Maurice Maeterlinck
Ślepcy
Przełożył Zenon Przesmycki (Miriam)
Osoby:
KSIĄDZ
TRZECH ŚLEPYCH OD URODZENIA
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
PIĄTY ŚLEPIEC
SZÓSTY ŚLEPIEC
TRZY ŚLEPE STARUSZKI MODLĄCE SIĘ
NAJSTARSZA ŚLEPA
MŁODA ŚLEPA
ŚLEPA WARIATKA
Prastary bór północny, wiekuistego wejrzenia, pod niebem głęboko ugwieżdżonym. - W pośrodku i ku głębiom nocy, siedzi bardzo stary ksiądz, owinięty w obszerną, czarną opończę. Popiersie i głowa, lekko w tył przechylone i śmiertelnie nieruchome, opierają się o pień olbrzymiego, dziuplastego dębu. Twarz jego przerażająco blada, ma nieruchomą, trupią białość wosku, pośród której zieją wpółotwarte, fioletowe wargi. Oczy nieme i słupem stojące nie patrzą już ku widzialnej stronie wieczności, i wydają się zakrwawionymi od wielkiej liczby bólów niespamiętanych i łez. Włosy poważnej białości opadają sztywnymi, rzadkimi kosmykami na twarz bardziej oświeconą i bardziej znużoną, niż wszystko, co ją otacza w bacznym milczeniu posępnego boru. Ręce nad zwyczaj chude spoczywają kurczowo splecione na udach. Po prawej stronie sześciu starców ślepych siedzi na głazach, pniach i stosach uschłych liści. - Po lewej sześć kobiet, również ślepych, oddzielonych od tamtych wywróconym drzewem i złomami skał, siedzi naprzeciwko starców. Trzy z nich modlą się i żalą bez przerwy głuchym głosem. Inna jest nadzwyczaj stara. Piąta, z wyrazem niemego szaleństwa, trzyma na kolanach małe dziecię uśpione. Szósta jest niezwykle młoda; bujne włosy okrywają całą jej postać. Wszystkie mają, podobnie jak starcy, obszerne opończe, ciemne i jednostajne. Większość oczekuje z łokciami wspartymi na kolanach i twarzą w dłoniach ukrytą; wszyscy robią wrażenie ludzi, którzy stracili zwyczaj ruchów niepotrzebnych i nie odwracają jut głowy na zagłuszone i niespokojne szmery wyspy. Wielkie drzewa nadgrobne, cisy, wierzby płaczące, cyprysy, kryją ich wiernym swym cieniem. Kępa wysmukłych, chorobliwych asfodeli wykwita niedaleko od księdza w mroku nocnym. Ciemno nadzwyczaj, pomimo blasków księżycowych,
które tu i ówdzie silą się rozbić ciemności ulistwienia.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie wraca jeszcze?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Obudziliście mnie!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja spałem także.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja spałem także.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie idzie jeszcze?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie słyszę, aby kto szedł.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Byłby czas wracać do przytułku.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Trzeba by wiedzieć, gdzie jesteśmy.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Zimno się zrobiło od jego odejścia.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Trzeba by wiedzieć, gdzie jesteśmy!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Czy kto spomiędzy nas wie, gdzie jesteśmy?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Szliśmy bardzo długo, musimy być bardzo daleko od przytułku.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ach! Kobiety są naprzeciwko nas?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Siedzimy naprzeciwko was.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Zaczekajcie, pójdę do was.
(wstaje i szuka po omacku) —
Gdzie jesteście? — Mówcie! Niech słyszę, gdzie jesteście!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Tutaj, siedzimy na kamieniach.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
(postępuje naprzód i uderza się o pień drzewa i o złomy skal)
Coś jest między nami...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Lepiej zostać na miejscu!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Gdzie siedzicie, kobiety? — Przyjdźcie tu do nas.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Nie śmiemy ruszyć się z miejsca!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Czemu on nas rozdzielił?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę szmer modlitw od strony kobiet.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Tak; to trzy staruszki się modlą.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie czas teraz na modlitwy!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Będziecie się modliły za chwilę w sypialni!
Trzy staruszki modlą się dalej.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Chciałbym wiedzieć, koło kogo siedzę?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę, że to ja siedzę przy tobie.
Obaj szukają po omacku naokoło siebie.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie możemy się zetknąć!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
A jednak nie jesteśmy daleko od siebie,
(macając kijem dookoła, uderza nim piątego ślepca, który wydaje jęk głuchy)
Ten, który nic nie słyszy, jest koło nas!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie słyszę wszystkich; było nas sześciu przed chwilą.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Zaczynam sobie zdawać sprawę. Spytajmy także kobiet; trzeba wiedzieć, czego się trzymać. Słyszę ciągle trzy staruszki modlące się; czy one siedzą obok siebie?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Wszystkie trzy siedzą koło mnie na odłamie skały.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja siedzę na uschłych liściach!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
A piękna ślepa, gdzie jest?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Jest koło tych, które się modlą.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Gdzie jest wariatka i jej dziecko?
MŁODA ŚLEPA
Śpi — nie budźcie go!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Och! Jakżeście wy daleko od nas! Myślałem, że siedzicie tuż naprzeciwko mnie!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Wiemy mniej więcej wszystko, co trzeba wiedzieć; pogawędzimy trochę, czekając na powrót księdza.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Powiedział nam, aby go oczekiwać w milczeniu.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie jesteśmy w kościele.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Nie wiesz, gdzie jesteśmy.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Boję się, gdy nie rozmawiam.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy wiecie, gdzie ksiądz poszedł?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Zdaje mi się, że zbyt długo zostawia nas samych...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Staje się już za siary. Zdaje się, że sam nie widzi już dobrze od jakiegoś czasu. Nie chce się przyznać do tego z obawy, aby kto inny nie zajął jego miejsca pomiędzy nami; lecz podejrzewam, że nie widzi już prawie zupełnie. Potrzeba by nam innego przewodnika; on już nas nie słucha, a my stajemy się zanadto liczni. W całym domu tylko trzy zakonnice i one widzą, a wszyscy czworo są znacznie starsi od nas! — Jestem pewny, że zbłąkał się razem z nami i że teraz szuka drogi. Dokąd poszedł? — Nie ma prawa zostawiać nas tak tutaj...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Poszedł bardzo daleko; zdaje mi się, że mówił to kobietom.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Mówi już tylko do kobiet! — Czyliż my przestaliśmy już istnieć? — Trzeba będzie nareszcie poskarżyć się na to!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Komuż się poskarżysz?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie wiem jeszcze; zobaczymy; zobaczymy. — Ale dokądże poszedł? — Pytam się kobiet.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Zmęczony był po tak długiej drodze. Zdaje mi się, że usiadł na chwilę pomiędzy nami. Smutny jest bardzo i bardzo słaby od kilku dni. Boi się ciągle, odkąd lekarz umarł. Jest teraz sam. Nie mówi już nic prawie. Nie wiem, co się stało. Chciał koniecznie wyjść dzisiaj. Mówił, że chce po raz ostatni zobaczyć wyspę w blaskach słonecznych przed nadejściem zimy. Zdaje się, że zima będzie bardzo długa i bardzo mroczna, i że lody nadchodzą już z północy. Był także bardzo niespokojny; powiadają, że wskutek wielkich burz w dniach ostatnich rzeka wezbrała i że wszystkie tamy są zachwiane. Mówił także, iż morze go przestrasza; zdaje się, że burzy się ono bez powodu i że urwiste brzegi wyspy nie są już dość wysokie. Chciał zobaczyć, lecz nie powiedział nam, co widział. — Teraz poszedł, myślę, poszukać chleba i wody dla wariatki. Powiedział, że będzie musiał iść bardzo daleko. Trzeba czekać.
MŁODA ŚLEPA
Wziął mnie za ręce odchodząc; ręce jego drżały,
jakby się bał czego. Potem uściskał mnie...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Och! Och!
MŁODA ŚLEPA Spytałam go, co się stało. Powiedział mi, że nie wie,
co się stanie. Powiedział mi, że rządy starców skończą się może...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Co chciał przez to powiedzieć?
MŁODA ŚLEPA
Nie zrozumiałam go. Powiedział mi, że pójdzie w stronę wielkiej latarni morskiej.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Czy tu jest latarnia morska?
MŁODA ŚLEPA
Jest na północy wyspy. Myślę, że nie jesteśmy od niej bardzo daleko. Mówił mi, ze dostrzega stąd blaski jej ognia przez gęstwę liści. Nigdy nie wydawał mi się tak smutny, jak dzisiaj i zdaje mi się, że płakał od kilku dni. Nie wiem, dlaczego płakałam i ja także, choć tego nie widziałam. Nie słyszałam jego odejścia. Nie pytałam go o nic więcej. Słyszałam, jak uśmiechał się zanadto poważnie; słyszałam, jak zamykał oczy i chciał umilknąć...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nam nic nie powiedział z tego wszystkiego!
MŁODA ŚLEPA
Nie słuchacie go, kiedy mówi!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Szemracie wszyscy, kiedy mówi!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nam powiedział po prostu „dobranoc", odchodząc.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Musi być bardzo późno.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Powiedział dwa czy trzy razy „dobranoc" odchodząc, jak gdyby miał iść spać. Słyszałem, jak patrzył na mnie, mówiąc „dobranoc, dobranoc". — Głos zmienia się, gdy się patrzy stale na kogoś.
PIĄTY ŚLEPIEC
Miejcie litość nad tymi, którzy nie widzą!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Któż to plecie tak bez rozumu?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę, że to ten, który nie słyszy.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Cicho tam! — To nie chwila żebrania!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Dokąd poszedł szukać chleba i wody?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Poszedł w stronę morza.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie powinien by tak chodzić nad morze, w jego wieku!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy jesteśmy blisko morza?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Tak, uciszcie się na chwilę; usłyszycie je.
Bliski i bardzo spokojny gwar morza pod ur\viskami brzeinynii.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę tylko trzy staruszki modlące się.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Słuchajcie dobrze, usłyszycie je poza szmerem modlitw.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Tak, słyszę teraz coś, co nie jest od nas daleko.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Spało; rzekłbyś, że się budzi.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Źle zrobił, prowadząc nas tutaj; nie lubię z bliska słuchać tego szumu.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Wiecie dobrze, że wyspa nie jest wielka i że słychać go, jak tylko się wyjdzie za ogrodzenie przytułku.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie słuchałem go nigdy.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Zdaje mi się, że morze jest dzisiaj tuż koło nas; nie lubię słyszeć go z tak bliska.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ani ja, zresztą nie prosiliśmy wcale o wychodzenie z przytułku.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nigdy nie przychodziliśmy aż tutaj: po cóż było nas prowadzić tak daleko?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Była śliczna pogoda dziś rano; chciał, abyśmy się nacieszyli ostatnimi dniami słonecznymi, zanim na całą zimę zostaniemy zamknięci w przytułku...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ale ja wolę siedzieć w przytułku!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Mówił także, iż powinniśmy nieco poznać małą wyspę, na której mieszkamy. On sam nigdy jej całej nie przebiegł; jest tu podobno góra, na którą nikt się jeszcze nie wdrapał, są doliny, ku którym nikt nie lubi schodzić i pieczary, których nikt nie zbadał dotąd. Mówił nareszcie, że nie trzeba zawsze oczekiwać słońca pod sklepieniem sypialni; chciał nas poprowadzić aż na brzeg morza. Poszedł tam sam.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Ma słuszność: trzeba starać się żyć.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ależ poza murami przytułku nie ma nic do widzenia!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy jesteśmy teraz na słońcu?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy jest jeszcze słońce?
SZÓSTY ŚLEPIEC
Nie sądzę; zdaje mi się, że jest bardzo późno.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Która godzina?
INNI ŚLEPCY
Nie wiem. — Nie wiem. — Nikt nie wie.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy jeszcze widno?
(do szóstego ślepca) —
Gdzie jesteś? — No cóż; ty, który widzisz trochę, cóż?
SZÓSTY ŚLEPIEC
Myślę, że jest bardzo ciemno; przy słońcu widzę linię błękitną pod powiekami; widziałem dziś jedną, już bardzo dawno; teraz nie dostrzegam nic.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja wiem, że jest późno, gdym głodny — a jestem głodny.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Ależ spójrzcie na niebo; może zobaczycie na nim cośkolwiek!
Wszyscy podnoszą glowy ku niebu, z wyjątkiem trzech ślepych od urodzenia,którzy ciągle patrzą w ziemię.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Nie wiem, czy jesteśmy pod odkrytym niebem.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Głos brzmi tak, jak byśmy byli w jakiej ś grocie.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Ja myślę raczej, że brzmi tak dlatego, że jest wieczór.
MŁODA ŚLEPA
Zdaje mi się, że czuję światło księżyca na rękach.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja sądzę, że są gwiazdy; słyszę je.
MŁODA ŚLEPA
Ja także.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja nie słyszę żadnego szmeru.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja słyszę tylko szmer naszych oddechów!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Myślę, że kobiety mają słuszność.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja nigdy nie słyszałem gwiazd.
DWAJ INNI ŚLEPI OD URODZENIA
My także nie.
Stado ptaków nocnych spada nagle w gęstwinę listowia.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Słuchajcie! Słuchajcie! — Coś tam nad wami? — Słyszycie?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Coś przeleciało między niebem i nami!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Coś porusza się nad naszymi głowami; ale nie dosięgnąć nam tego!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie znam natury tego szmeru. — Chciałbym powrócić do przytułku.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Trzeba by wiedzieć, gdzie jesteśmy.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Próbowałem się podnieść; same ciernie koło mnie; nie śmiem już rąk wyciągnąć.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Czuję od dawna zapach uschłych liści!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Czy kto widział niegdyś wyspę i mógłby nam powiedzieć, gdzie jesteśmy?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Wszyscy byliśmy ślepi za przybyciem tutaj.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
My nie widzieliśmy nigdy.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie niepokójmy się na próżno; on wróci wkrótce; czekajmy jeszcze; lecz na przyszłość — już z nim nie wyjdziemy.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie możemy przecież wychodzić sami.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
To nie wyjdziemy wcale; wolę już wcale nie wychodzić.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie mieliśmy ochoty wychodzić; nikt o to nie prosił.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Dziś było święto na wyspie; wychodzimy zawsze w wielkie święta!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Spałem jeszcze, gdy przyszedł, uderzył mię po ramieniu i rzekł: Wstawaj! Wstawaj! Czas już, słońce świeci! — Czy świeciło? Nie dostrzegłem tego. Nie widziałem nigdy słońca.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Ja widziałem słońce, gdy byłem bardzo młody.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja także, bardzo już dawno; gdy byłam dzieckiem; ale prawie już tego nie pamiętam.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Czemuż on chce, abyśmy wychodzili za każdym razem, gdy słońce świeci? Któż to spostrzega? Ja nie wiem nigdy, czy się przechadzam w południe, czy o północy.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Ja wolę wychodzić w południe; przypuszczam wówczas wielką jasność — i oczy me robią gwałtowne wysiłki, aby się otworzyć.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja wolę siedzieć w refektarzu przy ogniu z węgla kamiennego; pyszny był ogień dziś rano...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Mógł nas prowadzić po słońcu na podwórzu; tam się jest pod osłoną murów; nie można wyjść, nie ma się czego bać, gdy brama zamknięta; — ja ją zamykam na zawsze. — Czemu dotykasz mego lewego łokcia?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie dotykałem cię; nie mógłbym ciebie dosięgnąć.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Powiadam ci, że ktoś dotknął mego łokcia!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Żaden z nas.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Idźmy stąd! Idźmy stąd!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Mój Boże! Mój Boże! Powiedzże nam, gdzie jesteśmy!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie możemy czekać wiecznie.
Zegar gdzieś bardzo daleko wydzwania bardzo powolnie dwunastą.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Och! Jakże daleko jesteśmy od przytułku?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Północ!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy południe! Może kto z nas wie? Mówcie!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Ja nie wiem, ale myślę, że jesteśmy w ciemności.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja już się w tym rozeznać nie mogę; spaliśmy zbyt długo!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Jeść mi się chce!
INNI ŚLEPI
Nam się chce jeść i pić!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy długo tu jesteśmy?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Mnie się zdaje, że jestem tutaj od wieków!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Zaczynam się domyślać, gdzie jesteśmy...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Trzeba by iść w stronę, gdzie północ biła...
Wszystkie ptaki nocne z radosną wrzawą zrywają się nagle w ciemnościach.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszycie? Słyszycie?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie jesteśmy tu sami!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Od dawna już miarkuję coś; ktoś podsłuchuje nas. Czy wrócił?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie wiem, co to jest; to ponad nami.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy inni nic nie słyszeli? Bo wy milczycie zawsze!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Słuchamy jeszcze.
MŁODA ŚLEPA
Słyszę skrzydła dokoła siebie!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Mój Boże! Mój Boże! Powiedzże nam, gdzie jesteśmy!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Zaczynam rozumieć, gdzie jesteśmy... Przytułek został po tamtej stronie wielkiej rzeki; przeszliśmy stary most. Poprowadził nas na północ wyspy. Nie jesteśmy daleko od rzeki i przysłuchawszy się chwilę, usłyszeliśmy ją może... Jeśli ksiądz nie powróci, trzeba będzie iść ku brzegowi wody... Dniem i nocą przechodzą tam wielkie statki, i majtkowie spostrzegą nas na wybrzeżu. Być może, iż jesteśmy w lesie, otaczającym latarnię morską; ale nie znam wyjścia z niego... Czy kto pójdzie za mną?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie ruszajmy się z miejsca! Czekajmy, czekajmy; nie wiemy, w jakim kierunku iść ku wielkiej rzece, a dokoła przytułku pełno trzęsawisk: czekajmy, czekajmy... On wróci; musi wrócić!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Czy kto wie, którędy przyszliśmy tutaj? Tłumaczył nam to idąc.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie zwróciłem na to uwagi.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Czy kto go słuchał?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Trzeba go słuchać na przyszłość.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Czy kto z nas urodził się tu na wyspie?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Wiesz dobrze, iż wszyscy przybyliśmy skądinąd.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Wszyscy przybyliśmy z tamtej strony morza.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Myślałem, że umrę podczas przeprawy.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja także; — przybyliśmy razem.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Wszyscy trzej jesteśmy z tej samej parafii.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Powiadają, że widać ją stąd przy jasnej pogodzie — ku Północy. Nie ma w niej dzwonnicy.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Wylądowaliśmy ta przypadkiem.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja przybyłam z innej strony...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Skąd przybyłaś?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Nie śmiem już nawet marzyć o tym... Nie mogę sobie już nic prawie przypomnieć, gdy o tym mówię... Zbyt to już dawno... Było tam zimniej niż tutaj...
MŁODA ŚLEPA
Ja pochodzę z bardzo daleka...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Skądże pochodzisz?
MŁODA ŚLEPA
Nie zdołam wam tego powiedzieć. Jakże chcecie, abym wam to wytłumaczyła? To za daleko stąd; to gdzieś za morzami. Pochodzę z wielkiego kraju... Znakami chyba mogłabym wam go pokazać; ale żadne z nas nie widzi... Błądziłam zbyt długo... Ale widziałam słońce i wodę, i ogień, góry, twarze, kwiaty niezwykłe... Nie masz podobnych na tej wyspie; zbyt ciemno tu i zbyt zimno... Nie czułam już ani razu ich zapachu od chwili, kiedy zaniewidziałam... Ale widziałam swych rodziców i siostry... Byłam zbyt młoda wówczas, aby wiedzieć, gdzie byłam... Bawiłam się jeszcze nad brzegiem morza... Ale jak pamiętam, że widziałam!.. Pewnego dnia patrzyłam na śnieg ze szczytu jakiejś góry... Zaczynałam rozróżniać tych, którzy będą nieszczęśliwi...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Co chcesz przez to powiedzieć?
MŁODA ŚLEPA
Rozróżniam ich i dziś chwilami po głosie... Mam wspomnienia, które stają się jaśniejszymi, gdy o nich nie myślę.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja nie mam żadnych wspomnień...
Stado wielkich ptaków wędrownych przelatuje z krzykiem ponad sklepieniem
liściastym.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Coś znowu przelatuje nad niebem!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Po co przybyłeś tutaj?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Kogo pytasz o to?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Naszą młodą siostrę.
MŁODA ŚLEPA
Mówiono mi, że on może mnie uleczy. I on sam powiedział mi, że przyjdę kiedyś, wtedy będę mogła opuścić wyspę...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Wszyscy byśmy chcieli opuścić wyspę!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Zostaniemy tu na zawsze!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
On jest zbyt stary; nie będzie miał czasu nas wyleczyć!
MŁODA ŚLEPA
Powieki moje są zamknięte, ale czuję, że oczy moje żyją...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Moje powieki są otwarte.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja śpię z oczami otwartymi.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie mówmy o naszych oczach!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Jesteś tu od niedawna?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Kiedyś w wieczór, podczas modlitwy, usłyszałem od strony kobiet głos, którego nie znałem; a z głosu twego słyszałem, że jesteś bardzo młoda... Słysząc cię, chciałbym cię widzieć...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja tego nie spostrzegłem.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
On nie uprzedzi nas nigdy!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Powiadają, że jesteś piękna, jak kobieta pochodząca z bardzo daleka?
MŁODA ŚLEPA
Nie widziałam siebie nigdy.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie widzieliśmy się nigdy wzajemnie, jedni drugich. Zapytujemy się wzajem i wzajem sobie odpowiadamy; żyjemy razem, jesteśmy zawsze razem, ale nie wiemy o sobie, kim jesteśmy!... Cóż z tego, że możemy się wzajem dotykać rękami? Oczy więcej wiedzą niż ręce...
SZÓSTY ŚLEPIEC
Widzę niekiedy wasze cienie, gdy jesteście na słońcu .
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie widzieliśmy nigdy domu, w którym mieszkamy; daremnie macamy rękami po ścianach i oknach; nie wiemy, gdzie mieszkamy!...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Powiadają, że jest to stary zamek, bardzo posępny i bardzo nędzny; nie widać w nim nigdy światła, chyba na wieży, gdzie się znajduje izba księdza.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie potrzeba światła tym, którzy nie widzą.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Gdy pilnuję stada w okolicach przytułku, owce same wracają do domu, spostrzegłszy wieczorem to światło na wieży... Nie zbłąkały mię nigdy.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Oto lata, lata całe jesteśmy razem i nie widzieliśmy się ani razu! Rzec by można, iż zawsze jesteśmy sami!... Trzeba widzieć, aby kochać...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Śni mi się czasem, że widzę...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Ja widzę tylko we śnie...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja miewam sny zazwyczaj tylko o północy.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
O czymże można śnić, gdy ręce są nieruchome?
Gwałtowny poryw wiatru wstrząsa lasem; liście sypią się ciemnymi chmurami.
PIĄTY ŚLEPIEC
Któż to dotknął mych rąk?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Coś spada koło nas!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
To leci z góry; nie wiem, co to jest...
PIĄTY ŚLEPIEC
Któż to dotknął mych rąk? Spałem; dajcie mi spać!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nikt nie dotykał twych rąk.
PIĄTY ŚLEPIEC
Któż to wziął mnie za ręce? Odpowiadajcie głośno, nie dosłyszę trochę...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
My sami tego nie wiemy.
PIĄTY ŚLEPIEC Czy kto przyszedł nas przestrzec?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie ma co odpowiadać; on nic nie słyszy.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Wyznać trzeba, że głusi są bardzo nieszczęśliwi!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Znużyło mię siedzenie!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Znużyło mię czekanie tutaj!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Zdaje mi się, że jesteśmy tak daleko jedni od drugich... Spróbujmy zbliżyć się trochę wzajemnie; — zaczyna robić się zimno...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja nie śmiem się podnieść! Lepiej zostać na miejscu.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie wiadomo, co może się znajdować między nami.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Zdaje mi się, że obie ręce mam zakrwawione; chciałem powstać.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę, że pochylasz się ku mnie.
Ślepa wariatka trze sobie gwałtownie oczy, jęcząc i zwracając się uparcie ku księdzu nieruchomemu.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę jeszcze inny szmer jakiś...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Myślę, że to nasza biedna siostra trze sobie oczy.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ona nigdy nie robi nic innego; słyszę ją co noc.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Wariatka; nigdy nic nie mówi.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Przestała mówić, odkąd ma dziecko... Wydaje się, jakby ciągle bała się czegoś...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC A wy czyż nie boicie się tutaj?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Kto taki?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
My wszyscy!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Tak, tak, boimy się!
MŁODA ŚLEPA
Boimy się od dawna!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Dlaczego pytasz o to?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie wiem, dlaczego pytam o to!... Jest coś, czego nie rozumiem... Zdaje mi się, że słyszę nagle płacz pomiędzy nami!...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie trzeba się bać; myślę, że to wariatka...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Jest jeszcze coś innego... Jestem pewny, że jest jeszcze coś innego... Ja nie tylko tego płaczu się boję...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ona płacze zawsze, gdy ma karmić dziecko.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
To tylko ona tak płacze!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Powiadają, że ona widzi jeszcze chwilami...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie słychać, aby inni płakali.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Trzeba widzieć, aby płakać...
MŁODA ŚLEPA
Czuję jakiś zapach kwiatów koło nas...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja czuję tylko zapach ziemi!
MŁODA ŚLEPA
Są kwiaty, są kwiaty dokoła nas!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja czuję tylko zapach ziemi!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja poczułam kwiaty w powiewie wiatru...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja czuję tylko zapach ziemi!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Myślę, że one mają słuszność.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Gdzież te kwiaty? Pójdę ich narwać.
MŁODA ŚLEPA
Na prawo od ciebie, podnieś się.
Szósty ślepiec powstaje powoli i posuwa się po omacku, uderzając o krzaki i drzewa, ku asfodelom, które przewraca i gniecie w przejściu.
MŁODA ŚLEPA Słyszę, że łamiesz zielone łodygi! Wstrzymaj się! Wstrzymaj się!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie troszcz się o kwiaty; myśl o powrocie!
SZÓSTY ŚLEPIEC
Nie śmiem już wracać nazad!
MŁODA ŚLEPA
Nie wracaj! Czekaj! (podnosi się) Och! Jaka ziemia zimna! Będzie mróz. (postępuje bez wahania ku niezwykłym, bladym asfodelom, lecz wywrócone drzewo i złomy skał w pobliżu kwiatów ją wstrzymują) Tu są! Nie mogę ich dosięgnąć; są po twojej stronie.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Myślę, że je zrywam. Zrywa po omacku kwiaty ocalałe i jej podaje; ptaki nocne odlatują.
MŁODA ŚLEPA Zdaje mi się, że widziałam te kwiaty niegdyś... Nie wiem już ich nazwy... Ale jakież one chorowite, jakie łodygi ich miękkie! Nie poznaję ich prawie... Myślę, że to kwiat umarłych... Wplata asfodele w swoje kędziory.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Słyszę szelest twych włosów...
MŁODA ŚLEPA
To kwiaty...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie zobaczymy cię...
MŁODA ŚLEPA
I ja też siebie nie zobaczę... Zimno mi.
W tej chwili wiatr zrywa się w lesie, a morze nagle i gwałtownie ryczeć poczyna u bliskich nader urwisk wybrzeżnych.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Grzmi!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę, że burza się zrywa.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja myślę, że to morze.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA Morze? Czyż to morze? Ależ ono jest o dwa kroki od nas! Ono jest tuż koło nas! Słyszę je dokoła siebie! To musi być co innego!
MŁODA ŚLEPA
Słyszę szum fal u nóg moich.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja myślę, że to wiatr szumi w uschłych liściach.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Myślę, że kobiety mają słuszność.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Ono tu dojdzie!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Z której strony wiatr?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Od strony morza.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Wiatr tu zawsze od strony morza; ono otacza nas ze wszystkich stron. Wiatr nie może wiać skądinąd...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Przestańmy myśleć o morzu!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ależ trzeba o nim myśleć, skoro ono dosięgnie nas za chwilę!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie wiesz, czy to ono.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę jego fale, jak gdybym przed chwilą zwilżył w nich ręce! Nie możemy zostać tutaj! One otaczają nas już może!...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Gdzież chcesz iść?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Gdzie bądź! Gdzie bądź! Nie chcę słuchać dłużej szumu tych wód! Idźmy stąd! Idźmy stąd!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Zdaje mi się, że słyszę jeszcze coś innego. Słuchajcie.
Daje się słyszeć szmer dalekich, przyspieszonych kroków po liściach uschłych.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Coś się zbliża!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Idzie! Idzie! Wraca!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Idzie drobnymi kroczkami, jak małe dziecko...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie róbmy mu wyrzutów dzisiaj !
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja myślę, że to nie są kroki człowieka!
Wielki pies wchodzi w las i przebiega przed ślepcami. Milczenie.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Kto tam? Kto jesteś? Miej litość nad nami, czekamy od tak dawna!... (pies zatrzymuje się i staje przednimi lapami na kolanach ślepca) Ach! Ach! Co położyłeś na mych kolanach? Co to jest?... Czy to zwierzę? Myślę, że to pies?... Och! Och! To pies! To pies z przytułku! Pójdź tu! Pójdź tu! On nas wyswobodzi! Pójdź tu! Pójdź tu!
INNI ŚLEPCY
Pójdź tu! Pójdź tu!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
On nas wyswobodzi! Przyszedł za śladem naszym aż tutaj! Liże mi ręce, jak gdyby mię odnalazł po wiekach niewidzenia się! Wyje z radości! Skona z radości! Słuchajcie! Słuchajcie!
INNI ŚLEPCY
Pójdź tu! Pójdź tu!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
On może wyprzedza kogo...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie, nie, jest sam. Nie słyszę nic zbliżającego się. Nie potrzeba nam innego przewodnika; nie znaleźć lepszego. On zaprowadzi nas wszędzie, dokąd iść zechcemy; będzie nas słuchał...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja nie mam odwagi iść za nim.
MŁODA ŚLEPA
Ani ja też.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
I dlaczego? On widzi lepiej od nas.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie słuchajmy kobiet!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę, że coś zmieniło się na niebie; oddycham wolniej; powietrze czyste jest teraz...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
To wiatr od morza przewiewa koło nas.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Zdaje mi się, że wnet się rozwidni; myślę, że słońce wschodzi...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ja myślę, że będzie zimno...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Odszukamy drogę. On mnie ciągnie!... On mnie ciągnie! Oszalał z radości! Nie mogę go utrzymać dłużej!... Idźcie za mną! Idźcie za mną! Wracamy do domu!
Podnosi się ciągnięty przez psa, który doprowadza go do księdza nieruchomego
i zatrzymuje się.
INNI ŚLEPCY
Gdzie jesteś? Gdzie jesteś? Dokąd idziesz? Strzeż się!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Czekajcie! Czekajcie! Nie idźcie za mną jeszcze; ja powrócę... On zatrzymuje się. Co się stało? Ach! Ach! Dotknąłem czegoś bardzo zimnego!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Co mówisz? Nie słychać już prawie twego głosu.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Dotknąłem!... Myślę, że dotknąłem jakiejś twarzy!...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Co mówisz? Niepodobna cię już prawie zrozumieć. Co ci jest? Gdzie jesteś? Czyżbyś był już tak daleko od nas?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Och! Och! Och! Nie wiem jeszcze, co to jest... Mamy umarłego pomiędzy nami!
INNI ŚLEPCY
Umarłego pomiędzy nami? Gdzie jesteś? Gdzie jesteś?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Mamy umarłego pomiędzy nami, powiadam wam! Och! Och! Dotknąłem twarzy umarłego! Siedzicie koło umarłego! Ktoś z nas musiał umrzeć nagle! Ale mówcież, abym nareszcie wiedział, kto żyje! Gdzie jesteście'? Odpowiadajcie! Odpowiadajcie wszyscy razem!
Ślepcy odpowiadają po kolei, z wyjątkiem ślepej wariatki i głuchego ślepca;
trzy staruszki przerywają swe modły.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie rozróżniam już waszych głosów!... Mówicie wszyscy jednym głosem!... Wszystkie głosy drżą!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Dwoje nie odpowiedziało...Gdzież oni?
Dotyka kijem piątego ślepca.
PIĄTY ŚLEPIEC
Och! Och! Spałem; dajcie mi spać!
SZÓSTY ŚLEPIEC
To nie on. Czyżby wariatka?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ona siedzi koło mnie; słyszę ją i żyje...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę... Myślę, że to ksiądz! On stoi! Pójdźcie! Pójdźcie! Pójdźcie!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Stoi?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie umarł zatem?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Gdzież on?
SZÓSTY ŚLEPIEC
Pójdźmy zobaczyć!...
Wszyscy podnoszą się, z wyjątkiem wariatki i piątego ślepca, i posuwają się omackiem ku umarłemu.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy on tu? Czy to on?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Tak! Tak! Poznaję go!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Mój Boże! Mój Boże! Co się z nami stanie!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Ojcze! Ojcze! Czy to ty? Co się stało, ojcze? Co ci jest? Odpowiedz nam! Wszyscy jesteśmy koło ciebie... Och! Och!'Och!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Przynieście wody; żyje może jeszcze...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Spróbujmy... Może będzie mógł odprowadzić nas do przytułku...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Na próżno; nie słyszę już serca. Zimny jest...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Umarł, nic nie powiedziawszy.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Powinien był nas uprzedzić!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Och! Jakiż on był stary! Pierwszy to raz dotykam jego twarzy... TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA (obmacując trupa) Większy jest od nas!...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Oczy ma szeroko rozwarte; umarł ze złożonymi rękami...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Umarł tak bez powodu...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie stoi, siedzi na kamieniu...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Mój Boże! Mój Boże! Nie wiedziałam tego wszystkiego!... Tego wszystkiego!... Chory był od tak dawna... Musiał cierpieć dzisiaj!... Och! Och! Och! Nie skarżył się... Nie skarżył się, chyba ściskając nam ręce... Nie zawsze się rozumie. Nie rozumie się nigdy!... Módlmy się koło niego; klęknijcie...
Kobiety klękają, jęcząc.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja boję się klęknąć...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie wiadomo, na czym się tutaj klęknie...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Czy był chory?... Nie powiedział nam tego...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszałem, jak mówił coś po cichu, odchodząc... Myślę, że mówił to do naszej młodej siostry; co powiedział?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ona nie chce odpowiadać.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie chcesz już odpowiadać nam? Gdzie jesteś? Mów!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Sprawiliście mu zbyt wiele cierpienia i doprowadziliście go do śmierci... Nie chcieliście już iść dalej; chcieliście koniecznie siąść na kamieniach przydrożnych, aby jeść; szemraliście dzień cały... Słyszałam, jak wzdychał... Stracił odwagę...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Czy był chory? Wiedzieliście o tym?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Nie wiedzieliśmy nic... Nie widzieliśmy go nigdy... Kiedyż wiedzieliśmy cośkolwiek przy naszych biednych oczach obumarłych?... Nie skarżył się... Teraz za późno... Widziałem już śmierć trzech... ale nigdy takiej!... Teraz na nas kolej!...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja nie sprawiałem mu cierpienia. Ja nie mówiłem nic...
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ani ja; szliśmy za nim, nie mówiąc nic...
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Umarł, idąc szukać wody dla wariatki.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Co poczniemy teraz? Dokąd pójdziemy?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Gdzie jest pies?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Tutaj, nie chce odejść od umarłego.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Odciągnijcie go! Usuńcie go! Usuńcie go!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Nie chce opuścić umarłego!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie możemy tu czekać koło umarłego!... Nie możemy pomrzeć tu w ciemnościach!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Zostańmy razem; nie oddalajmy się jedni od drugich; trzymajmy się za ręce; siądźmy wszyscy na tym kamieniu... Gdzież jest reszta?... Pójdźcie tu! Pójdźcie! Pójdźcie!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Gdzie jesteś?
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Tutaj; jestem tutaj. Czy wszyscy jesteśmy razem? Zbliżcie się jeszcze do mnie. Gdzie wasze ręce? Zimno bardzo!
MŁODA ŚLEPA
Och! Jakież ręce twoje są zimne!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Co robisz?
MŁODA ŚLEPA
Zakryłam sobie oczy rękami; zdawało mi się, że przejrzę nagle...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Któż to tak płacze?
NAJSTARSZA ŚLEPA
To wariatka szlocha.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ona jednak nie wie prawdy!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Myślę, że pomrzemy tutaj...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Może ktoś nadejdzie...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Któż by miał nadejść jeszcze?...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Nie wiem.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę, że zakonnice wyjdą z przytułku...
NAJSTARSZA ŚLEPA
One nie wychodzą wieczorem.
MŁODA ŚLEPA
One nie wychodzą nigdy.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Myślę, że ludzie z wielkiej latarni morskiej dostrzegą nas.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Oni nie schodzą nigdy ze swej wieży.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Może zobaczą nas...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Patrzą zawsze w stronę morza.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Zimno!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Posłuchajcie szelestu uschłych liści; myślę, że mróz brać zaczyna.
MŁODA ŚLEPA
Och! Jakaż ziemia twarda!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę na prawo ode mnie szmer, którego nie rozumiem...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
To morze jęczy pod skałami.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Myślałem, że to kobiety.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Słyszę krę lodową, łamiącą się pod naciskiem fal...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Któż to dygocze tak, że wszyscy naokoło niego drżymy na kamieniu?
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie mogę już otworzyć rąk.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Słyszę jeszcze szmer jakiś, którego nie rozumiem...
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Któż to między nami dygocze tak, że głaz się cały wstrząsa?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Myślę, że to któraś z kobiet.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Zdaje mi się, że to wariatka dygocze najmocniej.
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nie słychać jej dziecka...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Myślę, że ssie jeszcze.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Ono jedno mogłoby widzieć, gdzie jesteśmy!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Słyszę wiatr z Północy.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Myślę, że nie ma już gwiazd; śnieg będzie padał.
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Wtedy — zgubieniśmy!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Jeśli kto z nas będzie zasypiał, niechaj inni go budzą.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Mnie się jednak spać chce!
Gwałtowny poryw wiatru zakręca nagle wirem uschłe liście.
MŁODA ŚLEPA
Słyszycie uschłe liście! Myślę, że ktoś idzie ku nam!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
To wiatr: słuchajcie!
TRZECI ŚLEPY OD URODZENIA
Nikt już nie przyjdzie!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Przyjdą wielkie zimna...
MŁODA ŚLEPA
Słyszę kroki w oddaleniu!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Ja słyszę tylko uschłe liście!
MŁODA ŚLEPA
Słyszę stąpania bardzo daleko od nas!
DRUGI ŚLEPY OD URODZENIA
Ja słyszę tylko wiatr z Północy!
MŁODA ŚLEPA
Powiadam wam, że ktoś idzie ku nam!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Słyszę odgłos kroków bardzo powolnych...
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Myślę, że kobiety mają słuszność!
Śnieg zaczyna padać wielkimi płatami.
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Och! Och! Cóż to takiego zimnego pada mi na ręce?
SZÓSTY ŚLEPIEC
Śnieg!
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Przytulmy się jedni do drugich!
MŁODA ŚLEPA
Słuchajcież odgłosu kroków!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Na Boga! Uciszcie się na chwilę!
MŁODA ŚLEPA
Zbliżają się! Zbliżają się! Słuchajcież!
Tu dziecko ślepej wariatki poczyna kwilić nagle w ciemnościach.
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Dziecko płacze!
MŁODA ŚLEPA
Ono widzi! Ono widzi! Ono musi coś widzieć, skoro płacze, (chwyta dziecko na ręce i posuwa się w kierunku, skąd zdaje się zbliżać szmer kroków, pozostale kobiety idą za nią z niepokojem i otaczają ją) Idę naprzeciw tego czegoś!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Strzeż się!
MŁODA ŚLEPA
Och! Jak ono płacze! Co się dzieje! Nie płacz. Nie bój się; nie ma czego się trwożyć, jesteśmy tutaj; jesteśmy naokoło ciebie. Co widzisz? Nie bój się niczego. Nie płacz tak! Co widzisz? Powiedz, co widzisz?
NAJSTARSZA ŚLEPA
Szelest kroków zbliża się tutaj; słuchajcież! Słuchajcież!
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Słyszę ocieranie się sukni o liście uschłe.
SZÓSTY ŚLEPIEC
Czy to kobieta?
NAJSTARSZY ŚLEPIEC
Czyż to doprawdy szmer kroków?
PIERWSZY ŚLEPY OD URODZENIA
Może to woda morska w uschłych liściach?
MŁODA ŚLEPA
Nie, nie! To kroki! To kroki! To kroki!
NAJSTARSZA ŚLEPA
Dowiemy się o tym; słuchajcie szmeru uschłych liści!
MŁODA ŚLEPA
Słyszę je, słyszę je prawie tuż koło nas! Słuchajcie! Słuchajcie! Co widzisz? Co widzisz?
NAJSTARSZA ŚLEPA
W którą stronę patrzy?
MŁODA ŚLEPA
Zwraca się zawsze za szmerem stąpań! Patrzcie! Patrzcie! Gdy się z nim zwrócę gdzie indziej, odwraca się, by widzieć... Ono widzi! Ono widzi! Ono widzi! Musi widzieć coś niezwykłego!...
NAJSTARSZA ŚLEPA
(zbliżając się) Podnieś je ponad nasze głowy, aby mogło widzieć.
MŁODA ŚLEPA
Usuńcie się! Usuńcie się! (podnosi dziecko w ponad gromadkę, ślepców) Kroki się zatrzymały pośród nas!...
NAJSTARSZA ŚLEPA
Są tu! S ą pomiędzy nami!...
MŁODA ŚLEPA Kto jesteś?
Milczenie.
NAJSTARSZA ŚLEPA
Miej litość nad nami!
Milczenie. — Dziecko płacze coraz rozpaczliwiej.
KONIEC
1