Długofalowe , wieloletnie i systematyczne przygotowanie sportowca do uzyskania wysokiej formy sportowej, jest zadaniem ważnym, chociaż trudnym do zrealizowania.
Trening już od najmłodszych lat, aż do pułapu czołowego sportowca powinien stać się jednolitym procesem, przebiegającym zgodnie z założeniami rozwojowymi sprawności fizycznej, oraz uzdolnień ruchowych, intelektualnych i cech psychicznych. Określony w ten sposób proces treningowy należy podzielić na dwa podstawowe okresy szkoleniowe:
okres wstępnej specjalizacji sportowej (szkolenie podstawowe),
trening wyczynowy (kwalifikowany).
U podstaw każdego procesu pedagogicznego, a więc również wychowania fizycznego i sportu, leży postulat jedności nauczania i wychowania. W swojej prawidłowo pojętej pracy szkoleniowej, trener kieruje się następującymi ogólnymi zasadami dydaktyki:
a/ świadomości:
- przestrzeganie jej wyklucza możliwość mechanicznego przyswajania nawyków ruchowych; zawodnik, który rozumie cel ćwiczeń i ich praktyczne zastosowanie, uczy się szybciej i chętniej, a tym samym szybciej przyswaja sobie ćwiczone elementy; ćwiczący musi sobie uświadomić dokładnie co powinien wykonać a więc skupić uwagę na technice ruchu, na jego rytmie, musi wiedzieć jak wykonywać określony ruch lub ćwiczenie.
b/ aktywności:
- warunkuje ona czynny i twórczy stosunek ćwiczącego do zajęć; trener powinien skupić uwagę podopiecznych przy objaśnianiu ćwiczeń, musi przemyśleć wskazane zadanie, powinien uwzględnić zainteresowania ćwiczących podkreślając wartość uzyskiwanych wyników, pobudzać do uzyskiwania lepszych wyników stosując system nagród i kar, wprowadzając współzawodnictwo oraz umiejętnie łączyć dyscyplinę ze swobodnym wykonywaniem ćwiczeń; przy realizacji tej zasady nie należy zapominać, że zawodnicy powinni znać przepisy oraz uczęszczać i obserwować zawody sportowe.
c/ poglądowości:
- jej celem jest wywołanie wyobrażeń ruchowych i wzbudzenie chęci ich naśladowania; trener realizuje ją poprzez dokładny pokaz, uzupełniony objaśnieniem; zasada ta polega nie tylko na wstępnym pokazie ćwiczenia, jednego czy kilku złożonych elementów, lecz również na oglądaniu filmów, fotografii, schematów, tablic, stołów plastycznych oraz zawodów na wysokim poziomie.
d/ dostosowania i dostępności:
- dynamiczny rozwój i wzrost poziomu sportowego stał się możliwy tylko dlatego, iż zostały zawodnikom postawione znacznie wyższe zadania, poddano ich o wiele wyższym obciążeniom, które mogą być spełnione przy pełnej mobilizacji tak fizycznej, jak psychicznej; stwierdzenie to określa w sposób jednoznaczny znaczenie tej zasady, które zależą od ustalenia właściwego stosunku pomiędzy uzdolnieniami i wydolnością organizmu ćwiczącego a stawianymi przed nim zadaniami; ponieważ materiał ćwiczebny musi być dostosowany do poziomu rozwoju motorycznego i wydolności organizmu zawodnika, opracowanie praktycznego procesu treningowego winno być poprzedzone bardzo dokładna selekcją, a w niej dokonana analiza wartości psychofizycznych kandydatów do systematycznego szkolenia.
e/ trwałości:
- postuluje ona utrwalenie wyników nauczania i zdobytych nawyków ruchowych; oznacza to również, że uzdolnienia, wiadomości i umiejętności kształtowane w całym procesie treningowym, zostały stabilnie ugruntowane.
Istota i podstawowe zasady treningu.