Wykład 09.01.2002 r.
Wg zasady ogólnej KC pełnomocnictwo może być udzielone w formie dowolnej. Od tej zasady przepisy prawa przewidują liczne wyjątki - jeżeli do ważności czynności prawnej wymagana jest forma szczególna to do pełnomocnictwa wymagana jest taka sama forma. Pełnomocnik musi posiadać zdolność do czynności prawnych, natomiast osoba reprezentowana (mocodawca) nie musi mieć pełnej zdolności do czynności prawnych.
WYGAŚNIĘCIE PEŁNOMOCNICTWA:
może wygasnąć jeżeli mocodawca odwoła pełnomocnika, chyba że z treści pełnomocnictwa wynika inaczej; odwołanie musi nastąpić w takiej samej formie jak pełnomocnictwo; odwołanie następuje jeżeli mocodawca traci zaufanie do pełnomocnika
pełnomocnictwo szczególne wygasa jeżeli jakaś czynność prawna została przez pełnomocnika wykonana; sytuacja w której upłynął czas w którym pełnomocnictwo było ważne
pełnomocnictwo wygasa z powodu śmierci osoby reprezentowanej lub pełnomocnika; pełnomocnictwo nie wygasa wówczas gdy strony zastrzegły, że po ich śmierci pełnomocnictwo zachowuje aktualność, w takim przypadku zamiast osoby zmarłej występują spadkobiercy
osoba pełnomocnika traci zdolność do czynności prawnych
wygasa gdy wygaśnie umowa określająca stosunek podstawowy, np. zlecenie
RZEKOME PEŁNOMOCNICTWO
Osoba która działa na rachunek innej osoby bez pełnomocnictwa albo z naruszeniem jego granic działa jako rzekomy pełnomocnik. Skutki działania zależą od tego czy dokonane przez nią czynności zostaną potwierdzone przez mocodawcę. Osoba trzecia, z którą rzekomy pełnomocnik dokonał czynności prawnej może wyznaczyć odpowiedni termin na potwierdzenie czynności. Jeżeli czynność prawna nie zostanie potwierdzona - nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Jeżeli były pełnomocnik dokona czynności prawnych na rzecz osoby, którą wcześniej reprezentował w granicach udzielonego pełnomocnictwa to czynność ta jest ważna i wywołuje skutki prawne chyba że druga strona wiedziała o braku umocowania albo z łatwością mogła się dowiedzieć.
Pełnomocnictwo może podlegać substytucji, tzn. pełnomocnik może ustanowić na rzecz swojego mocodawcy dalszych pełnomocników.
Jest to możliwe w trzech przypadkach:
gdy substytucję dopuszcza ustawa (ustawa o adwokaturze, radcach prawnych)
gdy możliwość substytucji wynika z treści pełnomocnictwa
substytucja wynika z tzw. stosunku podstawowego (np. zlecenie, umowa o pracę itp.)
Jednostronne czynności prawne w cudzym imieniu bez umocowania lub z jego przekroczeniem są nieważne (np. testament). Pełnomocnik ustanawiany przez pełnomocnika jest zawsze pełnomocnikiem mocodawcy pełnomocnika a nie pełnomocnikiem pełnomocnika.
Obok KC o pełnomocnictwie mówią:
ustawa o przedsiębiorstwach państwowych (odbiega od KC i mówi że każde pełnomocnictwo do wydzierżawienia musi być udzielone na piśmie i podlega wpisowi do rejestru handlowego z wyjątkiem pełnomocnictwa jednorazowego),
ustawa o prawie spółdzielczym.
8