptactwo

SETER - pies myśliwsk wywodzący się od angielskich wyżłów, także pies pokojowy

SFORA - rzemień do wiązania psów myśliwskich

SFORA - w gwarze łowieckiej: para uwiązanych ze sobą psów myśliwskich

SZPIC - pies pokojowy lub stróżnych o długiej, gęstej sierści

WYŻEŁ - pies myśliwski do wyszukiwania zwierzyny, wystawania jej na strzał i aportowania

BASSET - myśliwski pies o krótkich np gach i długich zasających uszach

BOKSER - silnie zbudowany pies obronny o krótkiej, gładkiej sierści

BORZOJ - rosyjsk chart

BRYTAN - silny, duży pies używany dawniej do walk na arenie a nawet na wojnie

BRYTAN - potocznie: każdy, duży pies pokojowy

BULDOG - pies wywodzący się z dogów o krępej budowie i krótkim, zadartym pyskiem

CERBER - trzygłowy pies strzegący wejścia do Hadesu

COCKER - KOKER - angielski pies myśliwski o długiej jedwabistej sierści

COLLIE - szkocki pies pasterski o długim, wąskim pysku: owczarek szkocki

GORDON - szkocki pies myśliwski: szkocki seter

GRYFON - pies myśliwski spokrewniony z wizłem; wyrana broda i krzaczaste brwi

JAMNIK - TAKS: krótkonogi pies z grupy posokowców

KUNDEL - KUNDYS, BUREK: mieszaniec rasowy, wiejski pies podwórzowy

KUNDYS - KUNDEL,BUREK

KUWASZ - KUWOS; węgierski pies pasterski

MASTYF - duży pies obronny z grupy dogów, wyhodowany na Wyspach Brytyjskich - ma-stiff

MUZYKA - głos ogarów na łowach w pościgu za zwierzyną

NORNIK - NOROWIEC; pies myśliwski używany do wypłaszania zwierzyny z nor

RATLER - mały pies pokojowy z grupy pinczerów o wyłupiastych, okrągłych oczach i gładkiej podpalanej sierści

SALUKI - chart perski

SIWASZ - mieszaniec eskimoskiego psa z wilkiem

TANDEM - zaprzęg psów w podbiegunowych podróżach

TERIER - pies myśliwskich bąd pokojowy pochodzenia brytyjskiego, używany do polowania na zwierzynę żuyjących głównie w norach

TERNEW - ratowniczy pies z Nowej Finlandii

APORTER - pies myśliwski zbierający i przynoszący ubitą zwierzynę

ARLEKIN - pies z rasy niemieckich dogów mający białą sierść w czarne cętki

BERNARD - BERNADYN: duży, silny pies z dogów, używany jako pies ratowniczy w górach

BRODACZ - SZNAUCER

DZIKARZ - pies myśliwski (zwykle kundel), używany do polowania na dziki

GOŃCZAK - pies gończy

KRASIAK - plamisty pies myśliwski

KYNOLOG - znawca psów: ich hodowli, tresury itp.

LAWERAK - myśliwski pies z odmiany selerów angielskich o długiej i falistej sierści

MASTIFF - MASTYF

PINCZER - żywy pies eurpoejski, używany bąd stroóżujący

POINTER - pies myśliwski z grupy wyzłów charakteryzujący się mocną budową i zwisającymi uszami

SPANIEL - pies myśliwski używany do wypłaszania ptactwa, także: pies pokojowy

SYRIUSZ - w mitologii greckiej: pies Oriona przeniesiony wraz z nim między gwiazdy

WILCZUR - silny, duży pies wyglądem przypominającym wilka

WODOŁAZ - pies z Nowej Funiandii używany do ratowania tonących - nowofuniandczyk

ZŁAJNIK - pies myśliwski

CHOWCHOW - chiński pies z grupy szpiców wys. do 50 cm, hodowany również w Europie

DOBERMAN - silnie umięśniony pies używany w służbie policyjnej i sanitarnej

KOMONDOR - węgierski pies pasterski z grupy dogów, duży i silny o długiej, silnie sfilcowanej sierści

LEGAWIEC - typ psa myśliwskiego; nie goni zwierzyny lecz zalega czekając na myśliwskiego

NAGIPIES - stara rasa psów znana z Egiptu, Chin, Meksyku o nieowłosionej skórze i wysokości do 30 cm

OWCZAREK - silny pies hodowany jako pasterski, obronny, policyjny

PŁOCHACZ - pies myśliwski używany do wypłaszania ptactwa z szuwarów i zaroślin

PSIARNIA - pomieszczenie przeznaczone do hodowli psów myśliwskich

SZCZWACZ - w dawnej Polsce; członek służby łowieckiej mający pieczę nad psiarnią dozorujący ich na polowaniu

SZNAUCER - pies z grupy pinczerów szorstkowłosych - BRODACZ

TROPOWCE - psy myśliwskie o doskonałym węchu używane do wyszukiwania zwierzyny grubej po tropach

APORTOWANIE - APORT

BERNARDYN - BERNARD

BOLOŃCZYK - mały pies pokojowy o długiej, jedwabistej sierści, odmiana maltańczyka

DALMATYŃCZYK - średniej wielkości pies o silnej budowie, używany jako pies myśliwski,gończy i stróżujący

FOKSTERIER - pies z angielskiej rasy psów myśliwskich z grupy terierów: dziś używany jako pies pokojowy

GREYHOUND - chart angielski

KUDRIAWKA - pies, który odbył lot kosmiczny

KYNOLOGIA - nauka o psach: obejmuje ich biologię, hodowlę, tresurę i użytkowanie

MALTAŃCZYK - mały pies pokojowy o obwisłych uszach i długiej, jedwabistej białej sierści

NOWOFUNLANDCZYK - WODOŁAZ; pies ratowniczy

PEKIŃCZYK - karłowaty pies pokojowy o obfitej sierści

PŁOCHACZE - psy myśliwskie używane głónie do wypłaszania ptactwa wodnego

POSOKOWCE - psy myśliwskie używane do tropienia postrzelonej zwierzyny

WAROWANIE - pozycja psa, w których przywiera on brzuchem do ziemi kładąc łeb na wyciągniętych przednich łapach

CAB - powóz dwukołowy z obudowanych z trzech stron pudłem i wysokim kozłem dla wonych - KAB

CAB - powóz czterokołowy będący odmianą kabrioletu

COB - krępy koń średniego wzrostu z rasy anglo-normandzkiej

CUG - zaprzęg składający się z czterech lub sześciu koni, zwykle jednej maści

GIG - jednkonny powozik używany w XIXw Anglii

KAB - CAB

KOŃ - zwierzę pociągowe, wierzchowe lub juczne, udomowione około 3000 lat p.n.e

KUC - mały koń o wysokości od 8 - do 120 cm w kłębie

LON - zatyczka do osi koła wozu

ŁĘK - przednia część siodła

MUŁ - zwierzę z rodziny koni; pochodzi ze skrzyżowania osła z koniem

WÓZ - czterokołowy drewniany pojazd ciągnięty przez konie - fura, furmanka

ARAB - gorącokrwisty koń wierzchowy wyhodowany na Półwyspie Arabskim

ARBA - kryty wóz dwukołowy używany przez koczownicze ludu Turcji i krajów sąsiednich

ARBA - długi, czterokołowy wóz służący na Ukrainie i Kaukazie, głównie do przewozu zboża

BELG - zimnokrwisty koń pociągowy wychowany w Belgii - BRABANSOR

BIGA - wóz o dwóch kołach bez kozła - bieda, biedka, dwukółka

BOKS - wydzielona część stajni dla konia

BREK - odkryty, czterokołowy, resrowany pojazd konny z bocznymi ławkami, mieszczący do 10 osób

CUGI - para jednej maści koni w zaprzęgu CWAŁ - najszybsza odmiana galopu

DUGA - DUHA; kabłąk w zaprzęgu jednokonnym służący do przymocowania chomąta do hołobu

DUHA - DUGA

EKKA - prymitywny pojazd azjatycki

FRYZ - ciężki, zimnokrwisty koń, ceniony w średniowieczu jako koń rycerski

FUKS - koń, na którego zwycięstwo nikt nie liczył

FURA - wóz, furmanka

KART - jednokonny wóz na dwóch kołach przeznaczony do wywożenia śmieci

KARY - maść konia

KŁĽB - wyniosłość na linii grzbietu konia

KŁUS - rodzaj biegu konia

KOCZ - czterokołowy pojazd z nadwoziem zawieszonym na łańcuchach lub pasach, wprowadzony w XVI w na Węgrzech

KRĽG - dawniej: wędzidło

KULA - przednia lub tylna część siodła wygięta do góry

MAĆ - barwa okrywy włosowej koni

MESZ - dietetyczna karma dla koni, zwłaszcza wyścigowych

POLO - gra na koniach z podbijaną, drewnianą piżką

PONY - mały, łagodny i wtytrzymały koń pochodzący z Wysp Brytyjskich

REDA - podróżny wóz o czterech kołach, używany w Rzymie do przewożenia podróżnych bagażu lub państwowej poczty

RING - miejsce służące do prezentacji koni

RZĽD - ozdobna uprząż końska

STĘP - najwolniejszy chód konia

TURF - dawniej: tor wyścigowy, wyścigi konne

UZDA - element końskiej uprzęży umożliwiający kierowanie koniem

ARDEN - zimnokrwisty koń pociągowy wychowany w Ardenach

BIEDA - biga, biedka, dwukółka

BOSAK - nie kryty wóz

BRYKA - duża ciężka bryczka, także kryty pojazd konny bez resorów

BUGGY - lekki, odkryty pojazd na szeroko roztawionych kołach, wproawdzony w XVIII w, w Wielkiej Brytanii

BUŁAN - płoną lub żółtawobrązową maść konia CHMYZ - mały, niepozorny koń

CUGLE - pasy rzemienne połączone z wędzidłem - lejce

DERKA - gruby koc służący jako okrycie dla konia

FARYS - arabski jedziec, rycerz

FIORD - fiordyng: bardzo silny, norweski koń zaprzęgowy

FORY - pomocnik stangreta jadący zwykle na jednym z przednich koni w poczwórnym lub poszóstnym zaprzęgu

FORY - konny ordynans oficera

FURAŻ - pasza, obrok, zwłaszcza dla wojskowych koni GALOP - szybki bieg konia

HERDA - jedna z przeszkód na hipodromie

HETKA - lichy, zabiedzony koń - szkapa

HUCUŁ - mały, prymitywny ale silny i wtrzymały koń wychowany na Huculszczużnie

KESON - wóz konny do przewozu amunicji - jaszcz

KIANG - podgatunek kułana z rodziny koniowatych, zamieszkuje stepy i pustynie Tybetu i Kaszmiru

KLACZ - kobyła

KUŁAN - ssak z rodziny koniowatych, zamieszkuje pustynne obszary środkowej Azji

LANDO - czteroosobowy powóz z opuszczaną na dwie strony budą, o dwóch siedzeniach naprzeciwko siebie

LEJCE - cugle

LONŻA - długa lina używana przy trenowaniu koni i ćwiczeniach woltyżerskich

LUZAK - koń nie zaprzężony lub nie osiodłany, idący luzem

LUZAK - w dawniej kawalerii polskiej: ordynans konny

MANEŻ - ujeżdżalnia; zamknięte pomieszczenie, w którym odbywa się nauka jazdy konnej i ujeżdżanie koni

MANEŻ - kierat

OGIER - niekastrowany samiec konia domowego

OSIOŁ - ssak z rodziny koniowatych o długich uszach

OLIK - osłomuł; mieszaniec ze skrzyżowania ogiera konia z oślicą

OTRĘT - zaraliwa, wirusowa choroba koni

PEGAZ - skrzydlaty koń, rumak: symbol poetyckiego natchnienia

POWÓZ - czterokołowy pojazd na resorad z podnoszoną budą dla czterech lub sześciu osób

PUDŁO - zamknięta część pojazdu, w którym się siedzi (np. karety)

RUMAK - rasowy, piękny koń

RYSAK - kłusak: koń o bardzo szybkim kłusie

SANIE - pojazd na płozach ciągniętych przez konie, przeznaczony do jazdy po śniegu

STAND - tabun dla widzów podczas konnych

SULKY - lekki pojazd dwukołowy używany w wyścigach kłusaków

SZKAP - nieprawidłowy kłus konia

SZORY - rodzaj uprzęży: szeroki pas skórzany lub parciany zakładany na pierś konia oraz z pomocniczymi rzemieniami

SZPAK - maść konia, koń o ciemnej okrywie włosowej

SZPAT - WŁOGACIZNA - narośl kostna na wewnętrznej stronie stawu skokowego konia

NICA - drążek podtrzymujący dyszel wozu

TABYN - stado dzikich koni, zwłaszcza stepowych

TABUN - dawniej; koń stepowy

TONGA - lekki, dwukołowy pojazd jednokonny na dwie lub cztery osoby używany w Indiach

WASĽG - czterokołowy powóz bez resorów z nadwoziem drabinkowym lub w kształcie wilklinowego kosza

WASĽG - nadwozie wozu gospodarskiego

WODZE - rzemień stawowiący część uzdy

WOLTA - duże koło zataczane podczas jazdy konnej

ZEBRA - zwierzę z rodziny koniowatych - stepy Afryki

ZOŁZY - ostra choroba zakana rebiąt i młodych koni, często przechodząca w nosaciznę

ŻABKA - zapalenie kości i tkanek stawu kopytowego u konia - kulawizna

ANGLEZ - koń rasy angielskiej

ANGILK - FOLBLUT

BIEDKA - bieda, biga, dwukółka

BRETON - koń zaprzęgowy wyhodowanych we francji ze skrzyżowania kuców z końmi ras ciężkich i z norfolskim kluskami

BROŻEK - czterokołowy pojazd konny z nadwoziem zawieszonym na pasach lub łańcuchach; używany w Europie w XVI/XVIIw

CHRAPY - końskie nozdza

CUGANT - koń używany w czterokonnym lub sześciokonnym zaprzęgu; koń wyścigowy

CURRUS - wóz o dwu kołach, zamkniętych od przodu i boków, o dwóch miejscach stojącym dla wonicy i siedzącym dla podróżnego

DERESZ - koń o sierści karej, gniadej lub kasztanowej z domieszką białych włosów: koń dereszowaty

DRYNDA - gwarowo o dorożce

DYFTYK - jedwabna, przetykana złotem kapa na konia - dyndyk

DYSZEL - drąg umocowany do przedniej części wozu, umożliwiający kierowanie nim

DYWDYK - DYFTYK

DŻOKEJ - jedziec na wyścigach konnych

FAETON - lekki powóz resorowany, bez drzwiczek, z podnoszoną w czasie niepogody budą

FURGON - wóz konny z nadwoziem służący do przewożenia ładunków wymagających zabezpieczenia

FURMAN - WONICA

GIDRAN - koń półkrwi angloarabskiej, bardzo wytrzymały, nadający się do zaprzęgu i pod wierzch

GNIADY - koń o brunatnej barwie sierści, o różnych odcieniach

HESTER - koń z rasy szwedzkich, używany w dawnym wojsku do ciężkiej jazdy; pospolity na Litwę i Żmudzi

HIPIKA - jazda konna, sport konny, jedziectwo - HIPPIKA

HUNTER - koń myśliwski pochodzący ze skrzyżowania ogiera pełnej krwi angielskiej z klaczą ciężkiego typu pociągowego

JASZCZ - KESON

KAŁMUK - mały.krępy koń stepowy

KANTAR - rodzaj skórzanej lub parcianej uzdy bez wędzidła

KARETA - czterokołowy powóz na resorach z nadwoziem w kształcie zamkniętego pudła z opuszczonymi oknami w drzwiczkach

KARIER - najszybszy bieg konia, odmiana galopu

KAROCA - czterkołowy powóz używany na królewskich dworach

KIERAT - maneż; młocarnia lub sieczkarnia wykorzystująca do napędu siłę pociągową koni bąd bydła

KŁUSAK - RYSAK

KOBYŁA - samica konia - KLACZ

KOLASA - lekki, odkryty pojazd konny podobny do bryczki, używany w Polsce w XVIII/XIXw - KOLEBKA

KOLASA - czterokołowy wóz gospodarski bez resorów, używany w XVII/XVIII w na Rusi

KOPYTO - puszka rogowa otaczająca ostatnie członu palców u koni

KOZIOŁ - siedzenie dla wonicy powozu

KUBITA - zakryty pojazd na płozach

KUCZER - dawnie: WONICA, FURMAN

KURIER - dawniej: pośpieszny dyliżans pocztowy

KURSOR - koń wyścigowy

LEWADA - poderwanie konia do wspięia tylne nogi

MASTER - w zawodach hipicznych: kierownik biegu myśliwskiego

MYLORD - resorowany, czterokołowy pojazd z kozłem używany w XIXw, Anglii jako pojazd spacerowany

NUŻYCA - DEMODEKOZA; choroba pasożytnicza koni

OCHWAT - zapalenie kopyta u konia

ODSADA - odstawanie końskiego ogona

OLDRAN - koń rasy angielsko-arabskiej

ONAGER - podgatunek kułana, zwierzę z rodziny koniowatych

ORCZYK - drewniany drążek poziomo zawieszany u wozu, pojazd konnego, do którego zaczepia się konia

PALCAT - pręt używany przy jedzie konnej

PĘCINA - odcinek kończyn konia, przyczynia się do amortyzacji wstrząsów podczas ruchu

POPRĘG - podtrzymuje siodło lub kułbakę

POTNIK - podkład pod siodło

RYDWAN - dwukołowy wóz rzymski używany podczas wojen i igrzysk

SHIRES - SZAJRY

SIODŁO - część końskiego rzędu ułatwiające jazdę konną

STĘPAK - ciężki, zimnokrwisty koń, używany do prac wykonywanych w wolnym pempie

SZAJRY - SHIRES: angielska rasa koni pociągowych szkapa - HETKA

SZLEJE - uprząż szorowa: pady z postronkami zakładane koniowi na pierś

TARANT - koń niejednolitej maści

TRAKEN - wszechstronnie użytkowany koń róniej maści, hodowany do dziś w Niemczech i Rosji

TRĘZLA - wodze uzdy umożliwiające jedcowi, kierowaniem koniem

TRUCHT - bieg konia: pośrednia między stepem a kłusem

UPRZĽŻ -"ubranie" konia, element łączący pojazd lub narzędzie pracy z koniem np. uprząż chomątową szorowa itp.

WAŁACH - wytrzebiony samiec konia

WIZAWA - wąska kareta z dwoma siedzeniami

WOLANT - pojazd czterokonny na resorach, podobny do powozu

ZATRAT - uszkodzenie końskiego kopyta

REBAK - młody koń przed osiągnięciem 3 lat

BACHMAT - nieduży, krępy, bardzo wytrzymały koń wierzchowy, używany dawniej przez polską i tatarską jazdę

BERLINA - czterosobowa kareta bez resorów w pudle umieszczonym na paskach, używana od XVII w

BIAŁOSZ - koń białej maści

BRYCZKA - lekki, odkryty powóz konny mający z tyłu miękkie siedzenie a z przodu miejsce dla wonych

BUCEFAŁ - ulubiony koń Aleksandra Wielkiego

BUCEFAŁ - wierzchowiec, zwykle narowisty

BUŃCZUK - pęk włosia przyczepiany do piersi lub uszu końskich

CARRUCA - odkryty powóz rzymski o czterech kołach zaprzęgany w dwa konie, używany przez wyższych urzędników

CENTAUR - w mitologii greckiej: istota o postaci konia, z głową i torsem mężczyzny

CHABETA - lichy, wynędzniały koń

CHOMĽTO - część uprzęży konia opasująca nasadę jego szyi; drewniane lub metalowe kleszczyną pokryte skórą i miękką podkładką

CZAPRAK - przykrycie konia pod siodło, używane w XVIII w przez lekko jazdę

CZOŁDAR - długie ozdobne przykrycie na konia

DAUMONT - czterokonny, reprezentacyjny pojazd powożony przez dwóch forysiów, używany we Francji w XIXw

DORMEZA - kryty powóz przystosowany do spania używany w XIX w Francji

DOROŻKA - lekki pojazd konnywynajmowany za opłatą

DZIANET - piękny koń wierzchowy lub cugowy rasy hiszpańskiej, włoskiej lub tureckiej

EKWIPAŻ - lekki, luksusowy pojazd konny

ESSEDUM - bojowy wóz plemion celtyckich w dwa konie

FAWORYT - koń wskazywany przez wszystkich jako zwycięzca gonitwy

FIAKIER - regionalna nazwa dorożki lub dorożkarza

FOLBLUT - koń czystej krwi z angielskiej rasy gorącokrwistych - anglik, koń angielski

FURAŻER - żołnierz zajmujący się dostawą paszy dla koni

GANASZE - tylne, dolne krawędzie żychwy konia, miejsce przyczepy mięśni żychwowych

GONITWA - koński wyścig

HIPPIKA - HIPIKA

HOŁOBLE - poboczne dyszle w jednokonnym wozie gospodarskim

KARABAN - dawniej rodzaj krytego powozu

KARAWAN - ozdobny pojazd do przewożenia ciał zmarłych

KARDACZ - ostra, metalowa szczotka do czyszczenia skór koni

KARETKA - mała jednokonna kareta do wynajmowania za opłatą rozpowszechniona w Europie w XIX w

KARNIAK - worek z paszą dla konia

KARRUKA - w starożytnym Rzymie: kilkunastoosobowy wóz podróżny zaprzęgany w konie lub w muły

KAWECAN - rodzaj udzienicy końskiej z wszytym kawałkiem blachy do pobudzania konia

KIBITKA - szeroki, kryty wóz na płozach lub kołach używany w rosyjskich gospodarstwach, w okresie caratu do przewożenia więniów

KIEŁZNO - metalowa część uzdy

KOLEBKA - KOLASA

KRUPADA - skok konia z tylnymi nogami pociągniętymi pod brzuch

KULBAKA - wojskowe siodło kryte skórą w wysokim tylnym łęku, używane w XVIII/XIX w

LANDARA - ciężka kareta podróżna a potocznie duży, niezgrabny powóz

LANSADA - łukowaty skok konia

LINIJKA - lekki pojazd gospodarski po jazdy okrakiem

LIPIKAN - szlachetny koń białej maści

MIERZYN - MIERZYNEK; wytrzymały koń niedużego wzrostu, używany zwykle jako zwierzę pociągowe

MUSTANG - zdziczały koń z prerii Ameryki Północnej

MYSZATY - koń maści myszatej

NORZYCA - zespół schorzeń kłębu konia

OBELISK - rzemienie przechodzące przez grzbiet konia

OMNIBUS - duży, kryty pojazd konny używany w XVII/XIX w, jako środek komunikacji miejskiej

OSŁOMUŁ - OLIK

OSTROGI - metalowe kabłąki z kolcem lub zębatą gwiazdą przypinane do butów, ułatwiają prowadzenie konia przez jedca

PLEREZA - końska grzywa

PODWODA - cywilny wóz konny użyty dla potrzeb wojska

POWÓZKA - wojskowy wóz bagażowy do transportu osób i rzeczy

PÓŁKREW - koński mieszaniec powstały ze skrzyżowania konia czystej krwi z koniem miejscowym

RAJTUZY - długie spodnie do konnej jazdy podszyte skórą

REMONTA - uzupełnienie stanu koni, w wojsku

SROKACZ - koń czarno-białej maści

SZŁAPAK - inochodziec; koń chodzący niezbyt prawidłowo

TAKIETA - poprzeczka na przeszkodzie tory jedzieckiego

TERLICA - drewniana część końskiego siodła

TILBURY - lekki, otwarty powóz spacerowy używany w XIX w Anglii

TYBINKI - część siodła; klapy ze skóry pokrywające podpięcia popręgów i dające oparcie dla kolan jedca

TYLCZAK - skórna postać nosacizny

WONICA - FURMAN powozu zaprzęgiem

ZAPRZĘG - pojazd wraz z koniem bąd innym zwierzęciem pociągowym

ZEBROID - mieszaniec klacz zebry z koniem lub ostem

AMAZONKA - kobieta jeżdżąca konno

AMBULANS - wóz służący do przewozu rannych, chorych;dawniej wóz pocztowy

AMERYKAN - klacz rasy angielskiej pełnej krwi

BALOTADA - rodzaj podskoku konia na miejscu na tylnych nogach bez wierzgnięcia

BAŁAGUŁA - ładowny wóz pocztowy - FURMANKA

BERLINKA - dawny podróżny, rejerowany pojazd konny z miejscami do siedzenia u-mieszczonymi w oszklonym nadwoziu

BORNASKI - zakana, wirusowa choroba koni

BRYCZESY - spodnie do konnej jazdy, bufiaste od kolan, poszerzane na bokaciu

DWUKONKA - dorożka dwukonna

DWUKÓŁKA - pojazd o dwóch kołach: bieda, biedka, biga

DYLIŻANS - wieloosobowy kryty pojazd konny używany w XVI/XIX w, do przewożenia pasażerów i przesyłek pocztowych

FIORDYNG - FIORD

FURMANKA - FURA, WÓZ

HIPARION - kopalny koń wielkości kuca o lekkiej budowie i trójpalczastych kończynach

HIPODROM - teren przeznaczony do pokazów lub wyścigów konnych

HIPOGRYF - bajeczny, skrzydlaty koń z głową gryfa

JANCZARY - małe dzwonki przy końskiej uprzęży

KARIOLKA - lekki, okryty powóz dwukołowy, jednokonny, używany w Polsce w drugiej połowie XVIII w

KARYKIEL - lekki pojazd spacerowy rozpowszechniony w XIX w

KOPCZYKI - konie podlaskie: miejscowa odmiana małych koni typu pogrubionego mierzy n a

KOZINIEC - nieprawidłowa postawa przednich kopyt końskich

KWADRYGA - rudwan zaprzęgany w czwórkę ustawionych w jednym rzędzie koni, używany podczas wyścigów i triumfalnych wjazdów

LANDOLET - dwuosobowe lando

LATARNIA - biała, szeroka plama na czole konia

LUPINOZA - choroba koni wywołana trującym alkaloidami zawartymi w łubinie

MORZYSKO - kolka występująca u koni

MUNSZTUK - rodzaj kiełzna składającego się z dwóch metalowych drążków połączonych trzecim zakładanym do pyska

PILENTUM - italski wóz podróżny i spacerowy, używany pierwotnie przez westalki i ma-trony w czasie uroczystości

PULISKO - część siodła-, skórzany pas, na którym zawieszone jest strzemię

RAJTFRAK - frak do konnej jazdy

SARRACUM - ciężarowy wóz rzymski, używany do przewozu ciężarów

SKARBNIK - dawny wóz podróżny do przewożenia bagażu, żywności itp.

SPRZĘŻAJ - zwierzę pociągowe wraz z osprzętem w gospodarstwie rolnym

STRZEMIĘ - część rzędu końskiego: metalowy kabłąk ułatwiający dosiadanie konia przez jedca

SZARABAN - dawny konny pojazd z kilkoma poprzecznymi siedzeniami, używana jako pojazd spacerowy

SZPIGIEL - pośladkowa część końskiej skóry

TARANTAS - dawny powóz czterokołowy w kształcie pudła osadzonego na sprężystych ustwach zastępujących resory

TATERSAL - dawna ujeżdżalnia koni i miejsce ich sprzedaży

TIERTUCH - worek z obłokiem zawieszony przed pyskiem konia

WĘDZIDŁO - dwa metalowe ogniwa zakładane do pyska konia, do których przypina się lejce

WOLTYŻER - jedziec cyrkowy popisujący się jazdą na koniu

WOŁOSZYN - rasa konia wyhodowanego na Wołoszczynie

ZGRZEBŁO - metalowa szczotka do czyszczenia sierści koni

ANGLOARAB - koń pochodzący ze skrzyżowania konia czystej krwi angielskiej i arabskiej; używany pod siodło

BRABANSON - BELG

CARPENTUM - dwukołowy wóz rzymski zaprzęgany w cztery konie: używany przy uroczystościach religijnych

CARROCCIO - czterokołowy wóz zaprzęgany w muły używany w XI/XIV w

HIPIATRIA - dział weterynarii zajmujący się leczeniem koni

HIPOLOGIA - nauka o koniu domowym, jego budowie, fizjologi, hodowli itp

HIPOMANIA - namiętne zamiłowanie do koni

KABRIOLET - lekki powóz dwukołowy o podwyższonym siedzeniu, zwykle ze składaną budą

KAŁAMAJKA - KAŁAMASZKA

KAWALKADA - grupa jedców lub powozów; orszak konny

KULAWIZNA - ŻABKA

ŁOGAWIZNA - narośl kostna na stawie skokowym konia

MIERZYNEK - MIERZYN

MODERUNEK - dawniej; uprząż końska

NOSACIZNA - przewlekła, zakaliwa choroba koni i innych zwierząt

OLDENBURG - ciężki koń gorąco krwisty wyhodowany na terenie Oldenburga

PAROKONKA - dorożka zaprzężona w parę koni

PERSZERON - ciężki koń pociągowy rasy francuskiej używany w rolnictwie i transporcie

PLAUSTRUM - starorzymski wóz podobny do sarracum

PÓŁDRABEK - wóz z wąskim drabinami tworzącymi boki wozu

PÓŁKRYTEK - dwukonny pojazd podróżna z budą nad tylną częścią nadwozia, używany wPolscewXVII/XVIIIw

RAJTSZULA - dawna szkoła jazdy konnej

SOLITERKA - mała karetka jadnoosobowa

SZPICRUTA - elastyczny pręt pokryty skórą do poganiania konia

WIERZOPA - dawna nazwa młodej klaczy

TARADAJKA - prosta bryczka, zwykle bez resorów

TRZĘSIDŁA - kita z piór zdobiąca końskie głowy w czasie parad lub innych uroczystości

ANGLEZOWANIE - unoszenie się w siodle w takt biegu konia dla złagodzenia wstrząsów podczas jazdy wierzchem

ANGLIZOWANIE - przycinanie ogona i grzywy konia na angielski sposób

DEMODEKOZA - NUŻYCA

DŻYGITÓWKA - ewolucje, popisy na koniach wykonywane przez górali kaukaskich a przeniesione do cyrku

GANASZOWANIE - skracanie, ściąganie wodzy, naciskanie łydkami na boki w celu precyzyjnego wykonania ewolucji

GUBRANDSDALE - konie rasy duńskiej

INOCHODZIEC - SZŁAPAK

KAŁAMASZKA - kałamajka, wąski wózek wybity futrem, bez budki, mniejszy od bryczki

KAMIENIARKA - dawna bryczka bez resorów

KATAFRAKTA - rodzaj kirysu dla konia i rycerza

KURTYZOWANIE - przycinanie ogona blisko jego nasady koniom i psom

MASZTALERZ - wykwalifikowany pracownik obsługujący konie, starszy stajenny

MAKLEMBURG - koń pociągowy hodowany w Meklemburgi

NAJTYCZANKA - nejtyczanka: rodzaj dawnej, lekkiej bryczki

PIERSIÓWKA - zaraza piersiowa koni

POCZTYLION - wonica pojazdu pocztowego

STRYCHOWANIE - jedna z wad koni, uderzanie podkową jednej nogi o staw pęcinowy sąsiedniej

STRYCHULEC - ochraniacz zakładany zwierzętom pociągowym i wierzchowym dla pobieżenia kaleczenia pęcin

SZLICHTADA - staropolska przejażdżka saniami zaprzędzonymi w konie - kulig

UJEŻDŻALNIA - MANEŻ

WŁOGACIZNA - SZPAT

WOLTYŻERKA - popisowa jazda na koniu w cyrku

AKOW - dawna jugosłowiańska miara ciężaru - 512 kg

BELA - miara ilości papieru (10 ryz po 20 libr)

DEKA - przedrostek jednostki miary oznaczający mnożnik 10

DYNA - jednostka siły w układzie CGS

DŻUL - jednostka pracy i energii w ukadzie Sl - dżauł

EMAN - jednostka stężenia roztworów substancji promieniotwórczych

FOOT - STOPA

FUNT - jednostka masy stosowana w Europie do XIX w, o różnej wartości w zależności od kraju - w Polsce 0,4055 kg

GAUS - jednostka indukcji magnetycznej

GRAD - jednostka kąta płaskiego - GRADYS

GRAM - podstawowa jednostka masy w układzie CGS

GRAN - jednostka masy w angielskich i amerykańskich układach jednostek - GRAIN

GROS - 12 tuzinów -144 sztuki

HERC -jednostka częstotliwości w układzie Sl

JARD - anglosaska jednostka długości równa około 0,91440 m - yard

KILO - przedrostek jednostki miary oznaczający mnożnik 103

KIUR - pozaukładowa jednostka aktywności ródła promieniowania

KNOT - dawna jednostka prędkości liniowej używana w żegludze; obecnie zastąpiona węzłem

KOPA - 60 sztuk LIAN - LIANG

LITR - jednostka płynów i ciał sypkich

LUKS - jednostka natężenia oświetlenia w układzie Sl

MACH - pozaukładowa jednostka prędkości liniowej równa prędkości rozchodzenia się dwięku w powietrzu

METR - podstawowa jednostka długości w układzie Sl

MILA - jednostka długości - lądowa 1609,844 m; morska 8534,31 m

MILI - oznacza jednostkę fizyczną 1000 razy mniejszą od podstawowej

MINA - starożytna jednostka wagowo - pieniężna równa 1/60 talenta

MÓRG - dawna miara powierzchni, równa około 58 arów - morga, jutrzyna

NASZ - staroarabska jednostka ciężaru równa 56,7 grama

NOKS - jednostka natężenia oświetlenia

PINT - pół kwarty; angielska miara cieczy i ciał sypkich - 0,568 litra

POND - jednostka siły równa gram - sile

PRĘT - dawna jednostka długości i powierzchni: 3,5 - 5 m oraz 0,0019 - 2,08 ha

RYZA - miara ilości papieru - 500 arkuszy

SADE - dawna jednostka masy - rosyjska

SIĽG - SĽŻEŃ

STEN - jednostka siły

TAEL - chińska jednostka wagi srebrn, dawniej także jednostka monetarna

TEKS - jednostka miary w systemie międzynarodowej numeracji włókien, przędzy, nici itp.

TITR - numer ciężarowy włókien lub przędzy wyrażany w teksach

TONA - jednostka masy -1000 kg

WIEK - jednostka chronologiczna dziejów Ziemi, część epoki -100 lat

WOLT - jednostka napięcia elektrycznego, potencjału elektrycznego lub siły elektromotorycznej

YARD - JARD

AMPER - podstawowa jednostka prądu elektrycznego w układzie SI

ANKER - dawna jednostka objętości; w Prusach 34,35 l, w Rosji 36,91

ARONT - jednostka szybkości zmiany entropii

BARIA - podstawowa jednostka ciśnienia w układzie CGS

DŻAUL - DŻUL

FARAD - jednostka pojemności elektrycznego w układzie SI

FOTON - kwant energii pola elektrycznego

GALON - anglosaska jednostka objętości cieczy i ciał sypkich - około 4,541

KABEL - jednostka długości stosowania w żegludze -1/10 mili morskiej

KARAT - kjednostka masy stosowana w obrocie kamieniami szlachetnymi i perłami

KUBIK - metr sześcienny drewna

LIANG - LIAN-, podstawowa jedn. masy chińskiego systemu miar równa 37,311 grama

LIBRA - miara ilości papieru, równa 24 lub 25 arkuszom, póniej 100 arkuszom

LUMEN - jednostka strumienia świetlnego w układzie Sl łaszt - dawna jednostka objętości ciał sypkich - od 2900 - 4000 litrów

MIARA - liczbowa charakterystyka badanej wielkośi fizycznej

MIRED - jednostka stosowana w fotografi, charakteryzująca odcień światła

MORGA - MÓRG, JUTRZYNA

NEPER - jednostka logarytmicznej miary stosunku energii lub mocy sygnałów w akustyce iradiotechnice

QSMAK - OMINA, ACHTEL

PIEZA - jednostka ciśnienia w układzie MKS - nielegalna

PIĘD - dawna jednostka długości: odpowiadała odległości od końca kciuka do końca małego lub średniego palca rozwartej dłoni

PINTA - stosowana w dawnej Francji miara objętości cieczy; około 0.9 litra

SĽŻEŃ - SIĽG; dawna jednostka długości, równa rozpiętości rozstawionych ramion - 3 łokcie, 6 stóp-1,728 m

STAJE - staropolska miara długości (ok. 134 m), również jedn. powierzchni (1,2 -1,5 ha)

STAJE - FURLONG; angielska i amerykańska jednostka długości równa około 201,168 m

STILB - jednostka luminacji-, nielegalnia

STONE - miara wagi równa 14 funtom angielskim

STOPA - angielska i amerykańska jednostka długości; używana w Polsce miała O 2 -1 45 m - FOOT

SZNUR - dawna jednostka długości, w Polsce miał 43-45 m

SZTOF - dawna rosyjska miara płynów

TESLA - jednostka indukcji magnetycznej w układzie Sl

TUZIN - 12 sztuk

UNCJA - jednostka masy lub objętości w angielskich i amerykańskich, układach miar; apteczna - 480 gramów, handlowa28,3495 grama

WEBER - jednostka strumienia magnetycznego w układzie Sl - woltosekunda

WĘZEŁ - jednostka prędkości w żegludze -1,852 km/h

WŁÓKA - dawna jednostka powierzchni

ACHTEL - ÓSMAK, OMINA; dawna miara ciał płynnych

ARSZYN - dawna jednostka długości: w Polsce 0,815 m, w Rosji 0,7112 m

BARREL - beczułka, amerykańska jednostka objętości -1,6 hl - BARYŁKA

BARYŁA - miara pojemności płynów - 4 kwarty

BUSZEL - jednostka objętości ciał sypkich w angielskich i amerykańskich układach miar -36,3687 dm3 - 35,2391 dm3

CARNOT - jednostka szybkości zmiany entropii

CETNAR - CENTNAR - dawna jednostka masy, w Polsce 40,550 kg

ĆWIERĆ - WIERTEŁ-, 1/4 różnych dawnych miar

DEKADA - okres 10 lat, miesięcy, tygodni lub dni

DENIER - jednostka ciężaru, służy do oznaczania numeru ciężarowego włókien

ERSTED - jednostka pola magnetycznego w układzie CGS

GRADYS - GRAD

HEKTAR - jednostka powierzchni gruntu -1 hektar równy 100 arom

KAMIEŃ - dawna jednostka masy: kamień mały 10 funtów; kamień duży 32 funty; kamień pruski 5,145 kg

KELWIN - podstawowa jednostka temperatury w układzie Sl

KORZEC - jednostka objętości ciał sypkich: w XIX w, Polsce ok. 1281. w Prusach około 37,4 kg

KULOMB - jednostka ładunku elektrycznego w układzie Sl

KWARTA - dawna jednostka objętości ciał sypkich a także naczynie o pojemności około 1 litra

LORENC - jednostka prędkości równa prędkości światła w próżni

ŁOKIEĆ - dawna jednostka długości; w krajach anglosaskich 1,143 m, w Królestwie Polskim 57,6 cm

MENDEL - 15 sztuk

MINUTA - jednostka czasu równa 60 sekundom

MINUTA - jednostka kąta płaskiego

NIUTON - główna jednostka sił w układzie Si

OKSEFT - dawna jednostka objętości cieczy (200-400 litrów)

OMINA - ÓSMAK, ACHTEL

PARSEK - jednostka długości w astronomi - legalna

PASKAL - jednostka ciśnienia

POSTAW - staropolska jednostka miary tkanin i sukna

RADIAN - jednostka kąta płaskiego w układzie Sl

RĽCZKA - dawna jednostka objętości (18-40 litrówO

SIMENS - jednostka przewodności elektrycznej w układzie Si

STOKES - jednostka lepkości kinetycznej - nielegalna

TALENT - największa starożytna jednostka wagowo - pieniężna; dzielił się 60 min

TERMIA - dawna jednostka ciepła

BARYŁKA - BARREL

CENTNAR - CETNAR

FURLONG - STAJE

GARNIEC - jednostka objętości o różnej wartości; garniec nowopolski to 4 litry

GILBERT - jednostka siły magnetomotorycznej i napięcia magnetycznego w układzie emCGS i Gaussa

GODZINA - jednostka czasu; 1/24 doby, 60 minut, 3600 sekund

KANDELA - podstawowa jednostka światłości w układzie Sl

KWARTAŁ - okres czasu - 3 miesiące

KWINTAL - jednostka masy stosowana dawniej w obrocie płodami rolnymi, nielegalna; 100 kg

LAMBERT - jednostka luminacji-, nielegalna

MIESIĽC - kalendarzowa jednostka rachuby czasu (28-31 dni)

SEKUNDA - jednostka czasu 1/60 minuty

WERSZEK - rosyjska jednostka długości -1/16 arszyna

WIORSTA - dawna rosyjska jednostka długości; około 500 sążni, 1,07 km

AMPEROMIERZ - przyrząd do pomiaru natężenia elektrycznego

ANGSTREM - nielegalna jednostka długości (10-10 m)

ATMOSFERA - jednostka ciśnienia

CENTURIA - jednostka powierzchni gruntu w starożytnym Rzymie

CENTYGRAM - setna część grama

CENTYMETR - jednostka długości - 0,01 m

ĆWIERTNIA - dawna polska jednostka objętości ciał sypkich, identyfikowana z korcem - około 136 litrów

DECYMETR - jednostka długości - 0,1 m

DEKOMETR - jednostka długości -10 m

DZIESIĘCINA - rosyjska jednostka powierzchni gruntu równa 1,09 hektara

ELEKTRONOWOLT - pozaukładowa legalna jednostka energii, stosowana głównie w fizyce atomowej i jądrowej

FESTMETR - rodzaj miary określającej objętość zajmowaną przez drewna

HEKTOLITR - jednostka objętości ciczy -100 litrów

JUTRZYNA - MORGA, MÓRG

KILOCYKL - kiloherc - jednostka częstotliwości drgań

KILODYNA - jednostka siły -1000 dyn

KILOGRAM - jednostka masy lub siły równa 1000 gramom

KILOMETR - 1000 metrów

KILOPOND - KILOGRAM-SIŁA; jednostka siły w układzie MkGS

KILOWOLT - jednostka napięcia równa 1000 woltom

KWATERKA - dawna jednostka objętości: 1/4 kwarty

LUMENOSEKUNDA - ilość światła wypromieniowanego w ciągu jednej sekundy

MIKROMETR - jadnostka długości równa 0,001 milimetra

MILENIUM - okres tysiąca lat, tysiączna rocznica czegoś

MILIAMPER - jednostka natężenia prądu elektrycznego -1/1000 amperd

MILLIKIUR - jednostka aktywności promieniotwórczej równa 0,001 kiura MILIMETR - 0,001 metra

MILIWOLT - jednostka napięci elektrycznego

MILIAGRAM - jednostka masy równa 10 kilogramom

MIRIAMETR - jednostka długości 10 kilometrom

NIUTOMETR - jednostka momentu siły w międzynarodowym układzie jednostek miar

NIUTOSEKUNDA - jednostka popędu w międzynarodowym układzie jednostek miar

OMOMIERZ - przyrząd do mierzenia oporności elektrycznej w omach

PARASANGA - perska mila

STERADIAN - jednostka kąta bryłowego w układzie Sl

WOLTOAMPER - jednostka mocy elektrycznej pozornej - legalna

WOLTOMIERZ - przyrząd do mierzenia napięcia elektrycznego w woltach

WOLTOSEKUNDA - WEBER