Park: Rok zał: Pow. w tys. ha: Woj.: Charakterystyczne cechy:

Biebrzański - 1993 , 90 podlaskie; - Obejmuje znaczną część Kotliny Biebrzańskiej (obniżenie terenu o długości ponad 100km wypełnione warstwą torfu kilkumetrowej grubości); największy i najbardziej naturalny w Europie Środkowej kompleks torfowisk i bagien o pow. Ok. 90 000ha. Siedlisko wielu gatunków ptaków (np. dubelt, wodniczka, rybitwa czarna i małoskrzydlata, orlik grubodzioby, szablodziób).

Kampinoski - 1959 38,5 mazowieckie, łódzkie ; - Obejmuje fragment pradoliny Wisły w Kotlinie Warszawskiej, dużym kompleksem leśnym Puszczy Kampinoskiej, z charakterystycznymi wydmami powstałymi wskutek działania procesów eolicznych oraz licznymi zabagnieniami w obrębie pradoliny. Występują tu m.in. łoś, ryś, borsuk i bocian czarny.

Bieszczadzki - 1973 29,2 podkarpackie; - Obejmuj obszar połonin wraz z otaczającymi je lasami bukowymi. Piętrowość roślinna jest charakterystyczna i unikalna- brak piętra boru górnoreglowego i kosodrzewiny. Faunę parku reprezentują m.in. orzeł przedni, GADOŻER ( a cóż to? O_o), puszyk uralski, ryś, wilk, niedźwiedź.

Tatrzański - 1947, 1954 21,2 małopolskie; - Leży w najmłodszych polskich górach fałdowych o charakterze alpejskim, cechują się zróżnicowaną rzeźba wysokogórska i dużymi różnicami wysokości. Tary Wysokie (wschodnie), zbudowane ze skał krystalicznych, są wyższe z ostrymi szczytami i graniami. Tary Zachodnie, zbudowane głównie ze skał osadowych, są niższe, z licznymi jaskiniami. Roślinność ma charakter piętrowy, gatunkiem charakterystycznym jest LIMBA. Zwierzęta- kozice, świstak, głuszec.

Słowiński - 1967 21,6 pomorskie; - Obejmuje cześć wybrzeża środkowego z ruchomymi wydmami nadmorskimi(50-60 metrowe) i strefową roślinnością (przebiegającą równolegle do wybrzeża; piaszczysty pas plaży pokryty jest tzw. Roślinnością pionierską). Roślinność typowo nadmorska: mikołajek nadmorski, turzyca piaskowa. Zwierzęta- ptaki: bielik, orlik krzykliwy, kruk.

Magurski - 1995 19,4 podkarpackie, małopolskie;- Obejmuje znaczną cześć obszaru źródłowego Wisłoki (masyw Magury Witkowskiej), będący fragmentem głównego grzbietu karpackiego, silnie pocięty licznymi potokami, które tworzą głębokie wąwozy, z dominująca roślinnością leśną. Piętrowy układ roślinności, spotykamy tu m.in. dziewięćsił bezłodygowy, wilczą jagodę, storczyki. Zwierzęta - orzeł przedni, bocian czarny, niedźwiedź brunatny, ryś, żbik, niepylak mnemozyna.

Wigerski - 1989 15,0 podlaskie; - Obejmuje fragment Pojezierza Mazurskiego, czyli rzeźba młodoglacjalnej z licznymi kemami, ozami, polami sandrowymi, nierównościami moreny dennej poprzecinanej rynnami lodowcowymi. Występują tu zbiorowiska torfowiskowe z brzozą niska, wełnianeczka alpejska, rosiczką okrągłolistną i długolistną, żurawiną drobnolistną bażyną czarną i skalnicą torfowiskową. Można tu spotkać liczne stanowiska bobra, który jest symbolem parku.

Drawieński - 1990 11,3 zachodniopomorskie, lubuskie, wielkopolskie; - Obejmuje cześc kompleksu leśnego Puszczy Drawskiej, rozciągniętej na rozległej równinie sandrowej (równina Drawska), o urozmaiconej rzeźbie z głęboko wciętymi dolinami rzecznymi. Fauna- orzeł bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, zimorodek, BÓBR, wydra.

Woliński - 1960 10,9 zachodniopomorskie;- Usytuowany w zachodniej czesci wyspy Wolin z cofającym się wybrzeżem klifowym(są to wysoczyzny morenowe). Występuje tu roślinność nadmorska: mikołajek nadmorski oraz rośliny płytkiego gna morskiego: zielenice, brunatnice i krasnorosty. Liczne ptaki: orzeł bielik, kobuz, pszczołojad, wodniczka, biegus zmienny, muchołówka mała.

Białowieski -1921 10,5 podlaskie; - Obszar staroglacjalnej wysoczyzny morenowej o mało urozmaiconej rzeżbie z najlepiej zachowanymi fragmentami pierwotnego europejskiego lasu niżowego. Dominują grądy, rzadsze są łęgi i bory mieszane. Znajduje się tu największy na świecie ośrodek hodowli ŻUBRA;) Najstarszy park w kraju.

Poleski - 1990 9,8 lubelskie; - Obejmuje zachodnia część Polesia Lubelskiego (pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie) o równinnej rzeźbie z licznymi jeziorami krasowymi, torfowiskami i bagnami. Specyficzna roślinność tundrowa: wierzba lapońska i borówkolistna, turzyce. Liczne gatunki ryb (szczupak, węgorz, strzebla przekopowi) i ptaków ( orzeł przedni i bielik, orlik grubodzioby).

Roztoczański - 1974 8,5 lubelskie; - Obejmuje część Roztocza Środkowego będącego garbem o zróżnicowanej budowie geologicznej (skały górnokredowe: opoki, gezy i margle). Liczne wąwozy lessowe, zróżnicowane lasy, spośród których cenne są bór jodłowy i buczynowa karpacka. Rzadkim gatunkiem występującym w parku jest wąż ESKULAPA. Prowadzi się tu również hodowle konika polskiego. Występuje tam (mikro-)klimat BOREALNY.

Ujście Warty - 2001 8,0 lubuskie; - Zajmuje rozległy obszar podmokłu ujścia warty do Odry. Bogata roślinność wodna- grzybień biały, grążel żółty. Liczne gatunki ptaków, np. wodniczka, derkacz, rycyk, bąk, bączek, ŻURAW, gęś gęgawa, łabędź niemy.

Świętokrzyski - 1950 7,6 świętokrzyskie; - Obejmuje Łysogóry - najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich, gołoborzami (rumowiska głazów kwarcytowych pochodzących z kambru- wietrzenie mrozowe). Występują w nim zwarte drzewsotany jodły (puszcza im. Żeromskiego), charakterystyczny jest kosaciec syberyjski, pełnik europejski, pióropusznik strusi. Zwierzęta- cietrzew, gniewosz plamisty.

Wielkopolski - 1957 7,6 wielkopolskie;- Obejmuje obszar polodowcowy zbudowany z glin , piaskowców i żwirów zwałowych, płd. cześć Niż. Wielkopolskiej z licznymi rynnami polodowcowymi, kemami, ozami i głazami narzutowymi. Silnie przekształcone liczne lay- gatunkiem nasadzonym jest w nich sosna, gatunkiem pierwotnym - dąb. Fauna - gniewosz, zaskroniec, liczne chrząszcze(jelonek rogacz, kozioróg dobosz).

Narwiański - 1996 7,4 podlaskie;- Obejmuje bagnistą doline Narwi wykształcona w kompleksie osadów lodowcowych na wysoczyźnie morenowej. Narew płynie wieloma korytarzami, meandrując. Tworzy liczne jeziora okresowe. W parku znajdują się siedliska licznych gatunków ptaków, m.in. rokitniczki, brzęczki, Trzcinnika, bąka, cyranki i derkacza.

Gorczański - 1981 7,0 małopolskie; - Obejmuje centralna i płn.-wsch. Cześć pasma Gorców o łagodnych kopulastych szczytach, z których wystaja ławice piaskowców. Piętrowy układ roślinności z dominacja świerka, buku i jodły. Symbolem parku jest SALAMANDRA PLAMISTA.

Gór Stołowych - 1993 6,3 dolnośląskie;- Obejmuje środkową czesc Dudetów z unikatową rzeżba płytową zbudowana z piaskowców (tzw. Ciosowych) i marfli, w których wytworzyły się osobliwe formy rzeźby - liczne labirynty i głęboki rozpadliny, np. Błedne Skały Strzelinie. Dominujące SA lasy świerkowe, wśród roślinności chronionej spotkać można dziewięćsił bezłodygowy, wawrzynek wilcze łyko. Zwierzęta- bocian czarny, trzmielojad, żmija zygzakowata.

Karkonoski - 1959 5,6 dolnośląskie; - Obejmuje najwyższe pasmo Sudetów - Karkonosze, zbudowane ze skał metamorficznych i magmowych, z elementami rzeżby wysokogórskiej (kotły polodowcowe, głęboki doliny), liczne ostańce granitowe (np. Słonecznik, końskie Łby, Pielgrzymy) i malownicze wodospady (Kamieńczyk, 27m.). Spotykamy tu piętrowy układ roślinności ( z subalpejskim piętrem roślinnym). Zwierzęta- MUFLON.

Bory Tucholskie - 1996 4,8 pomorskie; - Obejmuje obszar piaszczystej równiny sandrowej (wielki Sandr Brdy), urozmaiconej przez liczne wydmy, rynny polodowcowe (o przebiegu południkowym) i jeziora wytopiskowe. Rozległe bory sosnowe. Osobliwymi gatunkami roślin SA rosiczki, cis pospolity, zwierząt- bielik, żmija zygzakowata, jenot.

Tu zbierają się ptaki przed odlotem do ciepłych krajów.

Babiogórski - 1954 3,4 małopolskie, śląskie - Obejmuje grzbiet masywu Babiej Góry (Diablak- 1725m.) z piętrowym układem roślinności. Północna część masywu wytworzona wskutek ruchów masowych obejmuje rumowiska skalne. Zachowały się tu dziewicze fragmenty puszczy karpackiej. W reglu dolnym występuja jodły, świerki i buki, w górnym- świerki i jawory. Reprezentantami fauny są m.in. Niedźwiedź, ryś puchacz.

Pieniński - 1932, 1954 2,3 małopolskie; - Obejmuje pasmo Pienin z nagimi ścianami skalnymi, pojedynczymi skałkami (często w postaci iglic) oraz zaokrąglonymi garbami i łagodnymi stokami pokrytymi łąkami. Największą atrakcja jest przełom Dunajca w wapieniach. Występują to ENDEMITY- mniszek pieniński, pszonak pieniński, złocień Zawadzkiego. Zwierzęta- Dzięcioł czarny i bocian czarny, zębiełek karliczek, ryś.

Ojcowski - 1956 2,1 małopolskie; - Obejmuje płd. część Wyżyny Krakowsko Częstochowskiej (dolina Prądnika) z charakterystyczna rzeźba krasową rozwiniętą na podłożu wapieni jurajskich. Znajdują się tu liczne jaskinie, z których najbardziej znana jest Jaskinia Łokietka. Rezprezentatami flory SA m.in. storczyk obuwik, ostanica Jana, fauny- krogulec, pluszcz, borsuk, gronostaj.

---