PODSTAWY PEDAGOGIKI RESOCJALIZACYJNEJ

WYKŁAD 1 01.03.2011

PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA

Pedagogika resocjalizacyjne jest działem pedagogiki specjalnej, na co wskazuje pierwszy człon tej nazwy; drugi człon - resocjalizacyjna - jest to nauka o wychowaniu resocjalizacyjnym czyli o wychowaniu jednostek niedostosowanych społecznie oraz o zagrożonych niedostosowaniem społecznym. To ostatnie określenie wskazuje , że pedagogika resocjalizacyjna zajmuje się zarówno działaniami naprawczymi ale też działaniami profilaktycznymi.

1971 r. wydanie pracy o niedostosowaniu społecznym - Cz. Czapów i St. Jedlewski, Pedagogika resocjalizacyjna. W pracy tej autorzy spełnili trzy warunki, które umożliwiły wyłonienie się pedagogiki resocjalizacyjnej z pedagogiki specjalnej:

1. nadali nazwę tej nowej dyscyplinie lub subdyscyplinie pedagogiki specjalnej i poraz pierwszy użyli tej nazwy: pedagogika resocjalizacyjna w Polsce;

2. określili przedmiot badań. Przedmiotem badań pedagogiki resocjalizacyjnej jest wychowanie resocjalizacyjne (lub resocjalizujące) czyli wychowanie jednostek niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym;

3. wskazali metody i techniki badań, którymi będzie się posługiwać pedagogika resocjalizacyjna.

W Polsce pedagogika resocjalizacyjna istnieje jako jeden z działów pedagogiki specjalnej czyli nauki o ludziach z różnymi odchyleniami.

Przedstawiciele pedagogiki resocjalizacyjnej:

• Otto Lipkowski - zajmował się głównie problematyką niedostosowania społecznego; autor podręcznika z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej pt. Resocjalizacja;

• Jan Konopnicki - zajmował się głównie problematyką niedostosowania społecznego; opracował narzędzia do diagnozy niedostosowania społecznego; autor pierwszej definicji niedostosowania społecznego;

• 
  Lesław Pytka - autor podręcznika Pedagogika resocjalizacyjna; autor współczesnego narzędzia do diagnozy niedostosowania społecznego skala nieprzystosowania społecznego;

• Bronisław Urban - zajmował się w swoich pracach problematyką niedostosowania społecznego, przestępczością nieletnich, wykolejeniem społecznym; współautor pracy Resocjalizacja;

• Marek Konopczyński - głównie zajmuje się poszukiwaniem i opracowywaniem nowych bardziej efektywnych metod resocjalizacyjnych. Swoje poszukiwania opiera na założeniu, że bardzo istotnym warunkiem efektywnej resocjalizacji jest aktywny udział resocjalizacyjnej jednostki w zmianie swojego zachowania.

Podsumowanie

Pedagogika resocjalizacyjna jest to dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem jednostek niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

Przedmiotem badań pedagogiki resocjalizacyjnej i oddziaływań resocjalizacyjnych jest wychowanie jednostek niedostosowanych społecznie.

WYKŁAD 2 15.03.2011

PODMIOT WYCHOWANIA RESOCJALIZACYJNEGO

Podmiotem wychowania resocjalizacyjnego jest jednostka niedostosowana społecznie.

Pojawiają się trudności w zdefiniowaniu niedostosowania społecznego.

1. trudność - związana jest z jednoznacznym zdefiniowaniem niedostosowania społecznego. Dlatego nie ma jednej definicji niedostosowania społecznego. Problematyką niedostosowania społecznego zajmuje się nie tylko pedagogika ale także psychologia, socjologia, prawo i filozofia. Każda z tych dyscyplin próbuje zdefiniować to pojęcie.

2. trudność - związana ze zdefiniowaniem jednoznacznej definicji niedostosowania społecznego, wynika ze złożoności niedostosowania społecznego, a ta złożoność wiąże się z wielością objawów tego zaburzenia, wielością przyczyn, uwarunkowań i ze zróżnicowanymi możliwościami pomocy jednostkom niedostosowania społecznego.

Te czynniki powodują, że w literaturze można znaleźć wiele definicji niedostosowania społecznego, co z kolei nie ułatwia skutecznych sposobów pomocy tym jednostkom. Natomiast aby skutecznie pomóc tym jednostkom niedostosowania społecznego trzeba opracować racjonalne sposoby tej pomocy.

NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE - wg Ottona Lipkowskiego - niedostosowanie społeczne to zaburzenia charakterologiczne o niejednolitych objawach, spowodowane niekorzystnymi wewnętrznymi i zewnętrznymi czynnikami rozwoju, powodujące trwałe trudności w dostosowaniu się jednostki do normalnych wymagań społecznych oraz w realizacji planu życiowego.

Zgodnie z ta definicją źródłem niedostosowania społecznego są zaburzenia psychologicznych mechanizmów zachowania człowieka. Objawy tego zachowania są zróżnicowane - określane jako niejednolite objawy przez Lipkowskiego - co utrudnia wczesne rozpoznanie tego zaburzenia.

Przyczynami niedostosowania społecznego są dwie grupy:

• niekorzystne czynniki wewnętrzne - tkwiące w człowieku;

• niekorzystne czynniki zewnętrzne - tkwiące na zewnątrz, poza człowiekiem.

Lipkowski wskazuje następstwa - skutki niedostosowania społecznego:

• 
  trwałe trudności w dostosowaniu się jednostki do normalnych wymagań społecznych jest źródłem konfliktów społecznych; może powodować wzrost niepokoju,

• trudności w realizacji planu życiowego, co wiąże się z niezaspokojeniem potrzeb i trudnościami w realizacji zamierzonego celu (skutki indywidualne).

Taka jednostka niedostosowania społecznego wymaga profesjonalnej pomocy. Jednostki niedostosowania społecznego wymagają działań naprawczych czyli usunięcia zaburzenia a potem dopiero może nastąpić realizacja działań rekreacyjnych, pożądanych wychowawczo i społecznie.
Aby pomoc była skuteczna ważne jest rozpoznanie zaburzenia lub też niedopuszczenie do powstania zaburzenia jakim jest niedostosowanie społeczne. Ogromną rolę mogą odegrać działania profilaktyczne. Jeśli one zawiodą to najlepiej aby tej pomocy udzielały odpowiednio przygotowane do tego osoby.
Ważne jest wczesne rozpoznanie zaburzenia a jeszcze lepiej niedopuszczenie do powstania zaburzenia jakim jest niedostosowanie społeczne ogromna rolę mogą odegrać tu działania profilaktyczne.

Znajomość przyczyn niedostosowania społecznego jest ważna z dwóch względów:

• znajomości działań naprawczych, czyli usuwanie przyczyn niedostosowania społecznego;

• działania profilaktyczne.

Klasyfikacja przyczyn niedostosowania społecznego - jest to klasyfikacja dychotomiczna, czyli podział na dwa.

Przyczyny niedostosowania społecznego

Przyczyny wewnętrzne Przyczyny zewnętrzne

Przyczyny Przyczyny Przyczyny występujące Przyczyny
biologiczne psychologiczne w podstawowych występujące

• 
  
  
  zaburzenia środowiskach w dużych
  centralnego układu zaburzenia zaburzenia, wychowawczych: środowiskach
  nerwowego procesów odchylenia * środowisko rodzinne społecznych:

• 
  zaburzenia psychicznych bądź * środowisko szkolne *środowisko
  hormonalne nieprawidłowości * środowisko rówieśnicze miejskie,

• typ układu nerwowego tj. w osobowości gminy,

spostrzeganie, jednostki powiatu,

pamięć, uwaga, regionu, kraju
myślenie

P. makro społ.

Warunkiem poprawy jednostki niedostosowanej społecznie jest usunięcie lub zmniejszenie zaburzenia jakim jest niedostosowanie społeczne.

WYKŁAD 3 22.03.2011

Powtórzenie poprzedniego tematu!

Przyczyny biologiczne:

Zaburzenia centralnego układu nerwowego:

• uszkodzenia globalne - tymi uszkodzeniami zajmuje się oligofrenopedagogika;

• uszkodzenia parcjalne - nie ograniczają jednostki.

Leczeniem zaburzeń hormonalnych zajmuje się endokrynologia.

Typy układu nerwowego:

• melancholik,

• sangwinik,

• flegmatyk,

• choleryk.

WYKŁAD 4 29.03.2011

Cd. poprzedniego tematu!

Przyczyny występujące w podstawowych środowiskach wychowawczych:

Środowisko rodzinne

Czynniki, które powodują, że ta rola rodzinna jest ważna (znacząca):

• wiążą się z czasem oddziaływania rodziny na jednostkę. Ten czas jest stosunkowo długi, najdłuższy ze wszystkich środowisk. Powoduje to, że negatywne wpływy mają czas się utrwalić;

• rodzina wywiera na jednostkę wpływ we wczesnych okresach rozwoju, gdzie ten układ nerwowy jednostki jest bardzo podatny na wpływy, bardzo chłonny na różne wpływy. Jeżeli te wpływy są pozytywne to ma to charakter korzystny, natomiast jeżeli te wpływy są negatywne to charakter ma niekorzystny;

• wiąże się z podwójnymi więzami, które łączą dziecko z rodziną. Są to więzy krwi i więzy emocjonalne. Te więzy powodują, że ten wpływ rodziny na jednostkę jest taki znaczący.

W literaturze wskazuje się na czynniki niekorzystnie wpływające na jednostkę:

• struktura rodziny (pełna) wpływa korzystnie na rozwój dzieci i właściwy przebieg procesu socjalizacji;

• wielkość rodziny, wskaźnikiem, której jest liczba dzieci w rodzinie; wielodzietność wpływa niekorzystnie;

• rola poziomu wykształcenia rodziców; często rodzice dzieci niedostosowanych społecznie charakteryzują się niskim poziomem wykształcenia, co może nieć niekorzystny wpływ na zaspokojenie odpowiednich warunków materialnych. Poziom wykształcenia rodziny ma wpływ na status społeczny rodziny;

• poziom opieki i kontroli; niedostatek kontroli lub jej brak może być czynnikiem niekorzystnie wpływającym na zachowania;

• błędy wychowawcze popełniane przez rodziców; chodzi tu o wychowanie bardzo surowe, autorytarne ale także chodzi o tzw. wychowanie bezstresowe;

• niewłaściwe postawy rodzicielskie maja niekorzystny wpływ na zaspokojenie potrzeb, np. potrzebę miłości; pozostawianie dziecku nadmiernej swobody powodując, że dziecko staje się egoistyczne, dba tylko o siebie;

Środowisko szkolne

Żeby środowisko szkolne prawidłowo oddziaływało na jednostkę musi spełniać trzy funkcje:

1. funkcję dydaktyczną - powinna stymulować rozwój intelektualny jednostki;

2. funkcję opiekuńczą - polega na zaspokajaniu potrzeb jednostki;

3. funkcję wychowawczą - te działania wychowawcze w szkole powinni realizować odpowiednio przygotowani specjaliści.

Spójna realizacja tych trzech funkcji powinna przygotować jednostkę do działań w życiu społecznym.

Niekorzystne kierunki wpływu szkoły na przebieg procesu socjalizacji i proces wychowawczy/ H. Spionek:

• szkoła może być kolejnym ogniwem w patologii społecznej, skutkiem czego są wagary, zachowania przestępcze;

• w szkole kumuluje się wiele niekorzystnych czynników, które mogą wpływać zaburzająco na prawidłowy rozwój i zachowanie jednostki; te czynniki to, np. przeładowane programy nauczania, zmianowość nauczania, braki w wyposażeniu szkół;

• szkoła jest tym środowiskiem, w którym ujawniają się różne opóźnienia, braki rozwojowe, które mogą być przyczyną niepowodzeń w nauce; szkoła powinna te braki wyrównywać.

WYKŁAD 5 05.04.2011

Cd. poprzedniego tematu!

Środowisko rówieśnicze są to różnego rodzaju grupy rówieśnicze, do których jednostka należy i w których uczestniczy. Uczestnictwo w grupie zaspakaja ważną rozwojową potrzebę, jaką jest potrzeba kontaktu z rówieśnikami. Ta potrzeba pojawia się już w okresie przedszkolnym a rozwija się w okresie wczesnoszkolnym, a szczególnie w okresie dorastania. Żadne inne środowisko nie jest w stanie zaspokoić tej potrzeby.

Grupy można podzielić na:

• grupy formalne - w ramach różnych instytucji; ich wpływ jest pozytywny; jednostka przyswaja sobie

cele i normy;

• grupy nieformalne - często powstają bez wiedzy dorosłych i bez ich nadzoru; bardzo szybko mogą przekształcać się w grupy negatywne; normy obowiązujące w tych grupach są sprzeczne z obowiązującymi normami.

Dla prawidłowego rozwoju jednostki konieczne jest jej przynależenie do grupy rówieśniczej.

Rola grupy rówieśniczej w genezie niedostosowania społecznego zależy od tego jaka jest sytuacja jednostki w dwóch pozostałych środowiskach - w środowisku rodzinnym i środowisku szkolnym. Zasada jest taka, że im gorsza jest sytuacja dziecka w rodzinie i szkole tym większą rolę odgrywa grupa rówieśnicza. Jeżeli nastąpi poprawa sytuacji dziecka w rodzinie i szkole, to taka sytuacja zapobiegnie niedostosowaniu społecznego dziecka w grupach rówieśniczych.

Przyczyny występujące w dużych środowiskach społecznych:

Przyczyny makrospołeczne, czyli przyczyny występujące w dużych środowiskach społecznych, np. środowisko miejskie, powiatu, gminy, regionu, kraju itp. Ich rola ma charakter pośredni; nie mają więc bezpośredniego wpływu na dzieci i młodzież . Natomiast maja wpływ na sytuacje i samopoczucie osób dorosłych i na warunki ekonomiczne życia społeczeństw.

Przyczyny makrospołeczne - można zaliczyć kryzysy gospodarcze, społeczne, polityczne a także wydarzenia losowe. Takie sytuacje powodują wzrost niepokoju konfliktów i wpływają na pogorszenie warunków materialnych życia ludzi na świecie.

WYKŁAD 6 12.04.2011

WYCHOWANIE RESOCJALIZACYJNE

Nauka o wychowaniu resocjalizacyjnym zajmuje się ustalaniem warunków, czynności, czynników, które muszą być zrealizowane aby pomóc jednostce niedostosowanej społecznie.

W wychowaniu resocjalizacyjnym mamy do czynienia z jednostką zaburzoną i z tego powodu jest to wychowanie trudne. Mamy w nim do czynienia z działaniami naprawczymi, których efekty mogą być różne. Wychowanie resocjalizacyjne można porównać do krawca.

WYCHOWANIE RESOCJALIZACYJNE - jest to wychowanie jednostek niedostosowanych społecznie. Celem tego wychowania powinna być zmiana zachowań negatywnych, charakteryzujących te jednostki na zachowania pozytywne i przygotowanie tych jednostek do samodzielnego i prawidłowego społecznego funkcjonowania. Żeby ten cel osiągnąć konieczne jest zrealizowanie określonych czynności i spełnienie określonych warunków.

Wychowanie resocjalizacyjne winno różnic się od wychowania masowego.

W wychowaniu masowym działania wychowawcze mają charakter kreatywny i mają na celu kreowanie jednostki.

W wychowaniu resocjalizacyjnym mamy do czynienia z jednostką zaburzoną więc realizowanie u tej jednostki działań kreacyjnych jest bez sensu.

Warunkiem efektywności wychowania resocjalizacyjnego jest usunięcie zaburzeń, zachowań negatywnych, które wystąpiły u jednostki a dopiero potem możemy kształtować takie cechy, które są zgodne z przyjętym ideałem wychowawczym.

W każdym celowościowym działaniu, a którym jest wychowanie resocjalizacyjne można wyróżnić dwa elementy:

1. strategia wychowania resocjalizującego;

2. procedura wychowania resocjalizującego.

Strategia wychowania resocjalizującego są to działania, które bezwzględnie muszą być zrealizowane żeby wychowanie miało charakter resocjalizacyjny. Jeśli któregoś z tych działań nie będzie to wychowanie nie będzie miało charakteru resocjalizującego, nie będzie pożądanych efektów.

Działania jakie składają się na strategię wychowania resocjalizacyjnego:

• działania etiotropowe - polegające na usunięciu wewnętrznych (psychologicznych) przyczyn niedostosowania społecznego;

• działania ergotropowe - polegające na kształtowaniu u jednostki (uczeniu jednostek) zachowań pozytywnych czyli pożądanych wychowawczo i społecznie;

• działania semiotropowe - są to działania utrwalające. W wyniku działań semiotropowych powinniśmy te zachowania pożądane u jednostki doprowadzić do poziomu odruchowego.

Procedura wychowania resocjalizacyjnego - są to różnego rodzaju działania, które umożliwiają wyeliminowanie zachowań negatywnych i ukształtowanie zachowań pozytywnych.

Na procedurę wychowania resocjalizującego składają się:

1. techniki resocjalizacji;

2. metody resocjalizacji.

Techniki i metody resocjalizacji - są to rodzaje działań wykorzystywane w procesie wychowania, a celem tych działań jest realizacja określonego czy zamierzonego celu.

Techniki resocjalizacji - to rodzaj działań wykorzystywanych w wychowaniu resocjalizacyjnym, wyróżniony ze względu na rodzaj środka wykorzystywanego w procesie resocjalizacji.

TECHNIKI RESOCJALIZACJI

Antropotechnika Kulturotechnika

antropotechnika antropotechnika antropotechnika kulturotechnika kulturotechnika kulturotechnika
interakcji grupy środowiska aktywności aktywności aktywności
dwuosobowej szkolnej pracowniczej zabawowej

Każdy wychowawca ma do dyspozycji dwie grupy technik - grupy środków pozwalają wyróżnić dwie podstawowe techniki resocjalizacji:

• 
  
  antropotechnika wychowania resocjalizacyjnego są to działania, w których wychowawca wykorzystuje różne środki ludzkie;

• kulturo technika - tu środkami, które wykorzystuje wychowawca są różne elementy kultury.

w wychowaniu resocjalizującym można wyróżnić trzy środki ludzkie, które może wykorzystać wychowawca:

• sam wychowawca (poprzez cechy osobowości może wywierać pozytywny wpływ na wychowanka);

• grupa wychowawcza;

• środowisko społeczne.

Rodzaje antropotechnik:

1. antropotechnika interakcji dwuosobowej;

2. antropotechnika grupy;

3. antropotechnika środowiska

Kulturotechnika to sposób oddziaływania na jednostkę resocjalizowaną, w której wykorzystujemy wybrane elementy kultury:

• wiedza naukowa, uczenie się i nauczanie;

• 
  
  praca i różne jej odmiany;

• zabawa.

każdy z tych elementów można wyróżnić w procesie resocjalizacji, stąd też można wyróżnić:

• kulturotechnika aktywności szkolnej (poprzez odpowiednie zorganizowanie nauczania, metod, technik nauczania),

• kulturotechnika aktywności pracowniczej (wykorzystuje się tu takie rodzaje pracy jak: prace zawodowe - mają na celu przygotowanie do określonego zawodu; prace społeczno - użyteczne, które przynoszą korzyści jednostce i społeczeństwu i prace porządkowe - utrzymanie łady, porządku w otoczeniu),

• kulturotechnika aktywności zabawowej (organizowanie takich rodzajów zajęć, które wiążą się z pozytywnymi stanami emocjonalnymi jednostki).

WYKŁAD 7 19.04.2011

C. D. - WYCHOWANIE RESOCJALIZACYJNE

Oprócz technik resocjalizacji wykorzystywane w wychowaniu resocjalizującym są również metody resocjalizacji.

Metoda resocjalizacji - to rodzaj postępowania lub oddziaływania wychowawczego oparty na określonym sposobie wykorzystania wybranego środka.

W wychowaniu resocjalizującym najpierw dokonujemy wyboru techniki resocjalizacji czyli środka, za pomocą którego będziemy chcieli zrealizować określone cele wychowawcze a potem dopiero wybieramy metodę resocjalizacji czyli sposób jego realizacji.

Cz. Czapów i S. Jedlewski sformułowali trzy warunki efektywności stosowania metod resocjalizacji:

1. pobudzają aktywność jednostki (wychowanka) - pobudzenie aktywności układu nerwowego; im wyższy poziom aktywności tym proces wychowania i wychowania resocjalizującego jest bardziej efektywny, przy niskim poziomie te wpływy są znacznie słabsze;

2. ukierunkowanie tej aktywności - bowiem jeśli nie ukierunkujemy jej, to tą aktywność może nie tylko wykorzystać na uczenie się zachowań pozytywnych ale również na uczeniu się kolejnych zachowań negatywnych, co nie jest zgodne z celami resocjalizacji;

3. utrwalenie pozytywnych zachowań - jeśli pobudzimy i ukierunkujemy tą aktywność, to doprowadzi do utrwalenia zachowań pozytywnych czyli pożądanych wychowawczo i społecznie.

Jeśli te trzy warunki spełnimy to oczekiwać należy, że oddziaływania resocjalizacyjne będą efektywne.

W literaturze spotykamy wiele klasyfikacji metod resocjalizacji. Najbardziej pełna klasyfikację prezentują Czapów i Jedlewski:

METODY RESOCJALIZACJI

metody indywidualne metody grupowe

m. pobudzania i ukierunkowywania m. pobudzania i ukierunkowywania
pożądanej aktywności wychowanka: pożądanego wpływu na grupę:

• m. przekazywania informacji i decyzji - m. kształtowania celów grupy

• m. przekonywania - m. kształtowania norm grupowych

• m. doradzania wychowawczego - m. kształtowania struktury grupy

m. metody utrwalania pożądanych (pozytywnych) m. utrwalania pozytywnego
zachowań wychowanka: (pożądanego) wpływu grupy:

• m. organizowania doświadczeń * m. podnoszenia prestiżu grupy

• m. nagradzania i karania * m. podnoszenia spoistości grupy

• m. wpływu osobistego * m. kształtowania umiejętności

współdziałania z innymi grupami

Czapów i Jedlewski dzielą metody na dwie grupy:

1. metody indywidualne - to takie, które wykorzystujemy w oddziaływaniu na wychowanka,

2. metody grupowe - to takie, które wykorzystywane są w oddziaływaniach na grupę wychowawczą, w celu takiego ukształtowania grupy żeby mogła ona wywierać oczekiwany (pozytywny) wychowawczo wpływ na swoich członków.

Wykorzystanie w resocjalizacji tych metod:

• stanowi urozmaicenie procesu resocjalizacji,

• stwarza większe możliwości dotarcia do wychowanków,

• stwarza szersze możliwości wpływu na zmianę zachowań negatywnych.

Każdą z tych grup metod autorzy dzielą dalej. Stąd metody indywidualne dzielą się na dwie podgrupy, biorąc pod uwagę warunki efektywności oddziaływań resocjalizacji:

1. metody pobudzania i ukierunkowywania pożądanej aktywności wychowanka; do niej zalicza się:

• metoda przekazywania informacji i decyzji - stosując je musimy wziąć pod uwagę poziom rozwoju wychowanka i poziom rozwoju intelektualnego wychowanka),

• metoda przekonywania - polega na zgromadzeniu i przedstawieniu wychowankowi argumentów za potrzebą zmiany negatywnych zachowań, za potrzebą ukształtowania u wychowanka zachowań pożądanych. Efektywność tej metody zależy od: stosowanej strategii (np. małych kroczków) i poznania stosunków do zachowań negatywnych wychowanka,

• metoda doradzania wychowawczego - polega na prezentowaniu wychowankowi różnych możliwości rozwiązywania problemów wychowanka z jednoczesnym wskazaniem następstw. Istotą tej metody jest pozostawienie wychowankowi możliwości wyboru określonego wzoru. Warunkiem jej efektywności jest uświadomienie sobie przez wychowanka potrzeby uzyskania pomocy od wychowawcy.

2. metody utrwalania pożądanych (pozytywnych) zachowań wychowanka; autorzy wyróżnili tu trzy grupy metod:

• metoda organizowania doświadczeń czyli organizowanie takich sytuacji, które sprzyjają wystąpieniu tych pozytywnych zachowań. Im częściej takie sytuacje uda się zorganizować tym jest większa szansa na utrwalenie tych pozytywnych zachowań,

• metoda nagradzania i karania czyli poprzez odpowiednie stosowanie nagród czyli bodźców, które wiążą się z pozytywnymi stanami zachęcamy wychowanka do powtarzania tych pozytywnych zachowań i co sprzyja ich utrwalaniu. Natomiast kary, czyli bodźce, które wiążą się z negatywnymi stanami powodują, że jednostka powstrzymuje się od zachowań negatywnych i w ten sposób ulegają one zanikaniu, zapomnieniu,

• metoda wpływu osobistego - polega na prezentowaniu przez wychowawcę wzorów pozytywnych czyli pożądanych wychowawczo wzorów zachowań.

Metody grupowe dzielą się również na dwie podgrupy:

1. metoda pobudzania i ukierunkowywania pożądanego wpływu na grupę - opierają się na kształtowaniu określonych cech grupy, tj. cele grupowe, normy grupowe, struktura grupy, czyli takie elementy, które wywierają wpływ na kształtowanie zachowań jednostek:

• metoda kształtowania celów grupy - chodzi o to żeby cele realizowane przez grupę wychowawczą były zgodne z celami społecznymi,

• metoda kształtowania norm grupowych.
  Normy grupowe są to normy, które określają jakie zachowania są pożądane, akceptowane w danej grupie a jakie nie. Chodzi o to aby normy grupy wychowawczej były zgodne z normami społecznymi. W ten sposób jednostka będzie miała szansę przyswojenia norm społecznych, co ułatwi jej prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie,

• metoda kształtowania struktury grupy - miejsce jednostki strukturze ma wpływ na jej zachowanie. Celem tej metody jest dokonanie takich zmian w strukturze grupy żeby tych osób w polaryzacji, izolacji było jak najmniej.

2. metoda utrwalania pozytywnego (pożądanego) wpływu grupy:

• metoda podnoszenia prestiżu grupy czyli znaczenia, wizerunku grupy w otoczeniu,

• metoda podnoszenia spoistości grupy.
  Spoistość grupy wiąże się z poczuciem bezpieczeństwa, oparcia w grupie, co sprzyja poprawie emocjonalnej jednostki. Spoistość grupy jest to też poczucie więzi z grupą. Im to poczucie więzi jest większe tym jednostka czuje się bardziej bezpieczna w grupie. Czynniki, które zapewniają podnoszenie spoistości grupy: tradycje, obyczaje, specyficzne miejsce spotkań grupy, zewnętrzne cechy.

• metoda kształtowania umiejętności współdziałania z innymi grupami.

Wybór metod zależy od:

• dobrej znajomości wychowanka i jego potrzeb w zakresie resocjalizacji,

• zwrócenia uwagi na konieczność zrealizowania tych trzech warunków w resocjalizacji,

• możliwości realizacji, warunki w których resocjalizacja się odbywa.

---