Relative clauses - zdania względne w języku angielskim

1. Co to są relative clauses?

Relative clauses, czyli po polsku zdania względne to zdania składowe, w których zawarta jest inforamcja o danej osobie lub przedmiocie np.

The child who has a blue hat is English.	To dziecko, które ma niebieską czapkę jest Anglikiem.
The house which is painted pink belongs to a famous singer.	Ten dom, który jest pomalowany na różowo należy do słynnej piosenkarki.

Wyróżnione zdania to właśnie relative clauses, które precyzują nam, o kogo chodzi lub co mamy na myśli.

2. Słowa "kluczowe"

a). aby wprowadzić zdanie względne używamy najczęściej następujących słów:

who(m)/that	który, która, które, którzy (odnosi się tylko do ludzi)
which/that	który, która, które (odnosi się do przedmiotów, zwierząt i in.)
whose	czyj, czyja, czyje, którego, której... (używany do opisywania przynależności)

Popatrzmy na przykłady:

This is the artist who painted this picture.	To jest artysta, który namalował ten obraz.
The person whom I told the secret is not leaky!	Osoba, której powierzyłam tajemnicę nie jest niedyskretna!
The girl that you smiled at is my girlfriend.	Dziewczyna, do której się uśmiechałeś to moja dziewczyna.
I bought a car which I fell in love with.	Kupiłam samochód, w którym się zakochałam.
That's the man whose dog keeps barking in front of my house.	To ten mężczyzna, którego pies cały czas szczeka pod miom domem.

a1). kiedy można używać that?

That może zastępować who, whom lub which, ale tylko w wypadku, kiedy nie występuje przed nim przecinek ani przyimek. Porównajmy przykłady, w których można stosowac that z tymi, w których użycie that jest niedozwolone:

Najpierw sytuacje, w których możemy użyć that zamiast who, whom lub which:

We want to employ a person who speaks five foreign languages fluently.	lub	We want to employ a person that speaks five foreign languages fluently.	Chcemy zatrudnić osobę która włada biegle pięcioma językami obcymi.
This is the girl whom I talked to yesterday.	lub	This is the girl that I talked to yesterday.	To ta dziewczyna, z którą rozmawiałem wczoraj.
At the restaurant they serve food which I like most.	lub	At the restaurant they serve food that I like most.	W tej restauracji podają takie jedzenie, które lubię najbardziej.

ale gdy mamy przecinki i przyimki (in, at, on, etc.) - dopuszczalna jest tylko wersja z who, whom lub which:

The students, who are very intelligent, take part in the contest.	Studenci, którzy są bardzo inteligentni biorą udział w konkursie.
The room in which my baby sleeps is very airy.	Pokój, w którym śpi moje dziecko jest bardzo przestronny.
The one, whom you gave the present, is my sister.	Osoba której wręczyłeś prezent jest moją siostrą.

a2). kiedy można opuścić who, whom, which, that?

Zasada jest taka, że dozwolone jest opuszczenie who, whom, which, that o ile nie odnosi się ono do podmiotu, tylko do dopełnienia, czyli innymi słowy - who, whom, which, that może być opuszczone tylko wtedy, gdy nie opisuje wykonawcy czynności.

W praktyce wygląda to następująco:

Możemy omijać who, whom, which, that w zdaniach typu:

Is there anything that I could do for them?	lub	Is there anything I could do for them?	Czy jest coś, co mógłbym dla nich zrobić? (that odnosi się do "czegoś", a podmiotem nie jest coś tylko ja, który mogę to coś zrobić)
The boy whom you tried to call was unavailable all week.	lub	The boy you tried to call was unavailable all week.	Chłopak, do którego usiłowałeś się dodzwonić był poza zasięgiem przez cały tydzień. (znów - you to podmiot, a whom odnosi się do chłopca)
She is the person who I am going to live with.	lub	She is the person I am going to live with.	To jest osoba z którą będę mieszkać. (who - czyli ona, ale ja będę mieszkać - wykonywać czynność)
This is the surpsise which we prepared for you.	lub	This is the surprise we prepared for you.	To jest niespodzianka, którą dla ciebie przygotowaliśmy. (which - niespodzianka, ale niespodzianka czynności nie wykonuje, tylko my)

ale nie można tych słów opuścić, gdy mamy do czynienia ze zdaniami takimi jak:

The cat which sits on the sofa is very old.	Kot, który siedzi na kanapie jest bardzo stary. (Kot wykonuje czynność, a więc jest podmiotem i niezbędne jest użycie which)
Where is the student that fall asleep during my lesson?	Gdzie jest ten uczeń, który usnął podczas mojej lekcji? (znów nie można ominąć that, bo słowo to odnosi się do ucznia - wykonawcy czynności)
Mike who plays the piano lives in the same town as you.	Mike, który gra na pianinie mieszka w tym samym mieście co ty. (znów nie można pominąć who - bo odnosi się ono do podmiotu - Mike'a)

Zwróćmy również uwagę na to, że nigdy nie możemy opuścić whose - w tym przypadku zostaje nam tylko jedna opcja:

A mother-in-law is a woman whose child is married.

Teściowa to kobieta, której dziecko jest po ślubie.

b). inne słowa kluczowe

Dodatkowo, za pomocą zdań względnych możemy precyzować czas, miejsce i powody. W tym celu używamy:

when	kiedy
where	gdzie
why	dlaczego

... i dla zobrazowania kilka przykładów:

The times when I used to forgive you are over!	Czasy kiedy tobie wybaczałem skończyły się!
This is the place where we are going to stay overnight.	To jest to miejsce w którym zostaniemy na noc.
Do you really want to know the reason why I quitted school?

---