Portrety małżonków w „Nie-Boskiej Komedii” i w „Weselu”. Porównanie.
Portrety małżonków były przedstawiane przez autorów różnych epok. Tego tematu podjęli się m.in. romantyczny pisarz Z. Krasiński w utworze „Nie-Boska Komedia” oraz młodopolski twórca S. Wyspiański w „Weselu”.
W „Nie-Boskiej Komedii” Mąż to główny bohater, poeta. Jego małżonką zostaje piękna Maria. Po zaślubinach odczuwa szczęście i spełnienie. Żona jest dla niego spełnieniem marzeń. Wierzy, że nigdy nie przestanie jej kochać. Mówi o niej w języku poetyckim. Porównuje ją nawet do anioła, idealizuje ją. Nie może się napatrzyć na ukochaną. Żona ślubuje mu wierność. Spełnia prośbę męża i mimo braku sił idzie tańczyć. Świadczy to o zdolności do poświęceń. Traktują siebie z szacunkiem. Mąż używa żony pieszczotliwych słów, np. moje kochanie, w celu podkreślenia swojego uczucia. Idealne małżeństwo nie trwa jednak długo, bowiem mężczyzna zostaje kuszony przez Chór Złych Duchów. Pokusy to: Dziewica, sława i możliwość życia w raju. Nie potrafi ich przezwyciężyć, bo czuje się przytłoczony zwyczajnym życiem. Ma duszę artysty, a więc wypełnianie codziennych obowiązków nie satysfakcjonuje go. Pomimo tego, iż gwarantował wieczną miłość, później przyznaje, że tak naprawdę nigdy nie kochał Marii. Miłość do poezji (która jest uosobiona jako Dziewica) wygrywa z pozorną miłością do żony. Tak rozpoczyna się dramat całej rodziny.
Przytoczony fragment przedstawia dialog małżonków podczas wesela. Sala jest pełna gości, wszyscy tańczą i świętują zaślubiny małżonków. Pan młody to typowy romantyk, poeta, który ślub traktuje jako coś bardzo przyziemnego, toteż sam określa, iż „zstępuje do ziemskich ślubów”. Początkowo jest przekonany o swoich uczuciach. Nie pragnie jednak bliskości ukochanej, poleca jej iść tańczyć, by mógł się na nią napatrzyć, chce, by była jak jego muza, z której będzie mógł czerpać inspiracje. Gdy dochodzi do wniosku, że spokojne życie u jej boku nie jest tym, czego szukał, w pełni oddaje się poezji.
W drugim utworze ukazany został nieco inny portret małżonków, pochodzących z różnych warstw społecznych. Pan młody to inteligent, a panna młoda to chłopka. Jest przekonany o uczuciach do ukochanej, jednak i z jej strony oczekuje gwarancji uczuć. Kobieta jest dla niego ideałem, a ubrana w suknie ślubną i ozdoby przyprawia mężczyznę o szybsze bicie serca. Jest szczęśliwy, gdy ją widzi, fascynuje się nią, porównuje ją do lalki i tak też ją traktuje. Owe wesele jest możliwością do ukazania pozornego zachwytu wsią (chłopomania). Tak naprawdę mężczyzna zna żonę w niewielkim stopniu. Nie ma pojęcia o chłopskich tradycjach, co wychodzi na jaw już podczas uroczystości, kiedy to poleca zdjąć ukochanej buty, gdy ta mówi, że bolą ją stopy, natomiast ona twierdzi, że podczas własnego wesela nie wypada tańczyć na boso.
Ten fragment również przedstawia dialog małżonków podczas wesela. Zaślubiny przynoszą mężczyźnie poczucie spełnienia, gdyż dzięki zamieszkaniu na wsi, może oddać się swojej pasji jaką jest poezja. Inspiruje go wszystko, co wiejskie, mimo, iż to pozorny zachwyt wsią. Mezalians jakim jest małżeństwo z kobietą niższej warstwy społecznej staje się dla niego spełnieniem marzeń o wielkiej miłości i źródłem natchnienia.
Teksty zostały zestawione na zasadzie kontrastu. W obu pan młody to poeta, dla którego zaślubiny mają być ziszczeniem się marzeń o miłości. U Krasińskiego pan młody nie odnajduje spełnienia w związku małżeńskim, zamiast miłości do kobiety, wybiera miłość do poezji, przez co sytuacja jego rodziny staje się tragiczną. Można więc wnioskować, że wg romantyków małżeństwo niszczy miłość idealną, która może być źródłem inspiracji. Wyspiański w swoim utworze przedstawił małżeństwo, w którym mąż odnajduje spełnienie. Jest ono dla niego źródłem natchnienia, możliwością odetchnięcia od wielkiego miasta, w którym dotychczas żył. Życie na wsi wydaje mu się sielanką. Obaj mężowie traktują żony jak muzy.