I

Ibamiasz - jeden z 72 aniołów noszących bo skie imię Szemhameforasz.
Iblis --> Eblis
Iboriel - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.
Iciriel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca.
Idedi - w teologii akadyjskiej, aniołowie za mieszkujący pierwsze niebo (zob. Lenormant, Chaldean Magic, s. 148).
Idrael - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący piątej sali (pałacu) nieba. Idris - w tradycji koranicznej, imię patriar chy Henocha (por. hebrajska Księga Henocha). 'Ifafi - w literaturze Hejchalot (Maase Merka wa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba. Igal - jeden z 70 aniołów amuletów porodo wych.
Igeret bat Machalat - w Zoharze (Leviticus 114a) inna forma imienia --> Agrat bat Machlat. Ihiazel - jeden z 72 aniołów noszących bo skie imię Szemhameforasz.
Ij ar - talmudyczny anioł, zdaniem niektó rych badaczy przejęty, podobnie jak Michał i Gabriel, z mitologii babilońskiej (zob. Hyde, Historia Religionis Veterum Persarum).
Ij asusael - w tradycjach o Henochu, jeden z wodzów aniołów czterech pór roku.
Ikar Sof - anioł rządzący żydowskim mie siącem szwat (styczeń-luty). Zob. Schwab, Vo cabutaire de l'Angelologie.
Ilaniel - według żydowskiej legendy, anioł sprawujący pieczę nad drzewami owocowymi (--> Sofiel).
Ili-Abrat (Ilabrat) - babiloński skrzydlaty anioł, wódz posłańców boga Anu, zazwyczaj przedstawiany z laską lub różdżką w prawej dłoni. Zwany jest także Papukkal.
Im - akadyjskie imię -> Rimmona.
Imachedel - anioł wzywany przez mistrza ceremonii podczas obrzędów magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).
Imamiasz - w kabale, anioł chóru księstw, a właściwie były anioł tego chóru (przed upad kiem). W piekle jest opiekunem podróżników; przywołany odpowiednim zaklęciem, upoka rza lub zabija nieprzyjaciół inwokanta. Był nie gdyś jednym z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz. Reprodukcję pieczęci Imamiasza zob. w: Ambelain, La Kabbale Prati que, s. 289.
'Imiel - w literaturze Hejchalot, anioł asystu jący Metatronowi podczas odmawiania modli twy Szema (zob. hebrajska Księga Henocha).
Imriaf - anioł rządzący żydowskim miesią cem tamuz (czerwiec-lipiec). zob. Schwab, Vo cabulaire de l'Angelologie.
Imriel ("elokwencja Boża") - anielski wład ca żydowskiego miesiąca siwan (maj-czerwiec). Zob. Schwab, Vocabulaire de l'Angelologie.
Indra - w mitologii wedyjskiej, jedna z istot niebiańskich przyrównywanych do judeo chrześcijańskich aniołów (-> aditjowie).
Ingetal lub Ingetel -> Getel
In Hii - w mitologii mandajskiej, jeden z czte rech malki lub uthri (tj. aniołów) Gwiazdy Polar nej (zob. Drower, The Mandaeans of Irag and Iran).
Inias - jeden z siedmiu aniołów, których kult został oficjalnie potępiony przez synod rzymski w 745 r. Sześciu pozostałych to: Uriel, Raguel, Symiel (Semibel), Tubuel, Tubuas i Sabaok. inkuby - według Justyna Męczennika, Kle mensa i Terturliana inkuby są "aniołami, które posiadają ciało i utrzymują grzeszne stosunki z kobietami" (zob. Sinistrari, Demoniality; or In cubi and Succubi).
Inon - w The Greater Key of Solomon Mathersa, święte imię anioła, za pomocą którego inwokant może zmusić demony do ukazania się podczas Salomonowych obrzędów magicznych.
inteligencje - neoplatoński odpowiednik judeochrześcijańskch aniołów lub świętych se firot. Według większości źródeł jest ich dziesięć. W Enchiridionie papieża Leona III (Rzym, 1523) zwane są inteligencjami planetarnymi (zob. Jung, Fallen Angels in Jewish, Christian and Mo hammedan Literature).
Irel - w okultyzmie, anioł przebywający w piątym niebie. Pełni służbę we wtorek. Przy wołuje się go z zachodu.
Irouel - anioł strachu. Imię Irouela wypisywa no na amuletach noszonych przez kobiety w cią ży (zob. Schwab, Vocabulaire de 1'Angelologie).
Isfandarmend (Isfan Darmaz) - w mitologii perskiej, anioł opiekuńczy ziemi oraz władca lutego; także anioł piątego dnia każdego mie siąca. Isfandarmend jest też aniołem stróżem cnotliwych kobiet (zob. Clayton, Angelology; Hyde, Historia Religionis Veterum Persarum).
Iszliasz - jeden z aniołów rządzących Wscho dem (--> Gauril Iszliha).Itatijasz - jedno z wielu imion anioła Meta trona.Itkal - anioł czułości, przywoływany w przy padkach waśni między ludźmi (zob. Schwab, Vocabulaire de l'Angelologie).
Itmon - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Itot - anioł, który z pomocą innych aniołów potrafi udaremnić nikczemne knowania demo na Safatoraela (zob. Conybeare, The Testament >of Solomon).
Itra'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, [has?o] "Angels" w: Dictionary of Islam). Izachel 153
Ituriel ("odkrywanie Boga") - jeden z trzech sarim (książąt) świętych sefirot, służący pod roz kazami anioła Sefurirona. Imię Ituriela pojawia się w XVI-wiecznym traktacie Izaaka ha-Kohena z Sorii, gdzie słowo to oznacza "wielką, złotą ko ronę", oraz w Pardes Rimmonim Mojżesza Kordo wero. Imię spotykane także w księgach zaklęć; widnieje ono, między innymi, na pierwszym pentagramie planety Mars (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). Milton (Raj utracony IV, 1004) przedstawił Ituriela jako cherubina (nie słusznie, powiada Gershom Sholem), któremu, wraz z Zefonem, Gabriel zleca misję odszukania kryjówki Szatana. Aniołowie znajdują "króla strasznego" w ogrodzie Edenu, "gdy ropuchy postać / Przybrawszy, przysiadł tuż przy uchu Ewy". Dopiero kiedy Ituriel trącił go włócznią, Kusiciel przybrał swą zwykłą postać. Wydarze nie to ilustruje jedna z rycin Hayleyowskiego wydania dzieł Miltona (London, 1794). Wbrew twierdzeniom niektórych badaczy (zob. West, The Names of Milton's Angels, "Studies in Philo logy", kwiecień 1950), Milton nie wymyślił imie nia Ituriel (podobnie jak imion Abdiel i Zofiel), lecz zapewne zaczerpnął je z jednego z wyżej wymienionych źródeł. Ituriel jest też jednym z czterech aniołów występujących w The State of Innocence Drydena. [W Buncie aniołów A. Fran ce'a Ituriel jest upadłym archaniołem, a w swo im ziemskim wcieleniu "ateistką i rewolucjoni stką" o imieniu Zita - przyp. tłum.]
Izaak (hebr.: śmiał się) - nazywany aniołem światłości, gdyż w chwili narodzin otaczał go nadprzyrodzony blask. Jego narodziny obwie ścił anioł Michał. Legenda o boskim pochodze niu Izaaka powołuje się także na fakt, że Ab raham był za stary, aby mieć potomstwo (por. Rdz 21, 5). "Tradycja żydowska - powiada Forlong w Encyclopedia of Religions - czyni z Izaaka anioła światłości, stworzonego przed stworzeniem świata, który następnie wcielił się w jednego z bezgrzesznych patriarchów, nad którymi śmierć nie miała żadnej władzy".
Izachel - anioł przywoływany w zaklęciach magicznych, najczęściej w modlitwie mistrza ceremonii (zob. Waite, The Book of Black Magic and of Pacts, s. 204).
Izda - anioł dbający, aby ludziom nie zabrak ło pożywienia (zob. Schwab, Vocabulaire de I'An gelologie).
Iz'iel - w literaturze Hejchalot (Maase Merka wa), anioł strzegący szóstej sali (pałacu) nieba.
Izis (Izyda) - w Raju utraconym (I, 556) Milton zalicza to egipskie bóstwo do upadłych aniołów. Fenicjanie przemianowali Izis na Astarota, któ ry w traktatach magicznych jest eks-serafinem, a obecnie wielkim księciem krain piekielnych.
Izjael - w Heptameronie de Abano oraz w The Magus Barretta, jeden z aniołów wtorku, zamie szkujący piąte niebo.
Izmael (Isma'il) - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, [hasło] "Angels" w: A Dictionary of Islam); także anioł pierwszego nieba, wódz "krowom podobnych" aniołów, opiekujących się wyznawcami Allaha (zob. Hastings, Encyc lopaedia o f Religion and Ethics, t. 4, s. 619).
Izmoli - w okultyzmie, anio? s?u?ebny Sama ksa, poniedzia?kowego w?adcy anio?ów powie trza (zob. de Abano, Heptameron; Barrett, The Magus, t. 2; de Claremont, The Ancient's Book of Magic).
Izrael ("ten, który walczył z Bogiem") anioł chóru chajot, aniołów otaczających Tron Chwały, utożsamianych z cherubinami lub se rafinami. W Księdze Razjela Izrael jest szóstym aniołem tronowym. W Modlitwie Józefa, gnostyc kim apokryfie z Aleksandrii, komentowanym przez Orygenesa i Euzebiusza, czytamy: "Ja, który mówiłem do ciebie, Jakub i Izrael, jestem aniołem Bożym i wielkim duchem [archikon]". I dalej: "Ja jestem Izrael, archanioł mocy Pań skiej". W innym fragmencie tekstu, Jakub-Izrael przedstawia się jako anioł Uriel. W apokryfie tym patriarcha Jakub jest archaniołem (Izrael to jego anielskie imię), który zstąpił na ziemię i wcielił się w śmiertelnego człowieka (zob. Odeberg, 3 Enoch). O niebiańskiej istocie zwa nej Izrael wspominają mistycy żydowscy z VII -XI w.; anioł ten "zwołuje zastępy aniołów, aby śpiewały chwałę Pana". Filon utożsamia Izraela z Logosem. U Ginzberga (The Legends o f the Jews, t. 5, s. 307) Izrael to "Jakub na Tronie Chwały" (zob. hebrajska Księga Henocha; Księga Razjela). W mitologii arabskiej, jako Azrael, jest on jed nym z czterech aniołów, które pojawią się na ziemi, kiedy po raz pierwszy zabrzmi trąba Są du Ostatecznego (trzej pozostali to Michał, Ga briel i Izrafel). Według Koranu trąba zabrzmi trzykrotnie (raz na czterdzieści lat lub czter dzieści dni), za trzecim razem obwieszczając zmartwychwstanie. Wówczas z rozkazu Allaha "wyschłe i zgniłe kości oraz rozproszone człon ki wszystkich ludzi, aż do ostatniego włosa, zo staną zawezwane na Sąd Ostateczny" (zob. Sa le, Preliminary Discourse, w: The Koran, s. 59).
Izrafel (Israfel, Israfil, Isrefel, Sarafiel) - w mi tologii arabskiej "płonący", anioł pieśni i zmar twychwstania, który zadmie w trąbę w dniu Są du Ostatecznego. Opisywany jest jako anioł o czterech skrzydłach; "kiedy jego stopy znajdu ją się pod siódmą ziemią, czołem sięga kolumn boskiego tronu". Ponadto "trzy razy dziennie i trzykrotnie w ciągu nocy zagląda do piekła, a widok ów napełnia go takim smutkiem, że gdyby nie interwencja Allaha, jego łzy zatopiły by ziemię". Według legendy Izrafel przez trzy lata towarzyszył Mahometowi, przygotowując go do działalności prorockiej (później Izrafela zastąpił Gabriel); zob. Shorter Encyclopaedia of Is lam. Inna legenda opowiada o tym, jak Izrafel, Gabriel, Michał i Azrael zostali rozesłani przez Allaha na cztery strony świata po siedem garści prochu ziemi, z którego miał zostać ulepiony Adam; polecenie Allaha zdołał wypełnić tylko Azrael, anioł śmierci (por. Rdz 2, 7, gdzie "Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi"; zob. też Ginz berg, The Legends o f the Jews, t. 1, s. 55, gdzie Adam miał zostać stworzony z "garstki prochu ziemi wziętej z miejsca, gdzie z czasem miał sta nąć jerozolimski ołtarz pojednania"). Izrafel jest też jednym z czterech aniołów, które mają spło nąć w kosmicznej pożodze (wspomina o tym Koran), jaka ogarnie wszechświat, gdy zabrzmi trzecia i ostatnia trąba. Istnieje jednak silnie za korzenione w tradycji przekonanie, że Allah ich wskrzesi, tak jak wskrzesił niższe rangą duchy (np. Rahaba); zob. Hastings, Encyclopaedia o f Re ligion and Ethics, t. 4, s. 615. Należy jednak zwró cić uwagę, że w Koranie Izrafel nie został wy mieniony z imienia. A zatem E.A. Poe niesłusznie powołuje się na tę księgę w przypisie do wiersza Izra fel (autor niniejszego słownika po święcił tej kwestii osobny artykuł). Izrafel jest też bohaterem satyry C.E.S. Wooda Heavenly Dis course. Litografię Hugona Steiner-Praga przed stawiającą Izrafela zob. w: The Poems of Edgar Allan Poe, s. 146 (wyd. Limited Editions Club) Biografia Poego, pióra Herveya Allena, nosi ty tuł Isra fel. Zob. wiersz Edwina Markhama Our Isra fel.

 

J

Jaasriel - w żydowskiej legendzie, anioł "dzierżący 70 świętych ołówków", którymi sta le od nowa wypisuje na glinianych skorupach niewysłowione imię Boga (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 3, s. 99).
Jabaszael - jeden z siedmiu aniołów sprawu jących władzę nad Ziemią. Imię pochodzi od hebr. jabbasza - stały ląd (zob. Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 1, s. 10). Jabaszaela wspo mina także Schwab w Vocabulaire de l'Angelo logie. Imiona wszystkich siedmiu aniołów wła dających Ziemią podano w haśle --> aniołowie Ziemi.
Jabiel - zły anioł przywoływany w zaklę ciach magicznych, mających poróżnić małżon ków (zob. M. Gaster, The Sword o f Moses).
Jabniel ("Jehowa buduje") - jeden z aniołów władających trzecim niebem (zob. Szósta i siód ma księga Mojżeszowa).
Jachniel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Mi draschim, t. 2, s. 316).
Jadachiel - anioł, którego imię widnieje na piątym pentagramie Księżyca (zob. Mathers, The Greater Key o f Solomon, s. 80). "Ustanowiony nad zniszczeniem i stratą [...], może zostać wezwany przeciwko wszelakim zjawom nocnym, a także pomóc w przywołaniu z Hadesu dusz umarłych".
Jadara - wraz z duchem o imieniu Szaltiel Jadara rządzi znakiem Panny.
Jadiel (jadael) - w The Sword of Moses M. Ga stera, anioł asystujący inwokantowi podczas ob rzędów magicznych. W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316), Jadiel jest jednym z licznych aniołów strzegących bram Północnego Wiatru. O Jadie lu wspomina także Schwab w Vocabulaire de I'Angelologie.
Jael (Joel) - jeden z dwóch cherubinów, któ rych wizerunki umieszczono na przebłagalni Ar ki Przymierza (drugim był Zaral). W okultyzmie Jael jest aniołem zodiaku rządzącym znakiem Wagi oraz aniołem tronowym przywoływanym podczas obrzędów magicznych odprawianych na zakończenie szabatu (zob. Trachtenberg, Je wish Magic and Superstition, s. 102).
Jaeo - anioł przywoływany podczas egzorcy zmów demonów (zob. Conybeare, The Testa ment of Solomon; Butler, Ritual Magic). jaeo mo że, przy pomocy innych aniołów, udaremnić nikczemne knowania demona Safatoraela.
Jahadriel - według Zoharu, jedne z trojga "ust" stworzonych w wigilię pierwszego sza batu. Jahadriel jest "ustami studni"; pozostały mi "ustami" są "usta osła" (Kadriel) i "usta Pa na".
Jahala - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Jahanak Raba - jeden z licznych aniołów strzegących bram Wschodniego Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s. 316).
Jahel (Jael) - imię anioła zapisane na czwar tym pentagramie Księżyca (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). Jahel jest także jednym z piętnastu aniołów tronowych wymienionych w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej. W kabale Jahel jest archaniołem opiekującym się filozo fami oraz tymi, którzy pragną wyzbyć się ziem skich trosk. Jest także jednym z 72 aniołów no szących boskie imię Szemhameforasz (zob. Am belain, La Kabbale Pratique, s. 294).
Jahmel - anioł władający powietrzem (zob. Księga Razjela).
Jaho (Jehowa) - imię ducha, które wypowie dział Mojżesz w obecności faraona Necho, powo dując natychmiastową śmierć egipskiego władcy (zob. Klemens Aleksandryjski, Kobierce V).
Jahoel (Jehuel, Jaoel, Jehoel, Szemuel, Kemuel, Metatron) - anielski pośrednik o niewysło wionym imieniu oraz jeden z książąt Bożej obec ności. W żydowskiej legendzie Jahoel jest "anio łem, który trzyma w ryzach Lewiatana" (por. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 46). Jest także wodzem chóru serafinów (jakkolwiek wię kszość źródeł funkcję tę przypisuje Serafielowi). W Apokalipsie Abrahama Jahoel (Metatron-Jaho el) jest niebiańskiem kapelmistrzem, "śpiewa kiem wiekuistego [...] i niebiańskiego Syna Człowieczego", towarzyszącym Abrahamowi podczas jego pobytu w niebie i objaśniającym mu bieg ludzkiej historii (por. Goetschel, Kabała, s. 12). Gershom Scholem przypuszcza, że Jahoel to pierwotne imię Metatrona (zob. Jewish Gno sticism, Merkabah Mysticism and Talmudic Tradi tion). W kabalistycznej Berit Menucha 57a, Jaoel (Jahoel) jest aniołem ognia. King (The Gnostics and Their Remains, s. 15) podaje listę podwład nych Jahoela; są to: Serafiel, Gabriel, Nuriel, Te mael, Szimszael, Hadarniel i Sarmiel.
Jahramiel - w okultyzmie, potężny anioł. W Vocabulaire de l'Angelologie Schwaba anioł ten nosi imię Jofi El ("piękno Boże"). Jahramiela wspomina także XVII-wieczny alchemik Robert Fludd w dziele Cosmology of the Macrocosmos.
Jahriel (Jehra, Jarheil, Zachariel; hebr. jera księżyc) - anioł sprawujący władzę nad Księ życem (zob. Levi, The History of Magic, s. 147; Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition, s. 261).
Jahsijasz - jedno z wielu imion anioła Meta trona.
Jakfiel - anioł Księżyca (zob. Schwab, Voca bulaire de l'Angelologie).
Jakriel - anioł strzegący siódmego nieba (zob. Ozar Midrashim I, 119).
Jakroun - anioł w mitologii mandajskiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandai'tes des Coupes de Khouabir).
Jaks - anioł potrafiący wywieść w pole de mona wywołującego bóle żołądka, Roeleda, oraz demona zawiści (zob. Conybeare, The Te stament o f Solomon).
Jalda Bahut (Jaldabaot, "dziecko chaosu") w gnostycyzmie ofickim, jeden z siedmiu ar chontów, znany także jako Ariel. Jalda Bahut jest demiurgiem i w hierarchii niebiańskiej zaj muje miejsce zaraz po "Nieznanym Ojcu" (zob. New Jewish Encyclopedia, t. 1, s. 595).
Jaldabaot (Jadalbaot, Ildabaot) - pierwszy ar chont ciemności. W żydowskiej kabale i w trady cjach gnostyckich Jaldabaot jest demiurgiem zaj mującym w hierarchii niebiańskiej następne miejsce po "Nieznanym Ojcu". W mitologii fe nickiej Jaldabaot jest jednym z siedmiu elohim, stwórców widzialnego wszechświata. W gnosty cyzmie ofickim, Jaldabaot stworzył siedmiu elo him (aniołów) "na swój obraz i podobieństwo"; byli to: Jao, Sabaot, Adonaj, Eloi, Astafajos, Ou rajos oraz matka Jaldabaota (!) - Achamot. Ory genes, który także wspomina Jaldabaota, jako jednego z siedmiu, czy też jako stwórcę siedmiu elohim, powiada, że jest to "drugie imię Micha ła". W etiopskiej Księdze Henocha Jaldabaot jest utożsamiony z Samaelem, upadłym aniołem, niegdyś najwyższym hierarchą chóru tronów. Jalkoajul - anioł jedenastej godziny nocy, służący pod Dardarielem (zob. Waite, The Leme geton, s. 70).
Jaluha - w gnostyckim Dialogu Zbawiciela Ja luha jest "tym, który przyjmuje Sabaota Adama sa". Grzesznikom, którzy zostali skazani na po tępienie lub oczyszczenie z zarzutów, Jaluha po daje czarę niepamięci, aby dusza "napiła się z niej i zapomniała o wszystkim, przez co prze szła" (zob. Legge, Forerunners and Rivals of Chri stianity, t. 10, s. 187).
Jamariel - anioł dziewiątej godziny nocy, słu żący pod Nakorielem.
Jamenton - w kabale, anioł przywoływany w błogosławieństwie soli (zob. Grimorium Ve rum).
Jamet - anioł wspominany w pismach okulty stycznych i apokryficznych. Jamet jest jedynym dobrym duchem zdolnym udaremnić nikczem ne knowania demona morza, Kunospastona (zob. Odeberg, 3 Enoch; Conybeare, The Testa ment of Solomon; Shah, The Secret Lore of Magic). ]anaks - poniedziałkowy anioł pierwszego nieba, przywoływany ze wschodu (zob. Barrett, The Magus, t. 2, s. 118).
Jan Chrzciciel - zapowiedziany jako anioł w Księdze Wyjścia 23, 20: "Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wy znaczyłem" (por. Ml 3, 1; Mt 11, 10). W Zoharze (Wajehi 232a), rabi ]uda powiada: "Anioł ten, ów zbawiciel świata, raz jest mężem, a innym razem niewiastą. Kiedy darzy świat dobrodziej stwem, jest mężczyzną, jak mąż, który daje szczęście kobiecie. Kiedy jednak sprowadza na świat karę, jest niczym kobieta, brzemienny nie jako sądem i wyrokiem" (> Metatron, Szechina, Eliasz). "Na prawosławnych ikonach zawsze jest on [Jan Chrzciciel] przedstawiany ze skrzydłami, będącymi symbolem spełnianej przezeń roli zwiastuna [tj. anioła], który ma przygotować drogę Chrystusowi" (zob. Gales, The Christian Lore of Angels).
Janiel - anioł piątego nieba, pełniący służbę we wtorek; jeden z poddanych Wschodniego Wiatru (zob. Barrett, The Magus, t. 2).
Jao (Wielki Jao) - pierwszy z siedmiu archon tów tworzących gnostycką Hebdomadę przed wiecznych mocy niebiańskich (zob. Pistis Sofia). Według Doressego (The Secret Books of the Egyp tians Gnostics) Wielki Jao jest demiurgiem i władcą siedmiu niebios. W hebrajskiej Księdze Henocha pomocnikiem Jao, Małym Jao, jest anioł Metatron (> jeu).
Jaoel (Jaho, Jehoel, Jahoel) - anioł utożsa miany z Metatronem (Jaoel to także pierwsze imię Metatrona). W Testamencie Abrahama Jaoel uczy patriarchę Tory oraz pełni funkcję prze wodnika patriarchy podczas jego podróży po ziemi i ruebie. [Według innych źródeł aniołem tym był Michał (zob. Rubinkiewicz, Wprowadze nie do apokryfów Starego Testamentu, s. 54, 97) - przyp. tłum.] W Apokalipsie Abrahama Jaoel, pełniący funkcję anioła stróża patriarchy, po wiada: "Zowią mnie Jaoel [...] moc zamieszkała we mnie za sprawą Niewysłowionego Imienia" (por. Goetschel, Kabała, s. 12). Jako Jehoel, pełni on funkcję niebiańskiego kapelmistrza.
Jaot - w Testamencie Salomona, jeden z sied miu archaniołów. Mocą imienia Jaota można pokonać demona wywołującego skręt kiszek, Kurtiela (zob. Shah, The Secret Lore of Magic).
Jarasziel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Wschodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Jariel - anioł Bożego oblicza lub Bożej obec ności. Inna forma imion Suriel, Sariel i Razjel. Jaron - w The Greater Key o f Solomon Mather sa, serafin lub cherubin wzywany w błogosła wieństwie soli. Conybeare, The Testament of Solomon). Prawdo podobnie jest to inna forma imienia > Jaeo
Jebemel - jeden z 72 aniołów rządzących znakami zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Jecer ha-Ra (Jecer Ra, "zły popęd") - uoso bienie złych skłonności w człowieku. W tradycji rabinackiej, Jecer ha-Ra to sam Szatan. Zdaniem żydowskiego mędrca żyjącego w III w., rabiego Szymona ben Lakisza, "Jecer Ra, Szatan i anioł śmierci są jednym i tym samym" (zob. Universal Jewish Encyclopedia, t. 1, s. 303).
Jasziel - imię anioła zapisane na pierwszym pentagramie Księżyca (zob. Mathers, The Grea ter Key o f Solomon).
Jawan (Grecja) - anioł stróż oraz anioł opie kuńczy Grecji. Według pewnej żydowskiej le gendy Jawan sprawuje opiekę także nad Izrae lem, jednak tradycja funkcję opiekuna narodu wybranego powierza Michałowi (zob. Ginz berg, The Legends o f the Jews, t. 4, s. 434).
Jazar - duch (geniusz), który "rozbudza mi łość". Według Apoloniusza z Tiany (Nucteme ron) Jazar jest także jednym z duchów godziny siódmej.
Jazeriel (Jareriel) - jeden z 28 aniołów wła dających 28 pałacami Księżyca.
Jazroun - anioł w mitologii mandajskiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandai'tes des Coupes de Khouabir).
Jealo - anioł przywoływany podczas egzorcy zmów demonów (zob. Butler, Ritual Magic, s. 32;
Jechoel - anioł zodiaku, towarzysz Jebemela.
Jedideron - personifikacja szóstej spośród dziesięciu świętych sefirot. Jak twierdzi Izaak ha-Kohen z Sorii, "według mniej wiarygodnych źródeł" aniołem tym jest Rafał, Michał, Pehel lub Cefon.
Jedidiel - anioł przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Schwab, Vocabulaire de l'Ange Iologie).
Jedutun ("wychwalający" lub "sąd") - w ka bale, wódz wieczornych chórów niebios. Jako "mistrz wycia" dowodzi miriadami aniołów śpiewającymi chwałę Pana u schyłku każdego dnia. Psalmy 39, 62 i 77 są przypisane "kierow nikowi chóru, Jedutunowi". Tutaj niewątpliwie jest to imię śmiertelnika (wybitnego lewity, któ ry za czasów Dawida sprawował nadzór nad instrumentami muzycznymi i wykonywaniem utworów muzycznych w świątyni); wszelako w średniowieczu autorzy Zoharu uczynili z Je dutuna anioła i powierzyli mu w niebie obo wiązki analogiczne do tych, które niegdyś wy pełniał na ziemi (> Asaf, Heman).
Jefefiasz (Jefefijasz, Jofiel) - anielski książę Tory. Według legendy Jefefiasz wprowadził Mojżesza w arkana kabały. W aramejskich za klęciach magicznych Jefefiasz jest jednym z sze ściu (lub siedmiu) archaniołów. W mandaizmie nosi on imię Ifin Jufafin, natomiast w Apokalipsie Mojżesza występuje pod imieniem Dina. Jefe fiasz bywa utożsamiany z Metatronem (zob. Drower, The Cannonical Prayerbook of the Man daeans, s. 84; Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 3, s. 114; t. 6, s. 47).
Jefiel - imię anioła wypisywane na oriental nych amuletach mających chronić przed złem (zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Jehemiel - imię anioła wypisywane na orien talnych amuletach mających chronić przed złem (zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Jehoel - jedno z wielu imion anioła Metatro na; > Jahoel.
Jehowa-Anioł - w Panegiryku ku czci Oryge nesa autorstwa św. Grzegorza Cudotwórcy, określenie anioła Pańskiego, o którym mówi Księga Rodzaju 48, 16.
Jehowa Wehajasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Jehudiam - w Zoharze (Exodus 129a), Jehu diam jest aniołem, "który spisuje uczynki spra wiedliwych". Ponadto, "dzierży 70 kluczy do wszystkich skarbców Pana".
Jehudiasz (Jehudiam) - w Zoharze, jeden z głównych posłańców anielskich. Zstępuje z niebios wraz z orszakiem aniołów, aby od dzielić duszę od ciała umierającego lub właśnie zmarłego człowieka. Jest dobroczynnym anio łem śmierci (> Jahriel, Michał).
Jehudiel - władca obrotów sfer niebieskich (> Metatron). Jehudiel bywa także wymienia ny jako jeden z siedmiu archaniołów (-> Sa latiel).
Jehujasz - anioł chóru tronów lub potęg, opiekun książąt, jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz. Reprodukcję pie częci Jehujasza zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 273.
Jejajel - anioł przyszłości, pełniący tę funkcję wspólnie z -> Tejajelem. Jejajel jest także jed nym z 72 aniołów noszących boskie imię Szem hameforasz.
Jejlael - jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz.
Jekahel - w kabale, jeden z duchów Merku rego. Imię Jekahela widrueje na pierwszym pen tagramie tej planety.
Jekon (Jikon, "podżegacz") - w etiopskiej Księdze Henocha, herszt upadłych aniołów. Z po mocą > Asbiela zwiódł synów Bożych (tj. in nych aniołów), kusząc ich widokiem pięknych córek ludzkich; z tymi to kobietami synowie Boży utrzymywali następnie grzeszne stosunki cielesne (zob. Bamberger, Fallen Angels).
Jekusjel - w Pirke Hejchalot, Jekusjel jest anio łem strzegącym jednej z sal (pałaców) pierwsze go nieba.
Jekutiel - anioł amuletu, przywoływany przez kobiety w czasie porodu (zob. Schwab, Vocabulaire de l'Angelologie). W Pirke Rabi Eliezer czytamy, że Mojżeszowi nadano imię Jekutiel, ponieważ "z wyglądu przypominał anioła". Jelahiasz - pierwotnie anioł chóru cnót; opie kuje się sędziami i wydaje wyroki w procesach sądowych. Jest także jednym z 72 aniołów no szących boskie imię Szemhameforasz. Jego aniołem pokrewnym jest Sentacer (-> Ambela in, La Kabbale Pratique).
Jeliel - serafin, którego imię jest wyryte na Drzewie Życia w świecie jecira (formowania). W kabale, Jeliel jest księciem niebiańskim i władcą Turcji. Sprawuje władzę nad przezna czeniem królów i wysokich urzędników dwor skich, a także zapewnia palmę zwycięstwa tym, którzy zostali niesprawiedliwie lub podstępnie zaatakowani. Jest aniołem, który rozbudza na miętność kobiet i mężczyzn, oraz aniołem wier ności małżeńskiej. W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316) Jeliei jest jednym z licznych aniołów strzegących bram Południowego Wiatru. Jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szamha meforasz. Reprodukcję pieczęci Jeliela zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 260.
Jeou - w tradycji gnostyckiej, potężna istota niebiańska, która uwięziła Jaldabaota w sferze losu. Jeou pozbawił boga Jaldabaota wszelkiej władzy i przekazał ją jego synowi, Ibraotowi (Sa baotowi). Zob. Doresse, The Secret Books of the Egyptians Gnostics, s. 176.
Jerachmiel - w kabale, jeden z siedmiu anio łów rządzących Ziemią. "Aniołowie ci - po wiada Budge (Amulets and Talismans) - utoż samiani są z siedmioma planetami Babilończy ków". Sześcioma pozostałymi aniołami Ziemi są Uriel, Rafał, Raguel, Michał, Suriel i Gabriel. Jerahlem - anioł przywoływany podczas ob rzędów magicznych (zob. Mathers, The Greater Key o f Solomon).
Jeratel (Terater) - anioł chóru panowań; > Teratel (zob. Barrett, The Magus, t. 2).
Jerazol - anioł siły wspominany w dziełach kabalistycznych, przywoływany podczas ob rzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Jeremiel ("miłosierdzie Boga" lub "ten, które go podnosi Bóg" ) - w etiopskiej Ks iędze He nocha i Czwartej Księdze Ezdrasza Jeremiel zo stał utożsamiony z Remielem oraz Urielem. Według najwcześniejszych znanych źródeł jest jednym z siedmiu archaniołów. Opisywa ny jest jako "władca dusz oczekujących zmar twychwstania" (zob. Goodspeed, Modern Apo crypha). W Czwartej Księdze Ezdrasza 4, 36, Je remiel jest archaniołem, natomiast w The Masque o f Angels, jednoaktowej operze wysta wionej w lutym 1966 roku w kościele św. Je rzego w Nowym Jorku - aniołem należącym do chóru księstw.
Jereskue (Jeruskue) - według de Abano (Hep tameron), przywoływany z zachodu anioł środy, przebywający w trzecim niebie; według Barret ta (The Magus, t. 2), Jereskue jest mieszkańcem drugiego nieba (a zatem możliwe, że także przywoływać go należy z kierunku innego niż zachodni).
Jerimiel (Hierimiel) - jedna z form imienia -> jeremiel.
Jeruel - jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych.
Jerujel - według Izaaka ha-Kohena, trzecia spośród dziesięciu świętych sefirot.
Jesaja - jedno z wielu imion anioła Metatro na.
Jesod Qesodiel, "fundament") - w kabale, dziewiąta spośród dziesięciu świętych sefirot. Według legendy imieniem tym posłużył się Moj żesz, sprowadzając plagę śmierci na "wszystko pierworodne w ziemi egipskiej od człowieka aż do bydła".
Jeszaj asz - jedno z wielu imion anioła Meta trona.
Jeszamiel - w legendach żydowskich, anioł zodiaku rządzący znakiem Wagi.
Jetrel - w tradycjach o Henochu, jeden z dwu stu upadłych aniołów.
Jetukiel - w tradycji okultystycznej, anioł wzywany przez kobiety w czasie porodu. We dług niektórych źródeł, jest to pierwotne imię Mojżesza (zob. Schwab, Vocabulaire de I'Angelo logie).
Jeu - w tekstach gnostyckich, zwłaszcza w Pistis Sofia, Jeu jest potężnym aniołem, "nad zorcą światła, zarządcą kosmosu" . Jest jednym z trzech mocarzy niebiańskich, zajmujących miejsce po prawej stronie Boga, w odróżnieniu od Propatora, który znajduje się po stronie le wej (zob. pisma Walentyna).
Jewanael - w tradycjach o Mojżeszu, jeden z siedmiu książąt, którzy stale przebywają przed obliczem Boga i którzy noszą duchowe imiona planet (zob. Cornelius Agrippa, Three Books of >ccult Philosophy, t. 3).
Jezodot - w literaturze rabinackiej, anioł, któ ry czerpie wiedzę i mądrość bezpośrednio od Boga, a następnie przekazuje je ludziom. Jest "dziesiątym aniołem chóru elohim" (zob. Spen ce, An Encyclopaedia of OccuItism, s. 238). Cor nelius Agrippa (Three Books of Occult Philosophy) powiada o Jezodocie, że spływa nań łaska dzie siątej spośród boskich istot (tj. elohim).
Jezriel - jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych.
Jezubilin - według Grimorium Verum, "świę ty anioł Boga" przywoływany podczas obrzę dów gnostyckich. Imię to jest inną formą imie nia Serabilin.
Jezus - przez Filona, Justyna Męczennika i in nych pisarzy starochrześcijańskich określany ja ko "naczelny anioł" lub archanioł; utożsamiany także z Logosem, czyli Słowem, i jako taki uwa żany za jednego z trzech aniołów, którzy ukazali się Abrahamowi pod dębami Mamre (zob. Co nybeare, Myth, Magic, and Morals, s. 226).
Jizrael ("księstwo i moc") - w Zoharze (Waji szla 171 a), Jizrael jest jedną z form imienia Izrael.
Jizriel X ("księstwo") - w The Sword of Mo ses M. Gastera, jeden z czternastu aniołów przy woływanych podczas obrzędów magicznych; także jedno z niewysłowionych imion Boga.
Jlrng - anioł wspomniany w Księdze Razjela; także jedno z nomina barbara.
Jobel- w tradycji gnostyckiej, jedna z dwu nastu mocy niebiańskich zrodzonych z boga Jal dabaota (zob. Doresse, The Secret Books o f Egyp tians Gnostics).
Joel (jael, Jehoel, Jahoel, Jah-el) - w apokry ficznym Życiu Adama i Ewy, Joel jest archanio łem, który na polecenie Pana wydzielił siedem części ziemskiego raju jako miejsce zamieszka nia pierwszych rodziców (por. bogomilski apo kryf Słowo o Adamie i Ewie, w: Siedem niebios i ziemia, s. 47). Według legendy Joel był także aniołem, który polecił Adamowi, aby nazwałwszystkie stworzenia (por. Rdz 2, 19-20, gdzie to Bóg obarcza Adama tym zadaniem). Joel (lub Jahoel) to również pierwsze z imion anioła Metatrona. W The Testament of Solomon Cony beare'a, żeński demon o imieniu Onoskelis, przesłuchiwana przez Salomona, wyznaje, że niegdyś była podwładną Joela.
Joelet - w Testamencie Salomona, anioł przy woływany podczas obrzędów egzorcyzmo wania demonów (zob. Butler, Ritual Magic). Z pomocą innych aniołów Joelet rnoże popsuć szyki demonowi o imieniu Safatorael.
Jofiel (Joufiel, Zofiel, Jefefiasz) - według opo wieści hagadycznej z pierwszych wieków, anielski doradca Sema, książę Tory (zob. Scho lem, jewish Gnosticism, Merkabah Mysticism, and Talmudic Tradition; C.E. Clement, Angels in Art). W Zoharze Jofiel jest wysokim dostojnikiem nie biańskim, wodzem 53 legionów niższych rangą duchów, odpowiedzialnym za czytanie Tory podczas szabatu. [Jest także (wraz z Cidkielem) pomocnikiem Michała, kiedy ten podczas bitwy pełni funkcję "chorążego" pierwszej chorągwi (zob. Opowieści Zoharu, s. 158) - przyp. tłum.] Według Corneliusa Agrippy Jofiel był władcą Saturna, pełniąc tę funkcję na zmianę z Zafchie lem (Zafkielem). Z kolei Paracelsus uważał jo fiela za inteligencję planety Jowisz (zob. Chri stian, The History and Practice of Magic, t. 1, s. 318). W kabale Jofiel jest duchem jowisza (kiedy planeta ta wchodzi w znak Ryb i Strzelca) oraz aniołem wzywanym w zaklęciach magicznych. Według de Blesa (How to Distinguish Saints in Art) Jofiel był aniołem, który wygnał Adama i Ew> z Edenu (por. Gales, The Christian Lore of Angels). Jak czytamy w Fallen Angels Bam bergera, "Jofielowi musi się kłaniać nawet król mazikin, Kafzefoni".
Jofiel Mitron X - anioł wspomniany w The Sword of Moses M. Gastera.
Jofim (Jofafin) - anioł w mitologii mandaj skiej (zob. Brandt, Die Mandaische Religion, s. 26, 198; [hasło] "Angelology" w: New Jewish Encyc lopedia).
Johiel - anioł raju (za aniołów raju uważa się także Szamsziela, Zefona, Zotiela, Michała i Ga briela). Istnieją jednakże dwa raje: niebiański i ziemski (Eden).
Jomael (Jomiel) - w hebrajskiej Księdze Heno cha, anielski książę siódmego nieba; także anioł przyzywany w syryjskich zaklęciach magicz nych (zob. Księga Opieki).
Jomjael ("dzień Boży") - jeden z upadłych aniołów, strącony z niebios wraz z Szemhaza jem, Szatanem i innymi (zob. etiopska Księga Henocha).
Jomuel - anioł, który przed Potopem utrzy mywał grzeszne stosunki z córkami ludzkimi (zob. Schwab, Vocabulaire de 1'Angelologie). Tak więc, Jomuela należy zaliczyć do aniołów upad łych.
Jonel - w Ozar Midrashim (t. 2, s. 316), Jonel jest jednym z licznych aniołów strzegących bram Północnego Wiatru.
Joniel - w tradycjach o Salomonie, jeden z dwóch książąt władających kosmosem (dru gim jest Sefoniel). Joniela można przywołać, wypowiadając właściwe imiona i zaklęcia magiczne.
Joszamin (juszamin, jusamin) - w mandai zmie, duch płodności zamieszkujący źródła światłości. Joszamin jest jednym z trzech naj wyższych uthri, tj. aniołów; > Samandiriel (zob. Rudolph, Gnoza, s. 313).
Jot - tajemne imię Boga, które "Jakubowi wy jawił anioł, zmagając się z nim pamiętnej nocy w Penuel, i dzięki któremu Jakub został urato wany z rąk swego brata Ezawa" (zob. Malchus, The Secret Grimoire of Turiel; Waite, The Book of Black Magic and of Pacts).
Joustriel - anioł szóstej godziny dnia, służą cy pod Samilem (zob. Waite, The Lemegeton).
Jowisz - w Raju utraconym (I, 599) upadły anioł. Jego pierwowzorem jest grecki władca niebios, Zeus, oraz rzymski Jupiter, czyli wisz. fael), Hagiel i Noguel.
Jozata (Josta) - anioł przywoływany pod czas Salomonowych obrzędów magicznych, w zaklęciu Uriela. Jozata to także jedno z czte rech słów wypowiedzianych "osobiście" przez Boga do Mojżesza; trzy pozostałe to: Ablati, Agla i Kaila (zob. Grimorium Verum).
Jozefel -> Asfa'elJukar - w The Greater Key of Solomon Mather sa, "książę naznaczony nad wszys.tkimi anioła mi i wszystkimi cesarzami".
Junier - były książę chóru aniołów (zob. Ga rinet, Histoire de la Magie en France; De Plancy, Słownik wiedzy tajemnej, s. 85).
Jura - w mandaizmie, duch światła i de szczu, zwany "wielkim mistycznym Jurą" (zob. Drower, The Cannonical Prayerbook of the Man daeans, s. 304).
Jurabatres (Eurabatres) - w The Hierarchy of the Blessed Angels Heywooda, anioł sprawujący władzę nad planetą Wenus. Inni aniołowie peł niący tę funkcję to: Anael, Chasdiel, Rafał (Ra
Jurba (Jourba) - w mandaizmie, geniusz zła, wódz mocy ciemności, służący jednak siłom światłośei (zob. Drower, The Mandaeans o f Iraq and Iran).
Jurkemi (Jorkami, Baradiel) - anioł gradu. W legendzie żydowskiej, Jurkemi zapropono wał, że ugasi ogień trawiący trzech młodzian ków, jednak Gabriel nie zgodził się, uznając, że zadanie to przerasta możliwości Jurkemiego (zob. Sefer Jecira; Midrasz Tehilim; Talmud Pesa chim 118a; Cohen, Talmud, s. 77; Unterman, En cyklopedia tradycji i legend żydowskich, s. 55). Juwart - niegdyś książę chóru aniołów, obec nie służy w piekle. Wspomina o nim Michaelis w Admirable History of the Possession and Con version of a Penitent Woman.
Juzguarin - anioł rządzący dziesiątą godziną nocy. Juzguarin ma pod sobą dziesięciu anio łów służebnych oraz setkę niższych rangą anio łów (zob. Waite, T'he Book of Ceremonial Magic, s. 70).

 

K

Kabchiel - anioł w mitologii mandajskiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandai'tes des Coupes de Khouabir).
Kabiel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca.
kabirowie - w mitologii fenickiej, siedmiu stwórców świata (przyrównywanych do sied miu aniołów Bożej obecności, o których mówi tradycja gnostycka i rabinacka).
Kabniel - w kabale, anioł przywoływany w zaklęciach przeciw głupocie (zob. Botarel, Majan ha-Chochma).
Kabriel (Kabrael) - anioł rządzący znakiem Wodnika; także jeden z sześciu aniołów nazna czonych nad czterema stronami nieba (zob. Księga Razjela; Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels).
Kabsziel - w mistycyzmie żydowskim, anioł, który - jeśli inwokant zyska jego przychyl ność - może udzielić licznych łask i obdarzyć potęgą. Imię Kabsziela wypisywano na amule tach magicznych (zob. Trachtenberg, Jewish Ma gic and Superstition).
Kacfiel - anielski książę miecza oraz strażnik szóstego nieba. Według legendy, miecz Kacfiela miota błyskawice (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 118; por. Opowieści Zoharu II, s. 198). Kacmiel - jeden z aniołów strzegących szó stego nieba (zob. Pirke Hejchalot)
Kadal - jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych.
Kadasziel - jeden z licznych aniołów strze gących bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Mid>ashim, t. 2, s. 317).
Kadi(el) - piątkowy anioł służący w trzecim niebie, przywoływany z zachodu (zob. Barrett, The Magus, t. 2; de Abano, Heptameron).
Kadir-Rahman ("moc miłosierdzia") - w re ligii Jezydów, jeden z siedmiu archaniołów przywoływanych w modlitwach magicznych. Imiona wszystkich siedmiu "mocy miłosier dzia" podano w Apendyksie.
Kadkadael - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący szóstej sali (pałacu) nieba.
Kadmiel ("przed Bogiem") - jeden z 70 anio łów wzywanych podczas porodu (zob. Księga RazjeIa).
Kadosz - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący czwartej sali (pałacu) nie ba; także anioł przywoływany podczas obrzę dów magicznych, zwłaszcza w zaklęciu atra mentu i kolorów (zob. Mathers, The Greater Key o f Solomon).
Kadriel - w Zoharze (Balak 201b), jedne z troj ga "ust" stworzonych przez Boga u początków Stworzenia. Innymi "ustami" stworzonymi w tym samym czasie był anioł Jahadriel. Określenie to prawdopodobnie oznacza wypowiedź proroczą. W tym kontekście, wyrażenie "po czątki Stworzenia" oznaczałoby wigilię pierw szego szabatu.
Kadulech - przenajświętszy anioł przyzywa ny w zaklęciu miecza (zob. Grimorium Verum).
Kael - anioł reprezentujący lub sprawujący władzę nad znakiem Raka (zob. Waite, The Le megeton).
Kafcjel (Kafsjel, Kasjel, "pęd Boży") - anioł odpowiedzialny za śmierć królów. W mistycz nej tradycji epoki Geonim, jeden z siedmiu ar chaniołów władających planetą Saturn. Jako Kafsjel, jest także zarządcą pałaców Księżyca (zob. Trachtenberg, jewish Magic and Supersti tion). W Zoharze Kafcjel (wraz z Chazkielem) jest pomocnikiem Gabriela; kiedy ten podczas bitwy pełni funkcję "chorążego" trzeciej chorąg wi (zob. Opowieści Zoharu, s. 158).
Kafkafiel - imię anioła znalezione na hebraj skim amulecie (kamea) mającym chronić przed złem (zob. Sehrire, Hebrew Amulets).
Kafkefoni (Kafzefoni) - jedna z siedmiu se firot zła i nieczystości. Kafkefoni jest także kró lem mazikin oraz mężem "małej trędowatej" (zob. Bamberger, Fallen Angels, s. 174).
Kafriel - w okultyzmie, "potężny i mocarny anioł", władca siódmego dnia tygodnia (szaba tu), przywoływany w zaklęciu Saturna (zob. Barrett, The Magus, t. 2; de Claremont, The An cient's Books of Magic).
Kafsjel (Kaspiel, Kuafsjel) - anioł sprawują cy władzę nad Księżycem. W hebrajskiej Księdze Henocha Kafsjel jest strażnikiem siódmej sali (pałacu) nieba (-> Atrugiel). W magii żydow skiej Kafsjela przywołuje się w zaklęciach prze ciw nieprzyjaciołom, przywiązując tekst zaklę cia zapisany ptasią krwią do nogi lub skrzydła gołębia i zmuszając ptaka, by odleciał. Jeśli od leci, oznacza to, że nieprzyjaciel również uciekł (zob. Thompson, Semitic Magic, s. 817).
Kahetel - jeden z ośmiu serafinów; anioł pro duktów rolnych oraz jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz. W kabale, anioł przywoływany w zaklęciach podniesienia wysokości lub jakości plonów. Jego aniołem po krewnym jest Asikat. Reprodukcja pieczęci Ka hetela znajduje się w: Ambelain, La Kabbale Pra tique, s. 260.
Kahor - duch (geniusz) oszustwa; według Apoloniusza z Tiany Kahor jest aniołem godzi ny trzeciej (zob. Nuctemeron).
Kaila - anioł przywoływany w zaklęciach Sa lomonowych, zwłaszcza w zaklęćiu Uriela. We dług ksiąg zaklęć Kaila jest "jednym z czterech słów, jakie Bóg wypowiedział do Mojżesza": Trzema pozostałymi słowami miały być: Josta; Agla i Ablati (zob. Grimorium Verum).
Kaim (Kajm, Kamio) - niegdyś należał do chóru aniołów, obecnie przebywa w piekle, gdzie pełni funkcję wielkiego prezydenta. Po kazuje się pod postacią drozda. Dowodzi 300 legionami duchów piekielnych. Reprodukcję je go pieczęci zob. w: Waite, The Book of Black Ma gic and of Pacts, s. 182. Według De Plancy'ego Kaim ukazał się Lutrowi (zob. Słownik wiedzy tajemnej, s. 87-88).
Kaliel (Kalliel) - jeden z aniołów tronowych usługujących w drugim niebie, wzywany na po moc w nieszczęściu. Kaliel jest także jednym z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhame forasz. Jego aniołem pokrewnym jest Tersatosoa (lub Tepisatosoa). Reprodukcję pieczęci Kaliela zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 267. Kalizantin - "dobry anioł" przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Verus jesuitarum Libellus).
Kalka'il - w tradycji islamu, anioł stróż przy woływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, [hasło] "Angels" w: A Dictionary of Islam). Ponadto anioł piątego nieba i wódz aniołów przybierających postać hurys, czarriookich nimf niebiańskich (zob. Hastings, Encyclopaedia of Re ligion and Ethics, t. 4, s. 619).
Kalkelmij asz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Kalki Awatar - w mitologii wedyjskiej, ostat ni z dziesięciu awatarów (-> awatar).
Kakabel (Kochbiel, Kokbiel, Kabajel, Kochab - "gwiazda Boża") - wielki książę aniołów, sprawujący władzę nad gwiazdami i konstela cjami. W Księdze Razjela Kakabel jest wysokim rangą świętym aniołem, jednakże w przeważają cej większości pism apokryficznych (np. w etiop skiej Księdze Henocha), jest złym (upadłym) anio łem i mieszkańcem piekła. W niebie czy w piekle Kakabel dowodzi 365 tysiącami duchów, goto wych wykonać każde jego polecenie; on zaś, między innymi, uczy ich astrologii.
Kal - anioł stróż Nabuchodonozora (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 6, s. 424).
Kalbam - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Kaldulech (Kaldurech) - "przenajczystszy anioł" przywoływany podczas obrzędów ma gicznych (zob. Shah, The Secret Lore of Magic).
Kalmija - jeden z siedmiu anielskich książąt mocy, strażników zasłony, czy też kotary siód mego nieba. Imiona pozostałych sześciu to: Bo el, Asimor, Psachar (Paschar), Gabriel, Sandal fon i Uzjel (zob. Margouliath, Malache Elion, s. 17; Ozar Midrashim, t. 1, s. 110).
Kaluel (Kalwel) - przywoływany ze wscho du anioł środy, zamieszkujący drugie lub trze cie niebo. Ponieważ jego aniołem pokrewnym jest Tersatosoa, być może Kaluel to zniekształ cenie imienia > Kaliel.
Kalzas - anioł wtorku służący w piątym nie bie. Kalzasa należy przywoływać ze wschodu (zob. de Abano, Heptameron; Barrett, The Magus, t. 2).
Kamael (Kamiel, Kamiul, Chamuel, Kemuel, Chamael, Kamniel, Kankel - "ten, który oglą da Boga" ) - wódz chóru potęg oraz jedna z dziesięciu świętych sefirot. W tradycji okulty stycznej, Kamael przebywa w piekle i posiada tytuł hrabiego palatyna. Przywołany, ukazuje się pod postacią lamparta przyczajonego na skale. W kabale Kamael (Chamael, Kemuel) jest jednym z dziesięciu (właściwie dziewięciu) ar chaniołów świata kreacji (berija). "Jest to imię - powiada Eliphas Levi w History of Magic które uosabia boską sprawiedliwość". W przy pisie do rozdziału 10 dzieła Leviego Waite, jego wydawca, odnotowuje, iż w mitologii druidów Kamael był bogiem wojny; być może stąd w literaturze okultystycznej Kamael często jest uważany za władcę planety Mars (zob. Complete Book of Fortune, s. 514). W The Magus Barretta Kamael jest jednym z "siedmiu aniołów, którzy stale przebywają w obecności Bożej". Legenda głosi, że ten potężny anioł został zabity przez Mojżesza, kiedy usiłował przeszkodzić Prawo dawcy w przyjęciu Tory z rąk Boga (-> Kemu el). Inna legenda opowiada o Kamaelu (Kemue lu) jako wodzu dwunastu tysięcy aniołów zni szczenia (zob. Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 3). Według Clement (Angels in Art) Kamael (Chamuel) był aruołem, który walczył z Jaku bem; także aniołem (utożsamianym z Gabrie lem), który ukazał się Jezusowi w ogrodzie Ge tsemani i "umacniał Go" (por. Łk 22, 43).
Kamajzar - w okultyzmie, anioł "pogodze nia sprzeczności". Jest także duchem (geniu szem) godziny piątej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Kamal (hebr.: pożądać Boga) - w kabale, imię jednego z archaniołów (zob. Księga świętej magii Abra-Melina).
Kamamir Ziwa - w mandaizmie, anioł świa tłości (-> Rafał).
Kambiel - według Trithemiusa, władca zna ku Wodnika oraz anioł godziny dziewiątej. Kambil - anioł ósmej godziny nocy, służący pod Narkorialem (zob. Waite, The Lemegeton).
Kameron - anioł dwunastej godziny dnia, służący pod Beratielem. Uważany także za de mona; jako taki bywa przyzywany w zaklęciach Belzebuta i Astarot (zob. Magia naturalis et in naturalis; Butler, Ritual Magic; Shah, The Secret Lore of Magic).
Kamiel - anioł strzegący Południowego Wiatru.
Kandile - jeden z dziewięciu świętych anio łów, przywoływanych w zaklęciach kabalistycz nych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa). Kaneloas - "przenajświętszy anioł" przywo ływany podczas obrzędów magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of SoIomon).
Kangiel Jah - jedno z wielu imion anioła Me tatrona (zob. hebrajska Księga Henocha).
Kaniel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316); także jeden z 70 aniołów amuletów porodowych. Imiona wśzystkich 70 aniołów tej klasy podano w Apendyksie.
Kapabile - jeden z trzech anielskich posłań ców Słońca (zob. Malchus, The Secret Grimoire o f Turiel).
Kapabili - wzywany z zachodu aruoł czwar tego nieba, pełniący służbę w Dzień Pański (nie dziela).
Kapitiel - jeden z aniołów czwartej wysoko ści, przywoływany w modlitwach magicznych (zob. Almadel Salomona).
Karakasa - w tradycji okultystycznej, jeden z czterech aniołów wiosny (pozostali to: Kore, Amatiel i Komisoros).
Karaniel - w mistycznych tradycjach o Moj żeszu, anioł służący w trzecim niebie (zob. Szó sta i siódma księga Mojżeszowa).
Karciciel - Kolazonta, anioł zniszczenia, tak nazwany w opowieści o Aaronie, przytoczonej przez Reidera w The Book of Wisdom. (O bez imiennym aniele karcicielu, tożsamym z anio łem kary, mowa także w apokryficznym Paste rzu Hermasa (zob. Pisma ojców apostolskich, s. 380 -382) - przyp. tłum.]
Kardiel - w magii obrzędowej, anioł przy woływany podczas specjalnych rytuałów, np. w zaklęciu miecza.
Karkas - jeden z siedrniu aniołów zamętu. W legendzie o Achaszwerosie Karkas jest "ko łaczącym" (zob. Ginzberg, The Legends o f the lews, t. 4, s. 375).
Karkiel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych.
Karmaks - w okultyzmie, anioł służebny Sa maksa, władcy wtorkowych aniołów powietrza (,zob. de Abano, Heptameron). Z Karmaksem współpracują dwaj inni aniołowie: Ismoli i Pa h-an (zob. Shah, Occultism. Its Theory and Prac >ice, s. 50).
Karmiel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Wschodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Karniel - jeden z licznych aniołów strzegą >cych bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316); także anioł służący w trzecim niebie (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Karoz - w literaturze rabinackiej, karoz to "aniołowie sprawozdawcy" (zob. Księga Hym nów). [W polskim przekładzie Księgi Hyrnnów (zob. Tyloch, Rękopisy z Qumran nad Morzem Martwym), a także w tłumaczeniu angielskim (zob. T. Gaster, The Dead Sea Scriptures, New York 1956) termin ten nie występuje - przyp. tłum.]
Karsjol - anioł godziny drugiej, służący pod Anaelem (zob. Waite, The Lemegeton, s. 67).
Kartion - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) rueba.
Kasjel (Kassiel, Kafcjel) - anioł samotności i łez, który "reprezentuje jedność wiecznego królestwa". Kasjel jest jednym z władców plane ty Saturn, także księciem siódmego nieba i jed nym z sarim (książąt) chóru potęg. Przez niektó re źródła nazywany jest aniołem wstrzemięźli wości. Barrett (The Magus) wspomina o Kasjelu jako jednym z trzech aniołów soboty, pełnią cym tę funkcję wraz z Machatanem i Urielem (w dziele tym znajduje się także reprodukcja pieczęci oraz "podpisu" Kasjela). W nowszych opracowaniach Kasjel Makoton (tak nazywany) przedstawiany jest w postaci brodatego dżinna dosiadającego smoka. W Picture Museum of Sorcery, Magic and Alchemy Grillota znajduje się re produkcja strony z Księgi Duchów z tekstem przywołania Kasjela.
Kasjel Makoton - według Barretta (The Ma gus, t. 2), Kasjel i Makoton to dwaj różni anio łowie, pełniący służbę w sobotę.
Kas Kasjasz - anioł przywoływany w zaklę ciach przeciw dolegliwościom skórnym (zob. Talmud Szabat, 67).
Kasmaron - w naukach tajemnych, anioł po wietrza (zob. Papus, Traite Elementaire de Science Occulte).
Kasmiros - anioł godziny jedenastej, służący pod Dardarielem.
Kastiel - w tradycji okultystycznej, anioł czwartku.
Kasuj oj asz - anioł rządzący znakiem Kozio rożca (zob. Waite, The Lemegeton).
Kasziel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316). w tym także dokonywania aborcji". W etiopskiej Księdze Henocha, Kazdeja jest jednym z siedmiu aniołów, którzy dowodzili buntem w niebie.
Kaszriel (Tofnar) - jeden z siedmiu aniołów strzegących pierwszego nieba, służący pod lub utożsamiany z Zewudielem (zob. Hejchalot Rabati).
Katthiel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych.
Katroije - w kabale, anioł służący w drugim niebie (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Kaus - anioł przywoływany w arabskich zaklę ciach magicznych (zob. Shah, Occultism, s. 152).
Kausub - anioł sprawujący władzę nad wę żami. Według Apoloniusza z Tiany (Nucteme ron), jeden z duchów (geniuszy) godziny siód mej (zob. Levi, Transcendental Magic).
Kawod - w tradycji chasydzkiej, słowo ozna czające chwałę Boga, czyli ten aspekt bóstwa, któ ry dostępny jest ludzkiemu poznaniu. Kawod to także imię "cherubina na tronie Boga" (zob. Scholem, Major Trends in jewish Mysticism, s.110).
Kawzakiel - jeden z anielskich książąt mie cza (zob. M. Gaster, The Sword o f Moses).
Kazardia - zniekształcenie imienia -> Gazar diel (zob. Regamey, What Is an Angel?).
Kazbak (Baskabas) - tajemne imię anioła Metatrona (zob. Wizje Ezechiela).
Kazbiel (Kasbiel, Kaspiel - "czarnoksięstwo") - "grzeszny" anioł, określany mianem "wódz przysiąg", którego imię pierwotnie brzmiało Bi kwa, co oznacza "dobry" (> Akae). Po upadku otrzymał imię Kazbiel, czyli "ten, który okła muje Boga". Jak głosi legenda, Kazbiel prosił Michała, aby wyjawił mu utajone imię Boga, lecz Michał odmówił jego prośbie (zob. etiopska Księga Henocha 69, 13 oraz komentarz w: Bam berger, Fallen Angels, s. 264).
Kazdeja (Kesdeja, Kasdaje) - upadły anioł, który uczy "rozmaitych praktyk demonicznych,
Kazwiel - anioł strzegący czwartego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).
Kecef - w żydowskiej legendzie, anioł śmier ci i jeden z pięciu aniołów zniszczenia; czterej pozostali to: Af, Chema, Maszchit i Haron-Peor. [Por. Cohen, Talmud, s. 79, gdzie ostatni z pięciu aniołów zniszczenia nosi imię Meszalle przyp. tłum.] Kecef walczył przeciwko Mojże szowi na górze Horeb; Kecef był również anio łem śmierci, którego Aaron pojmał i uwięził w Świętym Tabernakulum (zob. Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 3, s. 306). W Midraszu Tehilim Kecef jest aniołem Bożego gniewu.
Kedemel - imię ducha planety Wenus, wy pisywane na taiizmanach magicznych (zob. Barrett, The Magus, t. 2, s. 147).
Kelaii - w tradycji islamskiej, władca piątego nieba (zob. Clayton, Angelology).
Kelchea i Kelcheak - w gnostyckiej Parafra zie Sema Kelchea i Kelcheak to dwie tajemnicze istoty (aniołowie), którym objawiony został se kret Stworzenia.
Keliel - jeden z 72 aniołów zodiakalnych (zob. Runes, The Wisdom o f the Kabbalah).
Kemuel (Szemuel, Kamael, Serafiel - "po mocnik" lub "zgromadzenie Boże") - wielki archont, który stoi przy oknach niebios jako po średnik między modlitwami Izraela i książętami siódmego nieba. Kemuel jest wodzem serafinów i jedną z dziesięciu świętych se firot. Według le gendy Kemuel zginął z ręki Mojżesza, kiedy pró bował przeszkodzić w przekazaniu Prawodaw cy Tory (zob. Ginzberg, The Legends of the jews). [Inną wersję tej legendy zob. w: Opowieści Zoha ru, s. 150-152 - przyp. tłum.] W Apokalipsie Mojżesza Kemuel jest (lub był) wodzem dwuna stu tysięcy aniołów zniszczenia (zob. Schwab, Vocabulaire de 1'Angelologie).
Kenumit - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych (zob. Księga Razjela).
Kered - w zaklęciach Mojżeszowych, anioł pieczęci.
Kerkouta - w apokryficznej Ewangelii Bartło mieja, anioł władający Południem. [W polskim przekładzie tego apokryfu aniołem sprawują cym władzę nad Południem jest Cedor (zob. Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1, cz. 2, s. 507 - przyp. tłum.]
Kerubiel - eponimiczny wódz chóru cheru binów. Według hebrajskiej Księgi Henocha, "cia ło" Kerubiela "wypełnia żarzący się węgiel, [...] jego głowę zdobi korona świętości, [...] a w jego ramionach spoczywa Szechina".
Keteriel ("korona Boga") - anioł świętych sefirot, przywoływany w zaklęciach kabalistycz nych; > Akatriel (zob. Levi, Transcendental Ma gic).
Ketuel (Kautel) - jeden z trzech aniołów w Trójcy Jedynego Boga; dwaj pozostali to Me achuel i Lebatej (zob. Szósta i siódma księga Moj żeszowa).
Kewekel - jeden z 72 aniołów zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Kfial - jeden z 64 aniołów strzegących sied miu sal (pałaców) nieba (zob. Pirke Hejchalot).
Kidumiel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych, wzywanych w zaklęciach mających chronić nowo narodzone dzieci i ich matki przed chorobą lub nieszczęśliwym wypadkiem (zob. Księga Razjela; zob. też Apendyks).
Kiel ("niczym Bóg") - anioł czterech pór ro ku. W etiopskiej Księdze Henocha, jeden z "wo dzów tysięczników armii niebiańskiej".
Kimos (Kemos) - tajne imię Michała lub Me tatrona (zob. Wizje Ezechiela; Scholem, Jewish Gnosticism, Merkabah Mysticism and Talmudic Tradition).
Kinor - jeden z trzech aniołów strzegących górnych bram piekła.
Kipod - podobnie jak > Kinor, jeden z trzech aniołów strzegących górnych bram piekła. Trze cim aniołem pełniącym tę funkcję jest Nagrasa giel (lub Nasragiel). Kipod był tym aniołem, któ ry oprowadzał rabiego Jozuego po piekle; > Na irjosanha (zob. Midrasz Konen).
Kiramu '1-katibin - w mitologii arabskiej, określenie dwóch aniołów zapisujących ludzlde uczynki.
Kirtabus - anioł (geniusz) języków i jeden z geniuszy godziny dziewiątej (zob. Apolo niusz z Tiany, Nuctemeron).
Kisael - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący piątej sali (pałacu) nieba
Kitreal (Kitriel) - jedna z form imienia > Akatriel (zob. Schwab, Vocabulaire de l'Ange lologie).
Klaha - jeden z licznych aniołów strzegących bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Midra shim, t. 2, s. 316).
Kmiel - w mistyce żydowskiej, anioł letniego zrównania dnia z nocą; jego imię uważano za skuteczny amulet przeciwko "złemu oku" (zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition).
Kochabiel (Koahabiat) - w kabale, anioł pla nety Merkury (imię zapożyczone z mitologii ba bilońskiej; zob. Lenormant, Chaldean Magic. s. 26). W tradycjach o Mojżeszu oraz według Corneliusa Agrippy (Three Books of Occult Ph li losophy, t. 3) Kochabiel jest jednym z siedmiu książąt, "którzy stoją przed obliczem Boga i któ rzy noszą duchowe imiona planet".
Kofi - w okultyzmie, anioł przywoływany w egzorcyzmach wosku (zob. Gollancz, Clavi cula Salomonis).
Kogediel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca.
Kokawiel - imię anioła znajdujące się na trzecim pentagramie planety Merkury.
Kolazonta (gr.: karzący) - niszczycielski anioł, wspomniany w Księdze Mądrości 18, 22 (zob. Reider, The Book o f Wisdom). Kolazonta jest też "uosobieniem ducha zniszczenia", który w apo kryficznej Czwartej Księdze Machabejskiej 7,11 zo stał określony jako anioł.
Kolopatiron - według Apoloniusza z Tiany (Nuctemeron), duch otwierający bramy więzień; także jeden z aniołów (geniuszy) godziny dzie wiątej.
Kontemplacja - imię cherubina w Il Pensero so Miltona.
Korabael - anioł poniedziałku, zamieszkują cy pierwsze niebo, przywoływany z zachodu (zob. de Abano, Heptameron).
Korael - anioł, do którego w modlitwach ma gicznych kierowane są prośby o spełnienie ży czeń inwokanta. W The Secret Grimoire o f Turiel, Korael jest przyzywany wraz z aniołami Set chielem i Chedustanielem.
Korat - piątkowy anioł powietrza, zamieszku jący trzecie niebo, przywoływany ze wschodu. Kore - jeden z czterech aniołów wiosny (zob. Barrett, The Magus; de Abano, Heptameron). Koriel - anioł siódmej godziny nocy, służący pod Mendrionem.
Korniel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Kom - anioł wspomniany w Objawieniu ra biego Jozuego ben Lewiego, który mimo próśb Jo zuego odmówił opisania wyglądu piekła (zob. M. Gaster, Studies and Texts in Folklore).
Komadiel - anioł trzeciej godziny dnia, słu żący pod Weguanielem.
Komary - anioł dziewiątej godziny nocy, słu żący pod Nakorielem.
Komato(s) - według Gollancza (Clavicula Sa lomonis), anioł przywoływany w egzorcyzmach wosku.
Komisoros - jeden z czterech aniołów wios ny (zob. de Abano, Heptameron; Barrett, The Ma gus, t. 2).
Konamas - w okultyzmie, anioł przywoły wany w egzorcyzmach.
Koniel - w kabale, anioł piątku, przebywa jący w trzecim niebie, przywoływany z zacho du. W The Secret Grimoire of Turiel Malchusa, Koniel jest wymieniony wśród posłańców pla nety jowisz.
Korszid - w literaturze mandajskiej, wysoki dostojnik niebiański, porównywalny z Metatro nem żydowskiej kabały.
Kosel - anioł pierwszej godziny nocy, służą cy pod Gamielem (zob. Waite, The Book o f Ce remonial Magic, s. 69).
Kosmiel - duch, który towarzyszył żyjącemu w XVII w. jezuicie, Athanasiusowi Kirchero wi, w czasie jego pobytu na innych planetach. Kircher opowiada o tej "ekstatycznej podróży" w dziele Oedipus Aegyptiacus (zob. Christian, The History and Practice of Magic, t. 1, s. 73).
Kosmokrator - w gnostycyzmie walenty niańskim, Kosmokrator, jako Diabolos (diabeł), jest władcą materialnego kosmosu. jego mał żonką jest --> Barbelo, z którą razem "śpiewają chwałę Mocy Światłości", co oznaczałoby, że Kosmokrator nie jest całkowicie zły (zob. Pistis Sofia; jonas, Religia gnozy, s. 207-208).
Kotecha - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszo wej, anioł pieczęci, przywoływany podczas ob rzędów magicznych.
Koustiel - imię anioła wyryte na krwawniku (obecnie przechowywanym w British Museum). Zdaniem Bonnera "może to być błędne odczy tanie imienia Uriel" (zob. Studies in Magical Amulets, s. 170).
Kripon - "święty anioł Boży" przywoływany podczas obrzędów magicznych, zwłaszcza w za klęciu sitowia (zob. Mathers, The Greater Key o f Solomon; Waite, The Lemegeton).
Krocel (Procel, Pucel, Pocel) - niegdyś anioł chóru potęg, obecnie wielki książę piekła, do wodzący 48 legionami złych duchów. Krocel zwierzył się Salomonowi, że w przyszłości spo dziewa się odzyskać utracony tron (w niebie). Tymczasem zajmuje się nauczaniem geometrii i sztuk wyzwolonych. Czasem jest utożsamiany z Procelem; reprodukcja jego pieczęci znajduje się w: Waite, The Book of Ceremonial Magic, s. 211 (por. też De Plancy, Słownik wiedzy tajemnej, s. 145, 151).
Krocj el - anioł siódmej godziny dnia, służą cy pod Barginielem.
królowa aniołów - w katolicyzmie króiową aniołów ("reginum angelium") jest Najświętsza Maryja Panna (zob. de Voragine, Złota legenda). W kabale jest nią Szechina; w gnostycyzmie Pistis Sofia.
Krucjel - anioł trzeciej godziny nocy, służący pod Sarkwamichem.
Kryszna Awatar - w mitologii wedyjskiej, ósmy z dziesięciu awatarów.
Ksatanael (Natanael) - w jerozolimskim rę kopisie Ewangelii Bartłomieja, anioł, którego według świadectwa Beliara - Bóg stworzył "na szóstym miejscu" (co stoi w sprzeczności z doktryną Kościoła katolickiego, wedle której wszyscy aniołowie zostali stworzeni równo cześnie). [W polskim przekładzie jerozolimskie go rękopisu tego apokryfu, anioł stworzony ja ko szósty nosi imię Satanael (zob. Apokry f y No wego Testamentu, t. 1, cz. 2, s. 506) - przyp. tłum. ]
Kseksor - w okultyzmie, dobroczynny duch przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Ksomoj - podobnie jak Kseksor, dobroczyn ny duch przywoływany podczas obrzędów ma gicznych.
Ksonor - podobnie jak Kseksor i Ksomoj, do broczynny duch przywoływany podczas obrzę dów magicznych.
Kso'pgiel - wódz aniołów szału; jedno z no mina barbara --> aniołowie gniewu (zob. M. Ga ster, The Sword of Moses).
Ktarari - jeden z dwóch aniołów zimy; dru gim jest Amabael (zob. de Abano, Heptameron).
Kuelamia - w Księdze Razjela, jeden z sied miu wysokich rangą aniołów tronowych, "któ rzy wypełniają rozkazy niebiańskich możno władców" (zob. de Abano, Heptameron; pisma Corneliusa Agrippy).
Kukbiel - anioł przywoływany w syryjskich zaklęciach magicznych (zob. Księga Opieki; Budge, Amulets and Talismans). Kukbiela wzywano w "związaniu języka władcy", jednym z zaklęć wiązania.
Kuniali - duch (geniusz) skojarzeń i jeden z aniołów godziny ósmej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Kunospaston - w okultyzmie, demon morza Rahab). Ma postać ryby i lubuje się w za tapianiu statków. Jest także chciwy złota (zob. Conybeare, The Testament of Solomon).
Kuoriel - niski rangą duch, anioł czwartej godziny dnia, służący pod Wachmielem, przy woływany w zaklęciach magicznych (zob. Wai te, The Book of Ceremonial Magic, s. 67).
Kupra - jedna z --> Nowensili. Kupra jest per sonifikacją światła.
Kuraniel - anioł poniedziałku, zamieszkują cy pierwsze niebo, przywoływany z południa.
Kureton - "święty anioł Boży" przywoływa ny podczas obrzędów czarnej magii (zob. Wai te, The Book of Black Magic and of Pacts).
Kurmawatar - "żółw awatar" (-> awatar)
Kurzi - anioł podróżnika
Kusziel ("surowość Boga") - jeden z sied miu aniołów kary oraz anioł zarządzający pie kłem. W Midraszu Konen, Kusziel "karze narodv biczem z ognia" (zob. New Jewish Encyclopedia, t. 1, s. 593; Jellinek, Bet ha-Midrasz).
Kutiel - anioł, którego imię inwokant wypo wiada, kiedy posługuje się magiczną różdżką (zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Supersti tion).
Kyniel - anioł służący w trzecim niebie (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Kyriel (Kuriel) - jeden z 28 aniołów włada jących 28 pałacami Księżyca (zob. Barrett, The Magus, t. 2). Jako Kuriel, jest jednym z licznych aniołów strzegących bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s. 316).
Kzujai - anioł strzegący czwartego nieba (zob. Pirke Hejchalot).

 

L

Labarfiel - jeden z aniołów strzegących siód mego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 119). Labezerin - geniusz (duch) powodzenia. La bezerin pełni służbę w drugiej godzinie dnia (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Labiel - pierwotne imię anioła Rafała (Rafae la). Jak głosi legenda, Labiel otrzymał nowe imię, gdy podporządkował się rozkazom Boga związanym ze stworzeniem człowieka. Anioło wie prawdy i aniołowie pokoju zakwestionowa li plany Stwórcy, za co zostali spaleni boskim ogniem (zob. Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 1, s. 52, przypis; por. Ze skarbnicy midraszy, s. 10-11).
Labusi - jeden z pięciu aniołów wszechmo cy; czterej pozostali to: Tubatlu, Bualu, Tulatu, Ublisi (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Lad (hebr.: wiek młodzieńczy) - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Lahabiel - pomocnik Rafała (Rafaela), wład cy pierwszego dnia miesiąca (trzecim dniem rzą dzi Samael, szóstym - Anael). Imienia Laha biela (podobnie jak Faniela, Rahabiela czy Arie la) używano (i nadal się używa) jako amuletu chroniącego przed złymi duchami (zob. Thom pson, Semitic Magic, s. 161).
Lahariel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych. Lahariel jest zastępcą Michała, wład ey drugiego dnia miesiąca (zob. Księga Razjela; Budge, Amulets and Talismans; M. Gaster, Wis dom of the Chaldeans, s. 338).
Lahasz - w literaturze rabinackiej, wysoki rangą anioł, który wraz z Zakunem namówił 184 miriady duchów, aby skradły modlitwy Mojżesza, zanim dotrą one do Boga. Za sprze ciwienie się woli Bożej Lahasz i Zakun otrzy mali "po 60 ognistych batów" (zob. Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 3, s. 434). Bamberger (Fallen Angels, s. 138) przytacza inną wersję tej legendy, w której Samael, karząc Lahasza, "wiąże go rozpalonymi łańcuchami, wymierza 70 ognistych batów i wypędza sprzed oblicza Bożego".
Lahatiel ("płonący") - jeden z siedmiu anio łów kary (zob. New Jewish Encyclopedia, t. 1, s. 593). W kabalistycznych pismach Josefa ben Abrahama Gikatilli Lahatiel jest aniołem spra wującym władzę nad bramami śmierci, co oz nacza, że przebywa w drugiej spośród siedmiu "warstw" piekła. Według Objawienia rabiego Jo zuego ben Lewiego, Lahatiel jest jednym z anio łów piekieł, którzy wymierzają karę narodom (zob. M. Gaster, Studies and Texts in Folklore).
Lajla (Leliel, Lajlahel) - uważa się, że imię to wywodzi się z rabinackiej egzegezy słowa lailah (noc) w Księdze Hioba 3, 3. Według Zo haru (Exodus) Lajla to "anioł strzegący duszy w momencie narodzin". W legendach żydow skich Lajla jest demonicznym aniołem nocy, "księciem poczęcia", porównywanym z Lilit, żeńskim demonem poczęcia (zob. Cohen, Tal mud, s. 77, 114). Jednakże w Genesis Raba 417 i Talmudzie Sanhedrin 96a czytamy, że podczas bitwy wojsk Abrahama z bezbożnymi królami Lajla walczył po stronie patriarchy, co wskazy wałoby, że był to raczej anioł dobry, niż zły (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 153).
Lama - w Heptameronie de Abano Lama (lub La Ma) jest aniołem powietrza, władcą wtorku i mieszkańcem piątego nieba. Przywołuje się go z zachodu.
Lamach - anioł sprawujący władzę nad pla netą Mars (zob. Heywood, The Hierarchy o f the Blessed Angels, s. 215).
Lamassu - w mitologii asyryjskiej, demon opiekuńczy, przywoływany w zakończeniu za klęć przeciwko złym duchom (zob. Thompson, Semitic Magic, s. 45). Według Trachtenberga (Je wish Magic and Superstition, s.156), Lamassu jest duchem babilońskim. [Lamassu zazwyczaj przedstawiano jako skrzydlatego byka z ludzką głową; zob. też Babilońskie zaklęcia magiczne, s. 107 - przyp. tłum.]
Lamechalal (Lamechiel) - w hebrajskiej Księ dze Henocha, władca planetarny. Jak podaje Co nybeare (The Testament o f Solomon), Lamechalal Lamentujący anioł (fragment greckiej piety) (za: Jame son, Legends of the Madonna) jest jedynym aniołem zdolnym pokonać żeńskie go demona o imieniu Fałsz.
Lamediel - anioł czwartej godziny nocy, słu żący pod Jefiszą (zob. Waite, The Lemegeton). Lamedk - podobnie jak Lamek (z którym jednak nie należy go utożsamiać), anioł przy woływany w zaklęciu miecza.
Lamek (Lamidek) - święty anioł przywoły wany podczas obrzędów czarnej magii, zwła szcza w zaklęciu miecza (zob. Grimorium Verum; Shah, The Secret Lore o f Magic).
Lamy - w mitologii chaldejskiej, jedna z czte rech głównych klas duchów opiekuńczych, zwykle przedstawianych w postaci lwa z ludz ką głową; -> cherubiny; Nirgali (zob. Lenor mant, Chaldean Magic, s. 121).
Larzod - jeden z "wspaniałych, życzliwych aniołów" przywoływanych w zaklęciach Salo monowych, udzielających inwokantowi taje mnej wiedzy Stwórcy (zob. Gollancz, Clavicula Salomonis).
Laudaj - anioł przywoływany w błogosła wieństwie soli (zob. Grimorium Verum).
Lau(w)iasz - w kabale, anioł chóru tronów i chóru cherubinów. Ściślej mówiąc, jest to anioł, który niegdyś należał do tych chórów. Lauwiasz sprawuje pieczę nad mędrcami i wybitnymi osobistościami. Reprodukcję jego pieczęci zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 260, 267.
Lawid - w islamskiej tradycji apokaliptycz nej, "wódz aniołów". Sufi Abu Jazyd, w czasie swojej podróży do siódmego nieba, w drugim niebie spotkał Lawida, który zaproponował mu "królestwo żadnym językiem niewypowiedzia ne". Abu Jazyd odrzucił tę ofertę (a właściwie łapówkę), wiedząc, że to tylko sprawdzian jego oddania Bogu (zob. Nicholson, An Early Arabic Version...).
Lazaj - "święty anioł Boży" przywoływany podczas egzorcyzmów ognia (zob. Grimorium Verum; Mathers, The Greater Key of Solomon).
Lebes - jeden z pięciu wodzów aniołów pierw szej wysokości (zob. Almadel Salomona). Wezwa ny, Lebes zjawia się, trzymając w ręku chorą giew z czerwonym krzyżem. Pozostali czterej wodzowie tej klasy aniołów to: Alimiel, Bara chiel, Gabriel i Helison.
Ledrion - anioł przywoływany podczas eg zorcyzmowania złych duchów, za pomocą oka dzania (zob. Grimorium Verum).
Lefa - anioł pieczęci. W Szóstej i siódmej księ dze Mojżeszowej jeden z aniołów przywoływa nych podczas obrzędów magicznych.
Lehachel - jeden z 72 aniołów zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of Kabbalah).
Lehahel - w kabale, jeden z ośmiu serafinów (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 88).
Lehahiasz - niegdyś anioł chóru panowań. Lehahiasz opiekuje się koronowanymi głowami i sprawia, że poddani są posłuszni swojemu władcy. Jest lub był (zależnie od tego, czy jest to anioł dobry czy upadły) jednym z 72 nie biańskich hierarchów noszących mistyczne imię Boga Szemhameforasz (reprodukcję pieczęci Lehahiasza zob. w: Ambelain, La Kabbale Prati que, s. 273).
Lehawa - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.
Lekabel - anioł sprawujący pieczę nad upra wą ziemi i urodzajem, jeden z 72 aniołów no szących mistyczne imię Boga Szemhameforasz (reprodukcję pieczęci Lekabela zob. w: Ambe lain, La Kabbale Pratique, s. 273; zob. też Barrett, The Magus).
Lekahel - anioł należący do chóru panowań (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 88).
Lelahel - anioł zodiaku sprawujący władzę nad miłością, sztuką, nauką i powodzeniem. W kabale jego aniołem pokrewnym jest Asenta ker (reprodukcję pieczęci Lelahela zob. w: Am belain, La Kabbale Pratique, s. 273).
Lelahiasz - jeden z 72 aniołów noszących mi styczne imię Boga Szemhaineforas.
Leliel - jeden z anielskich władców nocy (> Lajla).
Lemanael - w kabale, duch Księżyca. Jego aniołem pokrewnym jest > Elimiel (zob. Le normant, Chaldean Magic, s. 26).
Leujasz (Lewiasz) - jeden z 72 aniołów no szących mistyczne imię Boga Szemhameforasz.
Lewanael (Jaraehel) - duch Księżyca (zob. Cornelius Agrippa, Three Books of Occult Philo sophy, t. 3.).
Lewiatan (hebr.: ten, który zwija się w fałdy) - w przypowieściach Henocha Lewiatan jest żeńskim, pierwotnym potworem morskim i złym smokiem. W literaturze rabinackiej jest ona (lub on) utożsamiana z Rahabem, aniołem przed wiecznych głębin, i jest odpowiednikiem lądo wego potwora > Behemota. Jak głosi legenda, zarówno Lewiatan, jak i Behemot zostali stwo rzeni piątego dnia Stworzenia (zob. grecka Apo kalipsa Barucha; Cohen, Talmud, s. 62). Według św. Justyna Lewiatan to "zły anioł" (zob. Ginz berg, The Legends of the Jews, t. 5, s. 46; Apokalipsa Abrahama 10). Zdaniem George'a Burtona ("Journal of Biblical Literature", grudzień 1912, s. 161), Lewiatan to "hebrajskie imię babiloń skiej bogini Tiamat". W tradycji biblijnej Lewia tan jest olbrzymim wielorybem (> Hi 41, 1). W Psalmie 74, 14 jest hipopotamem lub kroko dylem. [W Biblii Tysiąclecia, a także angielskim przekładzie The New Jerusalem Bible, to właś nie w Księdze Hioba (40, 15.25) Lewiatan jest porównywany do hipopotama i krokodyla; w innym miejscu tej księgi (26, 13) nazwany jest "wężem zbiegiem"; natomiast w Psalmie 74, 14 brak powyższych określeń - przyp. tłum.] W Księdze Izajasza (27, 1) Lewiatan jest nazywany "wężem krętym", które to określenie kojarzy się z "Wężem starodawnym" występu jącym w Apokalipsie św. Jana 12, 9. [Żydowskie legendy o Lewiatanie zestawiają Graves i Patai w Mitach hebrajskich, s. 45-54. "W tradycji kaba listycznej Lewiatan symbolizuje Samaela, księ cia zła, którego czeka w przyszłości unicestwie nie" (zob. Unterman, Encyklopedia tradycji i le gend żydowskich, s. 157); w okultyzmie Lewiatan jest demonem, który "zachęca do niewierności" (zob. Rachleff, Okultyzm w sztuce, s. 233) przyp. tłum.] W mitologii mandajskiej, u kresu czasów wszystkie dusze nieczyste zostaną po łknięte przez Lewiatana.
Libanel - w Mesjadzie Klopstocka, anielski przewodnik Filipa.
Librabis - duch ukrytego złota i jeden z du chów godziny siódmej (zob. Apoloniusz z Tia ny, Nuctemeron).
Lifton - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.
Lilit - w tradycji żydowskiej Lilit jest żeń skim demonem, krzywdzącym noworodki, ob lubienicą złego anioła Samaela (Szatana). Jak głosi legenda, była pierwszą żoną Adama. We dług rabiego Eliezera (Księga Adama i Ewy) Lilit codziennie rodziła Adamowi setkę dzieci. Zohar (Leviticus 19a) opisuje Lilit jako "ogniście na miętną istotę żeńską, która współżyła z pierw szym człowiekiem", ale kiedy Bóg stworzył Ewę, "uniosła się w powietrze i odleciała nad Morze Czerwone", skąd wciąż "próbuje usidlić ludzkość". Lilit bywa utożsamiana (niesłusznie) z sową, o której mowa w Księdze Izajasza 34, 14. [W Biblii Tysiąclecia oraz w angielskim prze kładzie The New Jerusalem Bible, mowa nie o so wie, lecz wprost o Lilit, kojarzonej ze strzygą z żydowskiego folkloru. Pod postacią sowy Lilit pojawia się w licznych legendach żydowskich (zob. Unterman, Encyklopedia tradycji i legend ży dowskich, s. 158-159 - przyp. tłum.] W kabale Lilit jest demonem piątku i przedstawiana jest jako naga kobieta, której ciało przechodzi w wę żowe sploty. Po raz pierwszy Lilit pojawiła się w literaturze rabinackiej wczesnego średnio wiecza (w pochodzącym z X w. Al fabecie Ben Sira), jednak jej imię pochodzi od Iili (Iilitu), żeń skiego demona w mitologii babilońsko-asyryj skiej. Rabini uważali Lilit za główną kusicielkę, demoniczną żonę Adama i matkę Kaina (zob. Thompson, Semitic Magic; Christian, The History and Prąctice o f Magic; Graves, Patai, Mity hebraj skie, s. 67-72). W tradycji talmudycznej oraz w kabale (Zohar) większość demonów jest śmiertelna, natomiast Lilit i dwa inne żeńskie duchy zła "będą żyły i szkodziły człowiekowi aż do czasów mesjańskich, kiedy to Bóg osta tecznie wypleni zło i nieczystość z powierzchni ziemi". Jak twierdzi Scholem (Mada'e ha Jahadut II, 164), Lilit i Samael "wyemanowali spod Tro nu Bożej Chwały, który zachwiał się nieco wskutek ich [wspólnych] wysiłków"; wiadomo, rzecz jasna, że Samael (Szatan) przebywał nie gdyś w niebie, wcześniej jednak żadne źródła nie wspominały, że towarzyszyła mu tam Lilit. Lilit używa wielu imion, z których siedemnaście wyjawiła (pod przymusem) prorokowi Eliaszo wi. Pełną listę imion Lilit podano w Apen dyksie.
Litargoel - wysoki rangą anioł, którego imię pojawia się w koptyjskiej Inwestyturze archanioła Gabriela, oraz w apokryficznych Dziejach Piotra (zob. Doresse, The Secret Books o f Egyptian Gno stics, s. 235-236).
Liwet - w mandaizmie, anioł miłości i wy nalazków; także jeden z siedmiu duchów pla netarnych (zob. Drower, The Mandaeans o f Iraq and Iran).
Lobkin - jeden z aniołów piątego nieba, któ re we wtorek pełnią służbę na zachodzie. Lob kin jest poddanym Wschodniego Wiatru (zob. Barrett, The Magus, t. 2).
Lobkir - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Loel - jeden z licznych aniołów strzegących bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Midra shim, t. 2, s. 316).
Logoi - określenie aniołów w De somniis Fi lona Aleksandryjskiego. Także liczba mnoga od słowa "logos" (zob. Muller, History o f jewish Mysticism).
Logos (gr.: słowo) - według Filona, Logos to "anioł, który ukazał się Hagar, obłok nad Mo rzem Czerwonym, jeden z trzech aniołów, któ rzy ukazali się Abrahamowi (w Mamre), oraz boska istota, która w Penuel zmieniła imię Jaku ba na Izrael". W mistyce żydowskiej, personifi kacją Słowa jest Metatron. Z Logosem utożsa miani bywają także Michał, Mesjasz i Duch Święty (zob. Muller, History of jewish Mysticism). Według Filona Logos jest "obrazem Boga, jego aniołem", a także "najstarszym aniołem, który zdaje się wodzem aniołów o niezliczonych imionach; zwany jest bowiem Panowanie oraz Imię Boga" (zob. Mead, Thrice-Greatest Hermes, t. 1, s. 161-162).
Lokwel - anioł służący w pierwszym niebie (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Los (Lucyfer?) - anioł boskiej opatrzności, "pracownik wieków" . Po swoim upadku, przez sześć tysięcy lat próbował nadać kształt światu: "Jestem owym mrocznym Prorokiem, co przed sześcioma tysiącami lat / został wyrzucony z łona Wieczności". [W mitologii Blake'a, Los to czwarty z Nieśmiertelnych, małżonek Enit harmon, ojciec Orka, duchowy nauczyciel Al biona oraz reprezentant i sojusznik Chrystusa. Los symbolizuje wyobraźnię, wizję, poezję. Jest też jednym z twórców wszechświata, budow niczym czasu i artystą, który powołał do życia Golgonoozę, miasto sztuk (zob. Kozubska, Tomkowski, Mistyczny świat Williama Blake'a, s. 135; por. Blake, Vala, or The Four Zoas; Jerusalem) - przyp. tłum.]
Lucyfer ("nosiciel światła", "dawca światła") - niesłusznie utożsamiany z upadłym anio łem (Szatanem) na skutek błędnego odczytania fragmentu Księgi Izajasza 14,12, "Jakożeś spadł z nieba Lucyferze, któryś rano wschodził" [przekład Jakuba Wujka; w Biblii Tysiąclecia imię to zostało zastąpione określeniem "Syn Ju trzenki" - przyp. tłum.] Apostrofa ta w rze czywistości skierowana jest do Nabuchodono zora, króla Babilonu (--> Szatan). Należy też podkreślić, że w żadnej z ksiąg Starego Testa mentu nie ma mowy o złych, czy też upadłych aniołach, chociaż, jak w Księdze Hioba 4, 18, Bóg "sługom swoim nie ufa / i w aniołach braki dostrzega". Szatanowi imię "Lucyfer" nadali dopiero Ojcowie Kościoła (św. Hieronim). [Lu cyfera i Szatana utożsamia także słowiańska Księga Henocha (zob. Graves, Patai, Mity hebraj skie, s. 57-60). W okultyzmie Lucyfer jest upad łym cherubinem, cesarzem piekła, zdaniem nie których demonologów stojącym wyżej niż sam Szatan i ukazującym się "pod postacią najpięk niejszego dziecka" (zob. De Plancy, Słownik wie dzy tajemnej, s. 112-113; Praktyka tajemnej wiedzy magicznej, s. 34) - przyp. tłum.] Milton w Ra ju utraconym określił Lucyfera jako demona grzesznej pychy. Lucyfer jest także tytułowym bohaterem epickiego poematu "holenderskiego Szekspira", Vondela (który utożsamia go z Sza tanem), oraz głównym bohaterem misterium Imrego Madacha. Blake przedstawił Lucyfera w cyklu ilustracji do Boskiej komedii. George Me redith, w sonecie Lucifer in Starlight, określa diabła jako "Księcia Lucyfera". W rzeczywisto ści Lucyfer oznacza gwiazdę lub planetę We nus. Według Spensera, autora An Hymne of He avenly Beautie, Lucyfer to "najjaśniejszy anioł, Dziecko Swiatłości". [W Tragicznej historii do ktora Fausta Marlowe'a i w Piekle Dantego Lu cyfer jest władcą piekła. Lucyfer jest także bo haterem dramatu Byrona Kain - przyp. tłum.]
Luel - w XV-wiecznej tradycji żydowskiej, anioł przywoływany za pomocą magicznej róż dżki (zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Su perstition, s. 225).
Luma'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, (hasło] "Angels" w: A Dictionary of Islam).

 

M

Maadim - jedna z dwóch gwiazd (tj. aniołów), które Metatron pokazał Mojżeszowi w czwartym niebie. Maadim "stoi przy księżycu, by ogrzewać świat" (zob. Apokalipsa Mojżesza).
Macedończyk - według Danielou (The An gels and Their Missions), "Macedończyk", który ukazał się św. Pawłowi w nocy w Troadzie, był aniołem (por. Dz 16, 9).
Mach - anioł przywoływany w zaklęciach Salomonowych, mający moc czynienia człowie ka niewidzialnym.
Macha'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, (has3o] "Angels" w: A Dictionary of Islam).
Machal - anioł przywoływany podczas eg zorcyzmów nietoperza (zob. Mathers, The Grea ter Key of Solomon).
Machanaim ("podwójny obóz") - kiedy Ja kub opuścił Haran, towarzyszył mu podwójny obóz, Machamim, aniołów, z których każdy li czył 600 tysięcy niebiańskich duchów. Wyda rzenie to zostało zrelacjonowane w Księdze Ro dzaju 32 (por. Ginzberg, The Leg>ds o f the Jews, t. 1, s. 377; Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 241).
Machasj el - w Heptameronie de Abano i w The Magus Barretta, jeden z aniołów przywoływa pych z południa. Przebywa w czwartym niebie i pełni służbę w Dniu Pańskim. Wymieniany jest także wśród inteligencji Słońca (zob. Malchus, The Secret Grimoire of Turiel).
Machatan (Machator, Makoton) - sobotni anioł i jeden z władców duchów powietrza, peł niący tę funkcję wspólnie z Urielem, Kasjelem i Serakielem (zob. Barrett, The Magus; The An cient's Book o f Magic i inne pisma okultystyczne).
Machidiel ("pe3nia Bo?a"; Malchidiel, Malahi dael, Malchedael, Melkejal itd.) - anioł rządzący marcem; także władca znaku Barana (zob. Camfield, A Theological Discourse of Angels, s. 67). W etiopskiej Księdze Henocha Machidiel nosi imię Melkejal: "sprawuje [on] władzę na początku roku (...] przez 91 dni, od wiosny do lata". W literaturze kabalistycznej Machidiel (ja ko Melchulael) jest jedną z czterech anielskich personifikacji świętej sefiry Malkut (trzy po zostałe to: Sandalfon, Mesjasz i Emmanuel). W księgach zaklęć magicznych książę Machi diel jest aniołem, któremu inwokant może na kazać sprowadzenie wybranej przez siebie kobiety; jeśli tylko określi czas i miejsce, "niewia sta niezawodnie się zjawi".
Machiel (Makiel) - jeden z aniołów strzegą cych szóstego nieba (zob. Pirke Hejchalot). Pen tagram Machiela zob. w: Shah, Occultism, s. 77.
Machmaj - anioł siódmej godziny nocy, słu żący pod Mendrionem (zob. Waite, The Leme geton).
Machnia (Machniel) - jeden z 70 aniołów amuletów porodowych. Podobnie jak Machniel, jest on aniołem strzegącym bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s. 316).
Macmecijasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Madagabiel - jeden z licznych aniołów strze gących bram Północnego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Madan - anioł sprawujący władzę nad pla netą Merkury (zob. Heywood, The Hierarchy o f the Blessed Angels).
Madiel - w okultyzmie, anioł rządzący troi stością wody. Jest mieszkańcem pierwszego nieba, a przywołuje się go ze wschodu (zob. de Abano, Heptameron; Waite, The Lemegeton). Anioł Madiel jest bohaterem opery Prokofiewa Ognisty anioł. [Opera ta jest muzyczną przerób ką powieści W. Briusowa Ognisty anioł przyp. tłum.] > anioł ognia
Madimiel (Madiniel, Madamiel) - jeden z czterech aniołów, których imiona znajdują się na pierwszym pentagramie planety Mars; trzej pozostali to: Ituriel, Barcachiasz i Esziel (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). W tradycjach o Mojżeszu Madimiel jest jed nym z siedmiu książąt, "którzy nieustannie przebywają przed obliczem Boga i noszą du chowe imiona planet" (zob. Cornellius Agrip pa, Three Books of Occult Philosophy, t. 3).
Mador - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący czwartej sali (pałacu) nieba.
Madriel - anioł dziewiątej godziny dnia, słu żący pod Wadrielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Mael - w okultyzmie, anioł rządzący troisto ścią wody (> Madiel); także poniedziałkowy anioł, zamieszkujący pierwsze niebo i przywo ływany z północy. Mael jest też jedną z inteli gencji planety Saturn.
Magirkon - jedno z wielu imion anioła Me tatrona.
Magut - anioł powietrza pełniący służbę w czwartek. Magut jest aniołem służebnym Su ta, wodza aniołów powietrza, które, jako cała klasa aniołów, są poddanymi Południowego Wiatru (zob. T'he Ancient's Book of Magic; de Aba no, Heptameron; Barrett, The Magus, t. 2).
Mah - w mitologii staroperskiej, anioł spra wujący pieczę nad zmianami faz księżyca (zob. Clayton, Angelology).
Mahadewa (Mahesz, Mahadeo) - w mitolo gii wedyjskiej, Mahadeo (Rudra-Śiwa) jest jed nym z jedenastu aniołów ?ze zmierzwionymi włosami i trojgiem oczu', które symbolizują słońce, księżyc i ogień. Mahadewa ma także (lub miał) pięć głów (zob. The Dabistan, s. 189; Słownik mitologii hinduskiej, s. 185).
Mahalel lub Mahalkiel - imię anioła znalezio ne na hebrajskim amulecie (kamea) mającym chro nić przed złem (zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Mahananel - jeden z licznych aniołów strze gących bram Północnego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Mahariel - anioł strzegący pierwszego wej ścia do raju; oczyszczonych z grzechu obdarza nowymi duszami (zob. Ozar Midrashim).
Mahasj asz - jeden z 72 aniołów noszących mistyczne imię Boga Szemhameforasz (zob. Barrett, The Magus, t. 2).
Mahaszel - w kabale, jeden z 72 aniołów zodia kalnych (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Mahisz (Mahasz) - w Bhagawadgicie, potęż ny anioł, który wraz z Brahmą i Wisznu "na rodził się z pierwotnej materii" (zob. The Dabi stan, s. 178).
Mahniel ("potężny obóz") - jedno z imion "Starodawnego Ariela". Według Zoharu (Exo­dus 202) Mahniel jest aniołem, który dowodzi "60 miriadami legionów skrzydlatych duchów, z których jedne mają mnóstwo oczu, a inne mnóstwo uszu" .
Mahonin(m) - jak wynika z protokołów egzorcyzmów w Auch (1618), diabeł, który opętał pewną szlachciankę, wyjawił, że nosi imię ,Mahonima trzeciej hierarchii i drugiego chóru archaniołów"; dodał też, że jego przeciwnikiem .v niebie jest św. Marek Ewangelista (zob. Rob >ins, The Encyclopedia of Witchcraft and Demono 'ogy, s. 128, 185).
Mahzeil - anioł w mitologii mandajskiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandaites des Coupes de Khouabir).
Mahzian - w mandaizmie, duch, który ob darza zdolnością jasnowidzenia (zob. Drower, The Cannonical Prayerbook of the Mandaeans).
Majaniel - anioł służący w piątym niebie >zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Majmon - wódz aniołów powietrza, władca soboty, poddany Południowego Wiatru. Usłu gują mu trzy anioły: Abumalit, Asaibi i Belidet. W pismach de Abano Majmon jest "królem so botnich aniołów powietrza".
Majon - anioł sprawujący władzę nad plane tą Saturn (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels).
Makatiel ("plaga Boża") - jeden z siedmiu aniołów kary (zob. New Jewish Encyclopedia, t. 1, s. 593; jellinek, Bet ha-Midrasz).
Makiel - anioł przywoływany w syryjskich zaklęciach magicznych, wraz z Michałem, Ga brielem i Harszielem (zob. Księga Opieki; Budge, .9mulets and Talismans).
Makroprozop - w kabale, pierwsza z dzie sięciu świętych sefirot. Jest "Bogiem ukrytej for my" (> Mikroprozop).
Maktiel - anioł sprawujący pieczę nad drze wami (zob. M. Gaster, The Sword o f Moses). W Ba rana de Massechet Gehinnom, Maktiel (lub Matniel) jest jednym z aniołów karzących dziesięć naro dów. Pełni służbę w czwartej warstwie piekła.
Malach ha-Mawet - w literaturze rabinac kiej i tradycji koranicznej, anioł śmierci, zazwy czaj utożsamiany z Samaelem lub Azraelem.
Malach ha-Sofer - anioł służebny Dumy, anioła śmiertelnej ciszy. Wraz z -> Malachem Memune oblicza długość ludzkiego życia (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 92).
Malachiasz ("anioł Boży') - anioł Jahwe. W apokryficznej Czwartej Księdze Ezdrasza czy tamy o "Malachiaszu zwanym aniołem Pana" (zob. Talmud Chagiga). Księga Malachiasza jest ostatnią księgą Starego Testamentu.
Malach Memune ("wybrany') - anioł słu żebny Dumy. Wraz z > Malachem ha-Sofer ob licza długość ludzkiego życia.
Malach Ra - anioł zła (w sensie przyczyno wym), który sam niekoniecznie jest zły (dobre anioły, działając na rozkaz Boga, niejednokrot nie popełniają czyny powszechnie uważane za niesprawiedliwe lub niegodziwe); > aniołowie zniszczenia; anioł kary. jest dziewiętnastu zabanija, czyli strażników. W Koranie (sura XLIII, 77-78) Malik tłuma czy potępionym, że muszą pozostać w piekle na wieki, ponieważ "My przyszliśmy do was z prawdą, / lecz, zaiste, większość z was od czuwa wstręt do prawdy" (zob. Hughes, A Dic tionary of Islam; [has3o] "Angelology" w: New Jewish Encyclopedia; Hastings, Encyclopaedia of Religion and Ethics IV, 618; Gaudefroy-Demom bynes, Narodziny islamu, s. 224).
Malkiel (Malchiel, "król Boży") - jeden z trzech anielskich książąt służących pod Sefuri rionem, który jest ostatnim z dziesięciu świętych sefirot (dwaj pozostali to Ituriel i Naszriel). Jako Malchiel, jest jednym z licznych strażników bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s. 316).
Malkijasz - anioł, który "służy krwi". Imię to wypisywano na amuletach chroniących przed krwotokiem; wspomina je także nie opublikowany manuskrypt hebrajski (zob. Bon ner, Studies in Magical Amulets).
Malkira ("król niegodziwych") - przydomek Samaela w apokryficznym Męczeństwie Izajasza (zob. Flis, Jezus a demony, s. 67; Box, Introduction, w: Charles, The Ascension of Isaiah).
Malinelijasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Maltidrelis - anioł zodiakalny, sprawujący władzę nad znakiem Barana (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels).
Maltiel - w kabale, piątkowy anioł, przeby wający w trzecim niebie i przywoływany z za chodu. Jest także jedną z inteligencji planety Jowisz. W The Legends of the jews Ginzberga, Maltiel jest anielskim doradcą Eliasza (-> Ma lasziel). W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316) Maltiel jest jednym z licznych aniołów strzegących bram Zachodniego Wiatru.
Maluzim -święty anioł Boży przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Verus Je suitarum Libellus; Waite, The Book of Black Magic and of Pacts).
Mały Jao - jedno z wielu imion anioła Metatrona (zob. hebrajska Księga Henocha).
Mambe'a - potężny anioł, którego imię zna leziono na hebrajskim amulecie, pochodzącym z I-II w. p.n.e. Mambe'a był także przywoływa ny w babilońskich zaklęciach przeciwko czarom, zazwyczaj w towarzystwie anioła o imieniu Bab ne'a (zob. Budge, Amulets and Talismans, s. 288).
Mameroijud - w Tyce Pauline Art, jeden z anio łów dziesiątej godziny nocy, służących pod Juz guarinem (zob. Waite, The Book of Ceremonial Ma gic, s. 70).
Mamiel - jeden z aniołów siódmej godziny dnia, służący pod Barginielem.
Mamlaketi - anioł występujący w hebrajskiej Księdze Henocha pod imieniem > Uza.
Mammon (aram.: bogaci) - w ewangeliach według św. Mateusza (6, 24) i św. Łukasza (16, 13) Mammon (Mamona) jest imieniem złowro giej mocy, sprzeciwiającej się Bogu. W okulty zmie, upadły anioł, pełniący w piekle funkcję jednego z arcydemonów i księcia kusicieli. W Słowniku wiedzy tajemnej De Plancy'ego (s. 58) Mammon jest wymieniony jako ambasador piekła w Anglii. Jest utożsamiany z Lucyferem, Szatanem, Belzebubem, a nawet Nabuchodono zorem. Mammon jest demonem chciwości i skąp stwa. "Dzierży [on] berło tego świata", jak po wiada św. Franciszka w jednej ze swych 93 wi zji. W średniowieczu Mammona uważano za syryjskiego boga. Według Grzegorza z Nyssy Mammon to jedno z imion Belzebuba. Wizeru nek Mammona znajduje się w The Magus Bar retta. Milton w Raju utraconym (I, 796-807), tak opisuje jeden z zastępów upadłych aniołów: "Mammon ich prowadził, / Mammon, najniżej pochylony z wszystkich / Duchów, co z nieba runęli, gdyż nawet / I w niebie myśli jego i spoj rzenia / Zawsze w dół biegły, bardziej podzi wiając / Chodniki Niebios złotem wyłożone / Niż jakiekolwiek boskie albo święte / Widoki".
Manakel (Menakel) - według Ambelaina (La Kabbale Pratique), anioł sprawujący pieczę nad zwierzętami wodnymi. W The Wisdom of the Kab balah Runesa Menakel jest jednym z 72 aniołów zodiaku.
Manat - w mitologii arabskiej, bogini (anioł) płodności. Jej posąg, najstarszy znany Arabom wizerunek bóstwa, został zniszczony z rozkazu Vlahometa (zob. Jobes, Dictionary of Mythology Folklore and Symbols).
Maneij - jeden z aniołów czwartej godziny nocy, służący pod Jefiszą (zob. Waite, The Le negeton).
Maniel - anioł przywoływany w syryjskich zaklęciach magicznych (zob. Księga Opieki; Budge, Amulets and Talismans).
Mansemat - w apokryficznych Dziejach Fili pa, jedno z imion Mastemy, tj. Szatana (zob. James, The Apocryphal New Testament, s. 440).
Mantus - w mitologii etruskiej, jedna z dzie więciu Nowensili, tj. najwyższych mocy nie biańskich.
Manu - w mitologii asyryjsko-babilońskiej, Manu Wielki był duchem ludzkiego przezna czenia (zob. Lenormant, Chaldean Magicy.
Manuel - anioł zodiaku, władający znakiem Raka (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels).
Mara - szatan w mitologii buddyjskiej. Ar nold w The Light of Asia mówi o ?sługach Mary, / Aniołach występku", którzy - jak powiada Arnold - uosabiają "dziesięć grzechów głów nych".
Marchocjasz (Marchosias) - anioł, który przed upadkiem należał do chóru panowań. W piekle Marchocjasz jest ?wielkim markizem". Przywo łany, zjawia się pod postacią wilka lub wołu ze skrzydłami gryfa i ogonem węża. [De Plancy (Słownik wiedzy tajemnej, s. 119), podaje, że Mar chocjasz "ukazuje się pod postacią dzikiej lwicy ze skrzydłami sępa i ogonem węża" - przyp. tłum.] Marchocjasz wyjawił Salomonowi, że "po upływie 1200 lat ma nadzieję powrócić na siódmy tron [w niebie]". Reprodukcję pieczęci tego anioła zob. w: Waite, The Book of Black Ma gic and of Pacts, s. 176.
Marfiel - anioł czwartej godziny dnia, służą cy pod Wachmielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Margasz - jedno z wielu imion anioła Meta trona.
Margesjel - jedno z wielu imion anioła Me tatrona.
Margiwiel - książę oblicza i jeden z aniołów strzegących czwartego nieba (zob. Ozar Midra shim, t. 1, s. 117).
Mariel - anioł przywoływany w syryjskich zaklęciach magicznych (zob. Księga Opieki; Budge, Amulets and Talismans).
Marifiel - główny nadzorca aniołów ósmej godziny nocy, służący pod Narkorielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Mariok (Mariuk) - w The Legends of the Jews Ginzberga, anioł sprawujący pieczę nad pis mami Henocha. Wraz z Ariukiem, Mariok zo stał z rozkazu Boga aniołem stróżem potom ków Henocha; ich misja polega na czuwaniu nad właściwym przechowywaniem ksiąg pa triarchy.
Marniel - imię anioła znalezione na hebraj skim amulecie (kamea) mającym chronić przed złem (zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Marnuel - anioł wspomniany w pismach ra biego Akiby (zob. Bamberger, Fallen Angels).
Marnutiel - anioł wspomniany w pismach rabiego Akiby (zob. Bamberger, Fallen Angels).
Maroch - anioł piątej godziny dnia, służący pod Sazkielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Maron - święte imię (ducha lub anioł), uży wane w zaklęciach Salomonowych do przywo ływania demonów (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).
Marou - niegdyś cherubin, obecnie demon. W aktach procesu Urbaina Grandiera Marou został wymieniony jako jeden z sześciu demo nów, które opętały Elizabeth Blanchard (zob. De Plancy, Dictionnaire Infernal).
Marut (hebr.: gorycz; Marout, Marot) - w tra dycji żydowskiej, anioł, który wraz z Harutem został wyposażony przez Boga ?we wszelkie pełnomocnictwa do sprawowania pieczy oraz nauczania rodzaju ludzkiego" (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels). Marut wy wodzi się z mitologii perskiej. O aniele imie niem Marut wspomina także Koran.
Maryja (Maria) - według apokryficznej Ewan gelii Pseudo Jana Maryja Dziewica była aniołem posłanym przez Boga, aby przyjęła Pana. "I kie dy zstępowałem na ziemię - mówi Jezus wszedłem jednym uchem Marii, a drugim wy szedłem" (zob. Siedem niebios i ziemia, s. 18; Ja mes, The Apocryphal New Testament, s. 191). W Li tanii loretańskiej Maryja nazywana jest 'królo wą aniołów'.
Masim - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Wschodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Maskelli (Maskelli-Maskello) -> Zarazaz
Maskiel - anioł strzegący pierwszego nieba (zob. Pirke Hejchalot). ziemią, ich głos rozbrzmiewa na wysokości". Iednym z maskim jest Mefistofeles (zob. Lenor mant, Chaldean Magie; Conybeare, The Testament >f Solomon).
Masleh - w okultyzmie, anioł, który 'poru szył chaos i stworzył cztery żywioły'. W legen dach żydowskich, Masleh jest władcą zodiaku. Jak czytamy w The Ancient's Book of Magic Mal chusa, 'za sprawą anioła Masleha moc i dzia łanie Logosu przenosi się do sfery zodiaku'.
Mas Masjasz - w Talmudzie Szabat, anioł wzywany w przypadkach chorób skórnych.
Masniel - anioł władający zodiakiem (zob. Cornelius Agrippa, Three Books o f Occult Philo sophy, t. 3).
Maspiel - anioł strzegący drugiego nieba (zob. Pirke Hejehalot).
Mastema (Mansemat) - anioł oskarżyciel; po dobnie jak szatan, z polecenia Boga pełni funkcję kusiciela i wykonawcy kar. Jest także księciem zła, niesprawiedliwości i potępienia (zob. Księga Jubileuszów, gdzie Mastema jest aniołem nie szczęścia, "ojcem wszelkiego zła, ale zarazem wiernym sługą Boga"; por. Flis, Jezus a demony, s. 62-63). Według legendy, to Mastema usiłował zabić Mojżesza, kiedy ten podróżował przez pu stynię, aby spotkać się z faraonem (por. Wj 4, 24), a następnie zatwardził serce władcy Egiptu (w Midraszu Abkir, aniołem tym jest Uza). Inna legenda głosi, że Mastema poprosił Boga, aby oszczędził część demonów i zezwolił zatrudnić je jako wykonawców Jego woli względem ludzi. Bóg przystał na tę propozycję i uwolnił 1 / 10 de monów, czyniąc je sługami Mastemy. Według niektórych źródeł Mastema pomagał egipskim czarownikom w ich magicznych sztuczkach, kie dy Mojżesz i Aaron stawili się przed faraonem (zob. Rousseau, Bóg zła, s. 45-46; Rubinkiewicz, Wprowadzenie do apokryfów Starego Testamentu, s. 90) (--> Belial; Szatan). W esseńskim Dokumencie Damasceńskim mowa o aniele wrogości, które to określenie odnosi się do Mastemy. [O Mastemie, aniele wrogości, mowa także w innym rękopisie qumrańskim, w Regule Wojny (zob. Tyloeh, Ręko pisy z Qumran nad Morzem Martwym, s. 176, 229) - przyp. tłum.]
mastinim - określenie aniołów oskarżycieli, których wodzem jest > Samael. U Bambergera (Fallen Angels), mastinim to 'najpotężniejsi anio łowie narodów'. W The Legends of the Jews Ginz berga, funkcję anioła oskarżyciela pełni Uza, anioł opiekuńczy Egiptu. Aniołem oskarżycie lem Izraela jest Eliasz (wówczas, gdy oskarża w imieniu narodu wybranego).
Masto - w Transcendental Magic Leviego, Ma sto jest "duchem mylących pozorów". Jest także jednym z duchów godziny dziesiątej (zob. Apo loniusz z Tiany, Nuetemeron).
Maszchit ("niszczyciel") - anioł sprawujący władzę nad śmiercią dzieci (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews). W Zoharze jest on jednym z trzech demonów gehenny (piekła), odpowie dzialnych za ukaranie tych, którzy mają na su mieniu bałwochwalstwo, morderstwo lub kazi rodztwo (dwa pozostałe demony gehenny .to > Af i -> Chema). W Midraszu Tehilim (komen tarz do Psalmów) Maszchit jest jednym z pięciu aniołów kary, których Mojżesz spotkał w niebie. [W Talmudzie Maszchit jest jednym z pięciu -> aniołów zruszczenia (zob. Cohen, Talmud, s. 79) - przyp. tłum.]
Matafiel - jeden z siedmiu aniołów strzegą cych drugiego nieba (zob. Hejchalot Rabati).
Matakiel ("słodki") - jeden z siedmiu anio łów strzegących pierwszego nieba (zob. Hejcha lot Rabati).
Matanbukus (Matanbuchus, Mechembuchus, Meterbuchus, Beliar, Mastema) - w apokry ficznym Męczeństwie Izajasza, Testamencie Hioba i przedmowie do Wniebowstąpienia Izajasza, Ma tanbukus jest aniołem nieprawości, utożsamia nym z Beliarem ("Beliar, którego imię brzmi Matabukus"). Uważa się, że imię to pochodzi od wyrażenia: matan buka, co po hebrajsku zna czy: bezwartościowy dar, lub też jest zniekształ ceniem hebrajskiego słowa mitdabek, co oznacza "tego, który atakuje samego siebie", czyli złego ducha (zob. Flis, Jezus a demony, s. 67).
Matarel (Matariel) - w literaturze rabinac kiej i pseudoepigraficznej, anioł deszczu (funk cję tę pełnią także Ridja, Zalbesael i Batarel). W hebrajskiej Księdze Henocha Matarel jest jed nym z władców ziemskiego świata.
Matiel - w Heptameronie de Abano, w The Magus Barretta oraz w innych pismach okul tystycznych, anioł służący w piątym niebie. Jest władcą wtorku, a przywołuje się go z pół nocy.
Matlaj - według de Abano (Heptameron), je den z duchów planety Merkury, anioł środy, przebywający w trzecim niebie. Natomiast we dług Barretta (The Magus), mieszkaniec drugie go nieba, przywoływany ze wschodu.
Matmoniel - "święty sługa Boży" przywoły wany w Salomonowych zaklęciach magicznych, zwłaszcza w zaklęciu "sporządzania i używa nia" latającego dywanu (zob. Mathers, The Grea ter Key o f Solomon).
Matniel -> Maktiel
Matrona - Szechina, w Zoharze zwana "anio łem Pańskim".
Mawet - anioł śmierci (--> Malach ha-Mawet). Mawkiel - imię anioła znalezione na hebraj skim amulecie (kamea) mającym chronić przed złem (zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Mazgarbiel - według de Abano (Heptame ron), anioł przebywający w czwartym niebie, przywoływany z północy. Mazgarbiel pełni służbę w Dniu Pańskim (niedziela). mądrość - w słowiańskiej Księdze Henocha
Mbriel - anioł sprawujący władzę nad wia trem (zob. M. Gaster, The Sword of the Moses).
McWilliams, Sandy - łysy anioł z opowia dania Marka Twaina Kapitana Stormfielda wizyta w niebie.
Meachuel - w literaturze okultystycznej (Szósta i siódma księga Mojrzeszowa), Meachuel jest jed nym z trzech aniołów w Trójcy Jedynego Bo ga, przywoływanych w zaklęciach magicznych (dwaj pozostali to Lebatej i Ketuel).
Mebabel - jeden z 72 aniołów rządzących 72 kwinariami zodiaku. Mebabela wzywają ci, któ rzy chcą zagarnąć cudzy majątek. Znany jest także jako obrońca niewinnie uciśnionych. Jego aniołem pokrewnym jest Tesogar (zob. Barrett, The Magus; Ambelain, La Kabbale Pratique; Ru nes, The Wisdom of the Kabbalah).
Mebahel - jeden z 72 aniołów noszących mi styczne imię Boga Szemhameforasz.
Mebahiasz - w kabale, anioł sprawujący pie czę nad obyczajami i religią; także anioł pomaga jący tym, którzy pragną potomstwa. Mebahiasz jest jednym z 72 aniołów noszących mistyczne imię Boga Szemhameforasz. Jego aniołem po krewnym jest Smat. Reprodukcję pieczęci Me bahiasza zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 289.
Mechaperiasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Mechiel - jeden z 72 aniołów zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Mediat (Modiat) - król aniołów władają cych środą; także jedna z inteligencji planety Merkury (zob. de Abano, Heptameron; Malchus, The Secret Grimoire of Turiel).
Medorin - anioł niebiańskiego raju (zob. Zo har Bereszit 39b).
Medususjel - anioł szóstej godziny dnia, słu żący pod Samilem (zob. Waite, The Lemegeton).
Mefatiel - "ten, który otwiera drzwi"; stąd też - jak podaje Trachtenberg w Jewish Magic and Superstition - Mefatiel jest aniołem czczo nym przez złodziei i wszelkiego rodzaju rzezi mieszków.
Mefistofeles (Mefistofiel, Mefistofilis, Mefisto - "ten, który nie lubi światła") - imię pocho dzenia hebrajskiego (mefiz znaczy niszczyciel, a tofel - kłamca). Mefistofeles jest upadłym aniołem, jednym z siedmiu wielkich książąt piekła (jednym z -ł maskim). Według Corneliusa Agrippy Mefistofeles "przebywa poniżej plane ty Jowisz, a jego regentem jest Zadkiel, intro nizowany anioł świętego Jehowy" (zob. traktat magiczny Dr. Faust's Hóllenzwang). W The Histo ry of Magic Seligmanna, Mefistofeles jest "pod rzędnym demonem, upadłym aniołem, czasem dopuszczanym przed oblicze Boga, ale nie jest diabłem". W literaturze pięknej Mefistofeles jest albo sługą Szatana, albo też samym Szatanem. W Tragicznej historii doktora Fausta Marlowe'a Mefistofeles jest diabłem, który ma przez jakiś czas służyć Faustowi, a potem zabrać jego duszę do piekła (w dramacie pojawiają się także Lucy fer i Belzebub; dobrzy aniołowie nie są nazwani z imienia). W Fauście Goethego Mefistofeles, działając z rozkazu Szatana, zawiera pakt z Fau stem. Mefistofeles jest bohaterem nie ukończonej opery Busoniego (Doktor Faustus) po raz pierw szy wystawionej w Stanach Zjednoczonych w 1964 roku. [Występuje także m.in. w Scenach z "Fausta" Goethego na chór i orkiestrę Schumanna, Potępieniu Fausta Berlioza i Fauście Gounoda (zob. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury) - przyp. tłum.] Hegel widział w Mefistofelesie symbol "wartości negatywnej". [Według De Plancy'ego (Słownik wiedzy tajemnej, s. 119) Mefi stofelesa rozpoznaje się "po zimnym okrucień stwie, jadowitym śmiechu, który doprowadza do łez, i okrutnej radości, jaką wywołuje u niego czyjś ból" - przyp. tłum.]
Megidon -imię serafina w Mesjadzie Klop stocka.
Mehahel - w La Kabbale Pratique Ambelaina, anioł należący do chóru cherubinów.
Mehajasz - w La Kabbale Pratique Ambelaina, anioł należący do chóru księstw.
Mehalalel - anioł przywoływany w syryj skich zaklęciach magicznych (zob. Księga Opieki; Budge, Amulets and Talismans).
Mehekiel - jeden z 72 aniołów noszących mi styczne imię Boga Szemhameforasz.
Meher (Mitra) - w mandaizmie, jazata, czyli anioł sprawujący władzę nad światłem i spra wiedliwością (zob. Drower, The Mandaeans of Iraq and Iran).
Mehiel - w kabale, anioł sprawujący opiekę nad profesorami uniwersytetu, mówcami i pi sarzami. Jego aniołem pokrewnym jest Astiro (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique).
Mehriel - w kabale, jeden z archaniołów.
Mehuman ("prawdziwie wierny") - jeden z siedmiu aniołów zamętu (zob. Ginzberg, The Legends of the ]ews).
Meil - anioł środy, przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Barrett, The Magus, t. 2).
Meimeiriron - w dziele Izaaka ha-Kohena, Emanacje lewej strony, Meimeiriron jest czwartą z dziesięciu świętych sefirot, "personifikacją Che sed". Według ?mniej wiarygodnych źródeł", aniołem tej sefiry jest Zadkiel.
Melahel - jeden z 72 aniołów noszących mi styczne imię Boga Szemhameforasz (zob. Bar rett, The Magus, t. 2).
Melcharadónin - w tradycji gnostyckiej, jed na z dwunastu istot niebiańskich zrodzonych przez Jaldabaota (zob. Doresse, The Secret Books of Egyptian Gnostics).
Melchi(d)ael - książę aniołów przywoływa ny w Salomonowych zaklęciach magicznych. Na prośbę inwokanta może sprowadzić każdą wy braną przez niego kobietę (zob. Waite, The Book of Black Magic and of Pacts; Grimorium Verum).
Melchizedek (Melch-Zadok, "bóg Zedek jest moim królem" lub "mój król jest sprawiedli wością") - król prawości, którego Pseudo-Dio nizy nazywa "ulubionym aniołem Boga". Epi faniusz (Adversus Haereses) wymienia Melchize deka jako anioła chóru cnót. Według Pseudo -Tertuliana, Melchizedek to "niebiańska cnota wielkiej łaski, która czyni dla aniołów i cnót to, co Chrystus uczynił dla ludzi" (zob. Legge, Fo rerunners and Rivals of Christianity, t. 2, s. 148). W Biblii (Rdz 14, 17-20) Melchizedek jest legen darnym królem Szalemu (dawna nazwa Jero zolimy), który jako kapłan błogosławił Abraha ma, składając Bogu w ofierze chleb i wino. W mitologii fenickiej Melchizedek, zwany Sy dykiem,jest ojcem siedmiu elohim, czyli aniołów Bożej obecności. W gnostyckiej Księdze wielkiego tajemnego słowa Melchizedek nosi imię Zoroko tera. Hipolit Rzymski wspomina o sekcie, której przewodził niejaki Teodotus (zapewne chodzi o heretyków z III w. znanych jako Melchizede kianie), głoszącej, że Melchizedek jest "wy ższym bóstwem niż Chrystus" i 'prawdziwym pośrednikiem między Ojcem a Jego stworze niem'. ["Pod koniec III w. niejaki Heraks utrzy mywał, że Melchizedek był Duchem Świętym. W późniejszym czasie odłam manichejczyków szczególną czcią otaczał Melchizedeka jako jed nego z wysłanników dobrego Boga. Inni zno wu wierzyli, że był Synem Bożym, który ukazał się Abrahamowi pod ludzką postacią. Orygenes i Dydym uczynili z niego anioła" (zob. Masson, Slownik herezji w Kościele katolickim, s. 211) przyp. tłum.] R.H. Charles dołączył do wydania słowiańskiej Księgi Henocha (Enoch In tekst ("no wą wersję mitu Melchizedeka, będącą dzie łem pierwszych chrześcijan"), w którym Mel chizedek występuje jako boski potomek brata Noego, Nira. W dzieciństwie strzeżony przez archanioła Michała, po potopie został arcyka płanem, "Słowem Boga", królem Szalemu, "ma jącym moc czynienia wielkich cudów, o jakich ucho ludzkie nigdy przedtem nie słyszało". W Midraszu Tehilim (w komentarzu do Psalmu 76) Melchizedek jest utożsamiany z Semem, jed nym z synów Noego. To samo źródło prze kazuje legendę o Melchizedeku karmiącym zwierzęta w arce Noego. Spotkanie Abrahama z Melchizedekiem (opisane w Rdz 14, 17-24), zostało przedstawione na jednym z drzewory tów Biblii Kolońskiej (1478-1480); jest także te matem obrazów Rubensa oraz Diericka Boutsa (ok. 1415-1475).
Melech - anioł chóru potęg przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Melejal ("pełnia Boża") - w tradycjach o He nochu, anioł jesieni, władający trzema miesią cami roku (etiopska Księga Henocha).
Metek-I-Taus (Taus Metek, Metek Tawus) w religii Jezydów, anioł czczony pod postacią pawia. Jego imię jest parafrazą imienia buddyj skiego diabła (zob. Wall, Devils). Według For longa (Encyclopedia of Religions), "Metek-Tawus był aniołem lub demiurgiem, który stworzył Ewę z ciała Adama" (Taus-Metek).
Melba - wódz chóru płomieni, buddyjskiego odpowiednika serafinów (zob. Bławatska, Dok tryna tajemna).
Meliot - w apokryficznej Ewangelii Bartłomie ja, jeden z dziewięciu aniołów, którzy 'razem przebiegają krainy ziemskie i niebieskie' [W pol skim przekładzie Ewangelii Bartlomieja (zob. Apo kryfy Nowego Testamentu, t. 1, cz. 2) brak tego mo tywu - przyp. tłum.]
Melkejal (Machidiel) - anioł władający mar cem. "Na początku każdego roku - czytamy w etiopskiej Księdze Ilenocha - zjawia się Mel kejal i obejmuje rządy".
Melkiel - jeden z aniołów czterech pór roku, pełniący tę funkcję wraz z Helemelekiem, Me lejalem i Narelem.
Melkoutael - sefira Malchut w świecie berija (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique).
Membra (logos) - Słowo Boże; hipostaza Bo ga; pośrednik (tj. anioł) Boży. W kabale żydow skiej, Membra to jedno z imion Boga (zob. Guig nebert The Jewish Worki in the Time of Jesus; Le normant, Chaldean Magicy.
Memeon -anioł przywoływany w błogosła wieństwie soli (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).
Memsiel - jeden z głównych aniołów siód mej godziny nocy, służących pod Mendrionem (zob. Waite, The Lemegeton).
Memune ("pełnomocnik") - anioł służebny, dawca snów. jak głosi legenda, Memuneh spra wuje nadzór nad obrotami ciał niebieskich. Li czba mnoga od memune brzmi: memunim. W ży dowskiej magii obrzędowej memunim były uwa żane za demony (choć rabi Eleazar z Wormacji utrzymywał, że śą to aniołowie). Według hebraj skiej Księgi Henocha memunim należą do chóru aniołów pieśni pochwalnych.
Menadel - według Ambelaina, anioł chóru potęg; także jeden z 72 aniołów zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah). Menadel umacnia wygnańców w wierności i przywiąza niu do ziemi ojczystej. W kabale, jego aniołem pokrewnym jest Afut. Reprodukcję pieczęci Me nadela zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 273.
Menafiel - anioł jedenastej godziny dnia, słu żący pod Barielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Menakel > Manakel
Mendrion - w kabale, najwyższy rangą anioł władający siódmą godziną nocy (zob. Waite, The Lemegeton).
Menerwa (Menwra) - jedna z dziewięciu No wensili, najwyższych bóstw religii Etrusków.
Meniel - jeden z 72 aniołów noszących mi styczne imię Boga Szemhameforasz (zob. Bar rett, The Magus, t. 2).
Menor - anioł przywoływany w zaklęciach Salomonowych, zwłaszcza podczas egzorcy zmów wosku (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).
Mentor - anioł przywoływany podczas eg zorcyzmów wosku; > Menor (zob. Gollancz, Clavicula Salomonis).
Meresijm - anioł pierwszej godziny dnia, słu żący pod Samaelem (zob. Waite, The Lemegeton).
Meresin (Merasin, Meris, Metiris, Merihim, Meririm) - w Raju utraconym Miltona upadłe anioł, wódz mocy powietrznych. W A Theolo gical Discourse of Angels, Meresin (Miririm) jest jednym z czterech aniołów objawienia, a zatem świętym aniołem; z kolei w The Hierarchy of the Blessed Angels Heywooda, Meresin przebywa w piekle, gdzie jest władcą gromu i błyskawi cy, a zatem - najprawdopodobniej - anio łem upadłym.
Meriarijm - jeden z głównych aniołów go dzin nocnych, służący pod Sarkamiszem.
Meririm (Meresin) - u Barretta (The Magus, t. 1), Meririm jest złym duchem, którego św. Paweł w Liście do Efezjan (2, 2) nazywa "wład cą mocarstwa powietrza" (tj. Szatanem). Barrett twierdzi, że Meririm jest księciem aniołów, "którym dano moc wyrządzić szkodę ziemi i morzu" (zob. Ap 7, 2).
Merkawa - anioł rydwanu (cherubin).
merkawot ("rydwany") - istniało (lub istnie je) siedem merkawot, odpowiadających siedmiu niebiosom, czy też 'wizjom potęgi Bożej'. Przy równuje się je do > midot lub świętych > sefirot, i uważa się za personifikacje boskich przymio tów -aniołów pełniących służbę przy Tronie Chwały (zob. Scholem, Major Trends in Jewish Mysticism; Miiller, History of Jewish Mysticism; por. Za 6).
Merkury (gr. Hermes) - w kabale, anioł po stępu (funkcję tę przypisywano także Rafałowi; zob. Levi, Transcendental Magicy.
Merloj - "podrzędny" duch przywoływany w Salomonowych zaklęciach magicznych (zob. Grimorium Verum; Waite, The Book of Ceremonial Magic, s. 239; Shah, The Secret Lore o f Magic, s. 98).
Mermeot - w apokryficznej Ewangelii Bartło mieja, jeden z dziewięciu aniołów, którzy "ra zem przebiegają krainy ziemskie i niebieskie". [W polskim przekładzie Ewangelii Bartłomieja brak tego motywu; Mermeot jest tu natomiast jednym z przeciwników Szatana, "aniołem Bo żym", który ?powstrzymuje burze' (zob. Apo kryfy Nowego Testamentu, t. 1, cz. 2, s. 508) przyp. tłum.]
Merod - "przenajświętszy anioł" przywoły wany w zaklęciach magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).
Merof - w okultyzmie, anioł pieczęci przy woływany podczas obrzędów magicznych !zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Meros - anioł dziewiątej godziny dnia, służą cy pod Wadrielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Merroe - "przenajczystszy anioł" przywoły wany w Salomonowych zaklęciach magicz nych, zwłaszcza w zaklęciu miecza (zob. Gri rnorium Verum; Shah, The Secret Lore of Magic).
Mesjach - według Mathersa (The Greater Key of Solomon), anioł przywoływany w zaklęciu "wody i hizopu". Podczas obrzędów poprze dzających wypowiedzenie zaklęcia inwokant powinien recytować wyjątki z Psalmów 6, 64, 67 i 102.
Mesjasz - anioł utożsamiany z Chrystusem, Zbawicielem, Bogiem. Jak głosi legenda, Mesjasz był jednym z dwóch cherubinów z ognistymi mieczami w dłoni strzegących bram Edenu (dru gim miał być Metatron). Mesjasz jest > aniołem wielkiej rady, aniołem Pańskim, sefirą w świecie berija (kreacji), a według,niektórych źródeł, tak że Logosem i Duchem Swiętym. Święty Paweł w listach do Kolosan (1, 16) i Efezjan (1, 20-21) ma na myśli Mesjasza, kiedy mówi o aniele, któ rego Bóg "posadził po swojej prawicy na wyży nach niebieskich / ponad wszelką Zwierzchno ścią i Władzą, i Mocą, i Panowaniem"; podobnie Henoch, kiedy mówi o "wodzu dni" (zob. też Ambelain, La Kabbale Pratique).
Mesriel - anioł dziesiątej godziny dnia, słu żący pod Orielem (zob. Waite, The Lemegeton).
Mesukiel - trzecia z dziesięciu świętych sefi rot, porównywana lub utożsamiana z sefirą -> Malchut; także z Ajin Sof i Szechiną. Według Izaaka ha-Kohena jednakże z Mesukiel wydoby wają się światy okropności i niszczycielskich wyobrażeń, czego rezultatem jest podwójna emanacja: z jednej strony, siedmiu kolejnych grup czystych aniołów (świętych sefirot), a z dru giej - siedmiu obozów ciemnych duchów (se firot zła i nieczystości). Zob. Bamberger, Fallen Angels, s. 173.
Meszaber - w literaturze rabinackiej, anioł sprawujący władzę nad śmiercią zwierząt (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 5, s. 57).
Meszarim - anioł, za sprawą którego Józef Karo miał wizję i na cześć którego księgę za wierającą opis tej wizji zatytułował Magid Me szarim. Anioł ten miał być duchem Miszny. Jó zef Karo (1488-1575) był mistykiem i kabalistą żydowskim, osiadłym, po wypędzeniu z Hisz panii, w Safedzie w północnej Palestynie (zob. Muller, History of Jewish Mysticism, s. 120; por. Unterman, Słownik tradycji i legend żydowskich, s. 143-144).
Meszulhiel - ostatnia spośród dziesięciu sefirot zła i nieczystości (zob. pisma Izaaka ha -Kohena; listę wszystkich sefirot, zarówno świę tych, jak i złych, podano w Apendyksie).
Metatiaks - w The Testament of Solomon Co nybeare'a, jeden z 36 duchów zodiakalnych, bę dących zarazem demonami chorób. Metatiaks wywołuje schorzenia nerek i tylko święty anioł > Adonael jest zdolny pokrzyżować jego nik czemne knowania (zob. Shah, The Secret Lore of Magic, s. 222).
Metatron (Metratton, Mittron, Metaraon, Mer raton, Matatron itd.) - w piśmiennictwie nie kanonicznym Metatron jest zapewne najwyż szym rangą hierarchą niebiańskim, pierwszym (a także ostatnim) z dziesięciu archaniołów świata berija. Zwany jest królem aniołów, księ ciem Bożego oblicza lub Bożej obecności, kanc lerzem niebios, aniołem przymierza, wodzem aniołów służebnych oraz mniejszym JHWH (tetragram). W niebie Metatron jest "przewod niczącym sądu niebios" (zob. Rubinkiewicz, Wprowadzenie do apokryfów Starego Testamentu, s. 88); na ziemi troszczy się, aby ludziom nie zabrakło pożywienia. W Talmudzie i Targu mach anioł ten jest pośrednikiem między sferą ludzką i boską. W ziemskim wcieleniu Metatron był patriarchą Henochiem, choć według Tanhu na Genesis (zob. New Jewish Encyclopedia, t. 1, s. 94) pierwotnie był aniołem Michałem. Wię kszość autorytetów talinudycznych sprzeciwia się jednak utożsamianiu Metatrona z Heno chem. W zagadkowej opowieści o zaślubinach Boga z Ziemią, Elohima z Edem (zob. Alfabet Ben Sira), Bóg domaga się od Ziemi "wypoży czenia" Adama na tysiąc lat. Kiedy Ziemia się zgadza, Bóg, w obecności archaniołów Michała i Gabriela, wystawia oficjalne pokwitowanie, które "po dziś dzień" przechowywane jest w archiwach niebiańskiego skryby, Metatrona. Metatron bywał utożsamiany z aniołem, z któ rym Jakub walczył w Penuel (por. Rdz 32), stró żem (Iz 21, 11-12), a także z Logosem, Urielem, a nawet Samaelem. Według niektórych źródeł, to właśnie o Metatronie mowa w Księdze Wyj ścia (23, 20-21): "Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i do prowadził cię do miejsca, które ci wyznaczy łem. [...] imię moje jest w nim". Metatron bywa też utożsamiany z -ł aniołem wybawicielem i > Szechiną (którą niektóre źródła traktują ja ko żeński aspekt Metatrona). Trachtenberg w Jewish Magic and Superstition (s. 76) określa Metatrona jako "demiurga klasycznej mistyki żydowskiej". Według kabały, Metatron był aniołem, który prowadził dzieci Izraela przez pustynię. W literaturze okultystycznej, jest bra tem bliźniakiem (lub przyrodnim bratem) anio ła Sandalfona. Według hebrajskiej Księgi Heno cha Metatron jest najwyższym (pod względem wzrostu) aniołem niebios (być może tylko > Anafiel jest wyższy); jest także najpotężniej szym z aniołów, jeśli nie liczyć "ośmiu wielkich książąt, noszących imię swojego króla, JHWH". Jak głosi żydowska legenda, po wstąpieniu do nieba Henoch zamienił się w anioła Metatrona. "Bóg włożył swą własną koronę na głowę He nocha i dał mu siedemdziesiąt dwa skrzydła, a do tego niezliczoną ilość oczu. Ciało jego prze mieniło się w płomień, ścięgna w ogień, kości w żar, oczy w lampy, włosy w promienie świat ła" (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 106). Znaczenie imienia Metatron jest niejasne. Ele azar z Wormacji twierdził, że pochodzi ono od łac. metator (mierniczy lub prekursor). Hugo Odeberg wysunął hipotezę, że imię to jest po chodzenia hebrajskiego i stanowi "metonimię określenia Ťmały JHWHť". W myśl interpretacji Odeberga Metatron to "ten, który przebywa najbliżej Tronu Bożego" (według legendy Me tatron zamieszkuje siódme niebo, które jest sie dzibą Boga). Wezwany, Metatron zjawia się jako 'słup ognia, a jego twarz promienieje bla skiem jaśniejszym niż słońce". Gershom Scho lem, powołując się na Apokalipsę Abrahama, twierdzi, że Metatron to vox mystica Jahoela, czyli Boga. Metatron bywa też utożsamiany ze 'Sługą Pańskim" z Księgi Izajasza 53, w którego cierpieniach i śmierci teologia chrześcijańska upatruje zapowiedź męki Chrystusa (zob. Or linsky, The So-Called "Suf fering Servant" in Isaiah 53). Przekazywane przez tradycję 72 imiona Bo ga zdają się odpowiadać 72 imionom Metatro na; Suria, Tatriel, Sasnigiel, Lad, Jofiel - to tylko niektóre z nich. Talmud Jewamot (16b) przypisuje Metatronowi autorstwo wersetu 25 Psalmu 37 i współautorstwo wersetu 16 w Księ dze Izajasza 24. Zohar nazywa Metatrona laską Mojżesza, z której 'z jednego końca wydobywa się życie, a z drugiego - śmierć". W Traditions of the Jews (t. 2, s. 408) Eisenmengera, Metatron jest najwyższym rangą aniołem śmierci, które mu Bóg każdego ranka wydaje polecenia od­ nośnie do dusz, które mają być tego dnia 'za brane" do nieba. Polecenia te Metatron przeka zuje następnie swoim podwladnym, Gabrielowi i Samaelowi. Pogląd, że Metatron był aniołem potężniejszym niż Gabriel czy Samael, rejestrują także Chronicles of Jerahmeel: kiedy egipscy ma gowie, Jannes i Jambres, wstąpili do nieba (jak się zdaje, za pomocą czarów), dwaj biblijni anio łowie okazali się bezradni i dopiero Metatron zdołał zmusić nieproszonych gości do powrotu na ziemię. W Jalkut Hadasz Metatron jest anio łem "naznaczonym nad Michalem i Gabrielem". O rozmiarach Metatrona Zohar powiada, że anioł ten jest 'ogromny jak cały świat" (w trady cji rabinackiej równie wielki był Adam, zanim zgrzeszył). Jednym z sekretnych imion Meta trona jest Bizbul (zob. Wizje Ezechiela). King (The Gnostics and Their Remains, s. 15) twierdzi, że Metatron to "perski Mitra". Odeberg (3 Enoch) cytuje inne źródła wspierające ten pogląd. W angelologii żydowskiej Metatron jest "anio łem, który przed potopem nakazal innemu aniołowi obwieścić, że Bóg zamierza zniszczyć świat" (zob. [haslo] 'Metatron' w: New Jewish Encyclopedia, t. 8). Wśród licznych misji i czy nów przypisywanych Metatronowi wymienić należy powstrzymanie ręki Abrahama, kiedy ten sięgnął po nóż, aby złożyć ofiarę z syna (oca lenie Izaaka przypisywano także Michałowi, Zadkielowi, Tadielowi, oraz "aniołowi Pańskie mu", o którym mówi Księga Rodzaju 22,11-15). Według Talmudu Awoda Zara 3b, ?Metatron po maga Bogu w nauczaniu młodzieży. Podczas gdy Bóg poświęca tej pracy ostatnie trzy go dziny dnia, Metatron pelni tę funkcję przez re sztę doby" (zob. Cohen, Talmud, s. 77-78; por. Unterman, Encyklopedia tradycji i legend żydow skich, s.178; Ze skarbnicy midraszy, s. 16, 245, 253 i 107; Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 106, 110).
Metrator - "przenajświętszy anioł" przywo ływany w zaklęciach magicznych, zwłaszcza w zaklęciach "igły i innych wyrobów metalo wych", w czasie których inwokant winien re cytować Psalmy 31 i 42.
Miahel - jeden z 72 aniołów 72 kwinarii zo diaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Mibi - anioł służebny przywoływany pod czas obrzędów kabalistycznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Michał ("któż jak Bóg') - w tradycji biblijnej i pobiblijnej, w literaturze chrześcijańskiej, żydowskiej i muzułmańskiej Michał jest zgodnie uważany za najpotężniejszego z aniołów. Anioł ten wywodzi się z mitologii Chaldejczyków, którzy czcili go jako bóstwo. W tradycji żydowskiej Michał jest wodzem chóru cnót i archaniołów, księciem Bożej obecności, aniolem skru chy, sprawiedliwości, miłosierdzia i uświęce nia; jest także władcą czwartego nieba, aniolem opiekuńczym Izraela, stróżem Jakuba, pogromcą Szatana. [W Biblii Michał jest księciem aniołów, wspierającym Izraela w walce z Persami, a także zapowiedzianym obrońcą narodu wy branego (ludu Bożego) w czasach ostatecznych (zob. Dn 10,13. 21; 12, 1). W Apokalipsie św. Ja na (12, 7-9), Michał jest wodzem zastępów niebiańskich walczących ze Smokiem (Szatanem); w wyniku walki na niebie "został strącony wielki Smok, [...] a z nim strąceni zostali jego aniołowie" - przyp. tłum.] Sekretne imię Mi chała brzmi: Sabatiel. W mitologii islamu anioł ten nosi imię Mika'il. Jako wybawiciel wierzą cych stanowi odpowiednik Saoszjanta (zbawi ciela) z Zend Awesty. Midrasz Raba (Exodus 18) przypisuje Michałowi autorstwo całego Psalmu 85. Ponadto Michała utożsamiano z aniołem, który rozgromił wojska Sennacheryba (czyn ten przypisywano także Urielowi, Gabrielowi i Ra mielowi), oraz aniołem, który powstrzymał dłoń Abrahama, kiedy ten chciał złożyć w ofie rze Izaaka (ten czyn z kolei przypisywano również Tadielowi i Metatronowi). W tradycji żydowskiej (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 2, s. 303), ?ogień, który Mojżesz widział w płonącym krzewie, miał wygląd Michała, który zstąpił z niebios jako zwiastun Szechiny' (aniołem płonącego krzewu zazwyczaj nazywa się > Zagzagela). Według Talmudu Berachot 35 (w komentarzu do Księgi Rodzaju 18,1-10) Sara rozpoznała Michała w jednym z trzech "mężów, których gościł Abraham. Legenda głosi, że Michał - wraz z Gabrielem, Urielem, Ra fałem (Rafaelem) i Metatronem - uczestniczył w pogrzebie Mojżesza i wówczas ?tocząc rozprawę z diabłem spierał się o ciało" Prawodaw cy (zob. Jud 9; por. apokryficzne Wniebowzięcie Mojżesza). W tekstach mistycznych i okultystycznych Michał często jest utożsamiany z Duchem Swiętym, Logosem, Bogiem, Metatronem. W greckiej Apokalipsie Barucha Michał "dzierży klucze do Królestwa Niebieskiego" (w tradycji ludowej funkcję tę zazwyczaj pełni św. Piotr). [W południowosłowiańskiej wersji tego apokry fu Michał trzyma w ręku nie klucze, ale "ogrom ną skarbonę, głęboką jako przestworza dzielące ziemię do nieba", w którą anioł ten 'zbiera lu dzkie modlitwy" (zob. Objawienie Barucha, w: Siedem niebios i ziemia, s. 41) - przyp. tłum.] Według najwcześniejszych tradycji islamu, Mi chał przebywa w siódmym niebie 'na brzegu Wielkiego Morza, otoczony niezliczonymi za stępami aniołów'; ma szmaragdowe skrzydła i "okrywają go szafranowe włosy, z których każdy ma miliony twarzy i ust, i tyleż samo języków, które w milionie dialektów błagają Allaha o zmiłowanie". W mitologii staroperskiej Michał nosił imię Beszter, 'ten, który troszczy się o wyżywienie ludzkości', wskutek czego by wa utożsamiany z Metatronem (zob. Sale, Pre liminary Discourse, w: The Koran). Zgodnie z tą samą tradycją cherubiny zostały stworzone z łez, które Michał uronił nad grzechami wie rzących. Chrześcijanie modlą się do św. Michała Archanioła jako anioła dobrej śmierci, który prowadzi dusze zbawionych do 'wiecznej światłości". W tradycji żydowskiej Michał jest "wicekrólem niebios", a zatem pełni funkcję, którą przed swym upadkiem sprawował Szatan (zob. Regamey, YVhat Is an Angel?). Obok Ga briela, Michał był aniołem szczególnie chętnie portretowanym przez dawnych mistrzów ma larskich. Najczęściej jest on przedstawiany ze skrzydłami, jako wojownik Boży i pogromca Smoka (później funkcją tą zaczął się dzielić ze św. Jerzym). Jako anioł ważący dusze w dniu Sądu Ostatecznego (funkcję tę pełni wraz z Dokielem, Zehanpurju i innymi), trzyma w dło ni wagę sprawiedliwości. Fra Filippo Lippi, w szkicu reprodukowanym w: Jameson, Le gends of the Madonna, s. 436, przedstawił Michała na kolanach, ze świecą w dłoni, zwiastującego Maryi jej bliską śmierć (z kolei aniołem, który zwiastował Dziewicy narodziny Jezusa, był Gabriel). To samo źródło przytacza legendę o tym, jak Michał odciął ręce "pewnemu niegodziwe mu arcykapłanowi żydowskiemu", usiłującemu wywrócić mary, na których leżało ciało zmarłej Maryi (wskutek interwencji św. Piotra ręce "zuchwałego Żyda" na powrót połączyły się z ciałem). W jednym z rękopisów qumrańskich, Re gule Wojny, Michał jest nazywany "Księciem Swiatłości". Dowodzi on aniołami światłości w bitwie przeciwko legionom duchów ciemno ści, których wodzem jest demon Belial (zob. Ty loch, Rękopisy z Qumran nad Morzem Martwym, s. 229, 240-241). W The Legends of the ]ews Ginz berga, Michał jest zwiastunem -> Szechiny; aniołem, który sprowadził Asenat do Palesty ny, jako żonę dla Józefa (zob. Graves, Patai, Mi ty hebrajskie, s. 252); aniołem, który ocalił towarzyszy Daniela z płomieni; pośrednikiem mię dzy Mordechajem i Esterą; aniołem, który zburzył Babilon i który zawiadomił upadłych aniołów o Potopie (por. Cohen, Talmud, s. 76; Unterman, Słownik tradycji i legend żydowskich, s.179-180). Jak głosi legenda, gdy Michał płacze, jego łzy przemieniają się w drogocenne kamie nie. W poemacie Longfellowa The Golden Legend Michał jest duchem planety Merkury i "udzie la daru cierpliwości". Michał jest też jednym z głównych bohaterów Boskiej komedii Dantego i Raju utraconego Miltona. W literaturze współczesnej pojawia się w powieści Roberta Nathana The Bishop's Wife, oraz w wierszu Williama But lera Yeatsa Róża pokoju. W roku 1950 papież Pius XII ogłosił Michała Archanioła patronem policjantów.
Mlichar (Micheus) - w gnostycyzmie, jedna z istot niebiańskich sprawujących pieczę nad źródłami wody życia;
Micheu - w gnostycyzmie, istota niebiańska "ustanowiona [wraz z Micharem] nad wodami życia" (zob. Bruce Papyrus [Papyrus Brucianus]).
Micheus -> Michar
Micpad - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Micrael (Mizrael) - w kabale, jeden z archaniołów. Micrael nakłania podwładnych do po słuszeństwa zwierzchnikom. Jest jednym z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhamefo rasz. Jego aniołem pokrewnym jest Homot. Re produkcję pieczęci Micraela zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 289.
Micraim (hebr.: Egipt) - anioł stróż Egiptu; -ł Uza; Rahab (zob. Bamberger, Fallen Angels).
Midael - "wódz i kapitan" armii niebiańskiej. W The Magus Barretta, anioł chóru wojowników (por. Ps 34, 8; 35, 5-6). Midaela wspomina także Mathers w The Greater Key of Solomon.
Midrasz - jedno z wielu imion anioła Meta trona.
Miel - anioł środy (zob. de Abano, Heptame ron). W The Secret Lore of Magic Shaha, Miel jest jednym z trzech aniołów planety Merkury (dwaj pozostali to Rafał i Serafiel).
Migon - jedno z wielu imion anioła Metatro na (zob. hebrajska Księga Henocha).
Mihael - w kabale, anioł sprawujący pieczę nad wiernością małżeńską i płodnością. We dług Ambelaina (La Kabbale Pratique) Mihael jest aniołem chóru cnót. W The Magus Barretta jest on jednym z 72 aniołów noszących mistyczne imię Boga Szemhameforasz.
Miha'il - w mitologii islamu, anioł drugiego nieba; także wódz aniołów przybierających po stać orłów i głoszących chwałę Allaha (zob. Ha stings, Encyclopaedia of Religion and Ethics, t. 4, s. 619).
Mijkol - anioł pieczęci, przywoływany w za klęciach magicznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Mikael - anioł sprawujący nadzór nad decyzjami monarchów, wielmożów i władców; po maga w wykryciu spisku przeciwko państwu. Aniołem pokrewnym Mikaela jest Arpien (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 277).
Mikail lub Michael - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyz mów (zob. Hughes, (has3o] "Angels" w: A Dic tionary of Islam).
Mikiel - jeden z 72 aniołów władających znakami zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Mikroprozop - w kabalistycznej kosmogonii, "lewa strona" czynnego dobra. Mikropro zop powstał z sześciu świętych sefirot, od czwartej do dziewiątej (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah).
Miliel - środowy anioł przebywający w trze cim niebie (zob. de Abano, Heptameron). Z kolei według Barretta (The Magus) Miliel jest mieszkańcem drugiego nieba. Niezależnie od tego, które niebo jest jego siedzibą, przywołuje się go z południa.
Milkiel (Melekjal, Tamani - 'moim króle stwem jest Bóg") - w Zoharze, anioł wiosny. Według Charlesa (The Book of Enoch), imię Mil kiel utworzone zostało przez 'inwersję' imienia -> Helemelek. Zdaniem Bartom (Origin of the Names of Angels) Milkiel sprawuje władzę nad miesiącami letnimi.
Miniel - w tradycji okultystycznej, jeden z wysokich hierarchów niebiańskich, który, przywołany, może wzbudzić miłość w nieczu łej i obojętnej kobiecie; aby zaklęcie poskutko wało, inwokant musi je wypowiedzieć zwró cony twarzą na południe (zob. Barrett, The Ma gus). Miniela wzywa się także w zaklęciach "sporządzania i używania" latającego dywa nu. Jedno z takich zaklęć cytuje Shah w Oc cultism, s. 167 (zob. Apendyks).
Mirael - "wódz i kapitan" armii niebiańskiej, przywoływany podczas Salomonowych obrzę dów magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon, s. 112).
Miri - anioł godziny z wiersza H.D. [Hildy Doolittle] Sagesse. O aniele tym wspomina Am belain w La Kabbale Pratique; stąd też amerykańska poetka zaczerpnęła imiona aniołów po jawiających się w jej utworach.
Miriael - anioł chóru wojowników. Według Barretta (The Magus, t. 2, s. 58), źródłem imienia Miriael są Psalmy 34 i 35, gdzie mowa o "aniele Pana" i "aniele Pańskim".
Misabu - w okultyzmie, anioł służebny Ar kana, poniedziałkowego króla aniołów powie trza (zob. de Abano, Heptameron; Shah, Occul tism, s. 49).
Misaln - jeden z aniołów Księżyca, przywoływany w zaklęciach magicznych, pełniący służbę w poniedziałek (zob. Shah, The Secret Lore of Magic, s. 296).
Misran - duch (geniusz) prześladowań oraz jeden z duchów godziny dwunastej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Mitatron (Metatron?) - według de Abano >Heptameron), środowy anioł zamieszkujący trzecie niebo i przywoływany z zachodu.
Mitgiel A' - jeden z anielskich książąt Zastę pów X (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).
Mitmon - anioł przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of Salomon).
Mitoks(t) - w zaratustrianizmie, dewa "błęd nie wymawianych słów", sługa Arymana, per skiego księcia demonów (zob. Grundriss der ira nischen Philologie, t. 3; Seligmann, The History of :Vlagic, s. 39).
Miton - jedno z wielu imion anioła Metatrona.
Mitra (Mihr, Mihir, Miher) - w mitologii sta roperskiej, anioł władający siódmym miesiącem (wrzesień) [sic!] a także szesnastym dniem wszystkich pozostałych miesięcy. Mitra jest też jednym z 28 jazatów, które otaczają tron Ahura Mazdy; pochodzi on z 'raju na Wschodzie, ma tysiąc uszu i dziesięć tysięcy oczu'. W mitologii Ariów Mitra jest bogiem światłości, który wy znacza duszom pobożnych ich miejsce w niebie (zob. Hyde, Historia Religionis Veterum Persa rum; The Dabistan, s. 145; Lenormant, Chaldean Magicy. Magowie twierdzili, że w dniu Sądu Ostatecznego dwóch aniołów stanie przy wejściu na most zwany al Sirat (most ten będzie cieńszy niż włos i ostrzejszy niż miecz). Jednym z aniołów będzie Mitra, drugim Sorusz (Srao sza). Mitra, jako anioł boskiego miłosierdzia, bę dzie dzierżył w dłoni wagę, na której zważone zostaną ludzkie uczynki. Jeśli przeważą dobre, dusza zostanie przepuszczona przez most pro wadzący do raju; jeśli przeważą złe, wówczas Sorusz, jako anioł boskiej sprawiedliwości, strą ci duszę do piekła (zob. Sale, Preliminary Dis course, w: The Koran, s. 64; por. Boyce, Zaratu sztrianie, s. 45, 100, 102). W kosmologii wedyjskiej, Mitra jest jednym ze świetlistych bóstw, będących odpowiednikiem judeochrześcijańskich aniołów. King (The Gnostics and Their Re mains) utożsamia Mitre z --> Metatronem.
Miwon - jedno z wielu imion anioła Meta trona.
Mizabu - duch przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Malchus, The Secret Grimoire of Turiel).
Mizan - anioł przywoływany w arabskich zaklęciach magicznych (zob. Shah, Occultism). Mizgitari - duch (geniusz) orłów oraz jeden z duchów godziny siódmej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Mizkun - duch (geniusz) amuletów i jeden z duchów godziny pierwszej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Mizuma - w mitologii staroperskiej, anioł, który "towarzyszy sługom Bożym i wspiera ich w wierze" (zob. The Dabistan, s. 126).
Mkttro - anioł, "który służy synowi człowie czemu"; także jedno z nomina Barbara (zob. M. Gaster, The Sword o f Moses).
Mnesinous - w gnostyckiej Apokalipsie Ada ma, jedna z istot niebiańskich, które "wprowa dzają wybranych do nieba" (zob. Doresse, The Secret Books of Egyptian Gnostics).
Moak(k)ibat - w mitologii islamu, "anioł za pisujący', odpowiednik judeochrześcijańskiego Prawuila (Radueriela), oraz babilońskiego Ne bo (Nabu). Termin "al Moakkibat" to nazwa dwóch aniołów stróżów, którzy, jak głosi arab ska legenda, rejestrują uczynki ludzkie (zob. Sa le, Preliminary Discourse, w: The Koran).
Modiel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Wschodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Modiniel -` w kabale żydowskiej, jeden z du chów planety Mars. Inteligencją pokrewną Mo diniela jest Grafael (zob. Lenormant, Chaldean Magic: Its Origin and Development).
Mojżesz - w źródłach tanaickich, Mojżesz często bywa określany jako anioł, bądź też jako prorok-patriarcha zajmujący w hierarchii nie biańskiej pozycję wyższą niż aniołowie. Był jednym z trojga ludzi, którzy za życia "wstąpili do nieba"; dwaj pozostali to Henoch i Eliasz. W przeciwieństwie jednak do Henocha i Eliasza, nie znamy anielskiego imienia Mojżesza. Istnieje natomiast legenda, że Mojżesz był ziemskim wcieleniem anioła Michała (zob. Midrasz Tanaim).
Moloch (Molech) - w Raju utraconym Milto na, upadły anioł, "najzacieklejszy / I najmocniejszy z duchów, które w Niebie / Wojnę to czyły" (II, 50-53). W tradycji żydowskiej, Mo loch to kananejski bóg ognia, któremu składano ofiary z dzieci (zob. 2 Krl 23,10). [W okultyzmie demon ten jest "księciem krainy łez, członkiem rady piekielnej" (zob. De Plancy, Słownik wiedzy tajemnej, s. 123-124) - przyp. tłum.]
Monadel - , jeden z 72 aniołów noszących mi styczne imię Szemhameforasz.
Monker (Munkar) - w arabskiej demonolo gii, jeden z dwóch niebieskookich czarnych aniołów (drugim jest Nakir). Monker przesłu chuje dusze zmarłych i kieruje je do raju lub piekła (zob. Thompson, Semitic Magic; Hughes, A Dictionary of Islam; Gaudefroy-Demombynes, Narodziny islamu, s. 317; De Plancy, Słownik wie dzy tajemnej, s. 124).
Morael (Moriel) - w mistyce okresu Geo nim, anioł lęku i trwogi. Morael jest także anio łem władającym żydowskim miesiącem elul (sierpień-wrzesień). Według Waite'a (The Book of Black Magic and of Pacts) posiada on moc czy nienia ludzi (i rzeczy) niewidzialnymi.
Moraks > Forfaks
Mordad - w mitologii staroperskiej, anioł śmierci (zob. Sale, Preliminary Discourse, w: The Koran, s. 51).
Moroni - mormoński anioł Boży, a wcześniej syn "Mormona, ostatniego wielkiego przywódcy Nefitów". Posąg Moroniego wieńczy dwunastometrowy obelisk na wzgórzu Cumorah, po łożonym sześć kilometrów na południe od miej scowości Palmyra (stan Nowy Jork), gdzie, jak głosi tradycja mormonów, Joseph Smith otrzymał z rąk tego anioła złote tabliczki z tekstem "ewangelii nowego objawienia" (zob. Księga Mormona).
Mrgiojal - anioł przywoływany w zaklęciach magicznych, jeden z czterech aniołów naznaczonych nad mieczem, którzy wyjawili Mojżeszowi imię Boga (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).
Mtniel - anioł sprawujący władzę nad dzikimi zwierzętami (podobnie jak > Behemiel ;prawuje pieczę nad zwierzętami domowymi). vltniel pełni tę funkcję wspólnie z dwoma innymi aniołami, Jehielem i Hajelem.
Mufgar - w Pirke Hejchalot, anioł stróż służący w pierwszym niebie.
Mufliel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.
Mulciber - w Raju utraconym Miltona Muleiber jest upadłym aniołem, który "wieże ongi budował w Niebiosach" (I, 882); --> Wulkan.
Mumiasz - w kabale, anioł sprawujący pieczę nad fizyką i medycyną, darzący zdrowiem i długowiecznością. Jego aniołem pokrewnym jest Atembui. Reprodukcję pieczęci Mumiasza zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique; s. 294.
Mumol - anioł przywoływany (wraz z Mutuolem) w zaklęciu poświęcenia pióra i atramentu.
Munkar -> Monker
Mupiel ("ten, który wyszedł z ust Boga") w Mojżeszowych zaklęciach magicznych, anioł dobrej pamięci i otwartego serca.
Murdad - w mitologii staroperskiej, anioł lipca; także anioł władający siódmym dniem każdego miesiąca (zob. Hyde, Historia Religionis Veterum Persarum). Murdad bywa utożsamiany z Azraelem, aniołem, który w momencie śmierci człowieka rozdziela duszę i ciało.
Muriel (gr. myrrh) - anioł czerwca i władca znaku Raka (zob. Camfield, A Theological Di scourse of Angels, s. 67). Muriel jest także jednym z wodzów chóru panowań. Przywołuje się go ze Wschodu, najczęściej w zaklęciach "sporządzania i używania" latającego dywanu. Ponad to Muriel jest jednym z głównych aniołów trze ciej godziny dnia i służy pod Weguanielem.
Murmur (Murmus) - przed swym upadkiem, Murmur był aniołem chóru tronów i anio łów (zob. Spence, An Encyclopaedia of Occultism, s. 119). W piekle Murmur jest wielkim księciem i dowodzi 30 legionami złych duchów. Ukazuje się pod postacią wojownika w książęcej koronie, dosiadającego gryfa. [Według De Plancy'ego (Słownik wiedzy tajemnej, s. 125) Murmur "ukazuje się pod postacią żołnierza dosiadającego sę pa, otoczonego mnóstwem trąbek [...], a poprzedza go dudnienie trąb" - przyp. thxm.] Na ucza filozofii i przymusza dusze zmarłych, aby odpowiadały na jego pytania. Reprodukcję pie częci Murmura zob. w: Waite, The Book o f Black Magic and of Pacts, s. 182.
Musanios - w gnostycyzmie, jeden z niższyćh eonów, władca niewidzialnego świata (zob. Doresse; The Secret Books of the Egyptians Gnostics).
Mutuol - w Grand Grimoire, anioł przywoływany w zaklęciach poświęcenia pióra i atramentu; obdarza inwokanta władzą nad złymi duchami (zob. Shah, Occultism, s. 20).
Mzpopiasajel - według M. Gastera (The Sword of Moses), wódz aniołów gniewu.

---